Sayı: 988 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.530 kelime)

🌧️ Tüm yurtta yağışlar sürüyor. İstanbul ve Kocaeli hariç Marmara Bölgesi ile yurdun iç ve doğu kesimlerinde kar görülecek. 

$: 29,93 📈 €: 32,71 📈 BIST 100: 7.736 📉 ₿: 46.941 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, Star TV dizisi ‘Ömer’de tarikatlara yönelik “Bırak bu hurafeleri, sen insanları Allah ile aldatıyorsun” sözleri var. 

🎧 kapsül | günlük doz, poddy ve tüm podcast platformlarında.

Elinin kiri

Türkiye’de son 20 yılda en çok reel kazanç, altından elde edildi. Parasını TL mevduatta tutan yatırımcı, 20 yıl içinde her 100 lirasının 30 lirasını kaybetti. İç borçlanma senedine yatırım yapan, 52 lirasını, yani yarıdan fazlasını kaybetmiş oldu.

Ekonomist Alaattin Aktaş’ın TÜİK verileri üzerinden yaptığı hesaplamaya göre euro, 20 yılda kazanç da kayıp da getirmeyerek başladığı düzeyde kaldı. Dolardan elde edilen reel getiri ise yüzde 18 oldu.

Borsanın 20 yıllık net getirisi ise yüzde 155. Yani 2004 yılındaki 100 lira, aradan geçen 20 yılda borsada 255 liraya yükseldi. Parasını altında tutan yatırımcı ise kazancını yüzde 473 oranında artırdı. 2003 sonundaki 100 lira, altın alınarak değerlendirildiğinde geçen yıl sonunda 573 liraya çıktı.

Kara para aklama soruşturmasında tutuklanan Dilan ve Engin Polat’ın sattığı kremlerin sıvı hâldeki hammaddesinin Kırklareli Lüleburgaz’daki bir ormana döküldüğü öne sürüldü. Sıvıyı analiz ettiren Turgutbey köyü sakinlerinin başvurusunun ardından başlatılan soruşturma devam ediyor. Köylüler, sıvının Bulgaristan’dan kimya fabrikaları için getirildiğini düşünüyor.

Yargı, İBB'nin Salacak Sahili'nde kaçak yapıları yıkmasına bakanlık tarafından getirilen engeli ‘hukuka aykırı’ buldu. Şu ana dek bölgede kaçak olduğu tespit edilen 11 kafeden dokuzu yıkıldı. Kalan iki işletme için hukuki süreç devam ediyor.

Çaykur Rizespor maçının bitiminde hakem Halil Umut Meler’e saldıran Ankaragücü’nün eski başkanı Faruk Koca, ilk kez hâkim karşısına çıktı. Tutuksuz yargılanan Koca, tehdit suçlamasını kabul etmedi. Hakem Meler ise Koca’nın tehdidini doğrudan duyduğunu söyledi. Davanın sonraki duruşması 28 Şubat’ta görülecek.

İstanbul Fatih Camisi'nde Ömer Salgın isimli bir kişi, imam Galip Usta ve camide bulunan Bilal Erdem’e bıçakla saldırdı. Ağır yaralanan imam Usta'nın hayati tehlikesi olmadığı açıklandı. AA, Salgın’ın saldırı öncesinde “Kahrolsun İsrail. Uyanın Müslümanlar” diye bağırdığını ve Usta tarafından uyarıldığı bilgisini paylaştı. 

‘Dolandırıcılık’ suçlamasıyla tutuklanan ‘Var Böyle Tipler’ hesabının kurucusu Kıvanç Talu ve eşi Beril Talu’nun ifadeleri paylaşıldı. “Borcu borçla kapatmaktaydım” diyen Kıvanç Talu, önceden tanıdıkları bir muhabirin yaptığı ‘balon haber’ sonrası hedef gösterildiklerini öne sürdü.

politika

Porsuk Çayı (Fotoğraf: Depo Photos)

AKP’nin Eskişehir BB adayı Nebi Hatipoğlu, yerel basında görev yapan gazetecilere ‘her ay bir asgari ücret’ vermeyi vadetti. Eskişehir Gazeteciler Cemiyeti, “Hatipoğlu'nun bu vaadini bir rüşvet vaadi olarak değerlendiriyor ve kınıyoruz” açıklamasını yaptı.

