Sayı: 1.166 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.432 kelime)

🌞 Hafta sonu boyunca yazdan kalma iki gün yaşanacak. Yeni haftayla birlikte sıcaklıklar düşecek ve yağış görülecek. 

$: 34,15 📈 €: 38,16 📉 BIST100: 9.777 📉 ₿: 66.326 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, BM Genel Kurulu'na hitap ettiği esnada sürahiden su içen Haiti Geçiş Dönemi Başkanlık Konseyi Başkanı Edgard Leblanc Fils var. 

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

82 New York

ABD’nin New York şehri Belediye Başkanı Eric Adams, rüşvet ve yasadışı kampanya finansmanı almakla suçlanıyor. Şehrin Güney Bölgesi Savcılığı tarafından hazırlanan iddianamede Adams’ın Türkiye’yle ilişkisi dikkat çekiyor. Zaten 57 sayfalık iddianamenin önemli bir bölümünü Türk işinsanları ve en az bir Türk yetkiliyle bağlantılı suçlamalar oluşturuyor.

En dikkat çekici noktalardan biri ‘Türkevi’ binasına verilen izinler. The New York Times’ın aktardığına göre Eylül 2021’de dönemin New York Başkonsolosu Reyhan Özgür, Adams’tan bu bina için İtfaiye Departmanından onay almasını istedi. Departman, ‘ciddi güvenlik eksikleri’ olan binaya Adams’ın baskısıyla onay verdi ve Türkevi’nin açılışı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın BM Genel Kurulu’na katılmak için yapacağı ziyarete yetişti.

Binanın inşaat maliyeti 291 milyon dolar olarak açıklanmıştı. Söz konusu bina, o dönem arsasıyla birlikte 1.5 milyar dolar değerindeydi. (Fotoğraf: Depo Photos)

İddianamedeki bir diğer başlık ise Adams’ın özellikle Türk yetkililerden temin ettiği ve bildirmediği 100 bin dolarlık seyahat yardımları oldu. Buna göre Haziran 2021’de Adams’ın bir yardımcısı, THY Genel Müdürü Cenk Öcal’dan Adams’ın İstanbul seyahati için rezervasyon yapmasını istedi. Öcal söz konusu bileti 50 dolarlık fiyatla ayarladı ancak Adams’ın yardımcısı, biletin ‘çok ucuz’ olduğundan dikkat çekebileceğini söyledi: “50 dolar mı? Uygun bir fiyat söyle. Şu anda her adımı izleniyor. 1.000 dolar falan. Biraz gerçekçi olsun.” Bir başka seyahat için de Adam, kendisi ve eşi için hemen business class’a yükseltilen ve normalde 15 bin dolardan fazla tutacak olan biletlere yaklaşık 2 bin 200 dolar ödedi.

İddianamede, Adams'ın, yasadışı kampanya finansmanını ‘adaylık desteği’ adı altında ‘saman bağışçılar’ üzerinden aldığı belirtildi. Yasadışı finansmanın aracısı olan ‘saman bağışçılar’, başka bir kişinin parasını kendi adına siyasi bağış yapmak için yasadışı olarak kullanan kişiler olarak tanımlanıyor. 

Bu sahte belgelendirmelerin bir sonucu olarak, Adams'ın, 2021 belediye başkanlığı kampanyasında 10 milyon dolardan fazla kamu fonu aldığı saptandı. Suçlamaların ardından kısa bir basın açıklaması yapan Adams, suçsuz olduğunu, tüm seçim kampanyası boyunca kanunlara uyduğunu söyledi ve istifa etmeyeceğini ekledi.

