Toplam sözcük sayısı: 1.400 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika

🌤️ Hava sıcaklıkları mevsim normalleri ve üstünde seyredecek. Yurdun güney kesiminde sıcaklıklar 40 dereceye kadar çıkacak.

$: 25,98 TL 📈 €: 28,33 TL 📈 BIST 100: 6.003 📉 ₿: 30.940 USD 📉

# Sosyal medyanın gündeminde, “Korsan yayının bitmesi gerek. IP TV işinin önüne geçilmeli” diyen televizyoncu Acun Ilıcalı var. 

🎧 Yapay zekânın seslendirdiği kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında.

Evlendik, borçluyuz

Enflasyonun etkisi, yaz günlerinde artan düğünlerin maliyetine de yansıdı. ‘Evlilik Maliyeti Fiyat Araştırması’na göre, düğün, çeyiz, takı ve ev eşyaları için çiftler minimum 400 bin liralık harcama yapıyor. Bu maliyet, geçen yıl 90 bin liraydı. 

• Sektör temsilcilerine göre, düğünlerin başlamasıyla ‘airfryer’ satışlarında yüzde 300, kahve makinesi satışlarında ise yüzde 100'e varan artış görüldü. Geçen yıl ülke genelinde evlenen çift sayısı 574 bin 358 olmuştu. Bu yılın sonuna kadar 600 bin çiftin evlenmesi bekleniyor.

Türkiye’de ‘kızamık salgını’ olmadığını söyleyen Sağlık Bakanı Koca, ülke genelindeki vakaların yüzde 86’lık oranla İstanbul'da görüldüğünü açıkladı. Bu yılın ilk dört ayında ülke genelinde toplam 1.440 kızamık vakasına rastlanmıştı.

• Koca, Hatay’daki son durumu anlattı: “İnsanlar kendi evlerini yapmak istiyorlar. Ancak yeni imar planı yok. Su sorunu için DSİ’nin devreye girmesi şart. En acil sorun bu.”

Şair Ahmet Telli, 2017 yılında katıldığı basın açıklaması ve kendi kitabından okuduğu şiir gerekçesiyle ‘terör örgütü propagandası’ suçundan yargılandığı davada 10 ay hapis cezası aldı. Mahkeme, cezanın ertelenmesine karar verdi.

• Telli, ‘suçu kabul etmek anlamına geleceği için’ cezanın ertelenmesini kabul etmediğini ve davanın istinaf mahkemesine götürüleceğini söyledi.

Ayça Söylemez’in yazısı: “Yakalanan uyuşturucu tacirleriyle ilgili durumun, bir ‘rol değişimi’ olup olmadığı meçhul.”

politika

Aralık 2022 tarihli grup toplantısı (Fotoğraf: CHP)

CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun grup toplantısında yaptığı konuşma: “Eğer bu 25 milyona ulaşan başarı yeterli değilse, başarısızlık benimdir. Bu sayıyı artıracak yeni değişimleri üretme görevi de benimdir. Gelecekte bu partinin elbette başka liderleri de olacaktır. CHP bir tek adam partisi değildir, her zaman bir kadro partisi olmuştur."

• Grup toplantısında Veli Ağbaba, Bülent Tezcan, Engin Altay ,Tekin Bingöl, Ali Öztunç ve Özgür Karabat gibi isimler yer almadı. 
• Seçimin ardından danışman kadrosunu değiştiren Kılıçdaroğlu, Gökşen Anıl Ulukuş’u danışmanı olarak görevlendirdi. Ulukuş, Zafer Partisi’nin gençlik hareketi Ayyıldız Hareketi’nin başkanlığını yürütmüştü. 
• CHP’nin parti içi eğitim sorumlusu Aytuğ Atıcı, görevden alındı. Eski vekil Atıcı, kurultay süreciyle ilgili önerilerinin yer aldığı mektubu Kılıçdaroğlu’na göndermesinin ardından görevine son verildiğini söyledi. 

Partisi için ‘değişim’ çağrısı yapan İBB Başkanı İmamoğlu, katılımcıların görüş bildirebileceği ‘İktidar İçin Değişim’ adlı internet sitesinin erişime açıldığını duyurdu. Sitede, “Bu mecra, ‘Nasıl bir Türkiye, nasıl bir CHP, nasıl bir siyaset, nasıl bir muhalefet?’ sorularına yanıtlar aramak ve mümkün olan en yüksek sayıda vatandaşı değişim sürecine katılmaya davet etmek üzere tasarlanmıştır” ifadeleri yer aldı. 

Seçimin ardından İYİ Parti’ye katılan eski MHP’li Oktay Vural, partinin siyasi işler başkanlığına getirildi. Partinin teşkilat başkanı ise Buğra Kavuncu oldu. 

CHP’nin önde gelen isimlerinden Murat Karayalçın, CHP’li eski vekil Barış Yarkadaş’ın ‘SHP’nin yeniden kurulacağına’ yönelik iddiasına “Yanında olmam ve doğru bulmam” yanıtını verdi. Karayalçın, 1995’te CHP’yle birleşme kararı alan SHP’nin son genel başkanıydı. 

