Sayı: 1.156 - Ortalama okuma süresi: 7 dakika (1.700 kelime)

🌦️ Hafta sonunun ilk gününde İzmir, Manisa, Artvin ve Kars hariç tüm yurtta güneşli bir hava var. Pazar günü ise Marmara’nın doğusu ve Karadeniz’in batısında yağış görülecek.

$: 33,86 📉 €: 37,56 📈 BIST100: 9.685 📈 ₿: 59.582 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, 'müstehcenlik’ suçlamasıyla Antalya’da tutuklanan ‘Jahrein' isimli sosyal medya yayıncısı Ahmet Sonuç var.

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

İfadeli çelişki

Diyarbakır’da yaklaşık 20 günlük aramanın ardından cesedi bulunan 8 yaşındaki Narin Güran'ın ölümüyle ilgili soruşturmada gözaltına alınanlardan sekizi daha tutuklandı.

Tutuklananlar arasında Narin’in annesi  ve ağabeyi de bulunurken, bu iki isim ‘kasten öldürmeye iştirak’ ile suçlanıyor. Baba Arif Güran ise serbest bırakıldı. Güran, “Devlet kızımın katilini bulacak” dedi.

Amca F.G. (42) ‘suç delillerini yok etme’, kuzeni M.K., yengesi M.G. (46) ile kızı B.G. (19), halasının eşi M.Ş.K. ve tutuklu amca ve muhtar Salim Güran'ın çalışanı M.S.A. (40) ‘suçluyu kayırma, suç delillerini yok etme’ suçlamalarıyla tutuklandı. Tutuklu sayısı 10’a yükseldi.

Tutuklu amca Güran ve 15 yaşındaki çalışanı R.A.'nın cinayetin ardından yazışmaları dosyaya girdi. R.A.’nın Güran’a "Tamam henüz bende değil/tamam daha ölmemiş” diye yanıt verdiği yazışmanın, düğümün çözülmesine yardımcı olacağı tahmin ediliyor. Güran’ın yeniden ifadesi alınacak.

İfadeler

Sorguda soğukkanlı ve sakin davrandığı belirtilen anne Yüksel Güran, hakkındaki tüm iddiaları reddetti. Güran soruların birçoğuna, “Bilmiyorum, haberim yok ve görmedim” yanıtı verdi.

Tutuklanan ağabey Enes Güran ise amcası Salih Güran ile babasının arasında borç meselesi olduğunu anlattı. Kolundaki ısırık izleri ve gözündeki morluk da sorulan Güran, üzüntüden kendi kolunu ısırdığını söyledi. Gözündeki morluk için “Mısır çöplerinden mi yoksa kendi yüzüme attığım yumruklardan mı kaynaklandığını bilmiyorum” dedi.

Serbest kalan baba Güran “Eşinizin sizi aldattığına ilişkin bir şüpheniz var mı? Salim ile aralarında bir şey olabilir mi?” sorusunu “Kesinlikle aralarında bir şey olamaz. Burada Salim’e güvendiğimden değil eşime güvendiğim için bunu demekteyim” diye yanıtladı.

Salih Güran’ın eşi Melek Güran ise olay günü eşinden ‘şüphelendiğini’ anlattı.

Adalet Bakanı Tunç, Diyarbakır ve İstanbul'daki adli tıp kurumlarında yapılan tetkiklerin biraz zaman alacağını söyledi.. Ön raporda, Güran’ın üzerinde başka birinin DNA'sına rastlanmadı.

İzmir Karşıyaka’da günler sonra söndürülen yangınla ilgili beş kişi tutuklandı. Bölgede tarihî eser kaçakçılığı için kazı yapan şüpheliler, alanda patlayıcı kullandıklarını söyledi. 

Kişisel Verileri Koruma Kurumu, 108 milyon kişiye ait verilerin çalındığına ilişkin kendilerine ulaşan herhangi bir veri ihlali bildirimi olmadığını açıkladı. Kurum, pandemi döneminde yaşanan veri ihlaliyle ilgili incelemenin sürdüğünü belirtti.

Cemevlerinin ibadethane sayılması yönünde İBB Meclisi’ne getirilen teklif, oy çokluğuyla kabul edildi. Kararla, İBB Dinî Kurum ve Topluluklarla İlişkiler Şube Müdürlüğü’nün görev ve sorumluluk alanlarındaki ibadethaneler arasında cemevi, kilise, havra da yer alacak. Meclis’te alınan kararla, Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı’na 25 yıllığına bedelsiz verilen Beyoğlu’ndaki binanın tahsisi oy çokluğuyla iptal edildi.

