Toplam sözcük sayısı: 1.700 - Ortalama okuma süresi: 7 dakika

🌧️ İstanbul ve Kocaeli hariç Marmara Bölgesi ile yurdun doğusunda yağmur bekleniyor. Yurdun büyük bölümünde hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üstünde seyredecek.

$ 19.46 TL 📈- 21.39 € TL 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, Kılıçdaroğlu ve İmamoğlu’nun Van ve Ağrı’da gördüğü ilgi var. 

🎧 Yapay zekânın seslendirdiği kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında. 

Derin sandık

‘Millet ittifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Altun ve ekibine “Cambridge Analyticacılık oynamak kapasitenizi aşar” sözleriyle seslendi. Kılıçdaroğlu, Altun ve ekibinin ‘deep web’ olarak adlandırılan takibi güç sanal ağlar için ‘anlaşma’ yapmaya çalıştığını iddia etti.

• 2018’de kapatılan Cambridge Analytica şirketi, Facebook kullanıcılarının verileriyle Trump’ın seçildiği ABD seçimi ve İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden çıktığı Brexit referandumunda etkili olmakla suçlandı. Şirkete 5 milyar dolar ceza kesildi. 
• Gazeteci Murat Yetkin’e konuşan CHP’li yetkililer, ‘sahte video ve ses kayıtları’ üretmek için hazırlık yapıldığını söyledi: “Yurtdışından çok sayıda ‘hacker’ kiralandı. Eleştirel ve muhalif sitelerin engellenmesi, iktidar yanlılarının da öne çıkarılması için kampanya hazırlandı.”
• İletişimci Ümit Alan’ın tweet zinciri: “Kararsızlar ve özellikle sandığa gidip gitmeme konusunda tereddütlü olanlar ilk hedef.”
• Demirtaş’ın mesajı: “Tanınmış kişilerin hesapları ele geçirilerek veya şimdiye kadar size güven vermiş hesaplar üzerinden provokasyonlar yapılabilir.”

CHP’li Muharrem Erkek, İçişleri Bakanlığı’nın YSK’ya paralel bir seçim sistemi kurduğunu açıkladı. Bakanlığın bu sisteme ilişkin kaymakamlık ve valiliklere talimat gönderdiğini söyleyen Erkek, belgeyi de paylaştı.

• İzmir Kiraz’da kaymakamlığın bu yazıyı ilçe seçim kuruluna ilettiğini aktaran Erkek, İçişleri’nin talimatını uygun bulmayan ilçe seçim kurulunun seçim günü anlık sandık sonuç tutanaklarının verilmesi talebini reddettiğini söyledi. 

‘Millet ittifakı’nı oluşturan partiler, seçimi kendi genel merkezlerinden takip edecek ancak oluşturulacak ortak veri havuzu aracılığıyla gelişmeler anlık olarak birlikte izlenecek. İnternet aksaklıklarına karşı ise üç ayrı sunucu (server) kiralanacak. Biri yurtdışında, ikisi ise Türkiye’nin farklı yerlerinde olacak.

• Kılıçdaroğlu: “İlk turda yüzde 60’la seçileceğim. Prag Büyükelçisi Egemen Bağış ve Lefkoşa Büyükelçisi Metin Feyzioğlu ile çalışmayız.”

YSK, 1 Mayıs itibarıyla yurtdışı temsilciliklerinde oy kullanan seçmen sayısının 644 bin 972, gümrük kapılarında oy kullanan seçmen sayısının 52 bin 605 olduğunu açıkladı. 2018 seçimlerinde ise ilk beş günde yurtdışında 328 bin 575 seçmen oy kullanmıştı.

• Fransa Marsilya’da oy kullanmaya gelen iki grup arasında kavga çıktı. MHP ve Yeşil Sol Parti destekçileri olduğu belirtilen iki grubun kavgasında dört kişi yaralandı. Polisin biber gazıyla dağıtmaya çalıştığı kavga sonrası iki kişi tutuklandı.
• Afyon Emirdağ’ın AKP’li belediye başkanı Serkan Koyuncu, Belçika’nın Brüksel ve Antwerp şehirlerinde kurulan sandıklara giderek seçim propagandası yaptı. Emirdağ’dan Belçika’ya göçmüş ciddi bir nüfus olduğu biliniyor. 
• Nuray Babacan’ın yazısı: ‘Yurtdışında kullanılan oylar nerede saklanacak?’

İYİ Parti lideri Akşener, yargıdan üst düzey bir ismin hükümet adına görüşmek için İmralı’ya gittiğini söyledi: “Destek talep etmişler. O da ‘Sonradan inkâr ediyorsunuz, yazıya dökülmesi lazım’ demiş.” 

