25 Kasım Kadına Karşı Şiddetle Uluslararası Mücadele Günü'nde kadınlar Türkiye'nin birçok şehrinde yaptıkları eylemlerde İstanbul Sözleşmesi'ne sahip çıktı.

İstanbul’da Saat 19.30'da Tünel Meydanı'nda başlayan eylemde polis, Galatasaray Meydanı'na yürümek isteyen korteje, biber gazı ve plastik mermiyle İsveç Konsolosluğu önünde müdahale etti.

Gün vesilesiyle birçok sivil toplum kuruluşu kadına yönelik şiddetle ilgili raporlarını açıkladı. Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu, 2007'den beri aile içi şiddet acil yardım hattına 80 bin 706 arama geldiğini belirtti. Aramalardan elde edilen veriler, ev içi şiddetin en büyük mağdur grubunun yüzde 91.9'la kadınlar olduğunu ortaya koydu. Sadece ekim ayı içinde gelen 467 çağrının sekizinde acil müdahale gerekti.

Sosyo Politik Saha Araştırma Merkezi'nin basına yansıyan erkek şiddeti araştırmasına göre 1 Eylül-22 Kasım tarihleri arasında 74 kadın ve bir trans birey katledildi. Söz konusu cinayetlere kurban giden kadınların yüzde 39.2'si 'eşi', 14.9'u sevgilisi tarafından öldürüldü. Bunun yanı sıra 42 kadının ölümü basında 'şüpheli' olarak yer aldı; 113 kadın ise şiddet ve yaralanmaya maruz bırakıldı.

Erkek şiddetinin çetelesini her ay yayınlayan bianet'in verilerine göre 2021'in 23 Kasım'a kadarki bölümünde en az 285 kadın öldürüldü. Bu kadınların yüzde 61'i ev içinde, yüzde 29'u da sokak veya ormanda katledildi.

Dahası

Gazeteci Ceyda Ulukaya’nın yürüttüğü araştırma: Türkiye’de 2010-2020 yılları arasında işlenen 2534 kadın cinayetinin görsel analizi…

Türkiye’de boşanmış kadın olmak: ‘Maddi ve manevi gittikçe ağırlaşan bir yük’

Çiçek Tahaoğlu'nun belgeseli: 'Şiddet Döngüsünü Kırmak'

Fotoğraf: @KBGuclu

İstanbul Kadıköy-Tavşantepe metrosunda kadın yolcuyu bıçakla tehdit eden saldırgan Emrah Yılmaz tutuklandı. Emniyet’in paylaştığı bilgiye göre saldırganın 20 adet suç kaydı bulunuyor.

• İfadesinde ekmek bıçağını biletmek için yanına aldığını söyleyen Yılmaz, maskesiz gördüğü bir yolcuyu uyardığı sırada tanımadığı iki kişinin hakaret ettiğini ve kendisine tekme attığını öne sürdü.
• Yılmaz’ın tehdit ettiği Senanur Damgacı, “Olaylar yaşandığında megafona 5-6 kez basıldı. Hiçbir cevap gelmedi, kapı kapandıktan sonra cevap geldi” dedi.
• İBB, güvenlik önlemleriyle ilgili inceleme başlatıldığını açıkladı.
• Savcı Fatmagül Yörük, hakimliğe gönderdiği sevk yazısında, ‘özgürce yaşama hakkı’na vurgu yaptı: "Kent yaşamında insanların topluca bir anda bulundukları etkinlik alanları, rekreasyon alanları, toplu taşıma araçları ve durakları ile buna benzer yerlerin kişilerin can, mal ve cinsel güvenlikleri açısından daha emin mahaller olduğu kabul edilir. Bu yerleşik sosyal kabul ile şüphelinin eyleminin yalnızca tartıştığı müştekilere yönelik değil o anda trende ve platformda bulunan yolcuların, hatta tüm kadınların özgürce yaşama, sokakta bulunma ve hayatlarına devam etme haklarına saldırıdır."

Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısının ardından yayımlanan bildiride, ekonomi vurgusu yapıldı: “Türkiye’nin hedeflerine uygun şekilde ekonomi politikalarını hayata geçirme sürecinde karşılaştığı ve karşılaşabileceği sınamalar ve tehditler değerlendirilmiştir.”

Reuters’a konuşan üst düzey iki AKP’li yetkili, cemevlerine ibadethane statüsü verilmesinin gündemde olduğunu söyledi. AKP’li isimlerin aktardığına göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konunun seçime kadar sonuçlandırılmasını istiyor. 

