Sayı: 1.203 - Ortalama okuma süresi: 7 dakika (1.709 kelime)

🌧️ Yurdun batı ve güney kesimlerinde aralıklarla yağış görülecek. Diğer bölgelerde parçalı bulutlu bir hava bekleniyor.

$: 34,52 📈 €: 36,60 📈 BIST100: 9.232 📉 ₿: 92.260 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, yeni yılla birlikte akaryakıt ödemelerinde kullanılacak ve araç sahiplerine 2.172 liralık fatura çıkaracak Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) var. 

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

Ev-genç

Genç nüfus oranının hızla azaldığı Türkiye’de, ‘ne eğitimde ne de istihdamda’ olan gençleri tanımlamak için kullanılan ‘ev genci’ nüfusu, yaklaşık 4 milyon. Nüfusa oranlandığında, Türkiye’de her üç gençten birisi ‘ev genci’ olarak tanımlanıyor.

Sia Insgiht’ın araştırmasına göre, büyük çoğunluğunun ailelerinden maddi destek aldığı bu nüfusun aylık ortalama bütçesi 6 bin 156 lira.

AB üyesi ülkeler arasında 15-29 yaş grubundaki ‘ev genci’ oranı yüzde 18 iken, bu oran Türkiye’de yüzde 35.6 olarak belirlendi. 15-24 yaş grubunda ise AB ortalaması yüzde 14.5’e gerilerken Türkiye’de bu oran yüzde 31.1.

Bu grubun büyük bir kısmı günlerini ‘dizi/film izleyerek, müzik dinleyerek, arkadaşlarıyla kahve içerek ve sosyal medyada vakit geçirerek’ değerlendirdiğini söylüyor.

Geleceğe dair başlıca hedefler ise 'maddi bağımsızlık' ve 'kariyer yapmak' olarak öne çıkıyor.  Bu gençlerin yüzde 60’ı iş aramaya devam ettiklerini söylüyor. Neden çalışmadıkları sorulan katılımcıların en çok verdiği yanıt ise “İş bulamıyorum” olarak görülüyor. Mevcut durumundan memnun olanların oranı yüzde 26 iken, yüzde 61’lik kesim ise memnun olmadığını belirtiyor.

En az 12 bebeğin ölümüne neden olan ‘yenidoğan çetesi’ne ilişkin davanın duruşması ikinci gününde devam etti. Duruşmayı takip eden GP lideri Davutoğlu, başbakanlığı döneminde ‘yenidoğan çetesi’yle ilgili kendisine gelen ihbarla ilgili “O gün o dosyada adı geçen üç kişi, bugün soruşturmada en önemli üç kişi” dedi.

‘Yasadışı bahise teşvik’ soruşturmasında sosyal medya fenomeni yedi kişi hakkında yakalama kararı çıkarıldı. Bu isimler arasında Masterchef ve Survivor yarışmalarından hatırlanan Yasin Obuz da bulunuyor.

Antalya'da yalnız gittiği konsere alınmayan H.Ö.'nün bilet iadesi talebi, 'etkinlik kurallarında kadın/erkek dengesine ilişkin bir madde bulunduğu' nedeniyle reddedildi. Ayrımcılığa uğradığı gerekçesiyle H.Ö'nün yaptığı başvuruda haklı bulunmasının ardından bilet satışı yapan internet sitesi ile konser mekânına 141 bin 934’er lira para cezası verildi.

Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş hakkında ‘nitelikli dolandırıcılık’ suçlamasıyla iddianame hazırlandı. Savcılık, bu iddianamenin, bankanın eski şube müdürü Seçil Erzan’ın yargılandığı 'dolandırıcılık’ davasıyla birleştirilmesini talep etti. Erzan, Ateş için “Yaşanan bu bütün olaylardan haberi vardır” demişti.

İtalya’dan lisans, yüksek lisans ve doktora programlarına kabul edilmelerine karşın vize alamayan öğrenciler, İzmir Konsolosluğu önünde açıklama yaptı. Konsolos Daniele Bianchi’ye bir mektup sunan öğrenciler, 29 Kasım'a kadar vize alamazlarsa üniversite kayıt haklarının ve burslarının iptal olacağını söyledi. İtalya’dan kabul almasına rağmen vize bekleyen yaklaşık 1.000 öğrenci olduğu tahmin ediliyor.

Muğla Ula’da yer alan Ula Göleti’ndeki su seviyesi, yağış azlığı nedeniyle kıyıdan yaklaşık 50 metre çekildi. Etrafı çam ağaçlarıyla kaplı florası zengin gölet, kent merkezine 12 kilometre uzaklıkta.