• ‘Erdoğan bize neden düşman?’ başlıklı bir yazı paylaşan Demirtaş: “Öcalan, ‘Hükümet, beni, sizi, halkı kandırmaya çalışırsa sorumluluk sizde’ dedi.”

Cumhurbaşkanı başdanışmanlarından Mehmet Uçum, “İktidar değişikliği Türkiye’nin tam bağımsızlığına darbe olur” dedi. Tepkilerin ardından konuşan Uçum, sözlerinin ‘olası bir seçim sonucunun ne tür etkiler doğurabileceğine ilişkin bir değerlendirme’ olduğunu savundu.

Memleket Partisi kurucularından Ahmet Meşe, “Millet ittifakının desteklenmesi gerektiği inancındayım” sözleriyle partisinden istifa etti. 

TUSAŞ'ta ilk insansız hava aracı ANKA'yı üreten mühendis ekibinin direktörü olan ancak işten çıkarılarak 'casusluk' iddiasıyla suçlanan Remzi Barlas, Baykar'ın önü açılarak devletin zarara uğratıldığını öne sürdü.

Trabzon Atatürk Alanı’nda 10 Mayıs’ta miting yapmak isteyen İYİ Parti ve MHP kura çekti. İYİ Parti’nin kazandığı kura sonucu, MHP lideri Bahçeli saat 13.00'te Atapark’ta, İYİ Parti lideri Akşener ise saat 17.00'de Atatürk Alanı’nda Trabzonlulara seslenecek.

• Gazete Duvar’ın video haberi: ‘Trabzon’da seçim tahminleri’

CHP’nin çalışması: 29 büyükşehirde CHP ve diğer partilerin alması beklenen oy oranı.

• Kılıçdaroğlu ve İmamoğlu’nun Van mitinginden gazeteci Ruşen Takva’nın izlenimleri: “CHP, Van’da tarihi bir miting gerçekleştirdi.”
• ‘Millet ittifakı’nın İzmir mitingini takip eden gazeteci Kemal Can, ‘5 Soru 10 Cevap’ programında gözlemlerini anlatıyor. 
• BBC Türkçe’nin video haberi: ‘Deprem bölgesinde seçmen tercihleri değişti mi?’

gündem 

Fotoğraf: Mustafa Kaya / Depo Photos

Hatay BB Başkanı Savaş, kentte kime ait olduğu bilinmeyen 2 bin sahipsiz mezar olduğunu söyledi. Hatay’dan başka kentlere 475 bin kişinin gittiğini aktaran Savaş, “Seçimde 200-250 bin seçmenimiz azalmış olacak” dedi. 

• TBMM Deprem Komisyonu, kaçak yapıların mülkiyet sorununun çözümü için ‘kentsel dönüşümle sınırlı’ olmak üzere ‘imar affı’ düzenlemesi istedi. Komisyona göre, 6.7 milyon konutun dönüştürülmesi gerekiyor. 
• Kızılay’ın, Antalya Kemer’deki bir arazisini Ocak 2021’de Mehmet Veysel T. isimli bir şahsa bağışladığı ortaya çıktı. Tapu kayıtlarına göre, bedelsiz verilen 946 metrekare büyüklüğündeki arazinin üzerinde Nirvana Otel’in lojman binası yer alıyor. 

İstanbul Esenler’deki Medipol Hastanesi’nde 6 yaşında bir çocuğun, bir hastane çalışanı tarafından cinsel istismara maruz bırakıldığı ortaya çıktı. Sağlık Bakanı Koca’ya ait hastanede 2019’da yaşanan olayda istismarcıya verilen 22 yıllık hapis cezası Yargıtay tarafından bozuldu; sanık nisan ayında tahliye edildi. 

• Halk TV’nin haberine göre hastane, ‘marka değerini’ korumak adına medyada çıkan haberleri reddetmeleri için çocuğun ailesiyle ‘manevi sözleşme’ imzaladı; Sağlık Bakanı Koca’nın kardeşi Özer Koca’nın hesabından aileye 150 bin lira gönderildi. 
• O dönem Medipol’de yönetici olan Cumhurbaşkanı danışmanı Sevgi Yiğit: “Aileyi birkaç kez ziyaret ettim. Ancak imzalanan sözleşmeden ve paradan haberim yok.”

Halkbank’ın eski genel müdür yardımcısı Hakan Atilla’nın pasaportunun, iki yıl önce Borsa İstanbul’dan ayrıldığı gün iptal edildiği anlaşıldı. Atilla, “Talimatı veren kim?” diye sordu.

Şırnak’ta 14 bölge, 15 gün süreyle ‘özel güvenlik bölgesi’ ilan edildi. Karar ‘kamu düzeni ve güvenliğinin korunması’ gerekçesiyle alındı. 