CHP, ‘seçime çağrı’ mitingleri ile 4 Aralık'ta Mersin'de sahaya inme kararı aldı. İktidarı erken seçime zorlamak için aşamalı olarak adım atılması konusunda uzlaşan parti, sokak eylemleri yerine ‘yurttaşlara seslerini duyurabilecekleri bir alan açılması’ yaklaşımı izleyecek.

• İstanbul Emniyeti, kurdaki artış ve zamların protesto edildiği dün akşamki eylemlerde 70 kişinin gözaltına alındığını duyurdu. Mersin’de ise dört kişi gözaltına alındı.

Boğaziçi Üniversitesi’ndeki protestolar gerekçesiyle 52 kişiye açılan davanın ilk duruşması görüldü. Rektör Prof. Dr. Naci İnci’nin şikayetiyle 5 Ekim’den beri tutuklu olan ve iddianamesi hazırlanmayan Caner Perit Özen de tutuksuz sanık olduğu davanın duruşmasına katıldı. Hakim, derhal beraat talebini reddetti. Dava, 29 Kasım’da devam edecek.

MetroPOLL Araştırma’ya göre Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘görev onayı’, yüzde 39.3’le son 10 yılın en düşük seviyelerinde. Tarihler baz alındığında ise Erdoğan’ı onaylayanların oranı, 7 Haziran 2015’teki seçim zamanı en düşük onay olarak kayda geçen yüzde 37.5’ten sadece 1.8 puan daha yüksek.

Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA) verilerini sızdırdığı iddiasıyla gözaltına alınan Ramazan A. ‘verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme’ ve ‘sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme, değiştirme’ suçlamalarıyla tutuklandı.

• TÜGVA belgeleri önce yalanlamış ancak daha sonra TÜGVA Başkanı Enes Eminoğlu “İçerden belgeleri almış bu adam, sızdırmış, yedek yapmış ve şu anda ifşa ediyor” diyerek bir anlamda belgeleri doğrulamıştı.

Adalet Bakanı Gül, pandemi sürecinde ara verilen cezaevlerindeki açık görüşlerin, 1 Aralık’ta yeniden başlayacağını duyurdu.

Ücretli platformları yasadışı yollarla izleyenlere karşı düzenlemenin, önümüzdeki hafta Meclis’te yasalaşması bekleniyor. Düzenleme ile özellikle canlı spor etkinliklerinde çevrimiçi korsan yayınlarla mücadele edilmesi amaçlanıyor. Türkiye Futbol Federasyonu’na verilecek yetkiyle, korsan yayınlar 10 dakikada kapatılacak.

• Komisyonda verilen bilgiye göre, şifreli canlı spor organizasyonlarının yüzde 88 kaçak izleniyor.

IŞİD’in ‘Adıyamanlı Dokumacılar’ grubunun lideri ve Ankara Gar Katliamı’nın firari sanığı Mustafa Dokumacı’nın eşi Ulkar Mammadova, etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanarak itirafçı oldu. 

• Emniyet’in ‘canlı bomba’ listesinde yer alan Mammadova, 2014 yılında Suriye’ye gitmek için sınırı geçerken askerlerin kendilerini gördüğünü ve çantalarını taşıdığını iddia etti. Bir ay sonra yeniden Türkiye’ye dönerken sınırda jandarma tarafından yakalandıklarını söyleyen Mammadova, para cezası kesilmesinin ardından serbest bırakıldıklarını öne sürdü. 

Sağlık Bakanı Koca, yerli inaktif Covid-19 aşısı Turkovac için acil kullanım onayı başvuru yapıldığını ve aşının yıl bitmeden yaygın kullanıma girmesini umduklarını söyledi.

• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Kluge, ihtiyaç halinde Avrupa ülkelerinden Covid-19 hastası alınması teklifini ileten Koca’ya teşekkür etti. Kluge, Türkiye’nin sürecin başından bu yana 11 ülkeye 2 milyondan dozdan fazla aşı gönderdiğini açıkladı. Kluge’ye teşekkür eden Koca, Türkiye’nin Covax oluşumu üzerinden 10 milyon doz aşıyı hibe edeceğini duyurdu. 

Avrupa İlaç Ajansı (EMA) 5-11 yaş grubu çocuklara BioNTech/Pfizer aşısının uygulanmasını onayladı. 

