Sayı: 1.140 - Ortalama okuma süresi: 7 dakika (1.607 kelime)

🌦️ Ege’nin doğusu, İç Anadolu’nun güneyi ve Doğu Karadeniz’de yağış görülecek. Diğer bölgelerde ise genellikle güneşli bir hava bekleniyor.

$: 33,91 📈 €: 37,79 📈 BIST100: 9.921 📉 ₿: 60.413 USD 📉

# Sosyal medyanın gündeminde, ormanlık arazi içindeki çalışması durdurulan İstanbul’un Üsküdar ilçesindeki Vaniköy’de yer alan tartışmalı villa inşaatı var.   

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

Kal eğrisi

Bu yıl üniversitelere 987 binden fazla öğrenci yerleşti. Ek tercihlerle 1 milyonu aşkın öğrencinin bu yıl eğitime başlayacağı öngörülüyor.

TÜİK verilerine göre eğitim nedeniyle göç edenlerin sayısı 2021 yılında 686 bin 973, 2022’de 526 bin, 2023’te ise 512 bin 11 kişi oldu. İstanbul, eğitim nedeniyle en çok göç alan il olduğu gibi en çok göç veren il de. Eğitim nedeniyle en az göç alan il 1.112 kişi ile Ardahan, en az göç veren il ise 793 kişi ile Tunceli.

YÖK Atlas verilerine göre ailelerinin yaşadığı kentte üniversiteye giden öğrencilerin oranı 10 yılda yüzde 10’dan fazla arttı. Memleketinden ayrılıp üniversite okumaya başka bir kente giden öğrencilerin seviyesi yüzde 60 civarındayken bu yıl bu oran yüzde 48’e düştü. Bir başka deyişle her 100 öğrenciden 52’si yaşadığı kentteki üniversiteyi tercih etti.

Bunda, ülke genelinde artan üniversite sayısı kadar alım gücünün düşmesi ve başka şehirde üniversite okumanın maliyeti de etkili. Zira İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde özel yurt ücretleri aylık 8 bin lira ile 40 bin lira arasında değişiyor. İstanbul Üniversitesi öğrencisi, düşük kiralı bir ev bulamadığı için Fatih’teki okuluna Kocaeli Gebze’den gidip geliyor.

Ayrıca sayıları giderek artan özel üniversitelerin dolar bazında ücreti bile yıllar içinde katlanarak artıyor. Türkiye’de bir yıllık özel üniversite ücreti Eylül 2018’de 2 bin 387 dolar civarındayken bugün 5 bin 637 dolara (191 bin lira) ulaşmış durumda. Bu ücretler, söz konusu Sabancı ve Koç gibi üniversiteler olduğunda 1 milyon lirayı aşıyor. Dahası: ‘Üniversitelerdeki yeni tehlike: Psikoloji enflasyonu’

Ankara Kızılcahamam’da otluk alanda başlayarak Bolu Gerede’deki ormanlık alana sıçrayan yangın kontrol altına alındı. Şiddetli rüzgârla büyüyen yangın nedeniyle iki köydeki toplam 123 kişi tahliye edildi.

'Dolandırıcılık’ davasında tutuklu bulunan Denizbank’ın eski şube müdürü Seçil Erzan’ın avukatı, davada adı geçen Fatih Terim’in müşteki olarak alınan ifadesine itiraz etti. 17 Eylül’de ifade vermesi beklenen Terim’in ifadesi 20 Ağustos’ta alınmıştı.

Şarkıcı Suavi’nin 30 Ağustos’ta Konya Seydişehir’de vereceği konser, Ülkü Ocakları ilçe teşkilatının CHP’li belediyeyle yaptığı görüşme sonucu iptal edildi. Suavi’nin avukatı, kararın tek taraflı alındığını açıkladı. Şarkıcının İstanbul Beykoz’da verdiği konser, bozkurt işareti yapan bir grup tarafından engellenmek istenmişti.

Ankara İl Sağlık Müdürlüğü, kentte ‘mpox virüsü’ (maymun çiçeği) şüphesiyle karantinaya alınan hastalar olduğu iddiasını yalanladı.

