Sevgili Kapsül okuru... Dünyanın neredeyse tamamı için kötü geçen bir yılı geride bıraktık. Bazen iyi ve umut veren, bazense keyif kaçıran haberlerle posta kutundaki yerimizi aldık. Eksiklerimiz olsa da, genellikle iyi yorumlarla bize destek oldun. Bunun için sana minnettarız. 

2021’de de, hayata geçireceğimiz yenilik ve iyileştirmelerle seninle birlikte olacağız. Lütfen bize yazmaya, önerilerde bulunmaya, yanlış yaptığımız yerde uyarmaya devam et. 

Hepimiz için sağlıklı, neşeli, özgür ve adaletli bir yıl olması dileğiyle…

Kapsül editörleri: Minez Bayülgen, Emrah Temizkan, Ufuk Tanışan, Volkan Ağır

Yeni tip koronavirüs ve beraberinde getirdiği ‘yeni normal’, birçok insanın 2020’yi ‘gelmiş geçmiş en kötü sene’ ilan etmesine neden oldu. Dünyanın son 365 günde yaşadıkları da aslında bunu kanıtlar nitelikteydi. 

Sahnede Covid-19’un yanı sıra mültecilerin daha iyi bir hayat için göze aldıkları yolculuklar, çatışmalar, depremler ve hak mücadeleleri de vardı.

Avustralya’da 2019’un haziran ayında başlayıp 2020’nin altıncı ayına kadar söndürülemeyen yangınlar artık iklim krizinin, hayatımızın ne denli bir parçası olduğunu da ortaya koydu. Kuşkusuz Kobe Bryant’ın zamansız ölümü ve Lübnan’daki liman patlaması da birçok insanın hafızalarından uzun süre silinmeyecek anılar yarattı.

2020’nin belki de tek tesellisi hem yeni mRNA teknolojisi hem de geleneksel yöntemlerle kısa sürede faz3 çalışmalarını tamamlayıp birçok ülkeden onay alan aşılardı. Pandemide 2021’in en önemli gündem maddelerinden biri de, bu aşıların tüm insanlarla buluşma mücadelesi olacak.

Türkiye özelinde de salgının yanı sıra ekonomideki kötü gidişat, adalet arayışları, kadın cinayetleri ve elbette deprem, 2020’ye damgasını vurdu.

Özellikle doların önlenemez yükselişi sadece Merkez Bankası’nın rezervlerinde değil, aynı zamanda Hazine ve Ekonomi Bakanlığı koltuğunda da bir boşluğa neden oldu. Ekonomik krizin salgınla derinleşmesiyle beraber eğlence ve kültür sektörleri büyük darbe aldı, binlerce çalışan işsiz kaldı.

2020, hem Türkiye’de hem dünyada toplumsal cinsiyet eşitsizliğini daha da derinleştirdi. Yüzlerce kadın, erkek şiddeti nedeniyle hayatlarını yitirirken Türkiye’nin ilk imzacısı olduğu İstanbul Sözleşmesi, büyük tartışmalara neden oldu. Hükümetin sözleşmeden çekilme yönündeki söylemlerine karşın kadın hareketi, sözleşmenin uygulanması için mücadele başlattı.

24 Ocak'ta Elazığ'da meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki depremde en az 41 kişi, 30 Ekim'de İzmir'de 6,6 büyüklüğündeki depremde en az 110 kişi hayatını kaybetti.

11 Mart günü Sağlık Bakanı Koca, Türkiye’deki ilk Covid-19 vakasını duyurdu. 16 Mart’tan itibaren kademeli olarak uygulanan kısıtlamalar, 1 Haziran’da yerini ‘normalleşme’ sürecine bıraktı.

Adı Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi olarak değiştirilen Ayasofya Müzesi'nde, 86 yıl aradan sonra ilk kez cuma namazı kılındı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Karadeniz'de 85 milyar metreküp doğal gaz bulunduğunu, böylece bulunan doğalgaz rezervinin 320'den 405 milyar metreküpe yükseldiğini açıkladı.

