Toplam sözcük sayısı: 1.678 - Ortalama okuma süresi: 7 dakika

☔ İç Anadolu başta olmak üzere Marmara ve Ege’nin iç kesimlerinde şiddetli yağış bekleniyor. Yurdun doğu bölümünde ise parçalı bulutlu bir hava öngörülüyor.

$ 19.67 TL 📈- € 21.39 € TL 📈 - BIST 100: 4.589 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, muhalefet partilerinin YSK’ya gitmesine yönelik talep var.  

🎧 Yapay zekânın seslendirdiği kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında.

Sıcak Saatler

Seçim sonrası geride bırakılan ikinci 24 saatte, milletvekili oy pusulalarından gelen usulsüzlük haberleri, CHP’nin ikinci tura yönelik yeni yapılanması ve ‘oy hesapları’ vardı.

Sandıklardaki durum

CHP, tüm sandık sonuç tutanaklarının sisteme girildiğini, YSK verileriyle uyuşmayan yerler için itiraz edildiğini açıkladı. Ankara, İzmir ve Şanlıurfa’da oyların eksik görüldüğü yerler paylaşılırken kaç sandığa itiraz edildiğine dair bilgi verilmedi. Yavaş, “Süreci çok yakından takip etmeye devam edeceğiz. Lütfen endişe etmeyin” dedi.

YSP, sandıklarda usulsüzlükler tespit edildiğini ve 1000’den fazla sandığa itiraz ettiklerini duyurdu. Şırnak, Hakkari, Şanlıurfa, Batman, Mardin ve Diyarbakır’daki sandıkları paylaşan parti, oyların ağırlıklı olarak MHP’ye yazıldığı bilgisini verdi.

Batman ve Şanlıurfa’da yapılan itirazların sonucunda AKP’nin kazandığı vekillerin düşme ihtimali bulunuyor. AKP’nin Batman ikinci sıra adayı HÜDA PAR’lı Ramanlı, yurtdışı oylarının etkisiyle Meclis’e girmeye hak kazanmıştı. 

Fotoğraf: Depo Photos

YSP’nin YSK temsilcisi Tiryaki, itirazların neredeyse tamamının karara bağlandığını ve düzeltildiğini açıkladı: “Henüz herhangi bir kentte milletvekili dağılımına etki edecek kadar bir sonuca ulaşabilmiş değiliz.”

TİP, sandıklardaki usulsüzlüklere ilişkin ıslak imzalı tutanaklarla YSK’ya itiraz etti. Parti, İstanbul 1. bölge adayı Anıl Denizci, İzmir 2. bölge adayı İrfan Değirmenci ve Antalya adayı Yunus Başaran’ın oylarının sistemde kaydırılmış ya da hiç yazılmamış olabileceğini söyledi. 

Değirmenci, İzmir’de sandık sonuçlarına yaptıkları itirazlara, CHP hariç tüm partilerden ret geldiğini paylaştı. 

Seçimlerin yıllardır hileyle kazanıldığını öne süren Demirtaş: “Bu operasyon için merkezi bir dijital üs, bu üssün başında da Süleyman Soylu bulunur. Özellikle Karadeniz ve İç Anadolu sandıklarında bu operasyon yıllardır yapılır. 20 bin sandığın her birinden 150 oy çalınsa 3 milyon oy eder ve bu sayı, seçimin sonucunu değiştirmeye yeter.”

İkinci tura giderken

Sabah saatlerinde yayımlanan YSK kararına göre, ikinci turda ABD, Kanada, Britanya, İrlanda, Avustralya ve Japonya’da oy kullanılabilecek gün sayısı ikiye düşürüldü. Bu ülkelerin tamamında, Kılıçdaroğlu en yüksek oyu almıştı. 

Ancak CHP’nin itirazı üzerine bu karar kaldırıldı. Yurtdışındaki seçmenler, tüm ülkelerde 20-24 Mayıs tarihlerinde oy kullanacak. 

‘Ata ittifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Oğan, ikinci turda Kılıçdaroğlu’nu ancak ‘HDP’ye hiçbir taviz vermemeyi kabul etmesi durumunda’ destekleyeceğini söyledi. 

CHP’de durum

Seçim gecesi (Fotoğraf: Depo Photos)

Kılıçdaroğlu’nun Twitter paylaşımı: “Sandıktan değişim mesajı çıkmıştır. Değişim isteyenler artık bu ülkede istemeyenlerden daha fazla. Genç arkadaşlarımın mesajını da aldım. Başım üstüne. Onların kaygılarını gidereceğim ama onların da beni duymasını istiyorum.”