İstanbul’un simgelerinden Yıldız Parkı için bakanlığın ‘SİT statüsü değişikliği’ talebi, mahkeme tarafından reddedildi. Öte yandan yargı, Sarıyer Uskumruköy’de yer alan yeşil alana ‘özel eğitim ve ticaret alanı’ statüsü vermek için bakanlığın yaptığı imar değişikliğiyle ilgili yürütmeyi durdurma kararı verdi.

politika

İkili, uzun bir aradan sonra 14 Kasım’da Beştepe’de görüşmüştü (Fotoğraf: Depo Photos)

MHP lideri Bahçeli, aralarındaki bağı 'derin ve karşılıksız' olarak tanımladığı Cumhurbaşkanı Erdoğan ile hiçbir konuda fikir ayrılığı yaşamadıklarını söyledi.

Tutuklu siyasi Demirtaş'la görüşen avukat Sıdkı Zilan, "Süreci desteklemeye hazır. Kürt sorununu müzakere etmek için serbest bırakılması gerektiğini ve cezaevinde bu sürece katılamayacağı mesajını iletmek istediği izlenimi edindim" dedi.

CHP’nin eski lideri Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın şikâyetiyle hakkında açılan hapis ve siyasi yasak istemli davanın 22 Kasım’da görülecek duruşmasına katılacağını açıkladı. Duruşmayı, CHP lideri Özel ve ABB Başkanı Yavaş’ın da takip etmesi bekleniyor. Özel, Kılıçdaroğlu’yla ilgili ATV muhabirinin yönelttiği soruya “Pazara git ATV” yanıtını verdi.

İBB Başkanı İmamoğlu'nun siyasal iletişim danışmanı Necati Özkan anlatıyor: “Kolay kolay erken seçime gitmeyebilirler ancak ortağı aynı fikirde olmayabilir.”

kültür - yaşam

Dünya çapında 40 ülkeden 4 bin 786 peynirin değerlendirildiği yarışmada ‘Dünya Peynir Ödülü’nü Portekiz’in ‘Queijo de Ovelha Amanteigado’ peyniri kazandı. Yumuşak ve tereyağlı koyun sütü peyniri, ülkenin merkezindeki Serra da Gardunha’da Quinto do Pomar tarafından üretiliyor. Öte yandan İngiltere merkezli ‘Guild of Fine Food’ tarafından Portekiz’de düzenlenen etkinliğe İngiliz peynirleri katılamadı. Brexit sonrası gümrük kontrolleri nedeniyle  İngiltere’den gönderilen 252 peynirin gümrükten geçemediği ortaya çıktı.

RTÜK, karasal yayın lisansını iptal ettiği Açık Radyo’nun ‘internet radyo yayın lisansı’ talebini kabul etti. Radyo, 11 Kasım’dan bu yana ‘Apaçık Radyo’ ismiyle internet yayınına devam ediyor.

14. Suç ve Ceza Film Festivali, 22-28 Kasım’da İstanbul’da gerçekleşecek. İnsan hakları, özgürlük ve adalet konulu yerli ve yabancı 29 film; Kadıköy, Beyoğlu ve Nişantaşı City’s CINEWAM sinemalarında gösterilecek. Uzun ve kısa metrajlı filmlerin yarışacağı festivalin bu yılki teması ‘Adil yargılanma hakkı’.

dünya

Fotoğraf: Mahmoud Issa / Depo Photos

Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkelerin dışişleri bakanları, Gazze’ye yönelik saldırılarını sürdüren İsrail’le siyasi diyaloğun askıya alınması önerisini reddetti. Öneriyi sunan AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “Avrupa Birliği’nin güç dilini kullanmayı öğrenmesi gerekiyor” dedi. Harekete geçmek için anlaşmaya varılmasının uzun sürdüğünü hatırlatan Borrell, bu nedenle ABD’nin jeopolitik bir güç olduğunun iddia edilemeyeceğini vurguladı. 

Ukrayna ordusunun, Rusya’nın Bryansk bölgesindeki bir cephaneliği vurduğu açıklandı. ABD yönetimi tarafından onay verilmesinin ardından ilk kez ABD yapımı uzun menzilli füzelerle Rusya topraklarını vuran Ukrayna ordusu, saldırıların devam edeceğini açıkladı. Rusya da ABD yapımı füzelerin kullanıldığını doğruladı. Beş füzenin düşürüldüğünü belirten Rusya cephesi, Ukrayna ordusunun saldırılarında can kaybı yaşanmadığını da kaydetti. Bu arada Rusya lideri Putin, Rusya'nın resmî nükleer doktrinini güncelledi. Buna göre Rusya, nükleer bir güç tarafından desteklenen konvansiyonel bir füze saldırısına maruz kalması durumunda nükleer silah kullanabilir. 