İstanbul Beyoğlu’nda bir motosikletli kurye, Cihangir semtinin kedilerinden Tarçın’ı ezerek kaçtı. Mahalleli kuryenin bulunmasını isterken, çalıştığı yemek şirketi ise kuryenin tespit edilemediği gerekçesiyle herhangi bir yaptırım uygulanmayacağını belirtti.

İstanbul'a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı yüzde 49.86 olarak ölçüldü.

politika

Fotoğraf: Depo Photos

Hazine ve Maliye Bakanlığı, gazeteci Nuray Babacan’ın ‘Mehmet Şimşek krizi neden çıktı?’ başlıklı kulis yazısını yalanladı.

CHP’nin eski lideri Kılıçdaroğlu ve İBB Başkanı İmamoğlu, Kılıçdaroğlu’nun Ankara’daki evinde görüştü. Bu, ikilinin partinin kurultayından sonraki ilk görüşmesi. Yetkin Report’un kulis haberine göre iki isim, ‘geleceğe dönük’ olarak konuştu. Görüşmede, CHP’nin 8 Eylül’de yapacağı ‘tüzük kurultayı’nın önemli bir gündem maddesi olduğu biliniyor.

CHP sözcüsü Deniz Yücel, 25 yıldır kullandığı telefon numarasına ikinci bir SIM kart çıkarıldığını ve hattının iptal edildiğini söyledi. WhatsApp hesabının da ele geçirildiğini belirten Yücel, GSM operatörü Turkcell’e dava açacağını duyurdu. Turkcell ise Yücel adına sahte kimlik ile usulsüz işlem yapıldığını açıkladı.

kültür - yaşam

Fotoğraf: Lucara Diamond Corp.

Botswana’daki bir elmas madeninde 2.492 karatlık ham elmas bulundu. Bu, 1905 yılında Güney Afrika’da çıkarılan ve tarihin en büyük mücevher kalitesindeki elması olarak bilinen 3.016 karatlık Cullinan Elması’na karat bakımından oldukça yakın bir seviyede. Kanadalı madencilik şirketi Lucara tarafından yapılan açıklamada, elmasın değerine veya kalitesine dair herhangi bir bilgi verilmedi.

Fransız oyuncu Alain Delon’un ailesi, geçen hafta hayatını kaybeden oyuncunun, köpeği Loubo’nun ‘uyutularak’ kendisiyle birlikte gömülmesi yönündeki vasiyetini yerine getirmeme kararı aldı. Hayvan hakları aktivistleri Delon’un bu kararına tepki göstermişti.

İspanya, İtalya ve Fransa gibi Güney Avrupa ülkelerindeki kavurucu yaz sıcaklarından kaçmak isteyenlerin tercihi Danimarka oluyor. Temmuz ayında Danimarka’da ortalama sıcaklık 16.2 derece iken İtalya’nın bazı bölgelerinde 40 dereceyi aşan rekor sıcaklıklar yaşandı. Bir otel işletmecisine göre son üç yılda Danimarka’daki Güney Avrupalı turist sayısı yüzde 5’lerden yüzde 35’lere çıktı.

İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre dışarıdan yemek sipariş edenlerin obezite riski yüzde 84 daha yüksek. Ayrıca dışarıdan yemek söyleyenlerin daha düşük gelir grubu, çevrimiçi market siparişi verenlerin ise daha yüksek gelir grubu olduğu görüldü.

dünya

Fotoğraf: Annabelle Gordon / Depo Photos

ABD’de kasım ayında yapılacak başkanlık seçiminde Demokratların adayı olan Kamala Harris’in başkan yardımcısı olarak belirlediği Minnesota Valisi Tim Walz, partinin Chicago’da süren kurultayında adaylığı resmen kabul etti. Kurultayda söz alan Walz, sahnede kendi hayatından kesitler anlatarak bugüne kadar neler yaptığını özetledi. Walz, Harris’in seçim vaatlerine de vurgu yaparak, orta kesim halk için vergi kesintilerine gidileceğini, ilk kez ev sahibi olacaklara da destek olacaklarını dile getirdi.

Rusya, sınır bölgelerinde yaşayan vatandaşlarından flört uygulamalarını kullanmamalarını istedi. Ordu, bu kararla hassas bilgilerin çalınması ve Ukrayna’nın istihbarat toplamasının önüne geçmeyi hedefliyor. Ukrayna ordusu, 6 Ağustos’ta sürpriz bir saldırıyla Rusya’nın batısındaki Kursk bölgesine bir operasyon başlatmıştı. Ukrayna, bu taarruzla 1.000 kilometrekare Rus toprağının kontrollerine geçtiğini belirtiyor. Bölgede çatışmalarla beraber sivillerin tahliyesi de sürüyor. 