Tutuklu siyasi Demirtaş’ın ‘Kobani Davası’nda yaptığı savunmadan öne çıkan başlıklar ve ‘Kürt sorunu’ için mahkemeye sunduğu yedi maddelik çözüm önerisi.

Siyasal iletişim uzmanı Suat Özçelebi seçim atmosferini yorumluyor: “Murat Kurum’un sicili çok temizmiş gibi sunuluyor.”

TİP’in tutuklu vekili Can Atalay, seçim bölgesi Hatay’da çıkan yangında iki çocuğun hayatını kaybetmesiyle ilgili bir mesaj paylaştı: “Alıkonulduğum bu ortamda Hatay’da yiten canlar için görevimi yapamıyor olmanın çaresizliği içerisindeyim.”

Özge Güneş'in yazısı: “Kurum’un İstanbulluların gündemine nasıl girdiğine baktığımızda gördüğümüz şey yoksulun zorla tahliyesi.”

kültür - yaşam

Fotoğraf: engin akyurt / Unsplash

İstanbul’da geçen yıl en çok tüketilen deniz ürünü hamsi oldu. Hamsinin ardından istavrit, mezgit, çipura ve palamut geliyor. 2022’de ilk sırada yer alan palamutun hale getirilme oranı geçen yıl yüzde 89 azaldı. Gürpınar Su Ürünleri Hali’nde satış ortalamasına bakıldığında kilosu 972 liradan satılan deniz böceği, en pahalı ürün oldu. Bunu, kilosu 966 liradan satılan ıstakoz ve kilosu 494 liradan satılan jumbo karides izledi. Hamsinin kilosu 25, istavritin kilosu 31, mezgitin kilosu 32, palamutun kilosu 48 liradan alıcı buldu.

Komedyen Deniz Göktaş’ın ‘Selam Selam’ adlı gösterisi, film inceleme uygulaması Letterboxd’nin ‘2023’ün En Çok Beğenilen Stand-upları’ listesinde 3.7 puanla dokuzuncu sırada yer alıyor. İlk sırada ise 4.1 puanla Joe Pera’nın ‘Slow&Steady’ gösterisi var.

İstanbul Ataköy’de 324 yıl önce inşa edilen ‘Baruthane’, İBB restorasyonuyla kültür merkezi olarak ziyarete açıldı.

dünya

Fotoğraf: Saeed Jaras / Depo Photos

İngiltere merkezli yardım kuruluşu Action on Armed Violence’ın (AOAV) verilerine göre 2023’te patlayıcıların neden olduğu sivil ölümlerinde yüzde 122’lik bir artış yaşandı. Bu artış büyük ölçüde Gazze'de İsrail ve Hamas arasında yaşanan savaştan kaynaklanıyor. AOAV, İsrail'in sivillere en çok zarar veren devlet olduğunu ve 1.000'den fazla saldırının ölü ve yaralı olmak üzere 12 bin 950 sivil kayba yol açtığını söylüyor. Rusya, Ukrayna'da 8 bin 351 sivilin ölümüne yol açan savaşıyla ikinci sırada yer aldı.

• ABD Başkanı Biden'ın Güney Carolina eyaletinde Emanuel Ame Kilisesi'nde yaptığı konuşma "Filistin'de ateşkes" sloganıyla bölündü. Biden, İsrail'in Gazze'den çıkması için usulca çalışıldığını söyledi.

Fransa’da Başbakan Elisabeth Borne görevinden istifa etti. Büyük tartışmalara sahne olan yeni göç yasasının kabul edilmesinin ardından başlayan krizde 62 yaşındaki Borne, istifa mektubunda Cumhurbaşkanı Macron’un isteği üzerine görevi bıraktığını ima etti. İstifayı kabul eden Macron, başbakanlık görevine 34 yaşındaki Eğitim Bakanı Gabriel Attal’ı atadı. Attal ülke tarihinin en genç ve ilk açık eşcinsel başbakanı oldu.

