Sayı: 1.236 - Ortalama okuma süresi: 4 dakika (1.055 kelime)

🌧️ Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz’in doğu kesimi hariç yurt genelinde yağış görülecek. 

$: 35,37 📈 €: 36,46 📈 BIST100: 10.075 📈₿: 98.262 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, Ferdi Tayfur hakkındaki sözlerine inceleme başlatılan Tele 1 programcısı Musa Özuğurlu var.  

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

Geçinemeyenler

TÜİK verilerine göre Aralık ayında yıllık enflasyon yüzde 44.38 oldu. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), aylık bazda yüzde 1.03 artış gösterdi. 

Bağımsız araştırma grubu ENAG, aylık enflasyonu yüzde 4.06, yıllık enflasyonu yüzde 86.76 olarak hesapladı.

Memur ve emeklilerin maaş zammını belirleyecek altı aylık enflasyon ise yüzde 15.75 olarak hesaplandı. Buna göre SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 15.75, memurlar ve memur emeklileri ise yüzde 11.54 oranında zam alacak.

TÜİK’in rakamlarıyla enflasyon, eylül ayında açıklanan Orta Vadeli Program’ın (OVP) yüzde 41.5’lik tahmininin üzerinde kaldı. Yüzde 30 artırılan asgari ücret, çalışanların maaşları eline geçmeden enflasyon altında ezildi. 

Ana harcama gruplarına göre yıllık en fazla artış yüzde 91.6 ile eğitimde yaşandı. Eğitimi yüzde 69 ile konut, yüzde 57.1 ile lokanta ve oteller, yüzde 47.6 ile sağlık izledi. Yıllık gıda enflasyonu ise yüzde 43.6 olarak gerçekleşti.

Enflasyon sepetinde hangi ürün için hangi fiyatın baz alındığının kamuoyuna açıklanmaması, resmî enflasyonun gerçekliğine gölge düşürüyor. 

Çalışma ekonomisi uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, enflasyonda baz etkisine dayalı olarak bir miktar düşüş olsa da bunun fiyatların düştüğü anlamına gelmediğini belirterek, "Fiyatlar artmaya devam ediyor. Bir minik düşüş var o kadar. Bunu bir dezenflasyon süreci olarak sunmak anlamlı değil" yorumunu yaptı. 

İBB'ye bağlı İstanbul Planlama Ajansı’nın araştırmasına göre İstanbul’da 2 milyon 756 bin yoksul var.

gündem

Fotoğraf: Eylül Naz Baklacı/Kapsül

Boğaziçi Üniversitesi’ne ‘kayyum rektör’ atanmasıyla başlayan protestoların dördüncü yıldönümünde akademisyenler, öğrenciler ve mezunlar okul önünde bir araya geldi. Öğretim üyeleri, rektörlüğe bir kez daha sırtlarını dönerek nöbetlerini sürdürdü. Sürecin dökümü. 

PKK lideri Öcalan’la görüşen DEM Parti vekilleri Sırrı Süreyya Önder ve Pervin Buldan ile kayyum atanan Mardin BB’nin başkanı Ahmet Türk, 6 Ocak'ta Gelecek, AKP ve Saadet ile 7 Ocak'ta da YRP ve DEVA partilerinin yöneticileriyle bir araya gelecek. CHP ile randevu tarihinin henüz netleşmediği belirtilirken, AKP adına Cumhurbaşkanı Erdoğan yerine grup başkanı Abdullah Güler görüşmeleri yürütecek. İYİ Parti ise DEM Parti heyeti ile görüşmeyeceklerini açıkladı. Türk, Bahçeli’yle yaptıkları görüşmeyi “Sayın Bahçeli’nin tutumunu görünce insan şok oluyor, samimi olduğunu da fark ediyor. Ortadoğu’da 50 milyonluk bir Kürt nüfusu var ve kendilerini Türkiye’nin bir parçası olarak görüyorlar. Bunu kalıcı hâle getirmek lazım” sözleriyle anlattı. 