Fikri Sağlar’ın yazısı: “Dikkat ederseniz seçimin üzerinden neredeyse iki ay geçti, hiçbir muhalefet partisi seçim değerlendirmesi yapmadı.”

kültür - yaşam

Fotoğraf: Razvan Mirel / Unsplash

Yemeksepeti’nin son dört yıldaki satış verilerinden derlediği ‘Türkiye Tatlı Haritası’na göre ekler, 2022 ve 2023 yılında en çok tercih edilen tatlı oldu. Sütlaç ve waffle, istikrarlı biçimde listenin ikinci ve üçüncü sırasında yer aldı. 2019’da 11. sırada olan baklava, 2023’te 4. sıraya yükseldi.

Instagram bağlantılı Threads platformu, 6 Temmuz’da kullanıma açılacak. Meta, yeni platformu ‘metin tabanlı bir sohbet uygulaması’ olarak tanıtıyor. Twitter’a rakip olarak geliştirilen Threads, Instagram kullanıcılarının aynı adla arkadaş listesindeki kişileri takip etmesine de olanak sağlayacak.  

İngiltere’de yapılan bir araştırma, insanların bir hafta boyunca hareket hızlarını ölçerek Parkinson hastalığının belirti göstermeden yedi yıl önce teşhis edilebileceğini ortaya koydu. Araştırma kapsamında 2013-2016 yılları arasında 103 bin 712 kişinin akıllı saat verileri yapay zekâ ile analiz edildi. 

❓ Derleme: ‘Musk’ın tweet sınırlaması ne anlama geliyor, Twitter için yeni hamlesi ne olabilir?’ 

dünya

Fotoğraf: The Guardian

İsrail’in, işgal altında tuttuğu Batı Şeria’nın kuzeyindeki Cenin mülteci kampına yönelik askerî operasyonu devam ediyor. İki gündür süren hava saldırıları ve çıkan çatışmalarda en az 10 Filistinli hayatını kaybetti. İsrail, şu ana kadar 120 Filistinlinin gözaltına alındığını; 300 silahlı militanın Cenin’de saklandığını savunuyor. Saldırılar nedeniyle kamptan en az 3 bin kişi ayrılmak zorunda kaldı. Kampta hâlen 15 bin kişi bulunuyor. 

• Kamptaki ağır yaralılara ulaşmaya çalışan Dünya Sağlık Örgütü çalışanlarının engellendiği ve örgüte bağlı en az iki hastanenin saldırıya uğradığı bildiriliyor. 
• İsrail’in Tel Aviv kentinde bıçaklı saldırı düzenleyen bir kişi, aracını kalabalığın üstüne sürdü. Olayda sekiz kişi yaralanırken saldırganın bir sivil tarafından vurularak öldürüldüğü aktarıldı. Saldırıyı Gazze Şeridi’nin yönetimini elinde bulunduran Hamas üstlendi.

Türkiye ile Mısır, 10 yıl aradan sonra karşılıklı olarak büyükelçi atadı. Buna göre Türkiye’nin Kahire Büyükelçisi Salih Mutlu Şen; Mısır’ın Ankara Büyükelçisi ise Amr Elhamamy olacak. İki ülke arasındaki ilişkiler, Müslüman Kardeşler lideri Mursi’nin 2013’te devrilmesinin ardından bozulmuştu.

• BBC Türkçe derlemesi: Normalleşme sürecinde sırada hangi adımlar var?

Avrupa Birliği Polis Teşkilatı (Europol), kişi başı 20 bin euro karşılığında Avrupa’ya ‘VIP’ hizmetle insan kaçıran bir şebekeyi çökertti. Dört ayrı ülkede düzenlenen operasyonda Suriyeli çete lideri ile birlikte 14 kişi gözaltına alındı. Şebekenin, Suriyeli düzensiz göçmenleri Sudan veya Birleşik Arap Emirlikleri üzerinden önce Libya’ya, ardından da Cezayir’e götürdüğü ortaya çıkarıldı. 

• İlk kez keşfedilen bu güzergâhın alışılmadık derecede uzun ve pahalı olduğu belirtiliyor.

Fransa’da 17 yaşındaki Nahel isimli bir gencin polis kurşunuyla hayatını kaybetmesinin ardından ülke çapında başlayan eylemler nedeniyle toplamda 3 bin 400 kişi gözaltına alındı. 684 polis memuru ve itfaiye erinin yaralandığı olaylar, 1 milyar euroluk maddi zarar oluşturdu. Dün gece de devam eden eylemler nispeten sakin geçti.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in görev süresi bir yıl daha uzatıldı. Yerine herhangi bir aday bulunamaması nedeniyle Ekim 2024’e kadar görevine devam edecek olan Stoltenberg’in görev süresi, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle bir yıl uzatılmıştı.