İfade Özgürlüğü Derneği'nin raporuna göre, Türkiye'de geçen yıl içinde 240 bin 857, toplamda ise 953 bin 415 web sitesi ve alan adı erişime engellendi. Kapsül derlemesi: ‘Sansür ülkesi’

RTÜK Başkanı Şahin, gazeteci Fatih Altaylı’ya ‘yavşak’ diyen Milliyet yazarı Zafer Şahin’in tweetini ‘alkış’ emojisiyle alıntıladı. Altaylı, konuyu yargıya taşıyacağını söyledi.

‘Tour Of İstanbul’ final etabı nedeniyle pazar günü Kadıköy’de saat 11.00 ile 13.00 arasında bazı yollar araç ve yaya trafiğine kapatılacak.

politika

Fotoğraf: Depo Photos

İBB Başkanı İmamoğlu, Fransa’nın Strazburg kentinde Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi’nde konuşmada, Avrupa ülkelerinin mülteci politikasını eleştirdi: “Bu konuda sergilenen tutum, bu yükü belirli ülkelerin sırtına yükleme anlayışına dayanmaktadır. ‘Türkiye duvar olsun. Oradan geçmesin de ne olursa olsun’ politikası hem Türkiye’ye hem de insani açıdan mültecilere büyük bir haksızlıktır.”

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde, ‘Gezi Davası’nda tutuklu iş insanı Osman Kavala’yla ilgili ikinci bir yargı süreci daha başlayacak. Davaya müdahil olmak için başvuru yapan kurumlar arasında Türkiye Barolar Birliği’nin yanı sıra ABD’li aktör George Clooney ve avukat Amal Clooney tarafından kurulan Clooney Vakfı da bulunuyor.

Deniz Zeyrek’in yazısı: ‘Akar, Güler, Yerlikaya, Tunç ve Şimşek…’

Çiğdem Toker’in yazısı: “Türkiye Belediyeler Birliği'nin raporu, deprem bölgesinde temel sorunların bütün ağırlığıyla sürdüğünü belgeliyor.”

(ilandır)

kültür - yaşam

Sony Music, telif hakları satılan Pink Floyd kataloğu için 500 milyon dolar teklif ediyor. Bu yılın başlarında Bruce Springsteen’in telif haklarını satın alan Sony, Queen’in kataloğunu yaklaşık 1 milyar dolara satın almak için görüşmelerini sürdürüyor. 

Dünya Sağlık Örgütü, M çiçeği (mpox) virüsüne karşı ön yeterlilik alan ilk aşının Bavarian Nordic’in ürettiği ‘MVA-BN’ olduğunu açıkladı. Ön yeterlilik verilen ürünlerin, acil ihtiyaç duyulan topluluklarda bulaşmayı azaltması ve salgının kontrol altına alınmasına yardımcı olması bekleniyor. Örgüt, aşının 18 yaşın üzerindeki kişilere dört hafta arayla iki doz olarak uygulanabileceğini öneriyor.

Profesyonel olmayan astronotlarla gerçekleştirilen ilk ticari ‘uzay yürüyüşü’ tamamlandı. Elon Musk’ın SpaceX’i ile milyarder girişimci Jared Isaacman’ın işbirliğiyle yapılan Polaris Dawn görevinde dört mürettebat üyesi, ağırlıksızlığın ve radyasyonun insan vücudunu nasıl etkilediğini araştıran yaklaşık 40 deney gerçekleştirdi.

📝 BBC derlemesi: ‘2023’teki sismik gizemin ardından Grönland’daki mega tsunami çıktı’

dünya

Fotoğraf: Depo Photos

İsrail ordusu tarafından Batı Şeria’da hedef alınarak vurulan ve hayatını kaybeden 26 yaşındaki Ayşenur Ezgi Eygi’nin cenazesi Türkiye’ye ulaştı. Tel Aviv’den, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’ye götürülen Eygi’nin naaşı, daha sonra Türkiye’ye gönderildi. Eygi, yarın Didim’de düzenlenecek cenaze töreniyle defnedilecek. Eygi için İzmir’de düzenlenen törende konuşan CHP lideri Özel, “Eygi, bu çağın Deniz Gezmiş’idir” dedi.