Milli Eğitim Bakanı Özer, 12. sınıfların devamsızlıktan muaf olacağını söyledi. Karar, 81 ili kapsıyor.

DSÖ verilerine göre Türkiye, bildirilen 466 kızamık vaka sayısıyla Avrupa'da ikinci sırada. 

İBB yetkilisi Buğra Gökce verilerle anlatıyor: ‘İstanbul’daki askerî alanlara ne oldu?’

yaşam

Fotoğraf: FIDE World Championship

2023 Dünya Satranç Şampiyonluğu’nu erkeklerde Çinli Ding Niren kazandı. Böylece Çin, erkeklerde ilk kez bu başarıyı elde etmiş oldu. Bu unvan, 2013’ten beri Norveçli oyuncu Magnus Carlsen’deydi. Kadınlarda dünya şampiyonluğu ise Çin’in elinde. 

Yapay zekâ alanının öncü isimlerinden bilim insanı Geoffrey Hinton, Google’daki görevinden istifa etti. Sohbet robotlarının yakın zamanda insan beyninin bilgi kapasitesini aşabileceği, insanlardan daha zeki olabileceği ve bunun tehlikeli sonuçlar yaratabileceği konusunda uyarıda bulundu. Hinton’a göre Google’da çalışmaya devam ederken bu uyarıları yapmasının yeterince etkisi olmazdı.

dünya

Fotoğraf: David Guttenfelder / The NYT

ABD, Rusya’nın, Ukrayna’nın doğusundaki Bahmut kentinde 20 bin askerinin öldüğünü, 80 bin Rusya yanlısı savaşçının da yaralandığını duyurdu. Ölenlerin yarısının paralı asker şirketi Wagner’a ait olduğu öne sürüldü. Rusya, söz konusu kenti uzun zamandır ele geçirmeye çalışıyor. 

Fransa’da 1 Mayıs kutlamaları, emeklilik yaşını 65’e çıkarmayı öngören yasa tasarısı karşıtı gösterilere dönüştü. Protestolarda 291 kişi gözaltına alınırken 108 polis yaralandı.

• AFP objektifinden: Fransa’da 1 Mayıs. 

ABD, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın MİT operasyonuyla öldürüldüğünü duyurduğu IŞİD lideri Kureyşi’nin ölümünün henüz teyit edilemediğini açıkladı.

Suriye’nin kuzeyindeki Halep Havalimanı, İsrail’in düzenlediği hava saldırısının ardından kullanılamaz hâle geldi. Saldırıda bir asker hayatını kaybetti, ikisi sivil yedi kişi yaralandı.

Paraguay’daki seçimleri, 76 yıldır iktidarda olan Colorado Partisi kazandı. Ülkenin yeni devlet başkanı, eski ekonomi bakanı Santiago Pena oldu. Seçimler için ittifak yapan 14 muhalefet partisi, seçim öncesi anketlerin aksine oyların sadece yüzde 27.51’ini alabildi.

Birleşmiş Milletler, Sudan’da ordu ile paramiliter güçler arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle 800 binden fazla insanın komşu ülkelere kaçabileceği ihtimaline karşı hazırlık yaptıklarını açıkladı. 

• İki taraf arasında süreli ateşkes anlaşması devam ediyor ancak ülkenin çeşitli bölgelerinden yer yer çatışma haberleri geliyor.

Batı Şeria’daki İsrail’e ait askerî cezaevinde 86 gündür açlık grevinde olan 44 yaşındaki Filistinli Kadir Adnan yaşamını yitirdi. İslami Cihat örgütü üyesi olan Adnan, son sekiz yıl içinde beş kez açlık grevi yapmıştı.

Uganda’da Devlet Bakanı Charles Okello Engola, koruması tarafından vurularak öldürüldü. Koruma, hemen ardından aynı silahla intihar etti. Olayın neden gerçekleştiği henüz bilinmiyor.

ekonomi 

İsviçre merkezli bankacılık kurumu Swissquote, 5-15 Mayıs tarihleri arasında Türk Lirası alım-satımı yapmayacağını duyurdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimleri kaybetmesi; yeni hükümetin gevşek para politikası ile sıkı döviz müdahalesine son vermesi ve TL’yi serbest bırakmasının beklendiği aktarıldı.

• Ziraat Bankası eski genel müdür yardımcısı Şenol Babuşcu, Merkez Bankası’nın yurtdışına döviz transferine yeni kısıtlamalar getirdiğini söyledi. Ayrıca sektör kaynaklarına göre MB, kur korumalı mevduatların yenilenmesi, aksi hâlde bankalara döviz satmayacaklarına dair sözlü bildirimde bulundu.

Nisan ayında ihracat yüzde 17.2; ithalat yüzde 4.5 azaldı. Böylece dış ticaret açığı yıllık yüzde 44 arttı. 

