Sayı: 1.195 - Ortalama okuma süresi: 7 dakika (1.794 kelime)

🌤️ Hava durumunda önemli bir değişiklik beklenmiyor. Yurt genelinde parçalı bulutlu bir hava hâkim. 

$: 34,24 📈 €: 37,12 📈 BIST100: 8.946 📈 ₿: 75.399 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, ABD’nin yeni başkanı Trump var. 

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

Bubi Sansür

Çevrimiçi sinema platformu MUBI Türkiye’nin düzenlediği ‘MUBI Fest İstanbul 2024’ festivalinin açılış filmi ‘Queer’in gösterimi, Kadıköy Kaymakamlığı tarafından yasaklandı. Yasağın gerekçesi olarak filmin ‘toplum barışını tehlikeye atacak provokatif içerik taşıdığı’ ileri sürüldü.

Bu gelişme üzerine festivali tamamen iptal eden MUBI açıklamasında, “Bu yasak kararının, sanatı ve ifade özgürlüğünü kısıtlayan bir müdahale olduğuna inanıyoruz. Bu yasaklama, yalnızca bir filmi değil, tüm festivali anlamından ve amacından uzaklaştırmaktadır” denildi. Milat gazetesinin Ankara temsilcisi Özlem Doğan, “Ne kadar sapkınlık varsa kurulduğu günden beri CHP’nin başının altından çıkıyor” sözleriyle festivali hedef göstermişti. Doğan son dönemde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yurtdışı gezilerinde yer alan gazetecilerden biri. 

Filmin detayları

İtalyan yönetmen Luca Guadagnino’un 2024 yapımı filmi ‘Queer’, Daniel Craig’in canlandırdığı ‘dışlanmış bir expat’ın 1940’lı yıllarda ABD’de genç bir adama aşık olmasını anlatıyor. Bu yıl Venedik Film Festivali’nde prömiyer yapan film, dokuz dakika boyunca ayakta alkışlanmıştı.

Film, yazar William S. Boroughs’un 1985 yılında yayımladığı kısa romanından uyarlandı. Boroughs, 1950’li yıllarda kaleme aldığı metni, ‘müstehcen bulunacağını’ düşünerek 30 yıl sonra yayımladı. ‘Call Me By Your Name’ ve ‘Suspiria’ gibi kült filmlerin de yönetmeni olan Guadagnino’nun son filmi ‘Queer’, orijinal hikâyeye sadık kalması ve oyuncuların cesur olarak nitelendirilebilecek sahnelerdeki performansıyla eleştirmenler tarafından oldukça başarılı bulundu. Gazeteci Binnaz Saktanber’in verdiği bilgiye göre, film ilerleyen dönemde platformda gösterilecek.

Diyarbakır’da cesedi bulunan 8 yaşındaki Narin Güran’ın ölümüne ilişkin davanın ilk duruşması başladı. Tutuklu diğer sekiz sanıkla birlikte 26 kişi tanık sıfatıyla ifade verecek. Cesedi dere yatağına bırakan ve daha önce üç kez ifade değiştiren Nevzat Bahtiyar, “Eve girdim, beni bir odaya götürdü, Narin yatıyordu ölü bir şekilde. Salim (tutuklu amca, muhtar) bana ‘Annesiyle ilişkim olduğunu gördüğü için öldürdüm. Bunu götürüp kaybedeceksin’ dedi” savunmasını yaptı. Anne Yüksel Güran, Salim Güran’la ilişkisi olduğu iddiasını bir kez daha reddetti. Duruşma, Salim Güran’ın ifadesiyle devam ediyor.

RTÜK, TUSAŞ’a düzenlenen terör saldırısı sonrası yayın yasağına uymayan 13 televizyon kanalına para cezası verdi. Kayyum atamalarını eleştiren ifadeler ve Mardin BB Başkanı Türk’ün sözlerine yer verdikleri gerekçesiyle Tele 1 ve NOW TV'ye para cezası verildi. CHP'li vekil Günaydın’ın ‘çözüm süreci’ yorumlarına yer veren Halk TV’ye de para cezası kesildi. En çok şikâyet edilen kanal olan ATV ile ilgili sadece tek dosya görüşüldü. 

‘Türk Devletleri Teşkilatı’ toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, teşkilat üyelerinin ‘Ortak Türk Alfabesi’ için çalışmalarını tamamlamasını istedi. Kısa bir süre önce Bakü'de kabul edilen Ortak Türk Alfabesi ile, mevcut alfabeye ‘Q, X, W, Ñ, Ä’ harflerinin eklenmesi planlanıyor. 

Kocaeli Gebze'de belediyeye ait barınak önünde nöbet tutan yaşam savunucularının barınakları polis tarafından yıkıldı, beş kişi gözaltına alındı. AKP’li belediyeye ait barınakta, en az 30 köpek ve 13 kedinin ilaçla öldürüldüğü ortaya çıkmıştı.

