Sayı: 1.010 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.630 kelime)

🌧️ Yurdun doğusunda yağışlar sürüyor. Kuzey kesimlerde ise hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerinde seyrediyor.

$: 30,60 📈 €: 32,99 📈 BIST 100: 8.949 📈 ₿: 45.372 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, eski futbolcu Gökhan Zan’ın kendisi için “Futbolcu olacağına artist olsaydın” diyen Melih Gökçek’e verdiği yanıt var. 

🎧 kapsül | günlük doz, poddy ve tüm podcast platformlarında.

Enflasyonda oyuncu değişikliği: Pozisyon sabit

Yılın ilk enflasyon raporu paylaşıldı. 

Merkez Bankası’nın yeni başkanı Fatih Karahan, 2024 sonu enflasyon tahminini yüzde 36’da sabit tuttuklarını açıkladı. Rapora göre mayıs ayında enflasyonun yüzde 73 ile zirveye ulaşması, 2025 sonunda da yüzde 14’e gerilemesi bekleniyor. Mevcut enflasyon, ocak ayı verisinde TÜİK’e göre yüzde 65, ENAG’a göre yüzde 129 olarak gerçekleşmişti. Ekonomistler, Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon hedefini gerçekçi bulmayarak faiz artışı yapılması veya ek sıkılaşma sinyali verilmesi gerektiğini düşünüyor.

Düzenlenen enflasyon sunumu toplantısı bunun dışında başka birçok konuda daha tartışmaya yol açtı. 

Fotoğraf: Depo Photos

Suçlu asgari ücret: Yeni başkan Karahan, ocak ayında hizmet grubundaki enflasyonun ‘beklentilerin bir miktar üzerinde gerçekleştiğini’ belirterek “Bunda asgari ücret artışının beklentilerimizin üzerinde gelmesi rol oynadı” dedi. Ayrıca elektrik ve doğalgaz başta olmak üzere enerji alanında yapılacak zamların da sinyalini verdi. Karahan, ‘firmaların süper kârlarına göz yummak’ ve ‘halkın üç kuruşuna göz dikmek’le eleştirildi.

‘Erkan’ın ruhu’: Karahan, toplantıda bazı soruları yanıtlamaktan kaçındı. “Geçinebiliyor musunuz?” sorusunu yanıtsız bırakan Karahan, eski TCMB Başkanı Gaye Erkan dönemine ilişkin soruları da “Burada enflasyon konuşmak için toplandık, bu yüzden diğer sorularınızı cevaplamayacağım” ifadeleriyle geçiştirdi.

Bu arada Merkez Bankası’nda uzun yıllardır var olan devir teslim töreni geleneğine uyulmadı. Karahan, devir teslim töreni yapılmadan göreve başladı.

Akçay’ın çıkışı: Öte yandan Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay’ın ‘yüksek tansiyon’lu konuşması toplantıya damga vurdu. Toplantıda söz alan Akçay, enflasyon beklentisinin gerçekçi olmadığı’ eleştirilerine “Yüzde 36 tahmini iddialı ama iddiasız hedef koyan bir Merkez Bankası oksimorondur” şeklinde yanıt verdi. Ayrıca ‘Türkiye ekonomi modeli’ne gönderme yaparak “Normalleşme sürecini hâlâ yaşıyoruz. Yaptığımız şeyin doğruluğuna fena hâlde inanıyoruz” dedi. Akçay’ın, kendisine söz verilmediği hâlde yaptığı bu çıkış, ekonomistlerce farklı yorumlandı. ‘Liyakat’ üzerinden övgüyle yaklaşanlar olduğu kadar ‘ekonomi yönetimindeki dağınıklığın bir göstergesi daha’ yönünde yorumlar yapıldı.

Dahası:

• Ümit Akçay’ın yazısı: “Politika değişikliğinden çok ‘oyuncu değişikliği’ söz konusu. Erkan’ın gidip gitmemesi ana politika doğrultusunu değiştirecek bir konu da değil. Görev değişikliği sürecinden çıkan en önemli sonuç, Şimşek’in mevcut rolünün daha da perçinlenmesi olmuştur.”
• Şeref Oğuz’un yorumu: “Merkez Bankası faizi yüzde 1000 de yapsa enflasyona bir faydası yok. Enflasyon artık Merkez Bankası’nın kabiliyet alanları dışına taşmıştır.”