Partisinin veri sisteminin ‘çöktüğüne’ dair iddiayı yalanlayan CHP Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, görevden alındı. Adıgüzel, sandıktan gelen verilerin işlenmesinden sorumluydu. Görevden istifa ettiğini savunan Adıgüzel, seçim gecesi hiçbir aksaklık yaşanmadığını vurguladı. 

Yavaş ve İmamoğlu’nun ilk açıklamalarında CHP’nin okullardan aldığı verileri paylaştığını söyleyen Adıgüzel, “Islak imzalı tutanakları ilçe ve illerimizde toplayıp sisteme girdikçe elimizdeki veri çeşitliliği artmış oldu” dedi. 

Kılıçdaroğlu, Adıgüzel’in yanı sıra seçim kampanyasını yürüten Akan Abdula ve Ali Kiremitçioğlu’nun görevine son verdi. CHP lideri, ’siyasi işler ve seçim propagandası’ görevini yürütmek üzere Mehmet Ali Yüksel’i başdanışman olarak atadı. Yüksel, İstanbul 2. bölgeden aday gösterilmişti.

Diken’in kulis haberine göre, İmamoğlu ve Kaftancıoğlu kampanyada ön planda yer alacak. İmamoğlu’nun ekibi T24'e yaptığı açıklamada, bu yönde bir talebin söz konusu olmadığını söyledi.

Parti içinde yapılan toplantıda, milliyetçi kimliğe sahip seçmenin bir bölümünün tercihini ‘millet ittifakı’ndan yana kullandığı ancak cumhurbaşkanlığı seçiminde Kılıçdaroğlu’na oy vermediği tespit edildi. 

İmamoğlu ve Yavaş, Kılıçdaroğlu’yla birlikte çalışma masasında yer aldıkları fotoğrafı, “Cumhurbaşkanlığı 2. tur seçimi için sıkı bir çalışmaya başlıyoruz” mesajıyla paylaştı.

AA’yla birlikte seçim sonuçlarını yayınlayan iki ajanstan biri olan ANKA, tüm verilerin yayıncılık ilkeleri gereği tam, doğru ve tarafsız bir şekilde ulaştırıldığını belirtti. Ajans, abonelerine servis ettiği verileri paylaştı. 

Akşam saatlerinde kameraların karşısına geçen CHP’li Tuncay Özkan, parti içinde herhangi bir yönetim krizi olmadığını söyledi: “Bundan sonra güvenlik kaygısını taşıyan seçmenlerimizle buluşacağız.”

AKP’de durum

AKP içinde, Oğan’ın tabanına yönelik mesajlar geliştirileceği ve bu oyların yarısının hedefleneceği konuşuluyor. Gazete Pencere’den Nuray Babacan’ın kulis yazısına göre, ‘HDP’yi hedef alan söylemin, terörle mücadele ve beka sorunu’ vurgusunun ilk tur sonucuna etki ettiği yorumları yapılıyor. 

MHP lideri Bahçeli’nin başdanışmanı Eyyüp Yıldız, 15 Mayıs’ta, Oğan’ın tweetini alıntılayarak “Pazarlık payın kalmadı başka kapıya. 1 turda biter bu iş. Mezar soyguncuları sizi…” diye yazdı. 

Türkiye’de AKP'nin yüzde 10'dan fazla oy kaybettiği iller Çankırı, Karabük, Bingöl, Isparta ve Bolu. AKP'den uzaklaşan seçmenlerin MHP ve YRP'ye yöneldiği görülüyor.

Mesajlar

Kılıçdaroğlu: “Lütfen deprem bölgesi insanımıza söyleyeceğimiz her şeyde, 10 düşünelim 1 diyelim. Hiçbir siyaset o insanların kalbini kırmaya değmez.”

Erdoğan: “Şimdi 14 Mayıs’ta elde ettiğimiz başarıyı daha büyük bir zaferle taçlandırma vakti…”

İnce: “Kendinizi üzmeyin, asla umutsuzluğa kapılmayın. Umut her zaman vardır.”

Babacan: “Fatih Terim ‘8 de kapanır, 18 de’ demişti. Ve takımı o sezon şampiyon olmuştu. Ben de diyorum ki, 2.5 da kapanır, 12.5 da. İki hafta gecikse de bahar gelecek, biliyorum.”

