Sayı: 1.205 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika (1.556 kelime)

🌧 Marmara Bölgesi’nde şiddetli rüzgâr sürecek. Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgeleriyle Karadeniz’in orta kesimlerinde aralıklarla yağış görülecek. 

$: 34,47 📈 €: 36,42 📈 BIST100: 9.367 📈 ₿: 96.196 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, ‘yenidoğan çetesi’nin ardından yöneltilen istifa sorularına “Bebeklerimizin ölümüne engel olan bir kişiye niye istifa istenir? Bunları yakalattığımız için mi?” yanıtı veren Sağlık Bakanı Memişoğlu var. 

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

Sabit zabiti

Merkez Bankası politika faizini beklentilerle uyumlu olarak yüzde 50’de sabit bıraktı. Böylece sekiz ay üst üste faiz kararı sabit kaldı.

PPK metninde, aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceği yinelendi.

Ancak enflasyon konusunda, önceki aylara kıyasla daha olumlu ifadelerin kullanılması ekonomistler tarafından gevşeme sinyali olarak değerlendiriliyor. Bir önceki PPK metninde “Enflasyonun ana eğilimi bir miktar yükselmiştir” ifadesi yer alırken bugünkü metinde ‘düşüş’ tespiti yapıldı.

Merkez Bankası eski başekonomisti Hakan Kara: “Merkez Bankası aralık indiriminin kapısını bir tık daha araladı, fakat temkinli konuşarak bir indirim olsa dahi bunun sınırlı olacağını (250 baz puandan düşük) ima etti. Makul karar, makul iletişim.”

Doç Dr. Caner Özdurak: “Metinde TCMB ‘biz elimizden geleni yaptık, yavaş bir iyileşme var ama bundan sonrası benlik değil, ortalama yüzde 25-30 seviyesine park ederiz, 2025'te bundan sonrası da kısmet’ diyor benim anladığım. Hangi güvercin?”

Öte yandan öngörülen dezenflasyon sürecine dair vurgu, politika kararlarında gelecek dönem enflasyonunun etkili olacağının göstergesi olarak yorumlanıyor.

Ankara Çayırhan Termik Santrali'nde özelleştirme sebebiyle işsiz kalacakları endişesiyle 500 maden işçisinin başlattığı eylem 24 saati geride bıraktı. Siyasilerin ziyaret ettiği eylemdeki madenciler, gerekirse açlık grevine gideceklerini duyurdu.

İstanbul'da Münevver Karabulut’u vahşice öldüren ve 2014’ten bu yana kaçırıldığı öne sürülen Cem Garipoğlu’nun mezarının açılmasının ardından yürütülen soruşturma hakkında takipsizlik kararı verildi. Başsavcılık, mezardaki kişinin Garipoğlu olduğunun kesinleştiğini açıkladı. Karabulut ailesinin avukatları, karara itiraz etti. 

Niğde’deki Aladağlar'a gitmek için yola çıktıktan sonra dört gündür haber alınamayan 36 yaşındaki Belaruslu dağcı ikizler Valentino ve Mariao Ivankova, Kayseri sınırında bulundu. Yoğun kar yağışı sonrası yön kaybeden dağcılar, çadırlarında yardım beklediklerini anlattı.

Yazar ve yayıncı Nazar Büyüm, 80 yaşında hayatını kaybetti. Adam Yayınları’nı kuran Büyüm, 1985’te kurucularından olduğu Ana Yayıncılık ile Britannica Ansiklopedisi’nin Türkçe versiyonlarını yayımlamıştı. Büyüm, ‘Dönüp Baktığımda’ isimli köşesiyle Agos’ta yazıyordu.

Tuluhan Tekelioğlu’nun izlenimleri: ‘Dev şantiye Hatay’

İsmail Saymaz’ın yazısı: “9 yaşındaki çocuğun can verdiği, 15 engelli çocuğun eziyet gördüğü Niğde’deki merkezde görevli bakıcıların savunmaları insanlıktan utandırıyor.”