Sosyalist Enternasyonal’in toplantıları için New York’ta bulunan CHP lideri Özel, Türkevi’ni ziyaret ettikten sonra yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Türkiye, rüşvet vermeye ihtiyaç duyacak bir ülke değil, öyle bir acziyet içinde değil. Böylesi binanın kazandırılması süreci içinde bir jest gördüysek fazlasını ABD'nin Büyükelçiliği'ne tahsis edilen o muhteşem alan için yapmışızdır. Bunun para ve pulla ölçülecek bir tarafı yok, güçlü müttefiklik ilişkileri bunu gerektirir.”

kültür - yaşam

Fotoğraf: Vogue

İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu Maggie Smith 89 yaşında hayatını kaybetti. ‘Harry Potter’ film serisi ve ‘Downton Abbey’ dizisindeki rolleriyle tanınan Smith, 2017 yılında meme kanserini atlatmıştı. Smith, son olarak geçen yıl ‘The Miracle Club’ filminde rol almıştı. 

Kapsül’ün derlemesi: ‘İkinci ‘Epstein’ Vakası: P Diddy’

Türkiye’de nüfusun yüzde 92’si ‘kirli hava’ soluyor. Temiz Hava Hakkı Platformu’nun raporuna göre Türkiye’de yaşayan bir kişi bir yılda ortalamada 26 mikrometre PM 2.5 kirliliğine maruz kalıyor. Bu, Dünya Sağlık Örgütü’nün kılavuz değerinin beş katı. Öte yandan 2022 yılında kaza, yaralanma ve Covid-19 hariç gerçekleşen 30 yaş üstü ölümlerin yüzde 14.2’sinin hava kirliliğine bağlı olduğu hesaplanıyor. Bu ölümlerin, nüfusa oranla en yüksek olduğu il Hakkâri. Kentte hava kirliliği düşürülse ölümlerin yüzde 41’i önlenebilirdi. Hava kirliliğine bağlı ölümlerin sayısal olarak en yüksek olduğu iller ise İstanbul, İzmir, Bursa ve Ankara.

bugünkü destekçimiz

1000 Çiftçi 1000 Bereket 6 yaşında!

Cargill’in çiftçilerin refahını ve ürünlerinin verimliliğini artırmak, tarlada sosyal ve dijital dönüşümü desteklemek amacıyla başlattığı 1000 Çiftçi 1000 Bereket, altıncı yılında 27 ilde 910 bin dekarı aşkın bir alanda 6.700’den fazla çiftçiye ulaştı.

Onarıcı tarım ve sosyal etki

Çiftçilere özel eğitim, dijital tarım araçları ve danışmanlık hizmetleri sunarak verim artışı sağlayan programın ana odağı olan onarıcı tarım uygulamalarıyla karbon emisyonunda %36 düşüş sağlandı.

Programa dâhil olan çiftçiler bugüne kadar %20’ye, 2023 itibarıyla ise %24’e varan verim artışı elde etti. 50’ye yakın ulusal ve uluslararası ödül kazanan program, tarımda sosyal etki araştırması yapılan ilk kurumsal sosyal sorumluluk programı olma özelliğini taşıyor. 2023 itibarıyla her 1 TL’ye karşılık 3,72 TL etki yaratıldı.

Çiftçilerde, finansal okuryazarlıkta %69, tarımsal teknik bilgide %73, veriye dayalı iş yapışta %81, dayanışmada %74 ve çevre faaliyetlerinde %62 oranında pozitif değişim gözlendi.

Kadın çiftçilerle daha güçlü bir gelecek

Önümüzdeki dönemde, programa ilk yıl için en az 100 kadın çiftçinin dâhil edilmesi ve her yıl bu sayının üçe katlanması hedefleniyor.

Daha fazla bilgi için 1000 Çiftçi 1000 Bereket ve Instagram adreslerini ziyaret edebilirsiniz.

dünya

Fotoğraf: Dave Decker / Depo Photos

ABD’nin Florida ve Georgia eyaletlerini etkileyen Helene Kasırgası nedeniyle en az dört kişi hayatını kaybetti. Kasırga sebebiyle 3 milyondan fazla ev ve iş yeri elektriksiz kaldı. Saatte 225 kilometre hızla Florida'yı vuran Helene Kasırgası cuma sabah saatlerinde Georgia eyaletine doğru ilerleyişinde güç kaybederek tropik fırtına kategorisine geriledi. Florida Valisi Ron DeSantis, eyaletin neredeyse tamamında olağanüstü hâl ilan etti.