İzmir Karabağlar’da İsmailağa cemaatine ait kaçak yurt ve Kuran kursunun yıkımı, bölgeye giden ekibe güvenlik desteğinin verilmemesi ve kaymakamlığın 'erteleme' yazısı üzerine yapılamadı. Konuya ilişkin konuşan ilçenin belediye başkanı Helil Kınay, “Emniyet birimlerinin olmadığı alanda kimliği belirsiz kişilerin oluşturduğu fiili bir durum var” dedi.

İstanbul'a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı yüzde 30.18'e düştü. Su seviyesi yüzde 6.07'ye gerileyen Alibey Barajı ise bu oranla son 10 yılın en düşük seviyesini gördü. Sapanca Gölü’nde su seviyesi, yüzde 30.13’le son beş yılın en düşük seviyesinde. 

politika

Fotoğraf: Depo Photos

CHP lideri Özel, Ankara BB’ye de kayyum atanabileceğine ilişkin duyumlar aldığını söyledi. Özel, bu hazırlığın MİT bünyesinde yapıldığını öne sürdü. CHP’den istifa edeceği iddialarını yalanlayan Ankara BB Başkanı Yavaş, “Anketlerde gerileyen iktidar partisine nefes aldıracak, partimizi tartışmaya açacak hiçbir adımın içinde olmayacağımı herkesin bilmesini isterim” dedi. 

DEM Parti’nin eş genel başkanı Bakırhan hakkında, ‘suçu ve suçluyu övme’ ve ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik’ suçlarından soruşturma başlatıldı. Kayyum atamalarının ardından Mardin’de konuşan Bakırhan, "Çok iyi bilsinler ki Seyit Rıza ne yaptıysa, Şeyh Sait ne yaptıysa, Mazlumlar, Denizler, Sakineler ne yaptıysa Kürt halkı da onların yaptığını yapacaktır" demişti.

Kayyum atanan İstanbul Esenyurt’un CHP’li belediye başkanı Özer anlatıyor: “Bu operasyonun üç amacı var.”

Murat Yetkin’in yazısı: “Erdoğan’ın şimdilik en büyük avantajı Trump’ın öncelikler listesinde Türkiye’nin bulunmaması; bu ne olup bittiğini anlama zamanı kazandıracaktır.”

Sedat Ergin’in yazısı: ‘Trump dönemi Türk-ABD ilişkileri sürprizlere açık seyredebilir’

Barış Terkoğlu’nun yazısı: “Mübariz Mansimov iktidarla arasını düzeltmiş. Artık ‘lanetli’ sayılmaktan kurtulmuş.” 

kültür - yaşam

Fotoğraf: Revista Menu

Bu yıl 8.’si düzenlenen, dünya genelindeki en iyi şefleri seçen ‘The Best Chef’te Türkiye’den dört şef ödül aldı. Burçak Kazdal, Aret Sahakyan ve Fatih Tutak ‘mükemmel’ anlamına gelen ‘bir bıçak’ derecesi alırken Maksut Aşkar ‘dünya standartlarında’ anlamında ‘iki bıçak’ aldı. Ayrıca en iyi şef ödüllerini sırasıyla Danimarka’dan Rasmus Munk, İspanya’dan Albert Adrià ve Danimarka’dan Eric Vilgaard aldı. 

Dünya genelinde çevrimiçi alışverişlerde indirimlerin olduğu ‘Kasım İndirimleri’ döneminde Türkiye’deki kullanıcılar en çok siparişlerinin belirtilen tarihlerde teslim edilmemesi veya hiç teslim edilmemesinden şikâyetçi. Şikâyetvar’ın verilerine göre yanlış ya da eksik ürün gönderimi, satıcı tarafından sipariş iptali, satın alınan ürünlerin fiyatlarının daha sonra düşmesi ve müşteri hizmetleriyle iletişim kuramamak da yaygın şikâyetler arasında.

İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), Venedik Bienali 19. Uluslararası Mimarlık Sergisi Türkiye Pavyonu’nda yer alacak projeyi duyurdu. İki aşamalı açık çağrı sürecinden sonra seçilen Ceren Erdem ve Bilge Kalfa’nın küratörlüğünü üstlendiği ‘Yerebasan’, 10 Mayıs–23 Kasım 2025 tarihleri arasında ziyaret edilebilecek. 