📷 Suyu azalan İznik Gölü'nde yaşanan kuraklık.

politika

Fotoğraf: Depo Photos

MHP, partinin milletvekilleri Hasan Basri Sönmez, İsmail Akgül ve Mustafa Demir’in istifasının istendiğini ve dilekçelerinin kabul edildiğini duyurdu. Kararın gerekçesine ilişkin açıklama yapılmadı. Üç ismin, milletvekilliği imtiyazlarını kullanarak Dubai’den ucuza altın getirerek komisyon aldıkları iddia ediliyor. Fatih Altaylı’nın yazısı: “Erdoğan’ın izlettiği bazı görüntüler üzerine Bahçeli’nin istifa talep ettiği, hemen hemen herkesin bildiği kesin bir bilgi.”

PKK lideri Öcalan’a altı ay boyunca avukat görüş yasağı getirildi. Yasağın gerekçesi hakkında bilgi verilmedi. MHP lideri Bahçeli’yle bir araya gelen akademisyen Ufuk Uras, Bahçeli’nin kendisine “Erdoğan 'Bu işi başkalarını karıştırmadan çözelim' deyince DEM Partililerle el sıkıştım” dediğini anlattı.

CHP, DEM, İYİ Parti, Gelecek-Saadet ile DEVA partileri kayyum düzenlemesinin kaldırılması için ayrı ayrı kanun teklifi verdi. Meclis’te grubu bulunmayan YRP, TİP, DP ve Emek Partisi,  imza vererek CHP'nin teklifini destekledi.

kültür - yaşam

Fotoğraf: Salt

İBB, Karaköy Meydanı’nda 1958 yılında istimlak edilerek yıkılan caminin tekrar yapılacağını duyurdu. Mimar Raimondo D’Aronco tarafından 1903’te inşa edilen caminin yapısı, Kınalıada’da kurulmak üzere sökülmüş ancak iki parçası dışında tümüyle kaybolmuştu.

Küresel müzik yaratıcı sayısının 2030’lar itibarıyla 198.2 milyona çıkması bekleniyor. MiDIA’nın 2022 verileri, müzisyen sayısının bir önceki yıla kıyasla yüzde 12 artışla 75.9 milyona ulaştığını gösteriyor. Müzik sektörü ekonomisti Will Page de 2024’te bir günde yayınlanan şarkı sayısının, 1989 yılının tamamında yayınlanan toplam şarkı sayısını aştığını hesapladı. Sanatçılara yaptığı düşük ödemeler nedeniyle sıkça eleştirilen Spotify, 2022’de platformdan 100 bin dolar üzerinde gelir elde eden sanatçı sayısının 10 bini aştığını, en çok kazanan 50 bininci sanatçının gelirinin ise 12 bin 500 dolar olduğunu açıklamıştı.

Yeni yapılan bir araştırma, koyunun Anadolu’da evcilleştirildiğini ortaya koydu. ‘Molecular Biology and Evolution’ isimli dergide yayımlanan araştırmaya göre Karaman’daki Pınarbaşı bölgesine ait 13 bin yıllık Anadolu yaban koyunu, bilinen tüm evcil koyunlara en yakın akraba olarak belirlendi. Bu, yaban koyunlarının Ortadoğu’da evcilleştiği şeklindeki tarihi de değiştiriyor.

İtalyan sanatçı Maurizio Cattelan’ın ‘Komedyen’ adlı duvara bantlanmış muz eseri, açık artırmada 6.2 milyon dolara (yaklaşık 214 milyon lira) satıldı. Eserin yeni sahibi kripto para platformu TRON’un kurucusu Justin Sun, “Bu eşsiz sanatsal deneyimin bir parçası olarak muzu yiyeceğim ve hem sanat tarihindeki hem de popüler kültürdeki yerini onurlandıracağım” dedi. Eser 2019 yılında ilk kez sergilendiğinde tartışmalara yol açmış, başka bir sanatçı muzu duvardan alıp yemiş ve eserin üç edisyonu 120 bin ila 150 bin dolar arasında satılmıştı.

dünya

Fotoğraf: Tyler Hicks / The NYT

Ukrayna ordusu, Rusya’nın ülkelerine kıtalararası balistik füze kullandığını öne sürdü. Doğrulanması hâlinde ilk kez bir kıtalararası balistik füze, askerî anlamda kullanılmış olacak. Saldırı, Ukrayna'nın Rusya içindeki hedeflere ABD ve İngiliz yapımı füzeleri ateşlemesinin ardından düzenlendi. Ukrayna ordusu, füzenin Rusya’nın Astrahan bölgesinden fırlatıldığını savunuyor. Astrahan, Ukrayna’ya 700 kilometre mesafede bulunuyor. Rusya konuyla ilgili herhangi bir açıklama yapmadı.

Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC), İsrail Başbakanı Netanyahu ile birlikte eski İsrail savunma bakanı Gallant ve Hamas lideri Muhammed Deyf hakkında tutuklama emri yayınladı. Karara gerekçe olarak söz konusu üç ismin savaş suçları ve insanlık karşıtı suçlar konusunda cezai sorumluluk taşıdığına dair makul gerekçeler olması gösterildi. İsrail, ICC’nin kurucu anlaşması Roma Tüzüğü’ne taraf değil. ICC’ye taraf olan ülkelerin, topraklarına ayak basmaları durumunda bu isimleri gözaltına alınıp ICC savcılığına teslim etme yükümlülüğü bulunuyor.

ABD’li savcılar, 265 milyon dolarlık bir rüşvet planında rol aldığı iddiasıyla Hint milyarder Gautam Adani ve yeğeni Sagar’ı suçladı. Mahkeme kayıtlarına göre Adani ve yeğeni Sagar Adani hakkında tutuklama kararı çıkarıldı. Dünyanın en zengin insanlarından olan Adani ve yeğeni dışında soruşturmada beş kişi daha bulunuyor. Adani Green Energy'nin hisseleri yüzde 17 düşerken holding bünyesindeki diğer birçok firmanın hisseleri de yüzde 10'dan fazla değer kaybetti. Şirketlerin toplam piyasa değeri 141 milyar dolara düştü. Adani Group, geçen yıl da offshore vergi cennetlerini uygunsuz şekilde kullanmakla suçlanmış, şirket bunu reddetmişti.

Fransa’da Dominique Pelicot ile 49 kişinin yargılandığı toplu tecavüz davasının son duruşması gerçekleştirildi. Eşi Gisèle’e 10 yıldan uzun bir süre uyuşturucu verip onlarca kişinin tecavüzüne maruz bırakan Dominique Pelicot’ın 45 yaşındaki kızı Caroline, kendi yarı çıplak fotoğraflarının da babasının dizüstü bilgisayarında bulunmasından sonra, kendisinin de babasının tacizine uğradığına emin olduğunu söyledi. Caroline, bu iddiayı reddeden babasına, “Köpek gibi yalnız öleceksin” şeklinde bağırdı. Gelecek hafta tarafların avukatları kapanış konuşmalarını yapacak.

BBC’nin derlemesi: ‘Kerkük: Irak’taki nüfus sayımı Kürtler ve Türkmenler arasında neden kaygı yarattı?’

Almanya’nın Köln şehrindeki Merkez Cami’de kamuya açık alanda ezan okunmasına izin verildi. İznin sahibi Köln Belediyesi, iki yıl süren test aşamasının başarıyla tamamlandığını belirterek söz konusu caminin avlusunda belli zamanlarda ve belli ses düzeyinde ezan okunmasının önünde bir engel bulunmadığını duyurdu. Buna göre namaz vakitlerine bağlı olarak beş dakikayı geçmemek üzere okunabilecek ezanın ses yüksekliği ise 60 desibeli geçmeyecek. Ayrıca herhangi bir şikâyet için DİTİB bir irtibat kişisi belirleyecek

ekonomi 

Fotoğraf: Cumhur Yetmez / Depo Photos

Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, asgari ücret zammının enflasyona etkisinin sanıldığı kadar yüksek olmadığını söyledi. Bu görüşünü, Washington’da IMF toplantılarında Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay’ın sunumundan edindiğini de ekledi. Aran ayrıca çalışanların maaşının en az yarısının kiraya gittiğini, bu yüzden maaş ve ücretlerin yanı sıra kira, lojman, eğitim ve vergi gibi alanlarda desteklenmesi gerektiğini savundu. Kendisi de İstanbul Fenerbahçe’deki 12 bin liraya oturduğu evin kirasının 75 bin liraya çıkarılması üzerine evden çıktığını paylaştı. Banka genel müdürü maaşlarının aylık 1 milyon liradan fazla olduğu tahmin ediliyor. 