Rusya lideri Putin, Ukrayna ordusunun uzun menzilli silahlarla ülkesinin topraklarına saldırmasının NATO’nun Rusya ile bir savaşa girdiği anlamına geleceğini söyledi: “Karşı karşıya olacağımız tehdide uygun bir karar alırız.” Ukrayna son dönemde Batılı ülkelerden temin ettiği uzun menzilli silahları Rusya topraklarına saldırmak için kullanmak istiyor. Putin’in bu açıklaması da, Batılı yetkililerin bu talebe olumlu yanıt vereceklerine yönelik demeçlerinin ardından geldi. Öte yandan Rusya, casusluk suçlamasıyla altı İngiliz diplomatın akreditasyonunu iptal etti.

ABD’de Biden yönetimi, Mısır’a 1.3 milyar dolarlık askerî yardımı, ‘insan hakları kesintisi’ uygulamadan gönderme kararı aldı. Daha önceki yardımlarda söz konusu kesinti devreye giriyordu. Eğer bu karar alınsaydı Mısır’a gidecek yardımın 225 milyon doları insan hakları alanındaki koşulları sağlayamadığı için kesilecekti. İki ülke son dönemde Gazze’de olası bir ateşkes için birlikte hareket ediyor.

Dünyanın en düşük emeklilik eşiklerine sahip ülkelerden biri olan Çin, gelecek yıldan itibaren emeklilik yaşını yükseltecek. Buna göre erkekler için hâlihazırda 60 olan sınır 63’e çıkarılacak. Beyaz yakalı kadın işçiler için yaş sınırı 55'ten 58'e, mavi yakalı kadın işçiler için de 50’den 55’e çekilecek. Değişiklikler 15 yıllık bir süre içinde yürürlüğe girecek. Ülkede 2023 yılı sonu itibarıyla 60 yaşın üzerinde yaklaşık 300 milyon kişi bulunuyor.

Hollanda, sığınma ve göçü önemli ölçüde sınırlandırmak amacıyla yeni bir programı hayata geçiriyor. Buna göre sığınmacılar konusunda acil durum ilan edilecek ve süresiz sığınma izni sona erecek. Suçlu yabancıların sınır dışı edilmesi kolaylaştırılacak. Aile birleşimi büyük ölçüde sınırlanacak. Hâlihazırda beş yılı dolduran herkese süresiz oturma izni verilmesi uygulamasından da vazgeçilecek. Ülkedeki son seçimlerin ardından aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nin öncülüğünde bir koalisyon hükümeti kurulmuştu.

İsveç’te hükümet, ülkelerine gönüllü olarak dönmeyi kabul eden göçmenlere 30 bin euro ödenmesini önerdi. 2026’da başlatılması öngörülen planda, vatandaşı olduğu ülkeye dönen göçmen ödenekten yararlanabilecek. Ülkenin Başbakanı Kristersson, 2022’de aşırı sağcı İsveç Demokratlarının desteğiyle göreve gelmiş ve göç karşıtı önlemler alınması sözünü vermişti.

ekonomi

Fotoğraf: Tolga Ahmetler / Unsplash

İstanbulluların ağustos ayındaki gündemi ‘ekonomik sorunlar’ olmaya devam etti. İPA’nın anketine katılanların yüzde 56’sı ekonomik sorunların, %6.1’i eğitim harcamalarının ev içerisinde konuşulduğunu belirtti. Aylık kredi kartı borcunu ödeyebilenlerin oranı yüzde 44.8’de kaldı. Geçinebildiğini söyleyenlerin oranı ise yalnızca yüzde 17.7.

Merkez Bankası’nın eylül ayı piyasa katılımcıları anketine göre yıl sonuna ilişkin enflasyon beklentisi geçen ayki yüzde 43.31 seviyesinden yüzde 43.14’e geriledi. Aynı süre için dolar/TL kuru tahmini ise 37.16. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, “Enflasyon beklentilerindeki iyileşme program hedeflerimizi destekliyor” dedi. İlk kez Ağustos 2001’de yapılmaya başlanan ankete katılanların sayısı Ekim 2023’te 23’ten 72’ye çıkarıldı. Piyasa katılımcıları anketinde kur beklentisinde en çok sapma dolarda atakların yaşandığı 2018 ve 2021’de, enflasyonda da 2021 yılında yaşandı. Özellikle 2018-2021 arasında piyasanın beklentisi, gerçekleşen enflasyonun üzerinde kaldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, yatırımcıları ülke piyasalarına çekmek için ‘Fortune 100’ listesinde yer alan 20 ABD’li şirket yöneticisiyle görüşme hazırlığında olduğu belirtiliyor. Financial Times’ın haberine göre Erdoğan eylül ayının son haftasında BM Genel Kurulu ile aynı zamana denk gelen en az dört etkinlikte yatırımcıları ve şirket yöneticilerini ‘etkilemeye çalışacak’.