Demirtaş: “Umutsuzluk yok. Çok defa kazandık, yine kazanacağız.”

TİP lideri Baş: “TİP ve 1 milyon seçmeni Sayın Kılıçdaroğlu’nun kazanması için kararlı biçimde çalışmaya başlıyor. Vazgeçmeyeceğiz, direneceğiz, umudu artıracağız.”

Diğer gelişmeler

Twitter, seçim gecesiyle ilgili bir açıklama yayınladı. Türk yetkililerden ‘bant daraltma’ uyarısı aldıklarını aktaran şirket, platformu seçim süresince kullanılabilir durumda tutmak için dört hesaba ve 409 tweete erişim engeli getirdiklerini duyurdu. 

Kılıçdaroğlu, CHP’li Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan’ın “Bay Kemal sığınmacıları gönderecek” yazdığı tweet’ini beğendi.

EMEP lideri Ercüment Akdeniz, hem görevinden hem de parti üyeliğinden istifa ettiğini duyurdu. Akdeniz, aday belirleme sürecinde, parti içi demokrasiye aykırı müdahaleler yaşandığını savundu. Parti, seçime YSP listelerinden katılmış ve Gaziantep’te Sevda Karaca, İstanbul’da İskender Bayhan milletvekili seçilmişti. Akdeniz, listede yer almamıştı.

Fatih Altaylı’nın Habertürk’e veda yazısı: ‘Bana katlanan herkese teşekkürler’

Murat Sevinç’in yazısı: “Ben sade yurttaşım ve moralim bozulabilir, ancak kurumların canı sıkılamaz, böyle bir hakları yok.”

Murat Yetkin’in yazısı: “Açıkçası Kılıçdaroğlu etrafındaki kalabalığa rağmen, birkaç ilkeli parti yöneticisi dışında yalnız bırakıldı ve evet, bazı müttefiklerince de.”

Faruk Bildirici’nin yazısı: “Açıkça söylemek gerek, muhalif medya seçim gecesi dâhil olmak üzere sanal bir ortam yarattı.”

dünya

İkinci tura kalan Cumhurbaşkanlığı seçimleri dünya basınında yer almaya devam ediyor. 

• Almanya, Südwest Presse: “Erdoğan’ın Putin muamelesi görmekten korkmaması için bir neden de Suriyeli sığınmacılar. Bu sayede Kürtlere karşı savaş yürütmek için komşu ülkelere asker de gönderebiliyor. Şunu açıkça söylemek lazım: Erdoğan’ın bu kadar uzun süre iktidarda kalabilmesinde AB ve NATO ülkelerinin de sorumluluk payı var.”
• Almanya, Berliner Morgenpost: “Kılıçdaroğlu'nun 28 Mayıs'ta zafer kazanması için küçük bir mucizeye ihtiyacı var.”
• Almanya, Augsburger Allgemeine: “Muhalefet zaferden o kadar emindi ki, sağ seçmenden vazgeçebileceğini düşündü. Oğan, ikinci turda tüm Kürt partilerin devre dışı bırakılmasını isteyecek. Bu, Kılıçdaroğlu için imkânsız, çünkü Kürtlerin oyu olmadan kazanamaz.”

Türkiye’de seçimleri takip eden Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), iktidarın kısıtlı kampanya imkânlarına sahip muhalefet partilerine karşı haksız avantajdan faydalandığını belirterek şeffaflık ve tarafsızlık konusunda hükümeti eleştirdi. 

• Avrupa Birliği de, AGİT seçim gözlemcilerinin bulgularına atıfla, Türk yetkilileri eksiklikleri gidermeye, ikinci tur için şeffaf olmaya çağırdı. 

Analistler ne diyor?

• DGAP Türkiye uzmanı Kristian Brakel: “Anayasa değişikliği sadece cumhurbaşkanına eşi benzeri görülmemiş bir güç vermek için değil, aynı zamanda sağ bloğun egemenliğini temelde ebediyen tesis etmek için tasarlanmıştı.”
• CATS uzmanı Adar Dr. Sinem Adar: “Seçimlerden asıl galip çıkan milliyetçilik gibi duruyor. Türkiye’de milliyetçilik hep güçlü olmuştur ama şu anda en güçlü siyasi temsiliyete sahip ideoloji gibi görünüyor. Bununla birlikte milliyetçi cephe parçalanmış, yani farklı partilere bölünmüş durumda.” 