TÜİK’e göre kasım ayında tüketici güven endeksi önceki aya kıyasla yüzde 1 azalarak 79.8 puana geriledi. Endeksin 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu gösteriyor.

ABD’de Adalet Bakanlığı, Google’ın web tarayıcısı Chrome’u satmasını istiyor. Bu, Google’ın çatı şirketi Alphabet’in teknoloji alanında tekel olduğu gerekçesiyle süren davada savcılar tarafından talep edildi. Ayrıca şirketin beş yıl süreyle yeniden tarayıcı sektörüne girmesinin yasaklanması, önlemlerin yetersiz kalması durumunda Android mobil işletim sistemini satmaya zorlanması, arama sektöründeki rakiplerini satın almasının yasaklanması gibi çeşitli yaptırımlar da var. Duruşmalara nisan ayında başlanacak ancak Trump yönetiminin ocak ayında göreve gelmesiyle bu değişebilir.

İngiltere merkezli Guardian ve Observer’daki gazeteciler, 4-5 Aralık tarihlerinde greve gidiyor. 48 saatlik iş bırakma eyleminin gerekçesi, 1791 yılında kurulan dünyanın en eski pazar gazetesi Observer’in, Tortoise Media şirketine satılması. Her iki gazete de kâr amacı gütmeyen Scott Trust adlı şirkete ait. Greve çıkan gazeteciler, bu satışın şirketin ilkelerine aykırı olduğunu savunuyor.

Bitcoin gün içinde yüzde 4.54 artışla 97 bin dolara ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Kripto para birimi bir ayda yüzde 35, yılın başından bu yana yüzde 94 değerlendi. Yükselişte, ABD’deki kripto para düzenlemelerinin Trump döneminde daha elverişli olması beklentisi etkili.

spor

Fotoğraf: rockets.com

Millî basketbolcu Alperen Şengün, takımı Houston Rockets’ın evinde Indiana Pacers’ı 130-113’lük mağlup ettiği mücadelede 31 sayı, 12 ribaunt, 2 asist ve 2 top çalmalık bir performans sergiledi. Bu sezon 10. double-double’ını yapan Alperen, bunun yanı sıra Nikola Jokic’i geride bırakarak NBA tarihinde 23 yaşına girmeden önce en fazla asist yapan (864) pivot oldu.

Beşiktaş’ın yeni cep telefonu uygulaması BJK SuperApp’in lansman toplantısının kaydı ve Beşiktaş Başkanı Hasan Arat’ın basın toplantısının kaydı.

Spor ekranı: İtalya-Arjantin (19.00/SSport), Anadolu Efes-Paris Basket (20.30/SSport), Kızılyıldız-Partizan (22.00/SSport2), Lakers-Magic (06.30/SSport).

kapsül öneriyor

DJ Kaan Düzarat’ın ‘My Analog Journal’ seti: ‘Istanbul Taverns: Turkish Psych-Folk, Disco & Beyond’

İhsan Yılmaz’ın yazısı: ‘Orhan Kemal’in evi satılıyor’

📺 Van'da bitkin hâlde bularak eve götürdüğü sincap ‘Fındık’ ve Şakir Mitan'ın hikâyesi.

Televizyon arşivinden (1998): ‘AKUT’un İstanbul Esenler’deki deprem tatbikatı’

Peyk solisti İrfan Alış’ın anısına | ‘Uykusuzlar Kulübü’ yayını (2023): “Bir şarkıyı alırım, onunla birkaç yıl geçiririm, sonra vedalaşırım.”

Tuğba Tekerek’in video haberi: ‘Türkiye'de yapay zekâ gelir kapısı oldu’

günün sözü

“İlk defa söylüyorum. Koruma kararı olmasına rağmen geçen sene 32 hanımefendi ikazımıza uymadan, kapıya adam gelince açmış, içeride vurmuş onu."

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kadın cinayetleriyle ilgili sorulara yanıt veren İçişleri Bakanı Yerlikaya.