Sayı: 189 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.110 kelime)

$ 38,03 TL - € 43,27 TL - ₿ 83.263 dolar - ETH 1.563 dolar

BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 0,01 yükselişle 9.380 puandan tamamladı.

Nabız

Game of Throne dizisinde işlenen ve soyu 10.000 yıl önce tükenen 'ulu kurt'a (dire wolf) benzeyen, genetiği değiştirilmiş üç yavru, ABD’de gizli bir güvenlik alanında koşturuyor, uyuyor ve uluyor. Nesli tükenmiş türleri hayata döndürmeyi amaçlayan Colossal Biosciences adlı şirket, bu gelişmeyi Pazartesi günü duyurdu.

Yaşları üç ila altı ay arasında değişen bu kurtlar, uzun beyaz tüylere, güçlü çenelere sahip ve şimdiden yaklaşık 36 kilo ağırlığındalar. Araştırmacılara göre yetişkinliğe ulaştıklarında 63 kiloya kadar çıkacaklar. Doğan üç yavruya Romulus, Remus ve Khaleesi adı verildi.

Bu kurtlar, günümüzde yaşayan en yakın akrabaları olan gri kurtlardan çok daha büyük.

Ancak bağımsız bilim insanları, bu gelişmenin ulu kurtların yakın zamanda Kuzey Amerika bozkırlarına döneceği anlamına gelmediğini söylüyor.

"Şu anda yapabileceğiniz tek şey, bir şeyi yüzeysel olarak başka bir şeye benzetmek," diyen Buffalo Üniversitesi’nden biyolog Vincent Lynch, soyu tükenmiş türlerin tam anlamıyla diriltilemediğini vurguluyor. Lynch arame”ştırmaya dahil olmayan uzmanlardan biri.

72 bin yıllık kafatası

Colossal’daki bilim insanları, antik DNA örneklerini analiz ederek ulu kurtlara özgü bazı fiziksel özellikleri tespit etti. Bu amaçla, Ohio'da bulunan 13.000 yıllık bir diş ve Idaho’da keşfedilen 72.000 yıllık bir kafatası parçası incelendi.

Daha sonra araştırmacılar, yaşayan bir gri kurttan alınan kan hücrelerini, CRISPR gen düzenleme teknolojisiyle 20 farklı genetik noktada değiştirdi. Bu genetik materyal, evcil bir köpeğin yumurta hücresine aktarıldı. Gelişen embriyolar yine evcil köpeklerden oluşan taşıyıcı annelere yerleştirildi. 62 gün sonra genetiği değiştirilmiş yavrular dünyaya geldi.

Colossal daha önce, soyu tükenmiş yünlü mamutlar, dodo kuşları ve benzeri canlılara benzeyen türler üretmek için benzer projeler duyurmuştu.

Yavrular fiziksel olarak genç bir ulu kurda benzese bile Colossal'ın hayvan bakım uzmanı Matt James ''Muhtemelen hiçbir zaman bir dev sığıra ya da iri bir geyiğe öldürücü darbeyi indirme becerisini öğrenemeyecekler,” dedi. Bunun nedeni, vahşi bir ulu kurttan bu davranışı gözlemleyerek öğrenme şanslarının olmaması.

Aynı zamanda şirket, güneydoğu ABD'deki kritik derecede tehlike altındaki kırmızı kurt popülasyonundan alınan kan örnekleriyle dört kırmızı kurdun klonlandığını da açıkladı. Amaç, esaret altındaki az sayıdaki kırmızı kurt popülasyonuna genetik çeşitlilik kazandırmak ve türün yok olmasını önlemek.

Klonlamaktan farklı

Montana Üniversitesi’nden vahşi yaşam uzmanı Christopher Preston, bu teknolojinin diğer türlerin korunmasında da faydalı olabileceğini çünkü hayvan klonlamak için kullanılan diğer tekniklere göre daha az müdahaleci olduğunu söyledi. Yine de bu yöntemde bile vahşi bir kurdun sakinleştirilip kan örneği alınması gerektiğine dikkat çekerek bunun kolay bir işlem olmadığını belirtti.

Colossal CEO’su Ben Lamm, Mart ayı sonunda ABD İçişleri Bakanlığı yetkilileriyle bu projeyi görüşmek üzere bir araya geldiklerini söyledi. İçişleri Bakanı Doug Burgum, pazartesi günü X üzerinden yaptığı açıklamada bu çalışmayı 'bilimsel harikalarla dolu heyecan verici bir yeni dönem' olarak nitelendirdi.

Ancak dışarıdan bazı bilim insanları, geçmişi tamamen geri getirmenin sınırları olduğunu da hatırlattı.

Buffalo Üniversitesi’nden Lynch, "Ulu kurdun yok olmadan önce doğada üstlendiği ekolojik işlev neyse, bu işlev günümüz ortamlarında artık yerine getirilemez," diyerek projeye eleştirel bir not düştü.

Kapsül yorumluyor

Colossal Biosciences’in 12.500 yıl önce nesli tükenen bir kurt türünü yeniden hayata döndürmesi, bilim dünyasında büyük heyecan yarattı. Bu gelişme sadece teknolojik bir zafer değil, aynı zamanda insanın doğayla ve kendi gücüyle olan ilişkisini sorgulatan derin bir dönüm noktası.

Bir türü geri getirmek, geçmişle yüzleşmekten çok, ona müdahale etmek anlamına geliyor. Geri dönen bu canlılar artık ne tamamen geçmişe ait, ne de bugüne tam olarak uyumlu. Onları gerçekten yaşatıyor muyuz, yoksa sadece var etmeyi mi deniyoruz?