Türkiye, kripto para sahiplik oranında yüzde 27.1 ile dünyada ilk sırada; Arjantin ise yüzde 23.5 ile ikinci sırada. Her iki ülkenin ortak özelliği yüksek enflasyona sahip olmaları. Yerel para birimlerindeki hızlı değer kaybı, bireysel yatırımcıların alternatif alanlara yönelmesine neden oluyor. 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin, İngiltere’deki altı saatlik mesai uygulamasını hatırlatarak günlük mesai saatlerinin yeniden ele alınması gerektiğini söyledi. 

Edirne Valiliği, özellikle sahil bandına yakın tarımsal arazilere yasadışı şekilde ‘tiny house’ konumlandıran ve sosyal medya üzerinden kooperatif hisse satışı yapanlar hakkında suç duyurusunda bulundu. 

Dünya Ekonomik Forumu’nun anketine katılan ekonomistlerin yüzde 76’sı bu yıl hayat pahalılığının birçok ülkede kriz seviyesinde süreceğini, yüzde 67’si de yeni banka iflasları ihtimalinin yüksek olacağını düşünüyor. 

ABD-Kanada merkezli Vice Media Group, iflastan kaçınmak için aradığı alıcıyı hâlâ bulamadı. The NYT’nin haberine göre potansiyel alıcıların satın alma ihtimalinin zayıflaması üzerine Vice, iflas başvurusunda bulunabilir. 

Britanyalı enerji devi BP, yılın ilk çeyreğinde beklentilerin üzerine çıkarak 5 milyar dolar kâr elde etti. İşçi Partisi ve sendikalar, rekor kâr elde eden enerji şirketlerine ek vergi uygulanmasını talep ediyor. 

kültür

Fotoğraf: Leco Viana / Depo Photos

Aerosmith, Kuzey Amerika’da vereceği 40 konserin ardından bir daha turneye çıkmama kararı aldı: “50 yıl, 10 dünya turnesi ve 100 milyondan fazla hayrana çaldıktan sonra, son bir kez daha çalmanın zamanı geldi.” 2 Eylül’de başlayacak turne, 26 Ocak 2024’te sona erecek.

• Grubun vokali Steven Tyler’ın kızı Liv Tyler ve Alicia Silverstone’un rol aldığı Aerosmith klibi: ‘Crazy’

ABD Yazarlar Birliği üyesi 9 binden fazla yazar ve senarist 15 yıl sonra ilk kez greve gitti. Daha yüksek ücret talep eden yazarlar, yapay zekâ botlarının senaryo yazımı ya da düzenlemesinde kullanılmasının yasaklanmasını da istiyor.

Fotoğraflarla: Moda dünyasının en büyük organizasyonlarından Met Gala 2023’ten yansıyanlar.

spor

Fotoğraf: Depo Photos

Teniste erkeklerde dünya bir numarası Sırp raket Djokovic, ABD’nin Covid-19 aşı politikasında değişikliğe gitmesinin ardından ABD Açık’a katılabilecek. 

• 12 Mayıs'tan itibaren ABD’ye girişler için Covid-19 aşısı zorunlu olmayacak.

TikTok, Türkiye Sigorta Basketbol Süper Ligi'nin resmî eğlence partneri oldu. Platform daha önce de NBA ve UEFA Euro 2020’nin eğlence partnerliğini üstlenmişti.

kapsül öneriyor

• Kapsül’den Şeriban Alkış’ın objektifinden: Maltepe’deki 1 Mayıs kutlamaları. 
• ‘Müzik Susmayacak’ kolektifinin 10 dilde, 70 müzisyenle yaptığı Baba Zula yorumu: ‘Âşıkların Sözü Kalır’
• BBC Türkçe’nin video haberi: ‘AKP'ye iktidarın yolunu açan ilçe: Kağıthane’
• İstanbul’da oynanacak UEFA Şampiyonlar Ligi finali için şehre gelen Gerrard ve Cafu’nun yer aldığı THY reklam filmi. 
• ‘Devam Filmi’ podcastinde Seçil Türkkan’ın konuğu RTÜK üyesi İlhan Taşçı: “Türkiye’de şu anda gazetecilik yapılmıyor, -mış gibi yapılıyor.”
• Alman YouTuber 'ViscaBarca'nın tribünde takip ettiği Beşiktaş-Galatasaray maçı için hazırladığı 'Dünyanın en gürültülü stadyumu' başlıklı vlog.

günün sözü

“Belki bundan sonra daha çok ya da hiç söyleyemeyeceğimiz şeyleri son olarak söyleyelim dedik. Son olmaması için hepiniz ne yapacağınızı çok iyi biliyorsunuz diye düşünüyorum.”

Seçim öncesi İstanbul’daki son konserini veren müzisyen Hayko Cepkin.