Bilim insanları, koronavirüsün 32 mutasyon geçirmiş bir varyantını tespit etti. Varyant, mutasyonların yoğunlaştığı nokta nedeniyle endişe yarattı ancak bulaşıcılığı konusunda henüz bir bilgi yok.

Küresel Güç Şehir Endeksi'nin 2021 yılı en yaşanabilir şehirler listesinin ilk üçünde sırasıyla Londra, New York ve Japonya yer aldı. İstanbul da listeye 34. sıradan dâhil oldu.

Avrupa Parlamentosu, Türkiye'deki Suriyeli sığınmacılara 150 milyon euro ek kaynak sağlanmasını oy çokluğuyla kabul etti. Ek kaynak, Avrupa Birliği'nin 2021 bütçesine yansıyacak. AB Komisyonu Başkanı von der Leyen, Türkiye'deki Suriyeliler için 2024 yılına kadar 3 milyar euro ayrılacağını açıklamıştı.

Uluslararası Polis Teşkilatı'nın (Interpol) yeni başkanı Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) Ahmet Naser el Raisi oldu. İstanbul'da düzenlenen 89'uncu Genel Kurul'da başkan seçilen Raisi dört yıl boyunca görev yapacak.

• İnsan hakları örgütlerinin seçilmemesi için kampanya yürüttüğü Raisi'nin işkence yaptığına dair iddialar bulunuyor. Hatta Fransa ve Türkiye'de işkence gerekçesiyle iki ayrı suç duyurusu da var.
• Interpol'e geçen yıl 68 milyon dolar aktaran BAE'ye, kurumun kırmızı bülten sistemini muhalifleri yakalamak için kullandığı suçlaması yöneltiliyor.

Netflix'in popüler dizisi Squid Game'i Kuzey Kore'ye sokmak ve satmakla suçlanan bir kişi, idama mahkûm edildi. Diziyi USB bellekle satın aldığı belirlenen bir lise öğrencisi ömür boyu hapis cezasına çarptırılırken altı öğrenci de beş yıl ağır işlerde çalışma cezası aldı.

Almanya'da kurulacak yeni hükümetin ortakları Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti 177 sayfalık koalisyon anlaşmasına imza attı. Uzlaşıya göre göçmenlerin vatandaşlık alması ve kalifiye işçilerin ülkeye kabulü kolaylaştırılacak, iltica başvurusunda bulunanların hakları artırılacak. Yeni hükümet ayrıca çifte vatandaşlığı izin verecek bir kanun hazırlamayı planlıyor.

Libya'da 24 Aralık'ta düzenlenmesi planlanan devlet başkanlığı seçimleri için yapılan 73 başvurudan 48'i kabul edildi. Devrik lider Muammer Kaddafi'nin oğlu Seyfülislam'ın adaylığı reddedilirken, ülkenin doğusundaki yönetimin silahlı kolu olan Libya Ulusal Ordusu'nun komutanı Halife Hafter ise seçime katılabilecek.

Avrupa Parlamentosu'nda bazı milletvekilleri Bosna Hersek'te yeniden iç savaşı yaşanabileceği uyarısında bulundu. Uyarı, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi'nin Sırp üyesi Milorad Dodik'in ay sonuna kadar kendi ordu ve yargı sistemlerini kuracakları açıklamasının ardından geldi.

• Dodik, iki hafta önce Ankara'da Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşmüş, savaşın seçenekleri arasında olmadığını söylemişti.

Fransa'da İngiltere'ye geçmeye çalışan 27 göçmen, kullandıkları lastik botun batması nedeniyle hayatını kaybetti. Manş Denizi'nden sağ olarak kurtarılan iki göçmenin hayati tehlikesi sürüyor.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) yeni bir UFO birimi kurdu. Yeni birimin en önemli görevi uçan cisimleri saptama, tanımlama ve niteleme olacak. Pentagon, haziran ayında 2004'ten bu yana askeri pilotların 144 kez tanımlanamayan uçan cisim gördüklerini açıklamıştı.

Güney Kore'nin Busan şehrinde 10 bin kişinin yaşayacağı bir yüzen şehir inşa edilecek. İklim krizi ile mücadele kapsamında planlanan projeye Birleşmiş Milletler de destek veriyor. 2025'te bitirilmesi planlanan yüzer şehir, kendi enerjisinin yanı sıra yiyecek ve tatlı suyunu da üretecek.

