Yolun sonu mu?

Günlük Doz

12 Mayıs 2025

Sayı: 1.321 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika (1.323 kelime)

🌤️ Türkiye’nin büyük bölümünde bu hafta gök gürültülü sağanak etkili olacak. Hava durumu mevsim normallerinde seyrederken iç kesimlerde sıcaklık 1-2 derece düşecek.

$: 38,76 📈 €: 43,11 📉 BIST100: 9.747 📉 ₿: 102.697 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde terör örgütü PKK’nın kendini feshetmesi var.

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

12 Mayıs 2025, Türkiye'nin terörle mücadelesinde tarihi bir dönüm noktası olarak kayıtlara geçti. Kürdistan İşçi Partisi (PKK), 47 yıl süren silahlı mücadelesini sona erdirdiğini ve örgütsel yapısını feshettiğini açıkladı. Bu karar, örgütün 5-7 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirdiği 12. Kongresi'nde alındı ve kamuoyuna duyuruldu.

Hedef Lozan

PKK'nın 12. Kongresi'nde yayımlanan bildiride, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu belgesi olan Lozan Antlaşması hedef alındı. Örgüt, Lozan'ı ve 1924 Anayasası'nı "Kürt inkâr ve imha siyasetine kaynaklık eden belgeler" olarak nitelendirdi. Bu ifadeler, Türkiye'nin egemenlik haklarını ve toprak bütünlüğünü tanımayan bir yaklaşımın yansıması olarak değerlendirildi.

Lozan Antlaşması, Türkiye'nin uluslararası alanda tanınan sınırlarını ve egemenliğini belirleyen bir belgedir. PKK'nın bu antlaşmayı hedef alması, örgütün Türkiye'nin ulusal bütünlüğüne yönelik tehditkar tutumunu bir kez daha ortaya koymuştur.

Özal suikastı

PKK'nın fesih açıklamasında, 1993 yılında hayatını kaybeden dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ölümü de gündeme getirildi. Örgüt, Özal'ın Kürt sorununu siyaset yoluyla çözme arayışının "derin devlet" tarafından engellendiğini ve Özal'ın bu nedenle "ortadan kaldırıldığını" iddia etti.

Bu iddialar, Türkiye Cumhuriyeti'nin demokratik kurumlarına ve liderlerine yönelik mesnetsiz suçlamalar olarak değerlendirildi. Turgut Özal, Türkiye'nin demokratikleşme sürecine önemli katkılarda bulunmuş bir liderdir. Ölümüne ilişkin resmi makamlarca yapılmış herhangi bir suikast tespiti bulunmamaktadır.

Siyasi tepkiler

· Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan: "Türk milletinin kararlılığı ve güvenlik güçlerimizin kahramanlığıyla terör bitirilmiştir. Şehitlerimizin ruhu şad olsun. Yeni bir dönem başlıyor: kardeşliğin, huzurun, kalkınmanın dönemi."

· MHP Lideri Devlet Bahçeli: "Bu son, Türk milletinin iradesidir. Silahı bırakmak yetmez, yapılanların hesabı sorulmalıdır. Türk adaleti gereken cevabı verecektir."

· CHP Genel Başkanı Özgür Özel: "PKK’nın silah bırakması olumlu bir adımdır. Ancak barışın sürdürülebilir olması, demokratik hukuk devleti çerçevesinde hareket edilmesine bağlıdır."

· DEM Parti Eş Genel Başkanları: "Silahların susması siyasetin önünü açar. Kürt halkının meşru talepleri barışçıl ve demokratik yöntemlerle ele alınmalıdır."

· İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu: “Görmüyor musunuz? Terör örgütü zaferini ilan ediyor. Okuduğunuzu anlamıyor musunuz? Kazanan PKK ise kaybeden Türk Milleti ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti'dir.”

· DEM Parti, Selahattin Demirtaş'ın mesajını paylaştı. Demirtaş şunları söyledi: "Artık huzurun, refahın, demokrasinin, özgürlüklerin hayata geçmesi, Türkiye'nin her açıdan büyümesi için el birliğiyle, samimiyetle çalışma zamanıdır. Hepimize hayırlı uğurlu olsun."

Devlet Bahçeli’nin çağrısıyla başlayan süreç

Sürecin başlangıcı, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin 22 Ekim 2024 tarihinde yaptığı çağrıya dayanıyor. Bahçeli, "PKK artık bitmiştir. Ya silah bırakır, Türk milletinin adaletine teslim olur ya da topyekûn imha olur" ifadeleriyle örgüte net bir mesaj vermişti.