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu verilerine göre, geçen yıl 394 kadın cinayeti ve 259 şüpheli ölüm gerçekleşti. Bu veriler, 2010 yılından bu yana kayda geçen en yüksek sayı. Bu yıl öldürülen kadınların 72'si 18 yaşından küçüktü. Kadınların yüzde 57'si kendi evlerinde öldürüldü. Yüzde 71'i ise eşleri, babaları, boşandıkları ya da boşanmaya çalıştıkları erkekler tarafından öldürüldü. Bu kadınlardan 20'sinin, öldürüldüğü anda ‘koruma kararı’ vardı. Platformun verilerine göre kadınlar yüzde 57 oranıyla en çok ateşli silahlarla öldürüldü. İçişleri Bakanlığı, geçen yıl ülke genelinde 106 binin üzerinde ruhsatsız silah ele geçirildiğini açıklamış ancak ruhsatsız silahlarla işlenen suçlara ilişkin veri paylaşmamıştı.

İçkide uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) yüzde 7.56 artırıldı. Böylelikle 70’lik bir şişe rakının yüzde 61’ini vergi oluşturdu.

İstanbul’a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı yüzde 41.02 oldu. 

İstanbul Boğazı, Sarıyer’de denize düşerek kaybolan iki kardeş için yapılan aramalar sebebiyle gemi geçişine çift yönlü kapatıldı. 23 Kasım'da yaşanan olayda, denize düşen Ayşe Can'ı (29) kurtarmak için kardeşi Velat Can (23) suya atlamış, ardından iki kardeş denizde kaybolmuştu. Tatil için Türkiye'ye gelen iki kardeş, iki gün sonra aileleriyle İspanya'ya dönecekti. 

'Cumhurbaşkanına hakaret' gerekçesiyle gözaltına alınan Emniyet İstihbarat Dairesi'nin eski başkanı Sabri Uzun, adli kontrol şartı ve yurtdışı yasağıyla serbest bırakıldı. 

kültür - yaşam

Fotoğraf: Lonely Planet

Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da toplu taşıma ücretsiz oldu. Avrupa’da nüfusu 500 binin üzerinde olup ücretsiz toplu taşıma hizmeti sunan tek şehir olan Belgrad, toplu taşımanın sübvansiyonu için yıllık 250 milyon euro ayırdı. Avrupa’da toplu taşımanın ücretsiz olduğu diğer şehirler Lüksemburg, Estonya’nın başkenti Tallinn ve Fransa şehri Montpellier. Metro sistemi bulunmayan Belgrad’da 2030’a kadar bir metro sisteminin tamamlanması bekleniyor. 

1 Ocak'tan itibaren dünyaya gelen bebekler, ‘Beta’ kuşağına mensup olacak. ‘Beta’ kuşağının 2035'e kadar dünya nüfusunun yüzde 16'sını oluşturması ve çoğunun 22. yüzyılı görmesi bekleniyor. 

Müzik yazarları, Ferdi Tayfur’u anlatıyor: "1983 tarihli 'Sen de mi Leyla' sıradan bir aşk şarkısı mıdır, yoksa 12 Eylül sonrası dönüşen, dönen, değerlerini yitiren insan tipine bir protesto mudur bilinmez" ve 32. Gün arşivinden (1993): Ferdi Tayfur, ‘Emmoğlu’ şarkısını anlatıyor’.

dünya

Fotoğraf: Sky News

Güney Kore'de olağanüstü hâl ilanı nedeniyle azledilen Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol'ü gözaltına almak için evine giren polis, korumalar ve konuttaki askerler tarafından engellendi. Cumhurbaşkanlığı korumaları daha önce de arama emrine karşın, Yoon'un ofisinde arama yapılmasını engellemişti. Yoon 3 Aralık'ta duyurduğu olağanüstü hâl ilanı nedeniyle, 'isyan' suçlamasıyla soruşturuluyor. 'İsyan', ülkenin cumhurbaşkanlarının dokunulmazlık zırhına sahip olmadığı nadir suçlamalardan biri.