Katar Dışişleri Bakanlığı, ülkelerindeki Hamas ofisinin kalıcı olarak kapatıldığı iddiasını yalanladı. Hamas ofisinin Gazze savaşını sona erdirmeye yönelik arabuluculuk çabalarını kolaylaştırmak için kurulduğunu belirten Katarlı bir yetkili, “Açıkçası, arabuluculuk süreci olmadığında, ofisin sürecin bir parçası olmaktan başka bir işlevi yok” diye konuştu. Hamas’ın siyasi bürosunun Katar’dan Türkiye’ye taşındığı iddia edilmişti. Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Hamas’ın siyasi kanadından üyelerin zaman zaman Türkiye’yi ziyaret ettiğini ancak Hamas bürosunun Türkiye’ye taşındığına yönelik iddiaların gerçeği yansıtmadığını duyurdu.

Çin’de 39 yaşındaki bir sürücünün kullandığı otomobilin bir ilkokulun önünde öğrencilere ve yayalara çarpması nedeniyle çok sayıda kişi yaralandı. Aracın, ülkenin güneyindeki Hunan eyaletindeki Changde şehrinde bir ilkokulun çıkışında öğrenciler derse girerken insanlara çarptığı belirtiliyor. Hiçbir yaralının hayati tehlikesi bulunmuyor. Aracın sürücüsü gözaltına alındı; olayın nedeni ise henüz belirlenemedi. Ülkede geçen haftalarda bir sürücü, aracıyla çarptığı 35 kişinin ölümüne, 43 kişinin de ağır yaralanmasına neden olmuştu.

Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te devam eden hükümet karşıtı gösterilerde bazı eylemciler gözaltına alındı. Rusya yanlısı çizgideki hükümet karşıtları, geçen ay düzenlenen seçimlere hile karıştığını ve yenilenmesi gerektiğini savunuyor. Avrupa Birliği yanlısı Cumhurbaşkanı Zourabişvili de seçim sonuçlarını Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Seçimlerden önce de ‘yabancı ajan’ yasa tasarısı olarak tanımlanan düzenlemenin parlamentodan geçmesi üzerine haftalar süren eylemler düzenlenmişti.

Norveç tahtının Veliaht Prensesi Mette-Marit’in 27 yaşındaki oğlu Marius Borg Høiby, cinsel saldırı şüphesiyle gözaltına alındı. Mette-Marit'in bir önceki evliliğinden doğan çocuğu Høiby'nin, bilinci yerinde olmayan bir kadına cinsel saldırıda bulunduğu ileri sürülüyor. Høiby’nin resmî görevi ve kraliyet unvanı bulunmuyor.

ekonomi

Grafik: Ekonomim

Son 10 yılda en düşük yüzde 20’lik gelir grubunun toplam gelirdeki payı yüzde 31.5’ten yüzde 41.1’e yükseldi, en yüksek yüzde 20’lik grubun payı ise yüzde 51.6’dan yüzde 45.6’ya geriledi. Bu, maaşların birbirine yakınsadığı ve ücretlilerin toplam gelirden aldığı payın pek değişmediğini gösteriyor. En yüksek gelir grubundaki girişimcilerin payı da yüzde 21.5’ten yüzde 31.4’e çıktı. En sert gerileme yüzde 11.7’den yüzde 5.2’ye düşen en düşük gelir grubundaki tarım sektöründe kaydedildi. 

Türk-İş, Hak-İş, DİSK sendikalarının başkanları, ‘vergide adalet’ gündemiyle Meclis’te siyasi partileri ziyaret ediyor. Üç sendika, hazırladıkları ortak metinde gelir vergisi tarifesinin her yıl açıklanan yeniden değerleme oranına göre güncellenmesini ve ücretli çalışanların eğitim, sağlık, kira, ulaşım gibi temel ve zorunlu harcamalarının gelir vergisinden muaf tutulmasını da istedi. Öte yandan Türk-iş Başkanı Atalay, mevcut ekonomik durumda 17 bin liralık asgari ücretin ‘bir haftalık ücret bile etmediğini’ söyledi. Öte yandan MÜSİAD da asgari ücret artış oranına ilişkin geçmiş enflasyon ile beklenen enflasyon arasında bir aralık önerdi. 

Kıyma ve kuşbaşı et fiyatları son bir ayda yüzde 10 ila 15 oranında zamlandı. Yıl sonuna kadar kıymanın kilosunun 700 lirayı aşması bekleniyor. Ulusal Et Konseyi’ne göre fiyat artışlarında, yetersiz süt fiyatları nedeniyle süt ineklerinin erken kesime gönderilmesi etkili. Et ve Süt Kurumu ise et fiyatlarının daha da artacağı haberlerini ‘spekülatif iddialar’ olarak nitelendirdi ve itibar edilmemesi çağrısında bulundu.

