Sayı: 1.220 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.266 kelime)

🌧 Hava sıcaklıkları mevsim normallerine düşerken Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yağmur görülecek.

$: 34,88 📈 €: 36,68 📈 BIST100: 10.058 📉₿: 102.336 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, Suriye’de yaşananların ardından Türkiye’ye ait eski yerine taşınacağı konuşulan Süleyman Şah Türbesi var.

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

Nefes yok

Bu yıl dünyada 104 gazeteci görev sırasında öldürüldü, 520 gazeteci ise tutuklu bulunuyor. 

Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) raporuna göre, öldürülen gazetecilerin yarısı Gazze’deki savaş sırasında hayatını kaybetti. Bu sayı, Hamas-İsrail çatışmalarının başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden itibaren 138 kişi olarak belirlendi. 2024 yılında, Ukrayna’da dört, Afrika’da sekiz ve ABD’de altı gazeteci görev başında öldürüldü.

Rapora göre Asya, Ortadoğu'dan sonra gazeteciler için dünyanın en tehlikeli ikinci bölgesi. Bölgede bu yıl 20 gazeteci öldürülürken Çin, 135 kişiyle en çok gazetecinin tutuklu bulunduğu ülke konumunda. Geçtiğimiz yıl dünyada 420 gazeteci tutuklu bulunurken bu sayı 2024 yılında 520’ye yükseldi. Sınır Tanımayan Gazeteciler ise bu sayıyı 550 olarak açıkladı.

Türkiye’de ise tutuklu gazeteci sayısı geçen yıla göre azalsa da adli kontrolün yaygınlaştığı belirlendi. Tutuklamalar yerine ‘sansür, susturma ve çevrimiçi engellemelerle’ gazeteciler üzerinde yeni baskı alanları oluşturuluyor.

İzmir Menderes’te iki yavru köpeği öldüren O.K., indirim uygulanarak 7 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı, hükmün açıklanması geri bırakıldı. İzmir Barosu’nun üst sınırdan ceza verilmesi istemiyle itiraz ettiği dosya, üst mahkemeye taşındı.

Sendikalı oldukları gerekçesiyle işten çıkartılan ve 146 gündür hakları için mücadele eden Polonez işçilerinin Çatalca Adliyesi önündeki açlık grevi sürüyor. İşçileri ziyaret eden CHP’li vekil Gamze Taşcıer, beş gündür İçişleri Bakanı Yerlikaya’ya ulaşamadığını söyledi.

Eşi ozan Nesimi Çimen’in hayatını kaybettiği ‘Madımak Katliamı’ndan yaralı olarak kurtulan Makbule Çimen yaşamını yitirdi. Çimen, katliamın ardından vücudundaki yanıklar nedeniyle iki ay boyunca tedavi görmüştü. 

İstanbul’da evliliğinden önce HIV pozitif olduğunu bilmesine rağmen eşinden saklayan sanık hakkında ‘eşe karşı kasten öldürmeye teşebbüs’ suçundan 20 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. Nikah işlemleri için alınan sağlık raporunu eşinden sonra belediyeye teslim eden E.K., ilaç kullanırken eşine yakalanınca enfeksiyonu olduğunu ve önemli bir rahatsızlığı olmadığını söyledi. Mağdur K.K.’nın testinin negatif çıktığı öğrenildi.

Rapçi Norm Ender'in Cumhuriyet'in 100. yılı için bestelediği ‘Parla’ adlı şarkının, Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına gireceği açıklandı.  

Ayşenur Arslan’ın yazısı: ‘Mahallemize açık çağrı’

politika

Fotoğraf: Depo Photos

CHP’nin Tekirdağ milletvekili İlhami Aygun'un Ergene Nehri'nden getirdiğini söylediği kirli su ile Cengiz Holding'in Kazdağları'nda bir milyon ağacı kesmesini protesto etmek için getirdiği çam kozalağını Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Kurum'a vermek istemesi üzerine tartışma yaşandı. Kurum pet şişeyi eliyle iterken, AKP’liler Kurum'un önüne set çekerek Aygun'u engelledi. Aygun, kirli suyu ve kozalağı Kurum'a kargoyla gönderdi.

23 Ekim'de İmralı'da PKK lideri Öcalan'la görüşen DEM Parti vekili Ömer Öcalan, Meclis kürsüsünde görüşmelerin ayrıntılarını anlattı. Öcalan, PKK liderinin Kürt sorunu için "Kendi iç dinamiklerimizle çözebiliriz" dediğini aktardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın tutumuna ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Öcalan, "Bu sorunun çözümünde inisiyatif alırsa ülke bambaşka bir noktaya gider. Ortadoğu'ya barış ihraç eder" görüşünü dile getirdi.