Almanya merkezli Frankfurter Allgemeine gazetesi, Almanya'da kalma hakkı bulunmayan yüzlerce Türk vatandaşının kademeli olarak Türkiye'ye gönderileceğini yazdı. İki ülke arasındaki anlaşma, Almanya'da iltica başvurusu reddedilmiş olan Türkleri kapsıyor. Buna göre, Almanya’dan her hafta 500 Türk vatandaşı Türkiye’ye gönderilecek. Resmî verilere göre 2023 yılı sonu itibarıyla Almanya'da oturma izni olmayan 13 bin 500'ü aşkın Türk vatandaşının ülkeyi terk etmesi gerekiyordu. Geçen yıl 871 Türk vatandaşı sınırdışı edilmişti. 

ABD’nin New York eyaletindeki Rockville Centre Katolik Kilisesi, çocukken cinsel istismara uğradığını iddia eden 530’dan fazla kişiye 323 milyon dolar ödeyecek. Kilise, mağdurların açtığı davalar sebebiyle Ekim 2020'de iflas başvurusu yapmıştı. Aralarında New York'un da bulunduğu bazı eyaletlerde 2019 yılında çocukken istismara uğradığını iddia eden mağdurların dava açmalarına olanak tanıyan bir yasa kabul edilmişti. Yasanın yürürlüğe girmesinin ardından 20'den fazla katolik kilisesi iflas başvurusunda bulunmuştu.

Restorasyon çalışmalarının devam ettiği Heybeliada Ruhban Okulu'na ilişkin konuşan Fener Rum Patriği Bartholomeos, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuyla ilgili talimat verdiğini ve en kısa sürede okulun yeniden faaliyete başlayacağını söyledi. 1844’te açılan okul, 1971’den bu yana kapalı.

ekonomi

Fotoğraf: Depo Photos

BDDK, ödenmemiş kredi ve kredi kartı borçlarının 60 aya kadar vadeyle yapılandırılabileceğini, borcun yüzde 50’si ödeninceye kadar kart limitinin arttırılmayacağını açıkladı. Ayrıca limiti 50 bin lira ve altında olan kartların asgari ödeme oranı dönem borcunun yüzde 20’si, bu tutarın üzerindekiler için ise yüzde 40 olarak uygulanacak.

Kamuoyu ve piyasalar, OVP’ın tahminini kat kat aşan enflasyon oranları bekliyor. OVP’de Eylül 2025’te beklenen enflasyon yüzde 18.85 olarak hesaplanmıştı. Ekonomist Alaattin Aktaş’ın hesaplamasına göre piyasa katılımcılarının tahmini, OVP tahmininin yüzde 46, reel sektörünki yüzde 171, vatandaşınki ise yüzde 280 daha yukarıda.

Rekabet Kurumu, Getir’in Birleşik Arap Emirlikleri merkezli Mubadala’ya devredilmesini onayladı. Getir’in, Bi-Taksi ve n11 gibi diğer işlerinin kontrolü kurucularda kalmaya devam edecek ve çoğunluk hisseleri de Nazım Salur, Serkan Borançılı ve Tuncay Tütek’e geçecek.

TÜİK verilerine göre ağustos ayında dış ticaret açığı geçen yıla kıyasla yüzde 42.7 azalarak yaklaşık 5 milyar dolara geriledi. Bu, Ekim 2021’den bu yana en düşük seviye. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 81.5’e yükseldi. İhracatta ilk sırayı Almanya, ithalatta ise Çin aldı.

📝 DW Türkçe derlemesi: ‘Türkiye Çin’in Avrupa pazarına ‘sıçrama tahtası’ mı?’