(ilandır)

dünya

Fotoğraf: Doug Mills / The NYT

Çin lideri Şi Jinping, ABD’nin seçilmiş başkanı Trump’ı tebrik ettiği konuşmasında iki devletin yeni dönemde birbiriyle geçinmenin mutlaka bir yolunun bulunması gerektiğine işaret etti: “Tarih ABD ve Çin’in işbirliğinden fayda, çatışmadan ise zarar gördüğünün kanıtı. Dengeli, sağlıklı ve sürdürülebilir bir ilişki hem iki ulusun ortak çıkarına hem de uluslararası toplumun beklentisi.” Trump, kampanya döneminde Çin’den ithal edilen ürünlere yüzde 60 ek gümrük vergisi getirme sözü vermişti. Öte yandan başkanlık seçimindeki yenilgisini kabul eden Demokratların adayı Kamala Harris, Trump’ı arayarak tebrik etti. Mezunu olduğu başkent Washington’daki Howard Üniversitesi’nde konuşan Harris, “Seçimde yenilgiyi kabul etmekle birlikte, bu kampanyayı ateşleyen mücadeleden vazgeçmiyorum” dedi. Bu arada daha önce Twitter’dan yayınladığı mesajla Trump’ı kutlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu kez Trump'ı bir telefon görüşmesiyle tebrik etti. Erdoğan’ın görüşmede Türkiye ile ABD arasında işbirliğini geliştirme temennilerini ilettiği açıklandı.

İsrail Parlamentosu (Knesset), saldırı gerçekleştirmiş Filistinlilerin aile üyelerinin, Gazze Şeridi ya da başka yerlere sınır dışı edilmesini öngören bir yasa tasarısını kabul etti. 61'e karşı 41 oyla kabul edilen yasaya göre sınırdışı kararı 7 ila 20 yıllık bir süreyi kapsayabilir. Bazı uzmanlar, yasanın Yüksek Mahkeme’ye taşınması hâlinde geçmiş davalarda çıkan kararlara dayanarak iptal edilebileceğini düşünüyor. Bu arada İsrail, Boeing firmasından 25 adet yeni nesil F-15 savaş uçağı satın almak için anlaşma imzaladı. Buna göre her yıl dört ila altı adet uçak tedarik edilecek. 5.2 milyar dolarlık anlaşma, bu yılın başlarında ABD tarafından onaylanan daha geniş bir yardım paketinin parçası.

Ukrayna Savunma Bakanı Umerov, Kuzey Kore askerlerinin ilk defa Ukrayna birliklerine karşı savaştığını duyurdu. Ancak Güney Kore, yakın menzilde bir çatışma yaşanmadığını, cephe hattı yakınlarındaki az sayıda Kuzey Kore askerini içeren bir olay yaşandığını açıkladı. Rusya’da 10 binden fazla Kuzey Koreli askerin olduğu düşünülüyor. Ancak Rusya ve Kuzey Kore hakkında herhangi bir açıklama yapmadı. Öte yandan Rus ordusu, ABD’deki başkanlık seçimlerini Trump’ın kazandığı açıklandıktan saatler sonra Ukrayna’nın başkenti Kiev’e hava saldırıları düzenledi. İnsansız hava araçlarının da katıldığı saldırının aralıklarla sekiz saat sürdüğü belirtiliyor. 

Almanya’da Başbakan Scholz, koalisyon ortağı Hür Demokrat Partili Maliye Bakanı Christian Lindner’i görevden aldı. Bu gelişmeyle paralel olarak 15 Ocak’ta güven oylamasına gidilmesine de karar verildi. Lindner’in ekonomi ve savaş gibi önemli konuları çözümsüzlüğe sürüklediğini savunan Scholz, “Çok sık olarak küçük hesaplara başvurdu. Çok sık olarak güvenimi kırdı” dedi. Lindner ise üç partinin oluşturduğu koalisyondaki krizden Scholz’u sorumlu tuttu: “Scholz, Anayasa'daki borç frenini askıya almam yönünde benden talepte bulundu. Bunu kabul edemezdim.” Ülkede olağan genel seçim gelecek yılın eylül ayına denk geliyor. 15 Ocak’taki güvenoyunun sonucuna göre seçimler erkene alınabilir.

ekonomi

Fotoğraf: Depo Photos

Asgari ücret ekim ayı itibarıyla TÜİK verisine göre 4 bin 838 lira, İTO verisine göre 5 bin 520 lira, ENAG verisine göre ise 7 bin 3 lira eridi. Bir diğer deyişle resmî enflasyon hesabı bile henüz yıl bitmeden asgari ücretteki reel kaybın yüzde 39.77’yi bulduğunu gösteriyor.

Kırşehir’deki Çemaş Döküm metal fabrikasında imzalanan Toplu İş Sözleşmesi’yle ilk altı aylık dönem için işçiye yüzde 93 zam yapılması konusunda anlaşmaya varıldı. Böylece en düşük ücret 58 bin 527 lira, ortalama ücret 65 bin 91 lira, en yüksek ücret de 102 bin liraya yükseldi. Ayrıca sosyal haklarda iyileştirme, promosyon, erzak ve bayram ödemeleri de artırıldı.

