Özelleştirilmesiyle birlikte işleyişi kamuoyunda sıklıkla tartışılan Milli Piyango’nun ‘yılbaşı çekilişi’, eski görkeminden uzakta. En yüksek ikramiyeli çekilişin geldiği durumdan özellikle bayiler şikayetçi.  

Devir: 2017’de Türkiye Varlık Fonu’na devredilen Milli Piyango’nun işletmesi 10 yıl süreyle, Demirören Holding iştiraki Şans Dijital ve İnteraktif Hizmetler Teknoloji Yatırım A.Ş. ve İtalyan Sisal S.p.A'nın ortaklığıyla kurulan Sisal-Şans Ortak Girişimi'ne verilmişti. 

Önceleri satılmayan biletlere isabet eden ikramiye tutarları Hazine’ye devredilirken, özelleştirmeyle birlikte bu devir Türkiye Varlık Fonu’na yapılıyor.

Biletler ne kadar?: Yılbaşı çekilişi bilet fiyatları tam 120, yarım 60 ve çeyrek 30 lira olarak belirlendi. Biletler seyyar ve yerleşik bayiler dışında Milli Piyango’nun internet sitesinden alınabiliyor. 

Büyük ikramiye: Geçen yıl verilen 100 milyon liralık büyük ikramiye, bu yıl yüzde 20 artış ile 120 milyon liraya çıktı. Ancak dolar bazında hesaplanınca geçen yıl ortalama 13 milyon 438 bin dolar eden büyük ikramiye, bu yıl 10 milyon 498 bin dolara denk geliyor. Yılbaşında dağıtılacak toplam ikramiye tutarı ise 670 milyon 760 bin lira olacak.

Satış nasıl?: Bu yıl yılbaşı çekilişi için 10 milyon numara belirlendi ve 25 milyona yakın bilet basıldı. Geçen yıl yılbaşı çekilişi biletlerinin yüzde 33’ünün satıldığı söylenmişti, bayilerin bu yıl beklentisi ise yüzde 20 civarında. 

Bayilerin durumu: Sekiz bin seyyar bilet satıcısı, kâr marjlarının yüzde 9.75’ten 4.25’e indirilmesiyle bine düştü. Bunların 460’ı sahada çalışırken, İstanbul Milli Piyango Satıcıları Esnaf Odası’na bağlı üye sayısı 1500’den 600’e düştü. 

İsmini vermek istemeyen bir seyyar bilet satıcısı, “Kazancım yarı yarıya düştü. İnsanlar güvenini kaybetti artık satış yapamıyoruz, eskiden günlük 1000 bilet satıyordum şimdi 200-300 satabiliyorum” diyor. 

Özelleştirme öncesi Ankara’da 500’e yakın Milli Piyango seyyar bilet satıcısı bulunduğunu söyleyen Ankara Milli Piyango Bayileri Esnaf Odası Başkanı Hüseyin Poyraz, “Bu yıl şirketle 100 bayi sözleşme imzaladı” diyor.

Yerleşik dükkânlarda ise kâr marjı yüzde 3.5. Yerleşik bir bayi yaşadıklarını, “Yurttaş kazanmıyor, bayi kazanmıyor, kim kazanıyor bu piyangodan. Geçen yıla göre yüzde 50 düştü satışlarımız” sözleriyle anlatıyor.

Dahası

Eski piyango talihlisinden ‘anlamlı’ tavsiyeler: “Mülk alın, hayatınızdan vazgeçmeyin.”

Fotoğraf: Matthew Ansley/Unsplash

CHP, tutuklu ve hükümlülerin yaşadığı barınma ve sağlık sorunlarına ilişkin bir rapor hazırladı. Adalet Bakanlığı verilerine göre, ülke genelindeki cezaevlerinin kapasitesi 266 bin 575 kişilik. Ancak CHP’nin raporunda cezaevlerinde 297 bin 19 tutuklu ve hükümlü tespit edildi.

• Aynı rapora göre son 25 yılda cezaevinde intihar eden kişi sayısı 641 oldu. 