ABD’de yapılan bir araştırmaya göre işverenlerin altıda biri bu yılın başında üniversiteden yeni mezun olan Z kuşağı çalışanlarını işten çıkardı. Yöneticilerin altıda biri yaşadıkları sorunlar nedeniyle yeni üniversite mezunlarını işe almaktan çekiniyor, yedide biri de gelecek yıl yeni mezunları işe almayacağını düşünüyor. İşverenlerin yeni mezunlara ilişkin şikâyetleri motivasyon ve inisiyatif eksikliği ile profesyonellikten uzak, düzensiz ve zayıf iletişim becerileri.

Tesla, Almanya Berlin’deki fabrikasında işçiler arasında hastalık izni alma oranının bazı zamanlarda yüzde 15’lere vardığını söyleyerek ‘habersiz ev ziyaretlerine’ başladı. Fabrikanın müdürü, 200’den fazla çalışanın her altı haftada bir yeni rapor getirdiklerini ve bu yıl hiç çalışmamalarına rağmen maaş aldığını tespit ettiklerini belirtti. Sendika ise aşırı iş yükü nedeniyle işçilerin hastalandığını savunarak habersiz ev ziyareti uygulamasını eleştirdi.

spor

Fotoğraf: X

Eski Fenerbahçeli millî futbolcu Serhat Akın, yorumcu olarak katıldığı YouTube programının ardından uğradığı silahlı saldırı sonucunda ayağından vuruldu. Saldırı sonrasında X hesabından paylaşımda bulunan Akın, "Program çıkışı ayaklarıma sıktılar son sözümüz Fenerbahçe" diye yazdı. Akın, bir süredir Fenerbahçe yönetimini eleştiren yorumları nedeniyle gündemdeydi. Fenerbahçe Yönetim Kurulu Üyesi Ali Alper Alpoğlu, Akın’a yapılan silahlı saldırıyla ilgili kendilerini işaret edenlere karşı hukuki işlem başlattıklarını duyurdu. Gazeteci Emrullah Erdinç anlatıyor: ‘Akın’a hangi çete saldırdı?’

UEFA Avrupa Ligi’nde Fenerbahçe’nin evinde U.S. Gillois’i 2-1 mağlup ettiği maçın özeti ve aynı organizasyonda Beşiktaş’ın deplasmanda Ajax’a 4-0’lık skorla yenildiği karşılaşmanın özeti. 

Spor ekranı: Sivasspor-Başakşehir (20.00/beIN Sports 1), Snooker (21.00/Eurosport), B.Dortmund-Bochum (21.30/beIN Sports 4), Milan-Lecce (21.45/S Sport 2), PSG-Rennes (22.00/beIN Sports 3).

kapsül öneriyor

Fragmanlarıyla bu hafta vizyona giren filmler. 

Özkan Uğur’un ilk kez yayınlanan şarkısı ‘Severim’ ve The Cure’dan yeni tekli ‘Alone’ 

Angelina Jolie ve Haluk Bilginer'in başrollerinde yer aldığı 'Maria' filminden ilk tanıtım.  

Spor yorumcusu Koray Gök’ün seçimleri: ‘Yazılı ve görsel en iyi spor anlatıları’

SNL, Portlandia ve Wednesday’in yıldızı Fred Armisen’in Binnaz Saktanber’e verdiği söyleşi: “Erdoğan rolüne videolarını izleyerek hazırlandım.”

TBF başkanlık seçiminin aday adayı basketbol efsanesi Efe Aydan’ın Fatih Altaylı’ya verdiği söyleşi: ‘Türk basketbolunun temel sorunları neler?’

günün sözü

“Suyu arıtmak gibi bir şey mümkün değil. Milyonlarca ton su var. Kirli, atık su, kanalizasyon kökenli bir kirlenmenin olmayacağını, 1-1.5 sene içinde bu problemin hallolacağını söyleyebilirim.”

İzmir Körfezi'ndeki kirlilik ve balık ölümleriyle ilgili yol haritasını açıklayan İzmir BB Başkanı Tugay.