17 Kasım'da salgına ilişkin yeni kısıtlamalar açıklandı, 30 Kasım'da kısıtlamalar genişletildi.

Bu yıl Türkiye'de Rahşan Ecevit, Hayrettin Karaca, Hilmi Ok, Muzaffer İlhan Erdost, Suat Yalaz, Şevket Kazan, Aytaç Yalman, Cengiz Bektaş, Muhterem Nur, Haydar Baş, Orhan Koloğlu, İsmail Hakkı Karadayı, Oruç Aruoba, Ayşegül Atik, Adalet Ağaoğlu, Seyfi Dursunoğlu, Haldun Boysan, Suna Kıraç, Markar Esayan, Bekir Coşkun, Osman Durmuş, Mesut Yılmaz, Burhan Kuzu, Yalçın Granit, Timur Selçuk, Ayasofya'nın kedisi Gli ve Erkut Taçkın gibi kamusal figürler hayata veda etti.

ABD'de Minneapolis kentinde siyah Amerikalı George Floyd, 25 Mayıs'ta beyaz bir polisin uzun süre diziyle boğazına basması sonucu nefessiz kalarak hayatını kaybetti. Floyd'un ölümünün ardından ABD'de başlayan polis şiddeti ve ırkçılık karşıtı eylemler küresel boyu kazandı. Dünya genelinde 'Siyahların Hayatı Önemlidir' (Black Lives Matter) hareketi başlatıldı.

Arjantinli efsane futbolcu Diego Maradona, 60 yaşında hayatını kaybetti.

İngiltere'nin Avrupa Birliği (AB) üyeliği, Brexit sürecinin resmiyet kazanmasından neredeyse bir yıl sonra fiilen sona erdi.

ABD’nin yeni başkanı Demokratların adayı Joe Biden oldu. Mevcut başkan Trump’la yarışan Biden, 20 Ocak’ta yemin ederek göreve başlayacak. 

Paris'te Samuel Paty isimli tarih öğretmeninin, derste Muhammed Peygamber karikatürü gösterdiği gerekçesiyle başı kesildi.

Grafikler ve veri analizleriyle: ‘2020'de Türkiye'nin gündemi ne kadar hızlı değişti?’

2021 yılında insanlığı hangi bilimsel gelişmeler bekliyor?

2020'de küresel ısınmaya bağlı gelişen aşırı doğa olayları…

2020'deki çevrimiçi hayatımızın kısa bir özeti...

Ali Ekber Yıldırım’ın yazısı: 2020'de tarımda neler oldu?

Türkiye’nin 2020 çevre karnesi...

2021'de Türkiye'yi dış politikada neler bekliyor?

2021'de siyasette hangi gelişmeler yaşanabilir?

Prof. Dr. Selva Demiralp’ın yazısı: ‘2021'de ekonomi yönetimini bekleyen zorluklar, para politikasını bekleyen riskler neler?

Ayça Söylemez’in derlemesi: ‘2020'de hangi hak ihlallerini yaşadık?’

• Patti Smith yanıtlıyor: ‘Neler okuyor, kütüphanesini nasıl düzenliyor?’
• Yuval Noah Hariri'nin yazısı: 'Dünya koca bir komplo gibi geldiğinde'
• Ortaoyuncular’ın 1987 tarihli oyununun tam kaydı: ‘İstanbul'u Satıyorum’’
• Coşkun Aral, 51.Bölge'de küresel komplo teorilerinin peşine düşüyor: ‘Evrende yalnız mıyız?‘
• Bertolt Brecht şiiri (çev. Derya Yılmaz): 'Karanlık çağlarda yaşamak'
• Uzaktan çalışma eşitsizlik konusunda neleri gösteriyor?
• Aysu Arıcan'ın yazısı: ‘Bir kediye açık mektup’
• Koronavirüs, İzmir depremi, Trump’ın seçim yenilgisi, mülteci krizi ve ABD’deki George Floyd olaylarını kayda geçiren beş fotoğrafçı, tanıklıklarını anlatıyor.
• Otobiyografisini yayınlayan teknik direktör Arsène Wenger, okurlarının sorularını cevaplıyor: ‘Bir aşk hikayesinin sonu’