İBB’de ‘terörle iltisaklı kişilerin çalıştığı’ iddiasını gündeme getiren isimlerden birisi olan Esenler’in AKP’li belediye başkanı Tevfik Göksu, “Fiilen x, y, z deme şansına sahip değilim ama koridorlarda çok dillendiriliyordu. Bakanımız dillendirilen şeyi isimlendirdi” dedi. 

• CHP'li 11 büyükşehir belediye başkanından ortak açıklama: “Bu haksızlığı reddediyoruz. Bir belediyemiz için uygulanması düşünülen hukuksuzluk, karşısında tüm belediyelerimizi ve milletimizi bulacaktır.”
• AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş: “Belediye kadrolarında terör örgütleri ile bağlantılı isimler olabilir. Buradan belediye başkanına sorumluluk çıkarılmaz.”
• CHP lideri Kılıçdaroğlu, partisinin tüm belediye başkanlarının telefonlarının dinlendiğini öne sürdü. 

HDP’nin İstanbul Bahçelievler'deki parti binasına silahlı saldırı düzenlendi. Silahı tutukluluk yapan ve bir kişiyi bıçakla yaralayan saldırgan gözaltına alındı.

• Partinin İzmir binasına yapılan saldırıyla ilgili davanın yarın (29 Aralık) görüleceğini hatırlatan HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, "Tesadüf olarak görmek çok zor. O saldırganların da bağlantıları henüz ortaya çıkarılmış değil. Biz Türkiye’nin 3’üncü büyük partisiyiz, mücadelemizden vazgeçecek değiliz" dedi. 

BBC Türkçe’nin kulis haberine göre CHP, ‘kur korumalı TL mevduat sistemi’ kararının açıklandığı 20 Aralık gecesi, dövizini yüksekten bozduranlarla ilgili Meclis ve yargı denetim yollarına başvuracak. Parti, dövizdeki düşüş nedeniyle zarar eden yurttaşlara da ‘hukuki destek verme’ kararı aldı. 

Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER), bu yıl gelen başvuru sayısının 6 milyon olduğunu ve bu başvuruların yüzde 91’inin yanıtlandığını açıkladı.

• En çok başvuru İstanbul, Ankara ve İzmir'den gelirken, başvuruların yüzde 45’i farklı talepler içeriyor. 

Sayıştay raporuna göre, TCDD’ye ait 22 ayrı taşınmazla ilgili biriken kira alacağı 51 milyon 854 bin liraya ulaştı. Kiralarını ödemeyen taşınmazlar arasında iş merkezi, akaryakıt istasyonu, restoran, eğlence merkezi, otopark, büfe ve pastane bulunuyor. 

• Sayıştay, kiraların tahsil edilmemesi halinde sözleşmelerin feshedilmesini istedi. 

Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Erinç Sağkan başkanlığındaki TBB heyeti, Şırnak’ta 34 sivilin hayatını kaybettiği Roboski Katliamı’yla ilgili anmaya katıldı. Anmada konuşan Sağkan, TBB’nin adaletin sağlanması için dava sürecini takip edeceğini söyledi. 

• Derleme: 10 yıl sonra hukuki süreç hangi aşamada?

İzmir’de geçen yıl meydana gelen depremde 30 kişinin yaşamını yitirdiği Emrah Apartmanı ile ilgili görülen davada, binanın fenni mesulünün şartlı tahliyesiyle birlikte tutuklu sanık kalmadı. Dava, mart ayına ertelendi.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, Covid-19’a yakalanan her 10 kişiden biri, 12’nci haftadan sonra hala semptomlarla mücadele ediyor; yani ‘uzun Covid’ geçiriyor. İngiltere’de ekim ayı verilerine göre 1.2 milyon kişi uzun Covid semptomlarıyla mücadele ediyor. 

• Uzmanlara göre, ‘uzun Covid’ Türkiye’de sistemli bir şekilde takip edilemiyor. Türkiye’de uzun Covid yaşayanlar anlatıyor: “Yaşayan ölü gibiyim, şifa bulmak için hastane hastane geziyorum.”
• Video: Türkiye'de Uzun Covid hastalığı yaygın mı?