İmralı mesajı

İmralı Cezaevi'nde tutuklu bulunan Abdullah Öcalan, Şubat 2025'te avukatları aracılığıyla yaptığı açıklamada, "Silahlı mücadele dönemi kapanmıştır. Artık mücadele siyasi zeminde yürütülmelidir" ifadelerini kullandı. Bu çağrı, örgüt içinde merkezî önemde görülerek 12. Kongre'nin toplanmasına ve fesih kararının alınmasına zemin hazırladı.

Kanlı geçmiş

PKK, 27 Kasım 1978’de Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Fis köyünde kuruldu. Abdullah Öcalan liderliğinde şekillenen örgüt, Marksist-Leninist ideolojiye sahipti ve Türkiye'nin güneydoğusunda ayrılıkçı bir yapı oluşturmayı hedefliyordu.

Dönüm noktaları:

· 1984: Siirt’in Eruh ve Hakkâri’nin Şemdinli ilçelerinde ilk silahlı saldırılar düzenlendi.

· 1990’lar: Terörün zirveye çıktığı, binlerce sivil ve güvenlik görevlisinin şehit edildiği yıllar oldu.

· 1999: Öcalan, Kenya’da yakalanarak Türkiye’ye getirildi. Bu olay, örgütte sarsıntıya yol açtı.

· 2004: Örgüt yeniden saldırılarını artırdı.

· 2009-2015: Demokratik Açılım ve Çözüm Süreci dönemleri yaşandı.

· 2015: Süreç sona erdi. Şehir savaşları ve hendek olayları başladı.

· 2016-2023: TSK tarafından yürütülen Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı ve Pençe-Kilit gibi harekâtlarla örgüt sınır ötesinde ağır kayıplar verdi.

· 2025: PKK, silahlı mücadeleyi sona erdirip kendini feshettiğini açıkladı.

Toplamda 40 bini aşkın insanın hayatını kaybettiği terör döneminde Türkiye, sosyal, ekonomik ve toplumsal açılardan büyük bedeller ödedi.

Uluslararası tepkiler

· ABD: “PKK’nın feshi olumlu bir gelişmedir. Türkiye’nin güvenliğine yönelik tehditlerin sona ermesini destekliyoruz.”

· AB: “Barış süreci desteklenmeli. Türkiye’de insan hakları ve demokratik reformlar güçlendirilmelidir.”

· BM: “Türkiye’nin yıllardır süren terörle mücadelesinde barışçıl çözüm arayışları umut verici bir döneme girmiştir.”

· Irak ve Suriye Yönetimleri: “PKK’nın bölgemizdeki varlığına son verilmesi için Türkiye ile ortak hareket etmeye hazırız.”

Uzman görüşleri

· Prof. Dr. Hasan Tunç (Uluslararası Güvenlik): “PKK’nın feshi, yalnızca askeri değil, aynı zamanda diplomatik ve siyasi başarıdır. Ancak bu aşamada dikkatli olunmalı; örgütün yurt dışı uzantılarına karşı teyakkuz sürmelidir.”

· Doç. Dr. Zeynep Karaman (Toplum Bilimci): “Artık toplumsal barışa odaklanma zamanı. Eğitim, sosyal uyum ve ekonomik kalkınma bu sürecin temel ayakları olmalı.”

· Emekli Org. Halil Tamer: “Dağdaki terörist bitti ama şehirdeki yapıların tasfiyesi de önemlidir. Propaganda unsurları da temizlenmeli.”

Ekonomik etkiler

PKK'nın fesih kararı, Türkiye ekonomisinde olumlu yansımalar oluşturdu. Borsa İstanbul'da endeksler yükselirken, Türk Lirası değer kazandı. Bu gelişme, yatırımcı güvenini artırarak ekonomik istikrarın güçlenmesine katkı sağladı.

gündem

Amasya’nın Gümüşhacıköy ilçesinde 3 dakika arayla Richter ölçeğine göre 4.4 ve 4,2 büyüklüğünde iki deprem meydana geldi. Depremler, yerin yaklaşık 10,07 ve 19 kilometre derinliğinde gerçekleşti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kabine sonrası açıklama yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığındaki toplantıda, PKK'nın fesih ve silah bırakma kararının ardından izlenecek yol haritası ile Rusya ve Ukrayna arasındaki barış görüşmelerine ilişkin atılacak adımların ele aldığı belirtildi.

CHP'li Deniz Yücel, Genel Başkan Özgür Özel başkanlığında toplanan Merkez Yönetim Kurulu (MYK) gündemine ilişkin parti genel merkezinde yaptığı açıklamada "İktidarımız döneminde Silivri eğitim veya üretim üssü olacak" ifadelerini kullandı.

Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, ameliyatla doğum oranının yüzde 61’e çıktığını belirterek, "257 tane ebe okuluyla insanlarımıza, anne adaylarımıza doğumun nasıl doğal olanını yapması için yardım edeceğimizi anlatıyoruz. Çok yakın zamanda bununla ilgili de bir mobil uygulamaya geçeceğiz” dedi.

kültür – yaşam

2025 Cannes Film Festivali bu yıl yalnızca sinemanın değil, jeopolitik tartışmaların da merkezi olacak. Trump’ın yabancı yapımlara getirmeyi planladığı gümrük tarifeleri Hollywood’u tedirgin ederken, festivalin dikkat çeken filmleri arasında Die, My Love, The Phoenician Scheme ve Eddington bulunuyor.

2025 BAFTA Televizyon Ödülleri sahiplerini buldu. En iyi drama dizisi Bluelights olurken uluslararası dizi dalında ödül alan yapım Shogun oldu.

Ayla filmiyle hikayesi beyaz perdeye aktarılan Koreli Kim Eunja zatürreye yakalanarak yaşamını yitirdi.

dünya

Fransa Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Ukrayna’ya trenle yaptığı ziyarette kokain sakladığına dair sosyal medyada yayılan iddiaların ardından bir açıklama yaparak, görüntülerin “koordine bir dezenformasyon kampanyasının parçası” olduğunu belirtti.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, PKK terör örgütünün fesih ve silah bırakma kararına ilişkin Türkiye'yi tebrik etti.

Hamas, ABD ile görüşmeler neticesinde ABD ve İsrail vatandaşı asker Idan Alexander'ı serbest bıraktığını duyurdu.

Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan'ın, ABD yapımı Yüksek Hareket Yetenekli Topçu Roket Sistemi'ni (HIMARS) ilk kez kullandığı açıklandı.

ABD Başkanı Donald Trump, 15 Mayıs Perşembe günü İstanbul'da yapılacak Rusya-Ukrayna görüşmelerinden olumlu bir sonuç çıkacağına inandığını belirterek "O anda nerede olacağımı bilmiyorum. Orta Doğu'da bir yerde olacağım ama faydalı olacağını düşünürsem oraya (İstanbul'a) uçabilirim" dedi.

ekonomi

ABD ve Çin uyguladıkları gümrük vergilerini karşılıklı olarak indirmesi, Hindistan-Pakistan ile Rusya- Ukrayna cephesinden gelen olumlu sinyaller ve PKK'nın silah bırakma açıklaması piyasaları hareketlendirdi. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftaya yüzde 2'nin üzerinde yükselişle başladı. Altın fiyatları gelişmeler üzerine haftaya sert düşüşle başladı. Buna göre haftanın ilk işlem gününde ons altın yüzde 2,73 düşüşle 3 bin 323 dolara geriledi. Gram altın ise yüzde 2.37'lik düşüşle 4 bin 44 lira seviyesinden başladı.

Akbank, üst yönetim kadrosunda görev değişiklikleri gerçekleştirdiğini, geleceğin bankacılığına daha uyumlu bir organizasyon yapısına geçiş yaptığını duyurdu.

Bloomberg anketine göre, Avrupa Merkez Bankası bu yıl faiz oranlarını beklenenden daha fazla düşürerek mevduat faizini şu anki yüzde 2,25 seviyesinden yıl sonuna kadar yüzde 1,75 seviyesine çekecek.

Fitch Ratings, Türk borçlanma piyasasının (DCM) iç siyasi zorluklara ve ABD'nin gümrük vergilerini artırmasıyla şiddetlenen küresel makroekonomik dalgalanmalara rağmen büyümeye devam ettiğini söyledi.

spor

Akdeniz’in turkuaz kıyılarından Ege’nin tarihi rotalarına uzanan, ülkemizin en köklü organizasyonlarından Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu sona erdi. 60. kez yapılan dev turla Türkiye, dünya bisiklet sahnesine bir kez daha güçlü bir imza attı.

Amerikan Basketbol Ligi NBA’de Doğu Konferansı yarı finalinde Indiana Pacers, Cleveland Cavaliers'ı 129-109 yenerek seriyi 3-1 yaptı.

Trabzonspor'dan Türkiye Kupası finalinde karşılaşacakları Galatasaray maçına Cihan Aydın'ın atanmasının ardından açıklama geldi. Kulübün açıklamasında hakem atamasına tepki gösterilerek, “Zulüm ile abad olanın, sonu berbat olur.” ifadelerine yer verildi.