• dOP’un Berlin’deki ‘Boiler Room’ seti...
• Eray Yıldız’ın seçkisi: ‘2020’nin En İyi Film Müzikleri’
• Journo Proje Editörü Emre Kızılkaya, gazeteciliğin finansmanını ele aldığı üç bölümlük ‘Medya İşi’ serisinde, New York Times’ın üst düzey yöneticileri, Craiglist’in kurucusu ile Boston Globe ve Financial Times yöneticileriyle konuşuyor. 
• Maori savaşçısı, geleneksel olarak yeni yıla girişin işaretini verdi ve Yeni Zelanda havai fişek gösterisiyle yeni yıla girdi.
• Altyazı seçkisi: ‘2020’nin En İyi Dizileri’
• Türkiye'nin emeklileri anlatıyor: ‘Çocuklarımızın kaderi de bizden farklı değil’
• İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nün hakemli ve açık erişim dergisi YILLIK: ‘Annual of Istanbul Studies’
• Bir referans ifadeyi aratıp o ifadenin (ya da bir varyantının) geçtiği sahneleri bulabileceğiniz site: ‘YARN’
• Sırbistan'ın başkenti Belgrad'dan Karadağ'ın Bar kasabasına üç buçuk saatlik tren yolculuğu... 
• Guardian seçkisi: ‘2020’nin duyulmamış kahramanları’
• NowThis seçkisi: ‘2020’nin ikonik fotoğrafları’
• 1993 yılından İstanbul görüntüleri: ‘Aksaray - Sirkeci Tramvay Hattı’
• Âşık Veysel’in hiç yayımlanmamış 64 yıllık röportajı...
• Dadanizm’in 15 maddelik seçkisi: ‘2020’de popüler kültür gündemini şekillendiren olaylar’
• Kışı pozitif geçirmenin beş yolu...
• Teslanerler: Tesla hisselerinde yaşanan yükselişle ortaya çıkan yeni dolar milyonerleri...
• Tanıl Bora’nın yazısı: ‘Alkol siyasetimiz’
• Tarihin en güçlü kadın satranç oyuncusu Judit Polgar anlatıyor: ‘Sabırla savaştım’

• İlhan Erşahin'in yeni albümü: 'Istanbul Sessions-Bir Zamanlar Şimdi'
• Pocket uygulamasında 2020'de en çok okunan yazılar...
• Taksim Kentsel Tasarım Yarışması’nın ardından: ‘Meydanın toplumsal hafızası’
• Covid-19 nedeniyle hayatını kaybeden sağlık çalışanları Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu, Prof. Dr. Feriha Öz ve Prof. Dr. Murat Dilmener’in aileleri anlatıyor: ‘Üç Çınarın Anısına’
• Ertuğrul Özkök, geçtiğimiz günlerde hayatını kaybeden ODTÜ’nün eski rektörü Ahmet Acar’ı anlatıyor: ‘Çok farklı iki karakterdik, aynı odayı paylaştık…’
• ODTÜ’nün Acar’a veda videosu...
• 2020’de en çok okunan ‘Ekşi Şeyler’ içerikleri...
• 2020'nin en iyi oyunları ve en büyük hayal kırıklıkları...
• Koku uzmanı Vedat Ozan anlatıyor: ‘Noel Baba ve Diğer Şeyler’
• Sokağın sesi: Türkiye'de Sinovac'ın Covid-19 aşısına güveniliyor mu? 
• Rehber Mois Gabay'ın yazısı: 'Türk Yahudilerinin 'Kula'sı: Kuledibi'