ABD’de asemptomatik vakalar ve vakalarla temas edenler için tavsiye edilen karantina süresi, 10 günden beş güne düşürüldü. Üçüncü doz aşısını olanlar ise 10 gün boyunca her yerde maske takma koşuluyla karantinadan muaf tutulacak.

• Fransa’da 3 Ocak’tan itibaren mümkün olan işlerde evden çalışma zorunlu olacak. Gece kulüpleri ikinci bir karara kadar kapalı tutulacak, şehir merkezlerinde maske zorunlu hale getirilecek.
• Vakaların yüzde 90’ının Omicron varyantı olduğu İngiltere’de ise yılbaşı öncesinde yeni kısıtlama getirilmeyecek.

Fotoğraf: Sara Kurfeß/Unsplash

İngiltere’de yapılan bir araştırma, ebeveynleri sigara içen gençlerin sigaraya başlama ihtimalinin, ebeveynleri sigara içmeyenlere oranla dört kat daha fazla olduğunu ortaya çıkarttı.

• The Lancet’te yayımlanan bir makaleye göre, dünyada sigara içenlerin sayısı 1.1 milyara ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Tüm dünyada sigara içenlerin üçte ikisi, 10 ülkede yaşıyor. Türkiye de bu ülkeler arasında bulunuyor. 

Suriye devlet ajansı SANA, İsrail'in günün ilk saatlerinde Lazkiye Limanı'na hava saldırısı düzenlediğini duyurdu. Lazkiye Limanı'na 20 kilometre mesafede Rusya'ya ait bir hava üssü bulunuyor

• İsrail, 2011'de Suriye'de çatışmalar başladığından beri, zaman zaman İran destekli güçlere ve Hizbullah'a hava saldırıları düzenliyor. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre İsrail bu yıl Suriye'de 30 civarında saldırı düzenledi, saldırılarda 125 militan ve 5 sivil öldü.

Eurostat verilerine göre, AB’de 2020 yılında hanehalklarının yaptıkları harcamaların yüzde 25.7’si konut ve kiraya gitti. İkinci en büyük harcama alanı ise yüzde 14.48 ile gıda ve alkolsüz içecekler. Bunu yüzde 11.6 ile ulaştırma takip ediyor. 

• Türkiye’de hanehalklarının en çok harcama yaptığı alan yüzde 24.2 ile gıda ve alkolsüz içecekler. İkinci sırada yüzde 15.3 ile ulaştırma var. Konut ve kira harcamalarının oranı ise yüzde 15.1. 

ABD’de, George Floyd protestoları sonrasında kaldırılan bir heykelin altında 1887 yılına ait bir ‘zaman kapsülü’ bulundu. 

• Heykel, Amerikan İç Savaşı komutanı General Robert E. Lee’nin heykeli. Zaman kapsülünün içinde madeni paralar, düğmeler, kitaplar, İç Savaş döneminde kullanılan silah ve ABD Başkanı Lincoln’ün fotoğrafının olduğu tahmin ediliyor.

Çin’in, Elon Musk’ı BM Uzay Ajansı’na şikâyet ettiği iddia ediliyor. Şikayete konu olay, Musk’ın SpaceX şirketi tarafından işletilen Starlink’in uydularının, Çin’in uzay istasyonuyla yıl içinde iki kez ‘neredeyse çarpışacak kadar’ yakınlaşması.

• Bilim insanları da uzaydaki çarpışma riskleriyle ilgili endişelerini dile getirdi. Ülkelere Dünya’nın etrafında dönen tahmini 30 bin uydu ve diğer uzay enkazları hakkında bilgi paylaşımı yapılması çağrısında bulundu.

İsrailli eşinden boşanan bir Avustralya vatandaşının 3 milyon dolardan fazla nafaka ödemesine karar verildi ve ödeme bitene kadar ülkeden ayrılmasına yasak kondu. 