Fotoğraf: Efekan Akyüz

6 Şubat depremlerinden etkilenen depremzedelere verilen hane başına 10 bin lira destek ödemesi ile kira ve taşınma desteklerinin, AFAD’a yurttaşlar tarafından yapılan bağışlardan karşılandığı ortaya çıktı. Depremden etkilenen 11 il için merkezî yönetim bütçesinden ayrılan kaynak miktarı, 2023 sonu itibarıyla 959.7 milyar lira olarak açıklandı. Bu süre içinde, deprem gerekçesiyle toplanan ek vergilerle elde edilen gelir ise 370.6 milyar lira oldu.

Sosyal medya paylaşımları nedeniyle hakkında ‘suçu ve suçluyu övmek’ suçlamasıyla iddianame hazırlanan gazeteci Fatih Altaylı'nın 2 yıla kadar hapsi istendi. Altaylı, Ege Akersoy’un ‘tevhid’ bayrağı açan İsmail Aydemir’e yumruk atmasının ardından “Eline sağlık” mesajı paylaşmıştı. Paylaşımın amacının ‘sosyal deney’ olduğunu söyleyen Altaylı hakkında yurtdışı çıkış yasağı ve karakola imza şartını içeren adli kontrol karar verilmişti. 

‘Yüksek kâr vaadiyle nitelikli dolandırıcılık’ suçlamasıyla Adana’da gözaltına alınan işinsanı Sedat Ocakçı, İzmir’e getirildi. İddiaya göre Ocakçı, satışını yaptığı dijital para ile kripto para piyasalarında para kazanacaklarını vaat etti. Aynı zamanda insansız hava aracı fabrikası kurarak buradan da kâr verileceğini söyledi. Ocakçı ve diğer şüphelilerin 2 bin 500 kişiden yaklaşık 2.5 milyar lira topladıkları tahmin ediliyor.

İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO), İzmir Seferihisar ve Aydın Kuşadası’ndan Yunanistan’ın Samos (Sisam) adasına sefer yapılacağını açıkladı. Hatlarda, araçlı yolcu taşınmayacak. 

politika

DEM Parti eş genel başkanları Hatimoğulları ve Bakırhan ile CHP lideri Özel (Ocak 2024/Depo Photos)

Mersin ve Manisa dışındaki büyükşehirlerde aday göstereceğini açıklayan DEM Parti, İstanbul Esenyurt ve Adalar’da seçim işbirliğine hazır olduğunu duyurdu. BBC Türkçe’nin kulis haberine göre parti, İBB başkan adaylığı için ‘tanınan, güçlü bir isim’ düşünüyor.

• İsmail Saymaz’ın yazısı: “DEM, Demirtaş’ın müdahalesinden hiç hoşnut olmadı.”, İrfan Aktan’ın yazısı: “DEM ve Demirtaş, bu geri çekilmenin İmamoğlu lehine bilabedel bir adım olmasını arzulamıyor.”

CHP’nin yerel seçim adaylarını belirleyeceği parti meclisi toplantısı 12 Şubat’a, aday tanıtım töreni ise 18 Şubat’a ertelendi. Hürriyet'in kulis haberine göre, Hatay Barosu'nun eski başkanı Hüseyin Cihat Açıkalın’ın adı Hatay BB başkan adaylığı için gündeme geldi.

CHP’nin eski lideri Kılıçdaroğlu’nun verdiği söyleşi: “Siyaseti bırakmadım. Her gün vatandaşlarla, ziyarete gelenlerle görüşüyorum.”

kültür - yaşam

Fotoğraf: Martyn Wheatley / Depo Photos

Bu yılın ocak ayı, küresel bazda kayıtlara geçen en sıcak ocak ayı oldu. Ocak 2024'te ortalama yüzey hava sıcaklığı 13.14 °C olarak ölçüldü. Bu 1991-2020 ortalamasının 0.70 °C, 2020'de kaydedilen bir önceki en sıcak ocak ayının da 0.12 °C üzerinde. Son sekiz ay, üst üste kaydedilen en sıcak aylar olurken son 12 aydaki küresel ortalama sıcaklık 1991-2020 ortalamasının 0.64 °C üzerinde bulunuyor.

İngiltere’de yapılan bir araştırma Viagra ve türevleri ilaçları kullanan erkeklerin Alzheimer’a yakalanma riskinin azaldığını ortaya koydu. 260 binden fazla erkeğin reçete kayıtlarının incelendiği beş yıllık araştırmada, ilacı kullanan her 10 bin erkekte 8.1 oranında demans vakasına rastlanırken, kullanmayanlarda 9.7 oranında vaka görüldü. Buna karşın bu ilaçların söz konusu etkisini kanıtlayabilmek için daha fazla test yapılması gerekiyor.

