"Türk'ün uzayla imtihanı"

"Türk'ün uzayla imtihanı" | Kapsül

Business

26 Temmuz 2025

Değerli Kapsül Bülten okuru, teknik altyapımızdaki değişiklikten dolayı sizden bir hafta boyunca uzak kaldık. Verdiğimiz ara için özür dileriz...

Kapsül Bülten ailesi olarak Günlük Doz, Business ve Pazar bültenlerimizle bugün itibariyle yeniden birlikte olacağız.

Sayı: 201 - Ortalama okuma süresi: 4 dakika (937 kelime)

$ 40,55 TL - € 47,70 TL - ₿ 117.599 dolar - ETH 3.772 dolar

BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 2,67 artışla 10.642 puandan tamamladı.

Nabız

Hazırlayan: Çağla Adıyaman

Türkiye’nin insanlı uzay yolculuğunda yeni bir eşik aşılmak üzere. Ağustos 2025’te gerçekleşmesi planlanan Blue Origin’in NS-34 göreviyle Gökhan Erdem, uzaya çıkan üçüncü Türk olacak. Ancak bu yolculuğu özel kılan bir detay daha var; Gökhan Erdem aynı zamanda uzaya çıkan ilk Türk iş insanı ve Blue Origin ile uçan ilk Türk astronot unvanını taşıyacak.

Erdem Holding Yönetim Kurulu Üyesi olan Gökhan Erdem’in yolculuğu, Türkiye’de özel sektörün uzay sahnesindeki ilk somut temsilini oluşturuyor. Uçuş, tamamen otomatik ve yeniden kullanılabilir bir sistem olan New Shepard aracıyla, Amerika’nın Teksas eyaletindeki Van Horn fırlatma tesisinden gerçekleşecek.

Kamu vizyonundan girişimci adımlara

Türkiye, 2023 yılında Alper Gezeravcı’nın Axiom Space misyonuyla uzaya gönderilmesiyle insanlı uzay programında görünürlük kazandı. Ardından, 2024’te Tuva Cihangir Atasever’in Virgin Galactic’in Galactic 07 görevinde suborbital (yörünge altı uçuş) bir uçuş gerçekleştirmesiyle, Türk bilim insanlarının uzaydaki varlığı pekişti.

Şimdi ise Gökhan Erdem’in uçuşu, bu kez kamusal projelerin ötesine geçerek özel girişimciliğin uzaya uzanan vizyonunu temsil ediyor. Devlet destekli programların açtığı yolu, bireysel yatırımlar ve küresel işbirlikleri derinleştiriyor. Böylece Türkiye’nin uzay yolculuğu çok aktörlü, sürdürülebilir bir yapıya evriliyor.

Gökhan Erdem Kimdir?

Enerji, telekomünikasyon, inşaat ve üretim gibi alanlarda faaliyet gösteren aile şirketi Erdem Holding’in temsilcisi olan Gökhan Erdem’in uzaya ilgisi yeni değil. Uzay programlarını yıllardır dikkatle izleyen ve Türkiye’nin uzaydaki yükselişine inançla eşlik eden bir isim. Erdem, eğitimini İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde tamamladıktan sonra yüksek lisansını ABD’de Johns Hopkins Üniversitesi’nde bilgi ve telekomünikasyon sistemleri alanında yaptı. 2005-2007 yılları arasında Dünya Bankası Grubu’na bağlı IFC’nin bünyesinde (Internatinal Finance Corporation) Washington DC’de görev alan Erdem hem akademik hem profesyonel geçmişiyle küresel vizyona sahip bir iş insanı olarak öne çıkıyor.

Gençlere ilham, geleceğe yatırım

Gökhan Erdem’in uzay yolculuğu, yalnızca bireysel bir cesaret hikayesi değil; aynı zamanda genç nesillere yönelik güçlü bir çağrı niteliğinde. Bu adım, uzayın artık yalnızca devlet kurumlarının ya da bilim insanlarının tekelinde olmadığını; girişimcilerin, vizyoner bireylerin ve özel sektör aktörlerinin de bu yeni çağın önemli birer oyuncusu olabileceğini gösteriyor.

Günümüzde uzay yolculukları, gökyüzüne ulaşmanın ötesinde, insanlığın kendini ve dünyayı yeniden keşfetme çabasının bir parçası. Gökhan Erdem’in özel sektör temsiliyetiyle gerçekleştireceği bu uçuş da Türkiye’nin uzaya yönelik yolculuğunun çok katmanlı bir yapıya büründüğünü kanıtlıyor. Bilim, teknoloji ve girişimcilik artık bu yolculuğun birlikte şekillendiği rotalar. Ve bu rota, genç kuşaklara hem ilham hem de yön sunuyor.