Bu gelişme, insanın “yaratma” gücünü ve bu gücün sınırlarını sorgulamamıza neden oluyor. Artık önemli olan sadece neleri yapabildiğimiz değil, neleri yapmamamız gerektiğini de düşünmek. Çünkü her yaratıcı eylem, derin bir sorumluluk taşır. Ulukurtlar geri döndü, ama onları nasıl bir dünyaya döndürdük?

bir doz teknoloji

Kawasaki Heavy Industries, hidrojen yakıtıyla çalışan, yapay zeka destekli ve zorlu arazilerde hareket edebilen dört ayaklı yeni robotu Corleo’yu tanıttı. İnsan taşıma kapasitesine sahip olmasıyla dikkat çeken Corleo bireysel mobilite, arama-kurtarma ve yük taşıma gibi alanlarda kullanılacak.

Google’ın Gemini 2.5 Pro modelini duyurmasının ardından OpenAI, GPT-5’in çıkışını birkaç ay sonraya ertelediğini ancak o3 ve o4-mini modellerini 'birkaç hafta içinde' yayınlayacağını açıkladı. Ayrıca o3-pro adında daha gelişmiş bir modelin de yolda olduğu belirtildi.

TSMC tarafından tanıtılan 'dünyanın en gelişmiş mikroçipi', 2 nanometre (2nm) teknolojisine sahip. Bu yeni nesil çipin seri üretimine yılın ikinci yarısında başlanması bekleniyor.

Android işletim sistemi için geliştirilen XChat’e ait olduğu belirtilen ekran görüntüleri internete sızdırıldı.

Katlanabilir ve orta segment akıllı telefon modelleriyle tanınan Motorola, Hindistan’daki ilk dizüstü bilgisayar modelini resmen duyurdu. Hindistan’ın önde gelen e-ticaret platformları Flipkart üzerinden paylaşılan bir tanıtım görselinden oluşan ‘teaser’, cihazın yalnızca ‘yakında’ piyasaya çıkacağını belirtirken, teknik özellik, fiyat ve tasarım gibi detaylar şimdilik açıklanmadı.

iş dünyası

Forbes'un 1 Nisan 2025'te açıklanan Global Milyarderler 2025 sıralamasının hemen ardından başlayan Trump'ın tarife depremi borsaları tarihte benzeri az görülecek bir hız ve şiddetle salladı. En zengin 100 milyarderin toplam serveti bir hafta sonra 376 milyar dolar daha azdı.

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Toygar Narbay, sektöre gerekli kamu desteklerinin sağlanması halinde hazır giyimde 5 milyar dolarlık ek ihracat yapılabileceğini belirtti.

Türkiye’deki startup yatırımları 2025 yılının ilk çeyreğinde ciddi oranda azaldı. Startups.watch’un hazırladığı rapora göre, ocak-mart döneminde toplamda sadece 58 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Bu miktar, son iki yılın en düşük seviyeleri arasında yer aldı.

Açıkladığı tarifelerin ardından Çin'in TikTok anlaşmasını askıya aldığı iddialarının ardından Trump, yaptığı açıklamada, devir anlaşmasının hala masada olduğunu söyledi.

Pew Araştırma Merkezi'nin yayımladığı rapora göre, yapay zeka uzmanları teknolojinin iş dünyası ve ekonomi üzerinde olumlu etkiler yaratacağını düşünüyor. Ancak uzmanlar, yapay zekanın bazı mesleklerde iş kaybına yol açabileceği konusunda da hemfikir. Bu meslekler arasında medya da yer alıyor.

Meta'nın CEO'su Mark Zuckerberg'in Beyaz Saray yakınlarında 23 milyon dolar değerinde malikane satın aldığı belirtildi. 15 bin 400 metrekarelik malikane, "Washington tarihinde satılan en pahalı üçüncü ev" olarak nitelendirildi.

yaratıcılık

Instagram, kullanıcıların yalnızca belirli bir ipucu ve şifreyle erişebileceği ‘kilitli reels’ adlı yeni bir özelliği sessizce test etmeye başladı. Özellik ilk olarak Instagram’ın çatı şirketi Meta’ya ait olan design hesabı üzerinden yapılan paylaşımla ortaya çıktı.

Ubisoft’un hisse senetleri, 2013’ten bu yana en düşük seviyesine gerileyerek hisse başına 8 euronun altını gördü. 2018’de 94 euro ile zirve yapan hisseler, yalnızca son bir yılda yüzde 60’tan fazla, 2025’in başından bu yana ise yüzde 33 oranında değer kaybetti. Çinli teknoloji devi Tencent ile yapılan ortaklık ve Assassin’s Creed Shadows’un olumlu çıkışı bile bu finansal düşüşü durduramadı.

Sahte görsellerle suç unsuru olabileceği tartışmaları sürerken ChatGPT-4o'nun bir parçası olan yeni görsel oluşturma modeli için filigran özelliği test edilmeye başlandı.

Hyundai, modern araçlarda yaygınlaşan dokunmatik ekranların sürüş güvenliği açısından ciddi kaza riski taşıdığını belirterek fiziksel tuşlara geri dönüleceğini duyurdu.

dil altı

Rüfüs Du Sol çölde günbatımı seti

Muhalif görünen ama muhalif olmayanlar listesi

Colossal Biosciences'ın dire wolf projesi

Ömür uzatan üç mikro besin