Gökçer Tahincioğlu’nun yazısı: ‘Umut hakkı, Ankara’da villa iddiaları ve Suriye’ye uzanan yol’

YetkinReport’un derlemesi: ‘Etiyopya-Somali anlaşması ne anlama geliyor? Müzakerelerde neler yaşandı?’

kültür - yaşam

Fotoğraf: Lonely Planet

Uluslararası danışmanlık şirketi Mercer’in verilerine göre İsviçre'nin Zürih kenti, dünyada yaşam kalitesi en yüksek şehir oldu. Zürih'i, Avusturya'nın başkenti Viyana ve İsviçre kenti Cenevre takip etti. Yaşam kalitesinin en yüksek olduğu 10 şehir arasında İsviçre’den dört şehir yer alırken, İstanbul 134. sırada, Ankara ise 138. sırada yer aldı.

Avrupa Birliği'ne bağlı İklim Değişikliği Gözlemleme Ajansı'na (Copernicus) göre 2024, kaydedilen en sıcak yıl oldu. Kasım 2024, tarihteki ‘en sıcak ikinci Kasım ayı’ olarak kayda geçti. Yılbaşından bu yana (Ocak-Kasım 2024) küresel ortalama sıcaklık anomalisi, 1991-2020 ortalamasının 0.72 °C üzerine çıktı. Bu değer, 2024’ün 2023’teki aynı dönemden 0.14 °C daha sıcak.

dünya

Fotoğraf: TVNET

MİT Başkanı Kalın, Suriye’nin başkenti Şam’daki Emevi Camii’nde namaz kıldı. Dışişleri Bakanlığı, bakan Fidan'ın da Şam'da olduğu iddiasını yalanladı. HTŞ liderliğinde kurulan yeni hükümet, Şam’daki büyükelçiliğin yeniden açılacağı konusunda Türkiye’den söz aldıklarını açıkladı. Geçici hükümetin 1 Mart'a kadar görevde olması bekleniyor. İstanbul Fatih’teki Suriyeliler anlatıyor: “Dönüşü konuşmak için henüz erken”, Sedat Ergin’in yazısı: ‘El Colani’nin geçerli muhatap olabilmesi için aşılması gereken kritik engel’. 

Bulgaristan ve Romanya, 2007’den beri üyesi olduğu Avrupa Birliği'nin vizesiz seyahat bölgesi Schengen’e karadan da dahil oldu. Hava ve deniz yolu ile Schengen bölgesine seyahat eden Bulgaristan ve Romanya vatandaşları için vize kontrolleri bu yıl 31 Mart'ta kaldırılmıştı. Schengen uygulaması 27 AB üyesinden 25'inin yanı sıra İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre'den yaklaşık 450 milyon kişinin Avrupa içinde serbestçe seyahat etmesine olanak tanıyor.

Haber ve politika dergisi TIME, ABD’nin seçilmiş başkanı Trump’ı ‘yılın kişisi’ seçti. “Hepimiz onun çağında yaşıyoruz” diyen dergi, bu yılki seçimle ilgili “Belki de hiçbir kişi siyasetin ve tarihin akışını değiştirmede Trump kadar büyük bir rol oynamadı” yorumunda bulundu.

Yunanistan'ın başkenti Atina ve Selanik kentinde, Türk suç çeteleriyle ilişkisi olduğu gerekçesiyle 16 kişi gözaltına alındı. Yunan yetkililer, uyuşturucu ve silahlara el koyduklarını açıkladı. Hafta başında Atina'da yaşanan silahlı saldırıda iki Türk vatandaşı ölmüş, biri ağır yaralanmıştı. Çatışmanın, Yunanistan'da faaliyet gösteren Türk organize suç çetelerinin bölge hakimiyeti çekişmesinden kaynaklandığına inanılıyor.

Londra’da 26 Kasım günü kaybolan 48 yaşındaki makine mühendisi Orhan Ekren'i arama çalışmaları devam ediyor. Ekren’in eşi akademisyen Banu Ekren, kaybolduğu gün son kez eşiyle iletişim kurmaya çalıştığında aramanın meşgule düştüğünü ve sonra telefonun sinyal vermeyi kestiğini aktardı. Başkentin bir saat kadar dışındaki Milton Keynes'de yaşayan Ekren, kaybolduğu gün bir vize görüşmesi için Londra'ya gelmişti. Ekren çifti, üç yıl önce iki kızlarıyla birlikte Türkiye'den İngiltere'ye taşınmıştı. 

ekonomi 

Fotoğraf: Depo Photos

İstanbul Planlama Ajansı verilerine göre, dört kişilik bir ailenin İstanbul'da yaşama maliyeti kasımda önceki aya göre yüzde 32.68 artarak 75 bin 717 liraya yükseldi. Yaşam maliyeti son bir yılda yüzde 59.43, ilk 11 ayda yüzde 42.7 artış kaydetti.