ABD ordusunun ülkeden çekilmesinin ardından Afganistan’ın yönetimini ele geçiren Taliban, kadınlara yönelik güzellik salonlarının bir ay içerisinde kapatılmasına karar verdi. Karara herhangi bir gerekçe gösterilmedi.

ekonomi

Avrupa’da araç fiyatlarının euro bazında en pahalı olduğu ülke Türkiye. 2022 verilerine göre AB genelinde 100 birim karşılığı satın alınan bir aracın Türkiye fiyatı 144 birim. Bu, önceki yıla göre yüzde 43’lük artış anlamına geliyor. 

• Son 20 yılda Türkiye’de araç fiyatları, 2009 yılı hariç her zaman AB genelinden pahalı oldu. 2009’da Türkiye’de bir araç fiyatı 97 birim olmuştu.
• Türkiye’yi 132 birim ile Danimarka, 120 ile İzlanda ve 114 ile Hollanda takip ediyor. En ucuz araçlar ise 87 birim ile Polonya, 89 birim ile Slovakya ve Kuzey Makedonya’da.
• Haziran ayında Türkiye’de otomotiv satışları yüzde 37.5 artışla 110 bin 861 adede ulaştı. Bu, tüm zamanların en çok satış yapılan haziran ayı oldu. 

Benzinin litre fiyatına bugünden itibaren geçerli olmak üzere 2 lira 11 kuruş zam geldi. Böylece benzinin litre fiyatı İstanbul’da 26.19 liraya yükseldi. 

TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı, yılbaşından bu yana yüzde 28’i aştı. Böylece TL, Arjantin Pesosunun ardından en çok değer kaybeden para birimi hâline geldi. Arjantin Pesosu, dolar karşısında yılbaşından beri yüzde 46 değer kaybetti.

Bloomberg’ün haberine göre Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, ‘128 milyar dolar protokolü’ olarak anılan protokolün uygulanmasını istemiyor. Şubat 2017’de Merkez Bankası ve Hazine Müsteşarlığı arasında imzalanan protokol kapsamında kamu bankalarına döviz satma olanağı verilmişti.

Merkez Bankası, KKM dönüşlerinin oluşturduğu döviz talebini karşılamak için özel bankalara da döviz satışı yapabilecek. Minimum tutar 500 bin dolar ya da euro olacak; işlemler için komisyon alınmayacak; teminat ve limit aranmayacak.

Bankacılık sektörünün net kârı mayıs ayında yaklaşık 7 milyar liralık artışla 45.65 milyar liraya yükseldi.

Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin 2022 yılı net kârı bir önceki yıla göre yüzde 245.5 artarak 545 milyar lirayı aştı. ‘Fortune 500 Türkiye’ şirketlerinden 466’sı kâr açıklarken, 34’ü zarar açıkladı.

📝 Alaattin Aktaş’ın yazısı: “Döviz kuru ve ondan kaynaklanan fiyat artışları haziran oranının yüzde 6-8 arasında gelmesi gerektiğini söylüyor. Ancak TÜİK’ten yüzde 4.95’ten daha yüksek bir oran beklenmiyor. Yüzde 4.95’in önemi geçen yılki oran olması.” 

📝 Şeref Oğuz’un yazısı: “Beklentim; doların istenilen düzeyde tutulması şartı ile bir sonraki PPK toplantısında 1000 baz puan daha artışa göz yumulacağıdır.”

spor

Fotoğraf: Tour de France

Fransa Bisiklet Turu’nun üçüncü etabını Alpecin-Deceuninck takımından 25 yaşındaki Belçikalı bisikletçi Jasper Philipsen kazandı. Buna karşın UAE Team Emirates takımından Adam Yates genel klasman liderliğini korudu.

NBA’de 7 Haziran’dan bugüne kadar gerçekleşen tüm transferlerin listesi.

kapsül öneriyor

• New Yorker karikatürü: ‘Summer Reading Group’
• ‘Nereden Başlasam?’ podcastinde Can Kozanoğlu ve Mirgün Cabas’ın konuğu Ayumi Takano: ‘Japon Mutfağı’
• GQ seçkisi: ‘Değeri bilinmeyen 6 egzersiz’
• Seyirci kamerasından Zürih’teki Coldplay konserinde tenis efsanesi Federer’in ‘Don’t Panic’ performansı ve Federer’in Wimbledon’da alkışlandığı anlar. 
• Cem Erciyes’in yazısı: ‘Sanat düşmanlığının yeni hedefi Feshane’
• ‘Adım Adım’ girişimiyle 1 milyon bağışçıya ulaşan akademisyen Itır Erhart anlatıyor: “Bizim gibi orta gelir grubuna ait insanların gönüllülük yapması yaygın değildi.”

günün sözü

“3 Temmuz Pazartesi günü küresel ortalama sıcaklık 17.01℃ olarak ölçüldü. Dün tarihte insanın yaşadığı en sıcak gündü.”

İklim uzmanı Prof. Dr. Levent Kurnaz.