Fotoğraf: Birgün

Sektör kaynakları benzin, motorin ve otogaz fiyatlarına bu geceyarısından itibaren bir zam daha yapılması beklendiğini açıkladı. Haberi yalanlayan EPDK, haber hakkında suç duyurusunda bulunacağını duyurdu.

• 2021’de benzinin litresine yüzde 36, motorinin litresine ise yüzde 49 zam geldi.

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Türkiye Bankalar Birliği (TBB) üyeleriyle bir araya geldi. Çıkışta konuşan Kavcıoğlu, rutin bir bilgilendirme toplantısı yapıldığını belirterek “Olumlu bir hava içerisinde faydalı bir bilgilendirme oldu. BDDK Başkanımız toplantıdaydı. Zaten biz normalde iletişim halindeyiz. Çok güçlü bir iletişimle bankacılık sektörü Türkiye'de ve dünyada en başarılı sektör olarak çalışmalarını sürdürüyor” dedi. 

• Kulislere yansıyanlara göre Kavcıoğlu, bankaların taşıdığı endişelerin aşılması için çabalayacağına dair taahhütler verdi. Bankalardan ise özellikle uzun vadeli ticari krediler için kolaylık sağlanması istendi.

Citibank, Türk bankaları için 'al' tavsiyesini 'nötr' olarak değiştirdi. Banka, Türk Lirası'ndaki değer kaybından sonra en iyi pozisyondaki bankaların Yapı Kredi ve Akbank olduğunu düşünüyor.

Almanya merkezli Deutsche Bank, piyasaların Merkez Bankası'ndan gelecek acil bir faiz artırımına göre pozisyonlanmaya başladığını ancak söz konusu artırımın düşük bir ihtimal olduğunu açıkladı. Banka, para politikalarında herhangi bir değişiklik olmaması durumunda Türk Lirası'ndaki değer kaybının süreceğini öngörüyor.

• ABD merkezli yatırım bankası JP Morgan, Türkiye'de enflasyonun yıl sonuna kadar yüzde 20 civarında kalmayı sürdürmesini bekliyor. Bankanın raporuna göre ekonomik büyüme gelecek yıl yavaşlayacak ve liradaki değer kaybı devam edecek.

ABD merkezli Bloomberg, kamu bankalarının dolar/TL kurunun 13.45'e kadar çıktığı gün, yüklü miktarda dolar sattığını yazdı. Reuters'ın işlemcilerden aldığı bilgiye göre ise herhangi bir kamu kurumu piyasaya müdahale etmedi.

Plastik Sanayicileri Federasyonu Başkanı Ömer Karadeniz, döviz kurlarındaki artış nedeniyle üretimin tehlikeye girebileceğini söyledi: "Son dönemde döviz kurlarındaki hızlı yükselişlerden kaynaklı risk ve belirsizliklerin giderek artması, hammadde konusunda sıkıntı çeken sanayicimizi daha zorlu bir sürecin içine sürüklüyor."

• Akaryakıt zammı nedeniyle kuyrukların oluştuğu benzin istasyonlarından görüntüler: “Bunlar iyi günlerimiz gibi geliyor.” 
• Torino Festivali Ömür Boyu Başarı Ödülü’nü taşeron işçilerin koşullarını gerekçe göstererek reddeden İngiliz yönetmen Ken Loach: “Ekranda bir şey söyleyip sonra davranışlarımızla ihanet edemeyiz.”
• Lucien & The Kimono Orchestra albümü: ‘Piano Matinée’ 
• Onur Özgen’in yazısı: “Şampiyonlar Ligi’nde köşe dönücülere yer yok. Ajax maçı, büyük ihtimâlle uzunca bir süre Türkiye’de oynanacak olan son Şampiyonlar Ligi maçıydı.”
• Dağhan Irak’ın yazısı: “BAK süreci, gerçekten de Sayers’in örneklerini verdiği cinsten bazı kankacılık ağlarının görünürleşmesini beraberinde getirdi. Belki de elle tutulur bir örgütlenme olmamasının sonucuydu bu.”
• ‘Sinyor Ne Diyor' programında İlhan Özgen ve Buğra Balaban, futbol efsanesi Maradona’nın hayatını konu alan belgeseli konuşuyor. 

“Soru sorulmasın, eleştiri yapılmasın, iktidara koşulsuz biat edilsin. İnsanlar hapse atılmaktan korkup sussunlar, bu mudur amaçlanan?”

‘Cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla hakim karşısına çıkan tiyatrocu Genco Erkal’ın savunmasından.