İngiltere’nin başkenti Londra’nın merkezinde antik Roma döneminden kalma bir mezar yatağı bulundu. Londra Arkeoloji Müzesi, bunun şimdiye kadar bulunan ilk eksiksiz mezar yatağı olduğunu belirtti. 2 bin yıllık olduğu tahmin edilen yatağın bu derece korunmasında bölgenin nemli ve çamurlu yapısının etkili olduğu düşünülüyor.

Kapsül’ün görüntülü derlemesi: ‘Apple Vision Pro’ hakkında bilinenler’

dünya

Fotoğraf: NTV

ABD ordusunun, Irak başkenti Bağdat’ta bir araca düzenlediği İHA saldırısında İran destekli Hizbullah Tugayları lideri Ebubekir El Saadi ve iki koruması yaşamını yitirdi. ABD, Hizbullah Tugayları’nı 28 Ocak’ta Ürdün'de üç ABD askerinin ölümüne yol açan saldırıdan sorumlu tutuyordu. 

• 2003’teki Irak’ın işgalinin ardından kurulan Hizbullah Tugaylarının, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının başından bu yana ABD güçlerine 150'den fazla saldırı düzenlediği öne sürülüyor.
• Irak Başbakanı el Sudani’nin askerî sözcüsü Yahya Rasul, ABD’nin ülke içindeki saldırılarının, hükümeti, ABD öncülüğündeki koalisyonun Irak'taki misyonunu sonlandırmaya ittiğini söyledi.

İsrail Başbakanı Netanyahu, Hamas’ın üç kademeden oluşan ve 135 gün sürecek ateşkes teklifini reddetti. ABD Dışişleri Bakanı Blinken’le görüşmesinin ardından konuşan Netanyahu, ‘geleceğin’, Hamas’ın ortadan kaldırılmasından sonraki gün başlayacağını vurguladı. Blinken’e göre Hamas’ın teklifinin bazı noktaları imkânsız ancak bir anlaşmaya varılması için zemin yaratıyor.

Pakistan’daki genel seçim gününde, oy kullanma merkezlerinde ve sokaklarda güvenliğin artırılmasına karşın çeşitli saldırılarda ülke genelinde ikisi çocuk, en az dokuz kişi hayatını kaybetti. Oy verme işleminin sona ermesinin ardından sayım başladı ancak cuma sabahına kadar net bir tablonun ortaya çıkması beklenmiyor.

Azerbaycan’da düzenlenen erken cumhurbaşkanlığı seçimini, yüzde 92’den fazla oy oranıyla mevcut lider İlham Aliyev kazandı. Beşinci kez cumhurbaşkanı seçilen Aliyev’e en yakın aday oyların yüzde 2.19’unu alabildi. Seçimlere katılım oranı ise yüzde 76.7 olarak açıklandı. Dağlık Karabağ’ın geri alınmasının ardından bu bölgede ilk kez bir seçim düzenlendi.

Ekvador’da Anayasa Mahkemesi, ötanaziyi suç olmaktan çıkardı. Ölümcül hastalığı olan bir kişinin başvurusu üzerine karar veren mahkeme, ‘onurlu bir yaşam hakkını korumak amacıyla aktif ötanazi prosedürü uygulayan bir doktora cinayet cezası uygulanamaz’ kararını verdi. Anayasa Mahkemesi’nin dokuz üyesinden yedisi ötanazi lehine oy kullandı. Ülkede, ölümcül bir hastanın ötanazi isteğini yerine getiren doktorlar artık ceza almayacak.

İtalya’da bir mahkeme, Gün Ufuk isimli bir Türk vatandaşına, geçen yılın şubat ayında bir teknenin batması sonucunda 94 düzensiz göçmenin hayatını kaybettiği olayda açılan dava kapsamında 20 yıl hapis cezası verdi. Ufuk’un kullandığı iddia edilen tekne, Çeşme’den açıldıktan sonra fırtına yüzünden İtalya’nın güneyinde bulunan Cutro açıklarında parçalanmıştı. Geçen yıl Avusturya’da yakalanan Ufuk’a ayrıca 3 milyon euro da para cezası kesildi.