Son 14 yılda Türkiye ekonomisinin sanayisizleşme eğilimi artarken ağırlık hizmet sektörüne kaydı. 2023 yılı itibarıyla firma sayısı bakımından en yüksek pay yüzde 34 ile hizmet sektöründe. İkinci sırada ise yüzde 32.3 ile ticaret geliyor. 2009 yılında ticaret sektörü yüzde 38.6 payla ilk sırada, hizmet sektörü ise yüzde 27.1 ile ikinci sıradaydı. En yüksek kâr elde eden sektör ise imalat sektörü. İkinci ve üçüncü sırada ise motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü ile mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler sektörü geliyor.

Türkiye, 2023-2024 ihracat sezonunda 124 ülkeye fındık sattı. 303 bin tonu aşkın fındık ihracatından 2.35 milyar dolar gelir sağlandı. Almanya, 83 bin ton ile en çok fındık ihraç edilen ülke olurken onu İtalya ve Fransa takip etti. Söz konusu 124 ülke arasında en az ihraç Çad, Nijerya ve Mozambik’e yapıldı.

Resmî Gazete’de yayımlanan kararla Türkiye’de ilaç etken maddesi üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliğinin önü açıldı. Buna göre kenevirde bulunan ‘kannabinoid’ sınıfındaki tüm maddeler, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın izniyle üretilebilecek. Üretilen söz konusu ilaç etken maddesi, yine izinle ihraç edilebilecek ya da yurtiçinde satılabilecek.

Ticaret Bakanlığı, yetkili servis olmadığı hâlde bu izlenimi uyandıracak şekilde tanıtım yapan firmalara son iki yılda 18 milyon lira para cezası verildiğini açıkladı.

Avrupa Merkez Bankası piyasa beklentileri doğrultusunda mevduat faiz oranını yüzde 3.75’ten yüzde 3.50’ye indirdi. Rusya Merkez Bankası ise piyasa beklentilerinin aksine  politika faizini 100 baz puan artışla yüzde 19 seviyesine çıkardı. Öte yandan Bloomberg ekonomistleri ABD Merkez Bankası’nın (FED) bu yıl üç kez 25’er baz puanlık faiz indirimi gerçekleştireceğini düşünüyor.

spor

Eski millî basketbolcu Efe Aydan, 8 Ekim’de düzenlenecek Türkiye Basketbol Federasyonu başkanlık seçiminde adaylığını resmen açıkladı: “Türk halkına açık çağrımızdır: Basketbolumuzu dünya sıralamasında hak ettiği yere getirmek için göreve talibiz.”

Çocuk cerrahı ve eski millî basketbolcu Prof. Dr. Nur Danişmend, 81 yaşında hayatını kaybetti. Uzun yıllar Galatasaray’da forma giyen Danişmend, kulübün kurucularından Emin Bülend Serdaroğlu'nun torunuydu.

Medyascope’un derlemesi: ‘Football Manager 2025’te kriz: Oyuncu kiloları ve millî takım yönetme seçeneğinin kaldırılması ile ne amaçlanıyor?’

Spor ekranı: Eva Lys- Zeynep Sönmez (21.00/beIN Max 2), Diamond League (21.00/S Sport), B.Dortmund-Hoffenheim (21.30/beIN Sports3), Hull City-Sheffield United (22.00/TV 8.5).

kapsül öneriyor

Fragmanlarıyla bu hafta vizyona giren filmler. 

Nada Surf & Babelsberg Film Orchestra’nın 13 şarkılık canlı kaydı: ‘Peaceful Ghosts’ 

Osman Öztürk’ün yazısı: ‘Şişli Etfal neden hâlâ kapalı?’

‘Pera Palas'ta Gece Yarısı’ dizisi oyuncuları Hazal Kaya ve Selahattin Paşalı’nın Binnaz Saktanber’e verdiği söyleşi: "İlk sezonda yediğim linç bana özgürleşme sağladı."

The Magger seçkisi: ‘İstanbul’un yeni kahve mekânları, kahvaltıcıları ve fırınları’

‘Hazer Amani ile Lezzete Yolculuk’ bölümü: ‘Yeniköy’

günün sözü

“Hayvanı derin suda yüzmeye zorluyorlar. Bu bir nevi hayvana eziyet.”

Antalya Veteriner Hekimler Odası Başkanı Murat Karabayoğlu, Alanya’da bir turizm firmasının atlarla suyun içinde düzenlediği turu yorumladı.