AGS Global’in 28 Kasım-4 Aralık tarihleri arasında 231 işinsanı ile yaptığı araştırmaya göre, iş dünyası asgari ücretin yüzde 40 artışla 23 bin 750 liraya yükseleceğini tahmin ediyor. Aynı araştırmada 2025’in 2024’ten daha iyi geçeceğini düşünenlerin oranı yüzde 29.9 iken, daha da kötü olacağı beklentisini dile getirenlerin oranı ise yüzde 58.4 olarak ölçüldü. Temmuz ayında ara zam yapılmayan asgari ücret 17 bin 2 lira.

BDDK verilerine göre, bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi, 6 Aralık haftasında 73 milyar 537 milyon lira artarak 15 trilyon 417 milyar 619 milyon liradan, 15 trilyon 491 milyar 156 milyon liraya çıktı. Tüketici kredi büyümesi, son 18 ayın zirvesi olarak kaydedildi.

Borsa İstanbul, 16 Aralık'tan itibaren BIST Spot Gümüş, BIST Spot Platin ve BIST Spot Paladyum endekslerinin hesaplanmaya başlanmasına karar verdi.

İkinci el otomobil ve motosikletlerin satışında geçerli ‘altı ay 6 bin kilometre’ sınırının kalkmasına Ticaret Bakanı Bolat’tan yeşil ışık geldi. Bolat, 1 Ocak’ta sona erecek düzenlemenin uzatılmasının düşünülmediğini söyledi. Uygulama, spekülatif fiyat artışları ve stokçuluk faaliyetlerini engellemek amacıyla devreye alınmıştı. Buna göre ikinci el motorlu kara taşıtı yetkili satıcıları ve bireyseller motosiklet, otomobil ve arazi taşıtlarının ilk tescil tarihinden itibaren altı ay ve 6 bin kilometre geçmedikçe satışını yapamıyor.

Dünya Bankası, 6 Şubat depremlerinden etkilenen bölgelerde tarım sektörünün iyileştirilmesini desteklemeye yönelik 250 milyon dolarlık finansmanı onayladı.

DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu'nun yazısı: "Afaki enflasyona göre belirlenen asgari ücret kabul edilemez; açlık ve yoksulluk sınırları gözardı edilemez."

spor

Fotoğraf: Goal

Şampiyonlar Ligi’nde 6. haftanın maç özetleri.

Onur Özgen’in yazısı: "Fenerbahçe’nin Athletic Bilbao’ya kaybetmesi tuhaf bir sonuç değil. 'Niye böyle?' sorusunun cevabını aramak gerekir. Tabiî gerçekten bir şeyleri değiştirmek gibi bir derdimiz varsa."

Spor ekranı: Malmö-Galatasaray (20.45/TRT1), Başakşehir-Heidenheim (20.45/TRTSpor), Fenerbahçe-Monaco (20.45/SSport), Snooker İskoçya Açık (22.00/Eurosport), Bodo Glimt-Beşiktaş (23.00/TRT1), Celtics-Pistons (03.30/SSport). 

kapsül öneriyor

Piyanist Lambert’in albümü (2014): ‘Lambert’

Gazeteci Filiz Gazi, ‘Şunu Bana Bir Anlat’ yayınında Mirgün Cabas’a 'Görünmeyen Cemaat, Mürideler’ kitabını anlatıyor: “Bağnaz ailelerdeki çocuklar ve kadınlar her zaman yalnızdır.”

Sinem Vural’ın yazısı: ‘2024’ün müzik nabzı’

Gazeteciler Bağış Erten ve İnan Özdemir, ‘Yaz Deftere’ programında konuşuyor: ‘Zaferleri ve krizleri nasıl yaşamalı?’

‘Ayaküstü Lezzetler’ bölümü: ‘İstanbul'un en iyi lahmacunları’

Güney Kore'nin Gimpo kentinde Kuzey Kore'deki bir dağı ve köyü gören Starbucks şubesi.

günün sözü

"Öğrenciyi değil, cihatçıyı engelle."  

Yıldız Teknik Üniversitesi’nde yılbaşı ağacı süslemek isteyen öğrencilerin, ağacın önünü kapatan gruba ve güvenlik görevlilerine verdiği tepki.