ABD’de 45 yaşındaki Jennifer Crumbley isimli bir kadın, 17 yaşındaki oğlu Ethan’ın 30 Kasım 2021’de gerçekleştirdiği ve dört kişinin ölümüne yol açan saldırıdan ötürü suçlu bulundu. Jüri, Crumbley’in, oğlunun silah edinmesine göz yumduğuna ve işaretleri görmezden geldiğine hükmetti. Baba James Crumbley de benzer suçlamalarla yargılanacak. Ethan Crumbley, saldırı nedeniyle ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştı.

ekonomi

Fotoğraf: Alex Tai / Depo Photos

Kuveytli AlShaya Group tarafından işletilen Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Orta Asya Starbucks’ın yüzde 30’luk azınlık hissesi satılıyor. ABD’li özel sermaye şirketi Apollo Global Management, Türkiye’deki 681 şubenin de dahil olduğu Starbucks’ın işletme yetkisini satın almak için görüşmelere başladığını duyurdu. AlShaya, 2022 yılında da yaptırımlar nedeniyle Rusya’dan çekilip 130 mağazasını kapatmıştı. 

Çiğ köfte zinciri Komagene, 36 yıllık Bereket Döner’i satın alarak Yörpaş bünyesine kattı. Bereket Döner’in biriken borçları nedeniyle satıldığı paylaşılıyor.

Twitter kurucularından Jack Dorsey tarafından desteklenen sosyal platform Bluesky, tüm kullanıcılara açıldı. İlk kez Şubat 2023’te kullanıma sunulan uygulamaya yalnızca ‘davetiye’ yoluyla girilebiliyordu. Genel kullanıma açılmasının ardından bir günde 850 binden fazla kişinin kayıt olduğu uygulamanın kullanıcı sayısı 4 milyonu aştı.

Avrupa Komisyonu, Schengen vize ücretlerine zam yapılması için teklif sundu. Teklifin yasalaşması hâlinde vize ücretleri yüzde 12 zamla yetişkinler için 80 eurodan 90 euroya, çocuklar için ise 40 eurodan 45 euroya yükselecek. Vize uzatma ücretinin ise 30 euro olarak sabit kalması planlanıyor.

Prof. Dr. Şenol Babuşçu: “200 lira banknotun, basıldığı tarihte değeri 131 dolardı. 2024 yılı içinde 131 doların karşılığı, yaklaşık 5.000 lira olacağına göre 500 ve 1000 liralık banknotların yanı sıra 5.000 liralık banknot da basılmalı.”

Alman otomotiv devi Volkswagen’in 2024 ve 2028 yıllarını kapsayan beş yıllık süreçteki yatırım planlarını daha önce de açıkladığı üzere 180 milyar euro seviyesinde sabit tutacağı bildirildi. Bunun, üçte ikisinden fazlası elektrik teknolojisi ve dijitalleşmeye ayrılacak.

spor

Fotoğraf: cafonline.com

Afrika Uluslar Kupası’nda finale çıkan takımlar Nijerya ile Fildişi Sahili oldu. Yarı finalde Demokratik Kongo ile karşı karşıya gelen Fildişi Sahili, rakibini Haller’in tek golüyle geçti. Nijerya ise yarı finalde Güney Afrika’yı penaltı atışları sonucu 4-2’lik skorla saf dışı bıraktı. Final mücadelesi 11 Şubat Pazar günü TSİ 23.00’de oynanacak.

Spor ekranı: Vakıfbank-Rzeszow (19.30/Tivibu Spor 1), Anadolu Efes-Maccabi (20.30/S Sport), Antalyaspor-Beşiktaş (20.45/A Spor), Lakers-Nuggets (06.00/S Sport).

kapsül öneriyor

• Portishead vokali Beth Gibbons'ın solo albümü 'Lives Outgrown’dan ilk tekli: 'Floating On A Moment’
• Tanıl Bora’nın yazısı: ‘Kurye’
• Mantra derlemesi: ‘Atiba Hutchinson'ın yolu’
• 'Dune: Part Two'dan yedi dakikalık bir kesit.
• Seçki: Yılın ‘yaban hayatı’ fotoğrafları. 
• ‘Fatih Altaylı’yla Pazar Sohbeti’nin konuğu ‘Master Sommelier’ İsa Bal: ‘Avrupa’da Türk içkileri’

günün sözü

“Görüş farklılıkları gerekçesiyle AYM kararlarına uyulmamasının hiçbir yasal zemini ve temeli yoktur. Beğenmeyip katılmayabiliriz ama uygulanması bir anayasal zorunluluktur.”

Nisan 2024’te görev süresi sona erecek Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katıldığı AYM yemin töreninde konuştu.