Almanya ve Fransa'nın dışişleri bakanları, Avrupa Birliği (AB) adına Suriye'nin geçici yeni lideri Colani ile görüşmek için Şam’a gitti. Annalena Baerbock ve Jean-Noel Barrot, AB'den ülkeye gelen ilk bakanlar oldu. HTŞ yönetimi, eğitim müfredatında köklü değişikliklere gitti. Buna göre kitaplardaki ‘iyilik yolu’ ifadeleri ‘İslami yol’ olarak değiştirildi. Din müfredatındaki ‘lanetlenmişler ve sapmışlar’ ifadeleri de ‘Yahudiler ve Hıristiyanlar’la değiştirildi. Yeni düzenlemeyle ayrıca ‘şehit’ kelimesinin ‘vatan uğruna ölen kişiler’ tanımı ‘Allah yolunda kendini feda eden kişi’ olarak değişti. Yeni müfredatın altı ila 18 yaşındaki tüm öğrenciler için yapıldığı belirtildi.

Danimarka’ya bağlı özerk bir ada olan Grönland’ın başbakanı Egede, bağımsızlık kazanmak istediklerini söyledi. Grönland hükümeti, 2023 yılında ilk anayasa taslağını sunmuştu. Bağımsızlığa karar vermenin Grönland halkına bağlı olduğunu vurgulayan Egede, oylamanın ne zaman yapılabileceğini söylemedi. Grönland'ın 57 binlik nüfusunun çoğunluğu bağımsızlığı destekliyor. ABD’nin seçilmiş başkanı Trump, Grönland’ın ABD kontrolünde olması gerektiğini söylemişti. ABD hava üssü bulunan Grönland, 1979’da özerkliğini elde etmesine rağmen dışişleri, güvenlik ve mali konularda hâlen Danimarka’ya bağlı. Ülkenin başkenti Nuuk, New York'a Danimarka'nın başkenti Kopenhag'dan daha yakın.

kapsül öneriyor

‘kim ki o’nun yeni teklisi: ‘If They Come For You’

Mashable derlemesi: ‘Neden esniyoruz?’

BBC derlemesi: ‘Vampir efsanesinin eski Osmanlı toprağı olan iki Sırp köyüne uzanan hikâyesi’

Altyazı seçkisi: '2024’ün en iyi yerli filmleri'

Yazar ve oyuncu Feyyaz Yiğit, ‘Deniz Aksoy ile Prime’ programının konuğu: ‘Sergen Yalçın’

‘Uzaklar’ adlı tekneleriyle dünyayı gezen denizci çift Osman ve Sibel Atasoy, ‘Fatih Altaylı ile Pazar Sohbeti’nin konuğu: "Okyanusta varacağın yeri düşünmeyeceksin."

Spor ekranı: Türk Telekom-JL Bourg (19.30/TRTSporYıldız), Rizespor-Beşiktaş (20.00/beINSports1), Kocaelispor-Iğdır FK (20.00/TRTSpor), Fenerbahçe-Efes (20.45/SSport), Juventus-Milan (22.00/TRTSpor), Trento-Bahçeşehir Koleji (22.00/TRTSporYıldız), Valencia-Real Madrid (23.00/SSport). Lakers-Hawks (06.30/SSport).

günün sözü

“Nasıl geçti havai fişekli yılbaşı! İnsanların tek eğlencesi bu kaldı, buna da duyar kasmazsınız diyenler umarım görür bunu. Bulgaristan’da faaliyet gösteren ekip, yılbaşı sonrası çevreden 591 ölü dağ ispinozu toplamış. 15 de yaralı.”

Yaban hayatı fotoğrafçısı Alper Tüydeş, havai fişek patlamaları sonucunda ölen ispinoz kuşlarının fotoğraflarını paylaştı.