Hollanda, Ukraynalı sığınmacılardan kendilerine yeni bir ülke bulmalarını tavsiye etti. Gerekçe ise sığınmacı kabul merkezlerinde yer kalmaması. Sığınmacılar, sığınma başvuruları resmen kabul edilene kadar, zorunlu olarak bu merkezlerde tutuluyor. Koalisyon ortaklarından aşırı sağ olarak tanımlanan Özgürlük Partisi üyesi Göç Bakanı Faber, 40 bin sığınmacı yakınının aile birleşimi için sırada beklediğini vurgulayarak bir kriz yaşandığını söyledi. Hükümet de, koalisyon anlaşması gereği ülkeye sığınmacı gelişini ve aile birleşimini önlemek için, ‘geçici sığınma krizi yasası’ çıkarmaya hazırlanıyor.

Bir Fransız destroyeri, Kızıldeniz’de saldırıya uğramasının ardından yanan bir petrol tankerindeki 29 denizciyi kurtardı. Saldırının bir süredir aynı bölgede ticari gemileri hedef alan Yemen’deki Husiler tarafından yapıldığı düşünülüyor. ‘Sounion’ isimli petrol tankerinin çok sayıda saldırıyla hedef alındığı açıklandı. Saldırıyı üstlenmeyen Husiler, İsrail’in Gazze’ye saldırılarının başladığından bu yana 80’den fazla gemiyi hedef aldı.

BBC Türkçe’nin derlemesi: ‘Kerkük'te vali krizi: KDP, Türkmenler ve Türkiye neden rahatsız; bundan sonra neler olabilir?’

İtalya’nın Sicilya adası açıklarında batan 56 metrelik süper yatın enkazında dört kişinin cesedine ulaşıldı. Bulunanlar arasında, İngiliz milyarder Mike Lynch ve 18 yaşındaki kızı da yer alıyor. 59 yaşındaki Lynch, ABD’deki bir dolandırıcılık davasından beraat etmiş ve bunu kutlamak üzere arkadaşlarını yata davet etmişti. Batan yatta 22 kişi bulunuyordu; bunların 15’i kurtarıldı. İngiliz teknoloji patronu Mike Lynch'in eşine ait olan ‘Bayesian’ isimli süper yat, 2008’de İtalya’da üretilmiş ve son olarak 2020’de yenilenmişti.

ekonomi

Grafik: Bloomberg HT

Merkez Bankası’nın mevduat tercihlerini analiz ettiği blog yazısında son iki ayda KKM’de 14 milyar dolarlık çözülmeye karşın yabancı para mevduatındaki artışın 3.3 milyar dolarda kaldığı hatırlatıldı. Buna göre yabancı para mevduat tutarındaki artışın KKM bakiyesindeki hızlanan düşüşle uyumlu olduğu ve tasarruflarda TL’nin tercih edildiği bildirildi. İlerleyen dönemde enflasyonda yaşanacak düşüşün TL mevduat payını artıracağı da paylaşıldı. Ayrıca  son dönemde döviz mevduatlarındaki artışın arkasındaki nedenlerden birinin yaz aylarında cari fazla verilmesi olabileceği değerlendirildi. Bu arada döviz kurlarında Kapalıçarşı ile bankalararası fiyat farkı 22 kuruşa çıkarak son dört ayın en yüksek seviyesine çıktı. 

• 📝 Ümit Akçay’ın yazısı: ‘Ekonomi politikası kilitlendi’ 

Resmî Gazete’de yayımlanan karar doğrultusunda mülkiyeti gerçek veya tüzel kişilere ait iki yıl üst üste işlenmeyen tarım arazileri kiralanabilecek. Bakanlık tarafından kiraya verilecek arazilerin rayiç kira bedelini tespit etmek ve kiralama işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla komisyon kurulacak. CHP’li vekil Gürer söz konusu değişikliğe, “Bu uygulamada yanlış olan sizin arazinize devletin gelip tespitte bulunarak el koymasıdır. Önemli olan sizi orada üretim yapar kılmasıydı” diyerek tepki gösterdi. 