Ukrayna, Rusya’nın Kiev’e yönelik insansız hava araçları ve füzelerle saldırı düzenlediğini, duyurdu. Üç kişinin yaralandığı bu saldırının, Rusya’nın Ukrayna’ya mayıs ayı içinde sekizinci hava saldırısı olduğu belirtildi. 

Bahreyn, altı yıl sonra Katar’a uçak seferlerinin yeniden başlayacağını duyurdu. Bahreyn, Suudi Arabistan, BAE ve Mısır ile birlikte 5 Haziran 2017’de ‘terör gruplarını desteklediği’ iddiasıyla Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kesmiş ve bu ülkeye ekonomik ambargo uygulamaya başlamıştı.

ekonomi

Fotoğraf: Sergey Ponomarev / The New York Times 

İkinci tura gidilirken analistler Borsa İstanbul’da yüksek volatilite bekliyor; kısa vadeli pozisyon alan yatırımcıları 'yüksek risk' konusunda uyarıyor. Bankacılık endeksi ise pazartesi kapanışta yüzde 9.58 düşerken; salı gününde yüzde 8.01 kayıpla 4187 puandan başladı.

• Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdür Yardımcısı Eda Karadağ: “28 Mayıs öncesinde borsada net bir yönden bahsetmek zor olacaktır. Küresel piyasalardan zaten son dönemde etkilenmediğimiz için yine kendi iç hikayemizle borsadaki seyrin etkilenmesini bekliyorum.”

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, yayınladığı notta, Türkiye’de ikinci tura kalan seçimlerin, siyaset ve ekonomi alanındaki belirsizliği uzattığını, seçimlerin ardından uygulanacak ekonomi politikalarını izleyeceğini ifade etti.

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Türkiye için ekonomik büyüme tahminini yüzde 3’ten yüzde 2.5’e indirdi; 2024 tahminini ise yüzde 3’te sabit tuttu. 

📝Alaattin Aktaş’ın yazısı: “28 Mayıs’a kadarki iki haftada dövizin birden tırmanması gibi bir durum yaşanması çok büyük sürpriz olur. Ne yapılır edilir, böyle bir tırmanma önlenir. Zaten şimdi adı konmamış bir sermaye kontrolü uygulanıyor, bu kontrolün çerçevesi daha da genişletilir, bu bile yapılır. İkinci tura kadar dövizde artış sürecektir sürmeye de, bir anda çok hızlı bir artış söz konusu olmayacaktır.” 

📝 Mahfi Eğilmez’in yazısı: Muhalefetin yapması gereken şey, bugün ayakta duruyor gibi görünen ekonominin aslında ringde sallanan boksör gibi ilk sıkı darbede yere düşebileceğini göstermektir. (...) En az iki yıl sıkıntı çekileceğini ve bu durumdan çıkmak için neler yapılacağını topluma bütün açıklığıyla anlatmaktır. 

Türkiye genelinde konut satışları nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 35.6;  yabancılara yapılan konut satışları da yüzde 60.3 azaldı. 

Özel sektörün yurtdışından sağladığı toplam kredi borcu, martta bir önceki aya göre 1.2 milyar dolar azalarak 158 milyar dolar oldu. Uzun vadeli kredi borcunun yüzde 60’ı dolar, yüzde 36’sı euro, yüzde 2’si TL, yüzde 2’si diğer döviz cinslerinden oluştu. Uzun vadeli toplam kredi borcunun yüzde 33’ünü finansal kuruluşlar, yüzde 63’ünü finansal olmayan kuruluşlar gerçekleştirdi. 

Avrupa Birliği, kara para aklamayla mücadele ve mali denetim için kripto varlık transferlerini izlemeyi içeren düzenlemeyi onayladı. Bu kapsamda fon transferlerine ilişkin kurallar güncellenecek, bu kapsama kripto varlık transferleri de dahil edilecek. 

Vodafone, en büyük piyasası olan Almanya’da gelirlerinin daralması nedeniyle, dünya genelinde 11 bin çalışanının işine üç yıl içinde son verecek.

günün sözü

“Yeniden Refah Partisi, özellikle genç işçi kesimleri arasında yaygın bir üyelik, örgütlenme çalışması yürütüyor, karşılık da buluyor. AKP'den uzaklaşan işçileri, seçimlerde AKP'yle ‘ilkeli’ ittifak yoluyla yamama potansiyelleri yüksek. Olmadıkları il, ilçe, belde yok gibi.”

Bağımsız Maden İş Sendikası’ndan Başaran Aksu’nun Mart 2022 tarihli paylaşımı.