‘Millet itiffakı’nın cumhurbaşkanı adayı CHP lideri Kılıçdaroğlu oldu. İYİ Parti lideri Akşener dahil olmak üzere ittifaktaki altı lider, ‘parlamenter sisteme geçiş’ için hazırlanan 12 maddede mutabakat sağladı.

Aday duyurusunun yapıldığı törende konuşan Kılıçdaroğlu, altı liderin de ‘cumhurbaşkanı yardımcısı’ olarak görev alacağını söyledi. Mutabakat metnindeki 12. maddede, İBB Başkanı İmamoğlu ve ABB Başkanı Yavaş için “Cumhurbaşkanının uygun bulduğu zamanda tanımlanmış görevlerle cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atanacaklardır” ifadeleri yer aldı. 

Gün içinde üzerinde durulan tüm senaryolarda, ‘masaya dönen’ Akşener’in şart olarak İmamoğlu ve Yavaş’ın ‘cumhurbaşkanı yardımcısı’ görevini üstlenmesini talep ettiği konuşuldu.

Kılıçdaroğlu konuşmasında iki ismin durumundan söz etmedi. 

Neler yaşandı?

Ankara’da dün geceden bu sabaha taşınan yoğun trafik, akşam saatlerinde adaylık açıklamasıyla son buldu. 

İmamoğlu ve Yavaş’ın Akşener’le kurduğu temas, Kılıçdaroğlu’nun da katılımıyla ‘dörtlü zirve’ hâlini aldı ve Akşener’in ‘rest çektiği’ masaya döndüğü açıklandı.

Akşener, SP’nin ev sahipliğindeki ‘altılı masa’ toplantısına katıldı. Toplantının ardından tüm liderler, partinin genel merkezinin önünde bir araya geldi. Kılıçdaroğlu’nun adaylığını, SP lideri Karamollaoğlu duyurdu. 

Cumhurbaşkanı yardımcısı nedir?

Anayasa’ya göre, cumhurbaşkanının yardımcıları ‘atama’ yoluyla göreve geliyor. Bunun için aranan tek şart ise milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak. 

Cumhurbaşkanı, ‘bir veya daha fazla’ cumhurbaşkanı yardımcısı atayabiliyor. Yardımcı, cumhurbaşkanlığı makamının geçici olarak boşalması durumunda vekaleti üstlenirken cumhurbaşkanına ait tüm yetkileri kullanma hakkına sahip oluyor.

Gün içinde İmamoğlu ve Yavaş’ın bu görevi nasıl üstleneceğine dair senaryolar konuşuldu. 

Belediye başkanlarının seçim sürecinde görevlerinden istifa etmeleri gerekmiyor. İki görevin birlikte yürütülmesi için Mahalli İdareler Kanunu’nda değişiklik yapılması gerekiyor. Bunun için Anayasa değişikliğine ihtiyaç duyulmuyor. 

İki belediye başkanının, yerel seçimin yapılacağı Mart 2024’e kadar görevlerine devam etmesi düşünülüyor. 

CHP içinden gelen bilgilerde, Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı olması hâlinde iki ismin Meclis’te yemin edip bu görevi ‘fiili’ olarak yürütmesi beklenmediği, ‘fiili’ durumun, önümüzdeki yıl yapılacak yerel seçimin ardından hayata geçmesinin planlandığının altı çizildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hukukçu başdanışmanlarından Mehmet Uçum, “Anayasaya göre vesayet makamı ile belediye başkanlığı asla birleşemez. Aynı kişinin hem CB yardımcısı hem belediye başkanı olması Anayasa’nın açık ihlalidir” diye yazdı. 

10 Mart’ta seçim kararı

Kabine toplantısının ardından konuşan Erdoğan, 10 Mart’ta seçim kararı alınacağını ve takvime göre 14 Mayıs’ta seçim yapılacağını açıkladı.

• Murat Sevinç’in yazısı: “Türkiye seçmeninin seçime bu denli düşkün olmasının nedeni, muhtemelen, yönetime katılım yol ve araçlarının sınırlı olması.”