Fotoğraf: Twitter

Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) CEO’su Gürcan Karakaş, yüzde 51 yerlilik düzeyini yakaladıklarını açıkladı: “Tedarikçilerimizin yüzde 75'ini Türkiye'den seçtik. Yüzde 51’in de üzerine çıkmayı hedefliyoruz.”

• TOGG’un tanıtım sırasında canlı yayında arabanın bagajını açan bir muhabir, görevli bir personel tarafından uyarıldı: “Bagajı açmıyoruz, açmayın dedik.” Muhabir, söz konusu uyarıdan sonra “Canlı yayındayız” diyerek haberine devam etti.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, yaşanan bagaj olayından sonra Masterchef jürilerinden Danilo Zanna’nın TOGG’un bagajını incelerken çekilen bir fotoğrafını paylaştı: “Bagaj önemli!”

Döviz kurlarında yaşanan düşüş sonrasında ikinci el otomobil fiyatlarında yüzde 50’lik bir gerileme bekleniyor: “Fiyatların düşmesi için en az bir ay var. İkinci el araç almak isteyenlerin biraz daha beklemesi gerekiyor.”

İthal kâğıt fiyatlarına son bir yılda yüzde 120 zam yapıldı. SEKA’nın özelleştirilip ardından dokuz fabrikasının kapanmasıyla kâğıtta dışa bağımlı hale gelen Türkiye’de 800 kadar yerel gazete bu nedenle kapandı.

Türkiye, 2021’de 2.5 milyon tonu ihraç olmak üzere sattığı 2.6 milyon ton bor madeninden 1 milyar doların üzerinde bir gelir elde etti. Dünyadaki rezervlerin yüzde 72’sine sahip olan Türkiye, bor pazarın da yüzde 62’sini elinde bulunduruyor.

Ulusal Kırmızı Et Konseyi Başkanı Ahmet Hacıince’ye göre besiciler, 2021 yılı boyunca maliyetin altında satış yapmak zorunda kaldı: “Gelecek yıl üretimi için de ciddi bir risk doğmuştur.” Halihazırda 67.2 liraya mal olan karkas etin kilosu piyasada 62.24 liradan satılıyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun öncü verileri, ‘kur korumalı TL mevduat’ kararının ardından dolar/TL kurundaki düşüşte bireysel yatırımcıların sınırlı etkisini ortaya koydu. Geçen hafta pazartesi günü 163.5 milyar dolar olan döviz mevduatları, çarşamba günü 163.7 milyar dolar olarak kaydedildi.

Avrupa Birliği İstatistik Kurumu’nun (Eurostat) 2021 raporunda, TÜİK başkanlığı ve diğer yönetim pozisyonlarında sık sık yaşanan değişimin, kurumun güvenilirliğini zedelediği vurgulandı: “Geçen yıl bulunulan tavsiyelerin sınırlı ölçüde uygulandığı görüldü.”

Türk Lirası değerinde yaşanan dalgalanma seviyesi kripto para birimi Bitcoin’i yakaladı. 2017’nin sonunda 20 bin dolara çıkan Bitcoin, daha sonra 2800 dolara düşmüş, buradan da 65 bin dolara kadar yükselmişti.

• Unkapanı Plakçılar Çarşısı belgeseli: ‘Kurtkapanı’
• 31 Aralık’ta yeni sezonu başlayacak ‘Gibi’ dizisinin fragmanı…
• Ümit Alan’ın ‘Don’t Look Up’ eleştirisi: “Sanırım yukarıya bakmamamız için her şey denenecek.”
• Sosyolog Cihan Tuğal’ın verdiği söyleşi: ‘Geride bıraktığımız yılın muhasebesi, önümüzdeki yılın öngörüleri’
• Google verileri: Türkiye'nin 2021'de en çok arattığı yemek ‘Cizleme’ oldu.
• ‘The Batman’ serisinin filmi ‘The Bat and The Cat’ fragmanı…

“Özlemişim hepinizi.”

Kendisine kurulan kumpastan sonra güvenlik gerekçesiyle sokaktan uzak kalan köpek ‘Boji’, ilk kez toplu taşımada görüntülendi.