Reklamsız video izleme ve arka planda müzik çalma özelliklerini sunan YouTube Premium abonelik ücretlerine yüzde 38 zam geldi. Aylık abonelik 80 lira, öğrenci paketi 53 lira, aile paketi de 160 liraya yükseldi. 

Ticaret Bakanı Bolat, yeni başkan Trump’tan beklentilerinin çelik ve tekstil ürünleri başta olmak üzere ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı gümrük vergilerini azaltması ve Rusya’ya yönelik ambargolar nedeniyle Türk şirketler ve bankalar üzerindeki baskıların hafifletilmesi olduğunu söyledi. Öte yandan Çin Başbakan Yardımcısı Sayın Zhang Guoqing ile Pekin’de bir araya gelen Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi ve ‘daha dengeli bir yapı’nın hedeflendiğini söyledi. Çin Büyükelçisi Liu Shaobin ise Türkiye’nin Çin’den ithal edilen otomobillere ek gümrük vergisi getirmesinin, Çinli işletmelerin Türkiye’ye yatırım yapma konusundaki güvenini sarstığı görüşünde. 

📝 Fatih Altaylı’nın yazısı: ‘Nobelli ekonomiste göre Türk ekonomisinin en önemli iki sorunu’

Türkiye’nin ekim ayındaki ihracatı geçen yıla kıyasla yüzde 5.3 artarak 20.5 milyar dolara yükseldi. İhracatçılar Meclisi verilerine göre bu dönemde en fazla ihracat yapılan ülke olan Almanya’ya tüm zamanların en yüksek ihracatı gerçekleştirildi. Almanya’ya ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7.9 artışla 1.6 milyar dolara ulaştı. Almanya’yı 1.3 milyar dolarla ABD, 1.2 milyar dolarla Birleşik Krallık, 1.1 milyar dolarla İtalya, 1 milyar dolarla Irak takip etti.

Birleşik Krallık’ta ekim ayında ortalama konut fiyatları geçen yıla kıyasla yüzde 3.9 artışla 294 bin sterline (13 milyon lirayı aşkın) yükseldi. Böylece Haziran 2022’de görülen 293 bin 507 sterlinlik zirve fiyat geride kaldı. Başkent Londra, ortalama 543 bin 308 sterlinle ülkede fiyatların en yüksek olduğu bölge.

Kanada, Çinli sosyal medya platformu TikTok’un ülkede ticari faaliyet göstermesini ‘güvenlik riskleri’ gerekçesiyle yasakladı. Tiktok’un Toronto ve Vancouver’daki ofisleri de kapatılacak ancak uygulama ülkede kullanılabilecek.

spor

Fotoğraf: Valter Gouveia / Depo Photos

Millî futbolcu Kerem Aktürkoğlu, Benfica’da eylül ve ekim aylarının oyuncusu seçildi. Sezon başında Galatasaray’dan 12 milyon euro bonservis bedeli karşılığında Portekiz ekibine transfer olan Kerem, şu ana kadar Benfica formasıyla 11 maçta 8 gol, 3 asistlik performans sergiledi.

Kasımpaşa ile yollarını ayıran teknik direktör Sami Uğurlu, Alanyaspor’la 1.5 yıllık anlaşma sağladı. Antalya ekibi, geçen günlerde Fatih Tekke’nin istifasını kabul etmişti.

Kapsül Spor’un bugünkü sayısı: ‘Futbolda Avrupa haftası’

Spor ekranı: Galatasaray-Tottenham (20.45/TRT1), AZ-Fenerbahçe (23.00/TRT1), Lazio-Porto, Man.Utd-Paok (23.00/tabii), Kopenhag-Başakşehir (23.00/TRTSpor), Bulls-Wolves (04.00/SSport).

kapsül öneriyor

My Analog Journal seti: ‘Brazilian Boogie, Disco & Funk’ 🍹

Oyuncu Binnur Kaya, ‘Avrupa Yakası’nın ikonik karakteri ‘Şahika’yı anlatıyor: “İnsanların bana çok gıcık olacağını düşünüyordum.”

Peyk solisti İrfan Alış’ın yazdığı, yaşanmış bir hikâye: ‘Son Doğum Günü’

The New Yorker karikatürü: ‘Wedding’

‘Vedat Milor ile Lezzet Rotaları’ bölümü: ‘Dordogne/Fransa’

bantmag. seçkisi: ‘Farklı ekollerden 7 korku kitabı’

günün sözü

"Allah razı olsun Devlet Bahçeli'den, Tayyip Erdoğan'dan. 60 yaşından sonra bizi solcu yaptılar."

Amasya’daki sokak röportajında “Kayyumlar hakkında ne düşünüyorsunuz?” sorusuna bir yurttaşın verdiği yanıt.