|
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) uzay aracı ‘Perseverance’ (Azim), yedi aylık yolculuğunu tamamlayıp Mars'a iniş yaptı. Bir ton ağırlığındaki araç, Mars'ın atmosferine planlandığı vakitte girdi ve inişin başarılı olduğuna ilişkin ilk sinyal inişten yedi dakika sonra Dünya'ya ulaştı. Dünya ile Mars arasındaki iletişim sinyallerinin birbirine ulaşması yaklaşık 11 dakika sürüyor. Zira iki gezegen arasındaki mesafe 190 milyon kilometre. Dolayısıyla bir aksilik çıkması durumunda, Dünya'daki kontrol merkezinin müdahaleye zamanı olmuyor. İşte bu nedenle iniş esnasında kontrol, ‘Perseverance'taki otonom sistemlerdeydi. Araç, uygun zemini bulup kendi iniş yaptı. Perşembe günü (18 Kasım) TSİ 23.55'te adlı Jezero kraterine inen ‘Perseverance'ın misyonu, geçmiş yaşam izlerini araştırmak. Araç hareket ettirilmeden önce, Mars’a yolculuk ve iniş nedeniyle zarar görüp görmediği incelenecek. Salda’yla benzerlik İnişin gerçekleştiği Jezero kraterinde, milyarlarca yıl önce dev bir göl olduğu ve Burdur'daki Salda Gölü ile benzer nitelikler taşıdığı düşünülüyor. Salda'daki hidromagnezit tortular, mikroplar tarafından aşınarak şu anki halini almış kayalar. Okyanuslardaki resif veya mercan kayalıklarına benzeyen bu oluşumlara mikrobiyalit deniyor. Bilim insanları, Jezero kraterinde benzer bir oluşumun kalıntılarına rastlamanın, gezegendeki geçmiş yaşam adına büyük bir haber olacağını söylüyor. 
Neler yapacak? Üzerinde 20 kamera ve bir çift mikrofon olan aracın Dünya'ya çok sayıda özel görüntü yollaması bekleniyor. Araçta bulunan ve kamera çekim kabiliyeti olan bir mini helikopterin de uçurulması planlanıyor. Mikroskobik görüntü elde edebilen aracın elde ettiği veriler, Dünya'ya gönderilerek değerlendirilecek. Gezici robot ‘Perseverance'ın, Mars yüzeyindeki kayalardan çıkaracağı çözeltilerde biyolojik işaretler bulması umuluyor. Bunlar, bir başka gezegende toplanan ilk çözelti örnekleri olacak. Araç, içinde yaşam barındırmış olma olasılığı en yüksek kayaları lazerle parçalayacak, ortaya çıkan buharı inceleyecek ve kayaların içinde delikler açacak. Toplanan yaklaşık yarım kilogram ağırlıktaki taş ve toz, titanyum tüplere yerleştirilerek Mars'a gönderilecek araçların toplaması için hazır tutulacak. ‘Perseverance’ ayrıca Mars'a gerçekleştirilmesi planlanan insanlı yolculukların önünü açacak projelerin denemelerini de yapacak. Bunlardan biri, Mars atmosferindeki karbondioksiti saf oksijene dönüştürecek bir aygıt. NASA’nın iki aracı görevde Mars'a 2012'de iniş yapan ve beklenenden çok daha uzun süre misyonuna devam eden gezici uzay aracı Curiosity (Merak), NASA tarafından hala kullanılıyor. Curiosity, Mars'ın bir zamanlar daha sıcak ve ıslak bir gezegen olduğunu ortaya koymuştu. 2018 Kasım’ında Mars'a varan sabit araç InSight ise Mars'ın derinliklerini inceliyor. Geçtiğimiz hafta BAE ve Çin'in gönderdiği araçlar Mars yörüngesine erişti. NASA'nın Mars yörüngesinde üç, Avrupa Uzay Dairesi'ninse (ESA) iki uydusu bulunuyor. 
Dahası: 18 Şubat’taki NASA canlı yayını ve inişin özel anları… Projeye dikkat çekmek için ‘Mars’a Adını Gönder’ adıyla başlatılan kampanyada 2.5 milyon isimle Türkiye liste başında yer aldı. NASA’da görevli astrofizikçi Umut Yıldız’ın inişe dakikalar kala katıldığı HaberTürk yayını... İniş öncesi ve sonrasında Barış Özcan’ın canlı yayını… Atlas dergisi arşivinden Salda: ‘Kristal Göl’ Uzay ajanslarının bütçeleri ve uzay yolculuklarının maliyeti… BAE, Çin ve ABD, ‘Kızıl Gezegen'e uzay aracı göndererek ne hedefliyor? Avrupa Uzay Ajansı, bir engelli astronotu uzaya göndermeyi hazırlanıyor. Türkiye’nin ‘Milli Uzay Programı'nda neler var? Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Serdar Yıldırım: “2023, Ay misyonu için agresif bir tarih.”
|