Norveç’te 2011 yılında gerçekleştirdiği iki ayrı saldırıda 77 kişiyi öldüren Anders Breivik, cezaevinde tecrit altında tutulması nedeniyle devlete dava açtı. Tecritin, insan haklarına aykırı olduğunu savunan Breivik’in avukatı, “12 yıldır izole hâlde. Tamamen dışarıya kapalı bir dünyada yaşıyor, artık yaşamak istemiyor” dedi. Adalet Bakanlığı ise Breivik’in diğer mahkûmlardan güvenlik nedeniyle ayrı tutulması gerektiğini savunuyor. Breivik’in tutulduğu iki katlı özel bölümde spor yapabileceği bir oda, özel banyo ve kendi mutfağı bulunuyor. 

Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis, taşıyıcı annelik uygulamasının küresel çapta yasaklanmasını istedi. Yıllık geleneksel konuşmasında taşıyıcı anneliği ‘aşağılık’ olarak tanımlayan Papa, bunun yanı sıra Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline yönelik ilk kez Rusya’yı ismini anarak suçladı. İsrail’in Gazze’de yürüttüğü savaş konusunda daha ‘dengeli’ ifadeler kullanmayı seçen Papa, Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırılarının İsrail’i kışkırttığını söyledi. 

• Papa’nın liderliğini yürüttüğü Vatikan, İsrail-Filistin sorununun iki devletli bir çözümle sona erdirilebileceğini ve Kudüs için uluslararası garantili özel bir statü sağlanması gerektiğine inanıyor.

İtalya’nın başkenti Roma’daki İtalyan Sosyal Hareketi’nin (MSI) eski genel merkezi önünde toplanan yüzlerce kişi, ‘faşist selamı’ verirken görüntülendİ. Muhalefet liderleri, Başbakan Meloni’ye neofaşist grupları yasaklaması çağrısında bulundu. Feshedilmiş olmasına karşın MSI’nın bazı üyeleri, partinin gençlik kanadından üç militanın öldürüldüğü günü anmak için her yıl toplanıyor.

Güney Kore’de köpek eti tüketimini ve ticaretini yasaklayan yasa tasarısı parlamentodan geçti. Yasağı ihlal edenlere 3 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. 300 sandalyeli parlamentoda 208 milletvekilinin lehine oy kullandığı yeni yasa 2027 yılından itibaren yürürlüğe girecek. Ülkede hâlihazırda var olan 1.000’in üzerindeki hayvan çiftliğinde 500 binden fazla köpek bulunuyor.

ekonomi

Türkiye’den son iki yılda yapılan deniz salyangozu ihracatının getirisi, hamsi ihracatını neredeyse ikiye katladı. 2023 yılında deniz salyangozu ihracatında ilk üç sırada Güney Kore, Çin ve İspanya yer aldı. Hamsi ise en çok Fransa, Belçika ve Almanya’ya yollandı.

İstanbul’da toplu taşıma ücretlerine yapılan zamla birlikte TCDD’ye bağlı Marmaray tam parkur bileti 39.16 liraya, İETT’ye ait metrobüs ise 26.25 liraya yükseldi.

Türkiye’den geçen yıl yapılan domates ihracatı, 2022’ye göre yüzde 42.8 arttı. En çok domates ihracatı yapılan ülkeler Romanya, Ukrayna ve Polonya oldu.

2023 yılının tamamında konkordato kararı verilen şirket sayısı 519 oldu. Bu, iflas ertelemenin kaldırılmasıyla 2018 ve 2019’da yaşanan ‘konkordato fırtınasından’ sonraki en yüksek seviye. Ayrıca ocak-kasım döneminde, kapanan şirket sayısı yüzde 7 artarak 20 bine yaslandı.

Koç Holding, Tat Gıda paylarının yüzde 49.04’ünü ve bazı intifa senetlerini Memişoğlu Tarım Ürünleri’ne sattığını duyurdu. Satış bedeli 80.9 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Ziraat Bankası, yurtdışından borçlanma kapsamında Çin Eximbank’tan 500 milyon dolarlık kredi temin etti.

📝 Ozan Gündoğdu’nun yazısı: “Vergi rekortmenleri listesi açıklanmaya başladığı 1998’den bu yana ilk kez ilk 5 rekortmenin 3’ünden habersiziz. Türkiye’de para kazananlar, artık kazandıklarıyla iftihar edemiyorlar. Bunun nedeni hakkında düşünmeye değer.”

