Cumhurbaşkanı Erdoğan, hazırlanan İnsan Hakları Eylem Planı’nı kamuoyu ile paylaştı. İki yılda uygulanması hedeflenen plan, dokuz amaç, 50 hedef ve 393 faaliyet içeriyor.

İnsan hakları uzmanları ise AİHM kararlarının uygulanmadığı bir süreçte eylem planının, gerçekçi olmadığı görüşünde.

Eylem planına göre ifade alma işlemi 7 gün 24 saat yapılabilecek, gece yarısı gözaltı uygulamalarına son verilecek. Adli ve idari işleyiş masumiyet karinesi, lekelenmeme hakkı ve ceza sorumluluğunun şahsiliğini gözeten bir yaklaşımı merkezine alacak.

Ayrıca kişiler, başkalarının kişilik haklarına saygı göstererek yaptığı eleştiriler nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılmayacak.

Eylem planı; barolar, STK’ler ve üniversitelerden temsilcilerin katılımıyla bağımsız bir cezaevi izleme komisyonu kurmayı da hedefliyor.

Ağır hasta, yaşlı veya engelli hükümlüler için cezaların konutta infazına yönelik imkanlar artırılacak.

İfade ve basın özgürlüğüne ilişkin standartları yükseltmek için gazetecilerin mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılmasına yönelik tedbirler de geliştirilecek.

‘İşkence ve kötü muameleye sıfır tolerans’ anlayışı geçerli olacak. İşkence iddialarıyla ilgili disiplin soruşturmalarında zaman aşımını kaldırılacak.

Erdoğan, ‘İnsan Hakları Eylem Planı’nın bir dilek ve temenni belgesi olmadığını, hayata geçmesi için devletin kurumlarına iş düştüğünü söyledi. Erdoğan planın nihai amacının, yeni ve sivil bir anayasa olduğunu da sözlerine ekledi.

Dahası:

Avukat Kamil Tekin Sürek: “İnsan hakları ve yargı alanında planlandıklarınızı mevcut mevzuata dayanarak da gerçekleştirebilirsiniz.”

İstanbul Barosu Başkanı Durakoğlu: “Plan, temenni niteliğindeki vaatler bütünü. Cumhurbaşkanı, yargıçlara ‘Talimatlarıma uymayın’ dese daha anlamlı olurdu.”

Eski AİHM Yargıcı Rıza Türmen ve gazeteciler Fikret Bila ile Gökçer Tahincioğlu, 'Eylem Planı'nı yorumluyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Emma Sinclair-Webb: ‘‘Türkiye'nin, AİHM kararlarını uygulamak zorunda olmadığını söylediği bir dönemde, açıklanacak bir insan hakları eylem planı üzerine yazıldığı kağıttan daha değerli olmayacaktır.’’

1959-2018 yılları arasında AİHM’de Türkiye’nin taraf olduğu tam 3 bin 532 dava görüldü. Bu davalarda, en çok ihlal edilen AİHS maddeleri ise adil yargılanma hakkı (919) ile özgürlük ve güvenlik hakkı (755) oldu.

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu verilerine göre, 1 Aralık 2020 itibarıyla komisyona ulaşan başvuruların yüzde 79’u cezaevlerindeki ihlallere ilişkin, yüzde 21’i ise yargıya ilişkin sorunlar ve şikayetler olduğu kaydedildi.

Nedir?:

Erdoğan ayrıca, AB ile vize serbestisi konusundaki çalışmalara hız verdiklerini de aktardı. T.C. vatandaşlarının AB sınırları içerisinde vizesiz dolaşabilmesi için Ankara’nın, 72 kriteri yerine getirmesi gerekiyordu. Ancak Türkiye, aralarında ‘terörle mücadele mevzuatı’ da dahil yedi kriteri bir türlü karşılayamamıştı.

• Gazeteci Taha Akyol, eksik kalan altı kriteri göremediğini söyleyerek eylem planını yorumladı...