Suvla’nın kurucusu Selim Zafer Ellialtı, restorana 260 liraya sattıkları şarabı müşteri olarak sipariş verince 3 bin 300 lira ödedi. Doluca’dan Sibel Kutman Oral da “Kendi ürettiğimiz şarabın bir şişesine restoranda 5 bin 500 lira ödedim, içime oturdu” dedi. Dünya genelinde restoranlarda şarap fiyatının alım fiyatının üç katı, kalburüstü restoranlarda ise 4-5 katı olduğunu hatırlatan gazeteci Vahap Munyar, TÜRYİD’i müdahale etmeye çağırdı: “Yüksek enflasyon fiyatlama davranışlarını çok bozdu. Onu anladık. Ancak, bir şişe şaraba alış maliyetinin üzerine 11-12 kat eklemek dünyanın hiçbir yerinde görülmüş şey değil.”

Hazır giyim ve ayakkabı sektörü temsilcileri ortak bir basın açıklaması düzenleyerek devletten destek istedi. Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği, Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği ve Birleşmiş Markalar Derneği’nin talep ettiği destekler arasında kredi, özel kur, ithalatta korumanın kalkması, SGK yüklerinin azaltılması, asgari ücret desteği verilmesi ve bölgesel asgari ücret uygulamasına geçilmesi var.

Benzinin litre fiyatına 1.46 liralık indirim bekleniyor. Hâlihazırda İstanbul’da benzinin litresi 44.66 liradan satılıyor.

spor

Fotoğraf: Depo Photos

Galatasaray, UEFA Şampiyonlar Ligi play-off turu ilk maçında deplasmanda İsviçre’nin Young Boys takımına 3-2 mağlup oldu. İlk yarıda 2-0 geriye düşen Sarı-Kırmızılılar, ikinci yarıda Batshuayi’nin golleriyle beraberliği yakalasa da son dakikalarda gelen penaltı golüne engel olamadı. Rövanş mücadelesi 27 Ağustos’ta İstanbul’da oynanacak.

Almanya’nın Borussia Dortmund takımının Alman silah üreticisi Rheinmetall’la sponsorluk anlaşması imzalaması taraftarların tepkisine neden oldu. 90’dan fazla taraftar grubunu temsil eden Südtribüne Dortmund, anlaşmayı, “Kendimize sizin vagonunuza bağlanmaya izin vermeyeceğiz” açıklamasıyla eleştirdi. Taraftar grupları sezonun açılış maçında konuyla ilgili protestolara da hazırlanıyor. Rheinmetall, dünyanın en büyük top mühimmatı üreticisi konumunda.

İtalyan raket Sinner'in suçsuz bulunduğu doping sürecini anlatan Elif Alper’in yazısı: ‘Herkes eşit ama bazıları daha mı eşit?’ 

Spor ekranı: Lugano-Beşiktaş (21.30/S Sport), St. Patricks-Başakşehir (21.45/TRT Spor), St. Gallen-Trabzonspor (22.00/ATV).

kapsül öneriyor

Devendra Banhart albümü (2007): ‘Smokey Rolls Down Thunder Canyon’

Oray Eğin’in yazısı: ‘Bilinmez sokakta bir lokanta’

ABD Açık’ta yapılan gösteri maçının tam kaydı: ‘Alcaraz/Agassi vs. Djokovic/McEnroe’

Oggusto seçkisi: ‘İstanbul’un en yeni mekânları’

Yazar İhsan Oktay Anar’ın Öküz dergisinde yayınlanan yazısı (Mart 1999): 'Bir Bok Olmak İsteyenler'

Mahmut Hamsici’nin dosya haberi: ‘Süleymancılar: ‘Kapalı kutu’ olarak tanımlanan cemaat hakkında neler biliniyor?’

günün sözü

“Linç kültürünün bir parçası olmayın. Kendinizin ve etrafınızdaki insanların internet zorbalığı ile duygusal şiddet yaşamasına izin vermeyin. Ben vermeyeceğim.”

Fransız yapımı ‘Le Bureau des Légendes’ dizisinin 2017'de yayınlanan sezonunda canlandırdığı karakter nedeniyle hedef gösterilen oyuncu Melisa Sözen’ın açıklamasından.