Türkiye’nin uzay haritasında yeni koordinatlar

Her iki görev de Türkiye’nin uzay stratejisini çeşitlendiren ve derinleştiren adımlar olarak dikkat çekiyor. Alper Gezeravcı’nın Axiom uçuşu sonrası artan kamu ilgisi, Tuva Cihangir Atasever’in bilimsel odaklı görevinde disiplinlerarası iş birliklerine dönüşürken; Gökhan Erdem’in uçuşu ile bu süreç artık girişimcilik ve bireysel vizyon temelinde de ilerliyor.

Tüm bu gelişmeler, Türkiye’nin uzaydaki varlığının yalnızca bir program değil; bir kültür, bir hedef ve sürdürülebilir bir irade olduğunu gösteriyor. Ve bu irade, kamu-özel sektör el ele verdiğinde daha da güçlü bir geleceğe yöneliyor.

bir doz teknoloji

Emory Üniversitesi'nde yapılan yeni bir çalışma, "sihirli mantarlar"da bulunan aktif bileşik olan psilosibinin hücresel ömrü uzatarak ve yaşlı farelerde hayatta kalma oranlarını artırarak yaşam süresini uzatabileceğini öne sürüyor.

Japonya hükümetine bağlı biyoetik kurulu, araştırma amaçlı olarak kök hücrelerden insan embriyosu üretilmesine onay verdiğini açıkladı.

ABD'li yapay zeka şirketi OpenAI, yapay zeka modelinin yeni versiyonu GPT-5'i gelecek ay kullanıma sunmayı planlıyor. The Verge internet sitesinde yer alan habere göre, OpenAI'ın geliştirdiği GPT-5 modeli, tek yapay zeka modeli yerine farklı modelleri bünyesinde barındıran yapay zeka sistemi olarak konumlandırılacak.

Gökbilimciler, Güneş Sistemi’nin dış sınırlarında yörüngesi 4.5 milyar yıldır değişmeyen “fosil” bir dünya olabileceği düşünülen gizemli gökcismi keşfetti.

iş dünyası

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulunun (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 300 baz puan düşürerek yüzde 43'e çekmesi iş dünyası tarafından olumlu olarak karşılandı.

Türkiye’nin ilk oyun şirketi Joygame, Sermaye Piyasası Kurulu’ndan aldığı kayıtlı sermaye sistemi onayıyla halka arz sürecine ilk adımını attı. Eğer süreç tamamlanırsa Joygame, Borsa İstanbul’da işlem gören ilk Türk oyun şirketi olacak.

Almanya’nın Magdeburg kentinde dünyaca ünlü teknoloji şirketi İntel tarafından kurulması planlanan 30 milyar euroluk çip fabrikası yatırımı iptal edildi. Şirket, Almanya ve Polonya’daki benzer projelerin de artık sürdürülmeyeceğini, bu kararın üretim kapasitelerinin optimize edilmesi amacıyla alındığını belirtti.

Google'ın ana kuruluşu Alphabet'in geliri bu yıl nisan-haziran döneminde yüzde 14, IBM'in geliri yüzde 8 artış gösterdi.

YouTube reklam gelirlerini geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 artırarak 9,8 milyar dolara çıkardı.

yaratıcılık

Microsoft’un SharePoint yazılımındaki açık nedeniyle başlatılan casusluk saldırısı 400 kuruma ulaştı. Eye Security, gerçek sayının çok daha fazla olabileceğini belirtiyor. Çinli hackerların saldırıyla bağlantılı olduğu iddia edilirken, Pekin bu suçlamayı reddediyor. Öte yandan Bloomberg’in haberine göre, ABD’nin nükleer silahlarının tasarım ve idamesinden sorumlu Ulusal Nükleer Güvenlik İdaresi de saldırıdan etkilenen kurumlar arasında.

2013’te piyasaya çıkan Grand Theft Auto V, Körfez ülkelerindeki ilk resmi onayını 12 yıl sonra aldı. Suudi Arabistan ve BAE’de 21 yaş üstü etiketiyle satışına izin verilen oyun, bölgede sansürsüz biçimde yayınlanan ilk GTA oldu.

Tüketici hakları savunucusu ''Which'', yüz milyonlarca kişi tarafından kullanılan 20 popüler uygulamayı inceledi. Araştırma, bu uygulamaların büyük bir kısmının, kullanıcıların konum bilgisi, mikrofon ve cihazlarındaki dosyalara erişim gibi 'riskli' izinler istediğini ortaya koydu.

Spotify, hayatını kaybeden sanatçıların hesaplarından yapay zeka ile üretilmiş müzikler yayınladı.