Türkiye'nin en büyük 10 bankasının ocak-eylül arasındaki aktif büyüklüğü yüzde 30.2 artarak 25 trilyon lirayı aştı. Bu 10 büyük banka, sektörün yüzde 82.6’sını oluşturuyor. Aktif büyüklüklerine göre en büyük bankalar sırasıyla Ziraat Bankası, Vakıfbank, Türkiye İş, Halkbank ve Garanti BBVA. Bu dokuz aylık dönemde en yüksek net kârı 66.9 milyar lirayla Garanti BBVA elde ederken onu Ziraat, Türkiye İş, Deniz ve Akbank izledi. 

İhracat yaptığı ülke sayısı 12’yi bulan ve Pierre Cardin, Zara, Us Polo, LC Waikiki ile DeFacto gibi firmalar için üretim yapan tekstil şirketi Fi Triko iflas etti. Şirket ağustos ayında konkordato ilan etmişti.

Rekabet Kurumu, Hepsiburada'nın sahibi D-Market’in tek kontrolünün Kazakistan merkezli Joint Stock Company tarafından devralınmasına izin verdi.

Türkiye’de pandemi döneminde uzaktan çalışmaya başlayan şirketlerin yüzde 70’i bu modeli sürdürmeye devam ediyor. Kolay İK’nın anketine göre şirketlerin yüzde 22’si tam zamanlı ofise dönüş, yüzde 8’i ise hibrit çalışmaya geçiş kararı aldı. Dönüşüm sürecinde şirketlerin yüzde 24’ü çalışanlarının fikrini aldı. Çalışanların yüzde 50’si iş-özel hayat dengesini kurabilmek için uzaktan veya hibrit çalışmayı tercih ediyor.

İngiltere merkezli HSBC’nin dünya genelinde yüzlerce üst düzey yöneticiyi işten çıkarması bekleniyor. Bankacılık devinin İngiltere’de 30 bin, dünya genelinde ise 200 binden fazla personeli bulunuyor.

spor

Fotoğraf: Joaquin Corchero / Depo Photos

İspanyol tenis efsanesi Rafael Nadal, kortlara veda edeceği Davis Cup’ta İspanya ile Hollanda arasında oynanacak açılış maçında sahada olacak. İspanya’nın Malaga kentindeki turnuvanın ilk maçında Hollanda’nın kazanması hâlinde bu, Nadal’ın son maçı olacak. Nadal için hafta sonu bir tören düzenlenmesi ve törene en büyük iki rakibi Roger Federer ve Novak Djokovic’in de katılması bekleniyor. Federer’in mektubu: “Bana oyunumu yeniden hayal ettirdin”, Fotoğraflarla Nadal’ın kariyeri ve ‘0-40’ bölümü: ‘Nadal’a veda’

Anadolu Efes’te Alper Yılmaz’dan boşalan genel müdürlük görevine kulübün Pazarlama ve Kurumsal İlişkiler Müdürü Gökçe Dayı getirildi.

BBC Türkçe’nin derlemesi: ‘Türkiye, Uluslar A Ligi'ne nasıl yükselir?’

Spor ekranı: İspanya-Hollanda (19.00/TRTSporYıldız), Karadağ-Türkiye (22.45/TV8), Bosna Hersek-Hollanda, Macaristan-Almanya (22.45/Exxen), Spurs-Thunder (05.30/SSport).

kapsül öneriyor

‘Erkan Can ve Güven Kıraç İle’ bölümü: ‘Floransa’

Büyük Ev Ablukada’nın yapay zekâyla üretilen videolu teklisi: ‘Pazartesi’

Mine Yıldırım'ın makalesi: 'Sürgünden İtlafa, Mahallinde Öldürmeden Ötanaziye: Hayırsızada Vâkâsının Ardından İstanbul’da Sokak Köpekleri'

Rage Against the Machine grubunun PinkPop Festival kaydı (1993): ‘Killing in the Name’

Komedyen Deniz Özturhan’ın podcasti ‘Olumlu Dünya’ bölümü: ‘Peyk İrfan’ın ardından’

Sibel Yükler’in yazısı: ‘Ankara’daki antika pazarından Pirâye’nin yeğenine uzanan kartpostal hikâyesi’

günün sözü

"İstifa etmeyi düşünüyor musunuz? İl sağlık müdürlüğünüz döneminde başladı bu işler."

Bakanlığın 2025 yılı bütçesinin görüşmeleri için TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na gelen Sağlık Bakanı Memişoğlu'na, CHP'li vekil Cavit Arı'nın ‘yenidoğan çetesi’ni hatırlatarak yönelttiği soru.