Halkbank, 2020’de ABD’de aleyhine açılan tazminat talepli birinci hukuk davasının nihai olarak düştüğünü duyurdu. Açıklamanın etkisiyle bankanın hisseleri yükselerek 13.79 liraya çıktı. 2023’te açılan tazminat talepli ikinci hukuk davası ise devam ediyor.

Apple, bazı iPhone’ları kasıtlı olarak yavaşlattığı iddiasıyla ABD’de uzun süredir devam eden bir toplu dava kapsamında 500 milyon dolarlık tazminat ödemeye başladı. İngiltere’de aynı iddiayla 2 milyar dolar tazminat talebiyle bir dava sürüyor. İddiaları kabul etmeyen ancak yine de uzlaşıya giden şirketin İngiltere için de benzer bir karar alması bekleniyor. ABD’deki uzlaşı iPhone 6 ve 7 serisindeki cihazları kapsarken İngiltere’deki davaya iPhone 8, 8 Plus ve X cihazları da dahil.

spor

Fotoğraf: The Guardian

FIFA Dünya Kupası’nı hem oyuncu hem de çalıştırıcı olarak kaldıran üç kişiden birisi olan Alman futbol efsanesi Franz Beckenbauer 78 yaşında hayatını kaybetti. Futbolcu olarak 1974, teknik direktörlüğünde ise 1990’daki Dünya Kupası’nı kazanan Beckenbauer, 1994-2009 yılları arasında başkanlığını yaptığı Bayern Münih ile futbolculuğu döneminde yerel ve uluslararası birçok şampiyonluk kazanmıştı.

• Stefan Nestler’in yazısı: ‘Beckenbauer: Bir efsanenin ardından’

Beşiktaş’ın yeni teknik direktörü Fernando Santos’un imza töreninin tam kaydı. 

Golfün efsanelerinden Tiger Woods’un, Nike ile 27 yılı aşkın bir süredir devam eden anlaşması sona erdi. 1996 yılında profesyonel olan Woods, o tarihten bu yana Nike markalı ürün ve ekipman kullanıyordu. Woods, kariyeri boyunca Nike ile, 2013 yılında 200 milyon dolar değerinde olduğu bildirilen 10 yıllık bir sözleşme de dahil olmak üzere birçok anlaşma imzaladı.

Spor ekranı: Rizespor-Beşiktaş (20.00/beIN Sports 1), Tofaş-PAOK (20.00/Tivibu Spor 1), Galatasaray-Derthona (20.00/Tivibu Spor 1), Fenerbahçe-Partizan (20.30/S Sport), Mulhouse-Vakıfbank (Tivibu Spor 2), Panathinaikos-Anadolu Efes (22.15/S Sport).

kapsül öneriyor

• Parcels canlı kaydı: ‘La Cigale, Paris’ 
• Nilay Örnek’in araştırma yazısı: ‘Tevfik Fikret Evi (Aşiyan Müzesi)’
• ‘Teras Noir’ programında Meriç Aral ve Efe Tunçer’in konuğu Bartu Küçükçağlayan: ‘Defansif Dizayn & Gelin Hamamı’ 
• Yazar Doğu Yücel’in analizi: 'Megadeth'in İstanbul konserinin biletleri neden bir saatte tükendi?'
• Mehmet Açar’ın ‘Society of the Snow’ (Kar Kardeşliği) filmi eleştirisi: “Bayona, farklı ölçeklerde farklı lenslerle çektiği planları hızlı montajla birbirine bağlıyor ve baştan sona süratle akıp giden, süresini hissettirmeyen bir filme imza atıyor.”
• SLOTmedia belgeseli: ‘Sarı Taksi’

günün sözü

“Daha hiçbir yurttaşın eline bir kuruş ücret zammı geçmedi. Lakin vergiler-harçlar arttı. Taksiye, otobüse zam yağdı. Sigara, içki pahalılandı. Marketlerde yılbaşı ayarlamaları yapıldı. Çay, kahve, tost fiyatı yerinde duran ürün yok. Pazar dersen ateş pahası.”

Ekonomist Hayri Kozanoğlu, enflasyonun ‘yıkıcı’ etkisini değerlendirdi.