💊 Sevgili Kapsül okuru, iyi akşamlar. Toplam 15.100 sözcükten oluşan bültenimizin okuma süresi yaklaşık 8 dakika.

🌤️ Karadeniz Bölgesi dışında yurdun büyük bir bölümünde yağmur görülecek. Yağışların hafta sonuna kadar devam edeceği düşünülüyor. Doğu Anadolu’da ise kar yağışı bekleniyor.

💵  13.64 TL 💶  15.47 TL  

#️⃣ Sosyal medyanın gündeminde, “Beş genel başkan teklif ederse, cumhurbaşkanlığı adaylığını kabul ederim” diyen CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu var.

KYK borcunu ödeyemediği için icralık olan öğrencilerin sayısı, 2021 itibarıyla 400 bini geçti. 

Öğrenciler icralık: Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü (KYK) borcunu ödeyemeyen genç sayısı 5 milyonu aştı. Toplam borç 5.5 milyar liraya, borcu ödeyemediği için hakkında icra takibi başlatılan kişi sayısı ise 400 bine ulaştı. CHP’li vekil Yıldırım Kaya, Türkiye’de her yıl 1 milyon 200 bin öğrencinin kredi kullandığını hatırlatarak “Okul bittikten sonra öğrenci, işe girsin ya da girmesin bu borcu yüzde 100 katlanmış bir şekilde ödemek zorunda kalıyor” dedi.

Kredi bursu geçti: Devletten geri ödemesiz burs alanların oranı ise yüzde 5.6’da kaldı. Mart 2021 itibarıyla kredi alan öğrenci sayısı, ilk defa burs alan öğrencileri geçmiş durumda. KYK kredisi alan öğrencilerin sayısı 969 bin iken, burs alanların sayısı 447 bin.

Borçlar 2 katına çıkıyor: KYK Borçluları Hareketi sözcülerinden Merve Bektaş: “Şu an aşağı yukarı 27 bin lira kadar borcum var. Daha faiz gelmedi. 2022’nin temmuz ayında başlayacak. Özellikle yeni mezun olan kişilerde artı enflasyon uygulanıyor. Mesela 19 bin 500 liranın altına imza atmıştım, şu an 27 bin lira. 20 bin liralık bir borcun varsa, enflasyon oranıyla birlikte 40 bin liraya çıkıyor borç.”

Bektaş'ın sözünü ettiği ‘artı enflasyon’, KYK borçlarının Üretici Fiyat Endeksi’ne (ÜFE) tabi olmasından kaynaklanıyor.

Ekonomist Dr. Murat Kubilay, KYK borçlularının ek enflasyon yükünü şöyle özetliyor: “Borcu üç parça halinde düşünelim. İlk parça öğrenciye ödenen para, ikinci parça bu ödemeye ÜFE oranında faiz ile eklenen olağan faiz yükü, son parça da vaktinde ödenmediğinde karşılaşılan gecikme faizi. Fakat döviz kuru artışlarından ötürü ÜFE oranına dayalı faiz o kadar yüksek ki, kredi borcu vaktinde ödenmek istenirse ve işsizlik yaşanmasa bile alınan para ile ödenecek olan arasındaki fark çok büyük oluyor.”

Mezun, işsiz, borçlu: TÜİK’in aralık ayı işgücü istatistiklerine göre, 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 20.8. 

2021 yılı üçüncü çeyrek dönemine ilişkin veriler, işgücü içinde sayılmayan ‘iş bulma ümidini yitirenler’ ve ‘başvurdukları işyerlerinden yanıt bekleyenler’ de dahil edildiğinde genç işsizliğin yüzde 31.8 düzeyinde olduğunu ortaya koyuyor.

Dahası:

🎥Video: ‘KYK borçlusu olmak: “Bu işin içinden nasıl çıkacağımı çözemedim.”

Altı muhalefet partisinin mutabakata vardığı ‘Güçlendirilmiş parlamenter sistem’ çalışması, 28 Şubat’ta kamuoyuna duyurulacak. Yaklaşık 700 davetlinin katılacağı toplantıda CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti genel başkanları birer konuşma yapacak. Oturma düzeni partilerin alfabetik sırasına göre düzenlenecek.

Selahattin Demirtaş'a, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret ettiği gerekçesiyle verilen 3 yıl 6 aylık hapis cezası onandı.

Migros çalışanlarının eyleminde uzlaşma sağlandı, işçiler kazanımları halay çekerek kutladı. Görüşmeler, Ahbap Derneği’nden Haluk Levent’in arabuluculuğuyla yapıldı. 257 çalışanın işe iade edilmesine karar verildi. İşçilerin, ücret artışı ve prim ödemeleri gibi talepleri kabul edildi. İşçi sağlığı ve güvenliğine dair sorunların giderilmesinde de uzlaşma sağlandı.

• Gözaltı aracındaki fotoğrafıyla Migros direnişinin simgeleşen işçisi Gulabi Aksu, taleplerinin kabul edilişine sevindiğini ancak kelepçelenerek gözaltına alındığı anı hâlâ unutamadığını söyledi. Yaşananların çok zoruna gittiğini aktaran Aksu, televizyondan o anları izleyen küçük kızının psikolojisinin bozulduğunu aktardı.

Gezi davasında mahkeme, iş insanı Osman Kavala’nın tutukluluk halinin devamına karar verdi. Mahkeme heyeti ayrıca, Çarşı davasının Gezi davasından ayrılmasına hükmetti. Bir sonraki duruşma 21 Mart 2022’de görülecek.

• AB Parlamentosu Türkiye raportörü Nacho Sanchez Amor: “Bu yargı süreci gülünçlüğünde sayısız hukuk hilesine tanık oldum. Gezi davasının akıldışı birleşmesinden sonra bu defa da hakim, davada dosyaları yeniden ayırmaya karar verdi. Hiçbir hile gerçeği saklamaz.”

Yeni Şafak yazarı Bülent Orakoğlu, Tarkan’ın ‘Geççek’ adlı parçasının istihbarat birimlerince araştırılması gerektiğini yazdı. Eski emniyet istihbarat daire başkanı olan Orakoğlu’na göre şarkıya sahip çıkanlar arasında, Gülen Cemaati mensupları ve PKK’liler var.

Ses Kocaeli gazetesi sahibi Güngör Arslan öldürüldü. Cinayetin faili R.Ö., emniyetteki ilk ifadesinde kendisini iki kişinin azmettirdiğini iddia etti: “Bu iki kişi bana, ‘Güngör Arslan'ı vuracağız. Bunu da sen yapacaksın. Seni çok rahat ettireceğiz. Bir daha hiçbir sorun yaşamayacaksın, ailen de’ dedi.” 

• Arslan, 18 Şubat’taki yazısında Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin açtığı bir ihaleye yer vermişti. Gazetecinin aktardığına göre Kent Konut’un 502 dairelik Sağlık Kent projesinin ihalesi, apar topar Haldız Holding’e verilmişti. Arslan, ihaleye giren rakip şirketin itirazını da köşesine taşımıştı.

Sözcü gazetesi yazarı Çiğdem Toker, Kocaeli Belediyesi’nin, çalışanlarına ‘özel nitelikli kişisel verilerini’ imzalatmak istediğini aktardı. Veriler içerisinde çalışanların ırkı, etnik kökeni, dini, mezhebi, siyasi görüşü, cinsel hayatı, vakıf veya sendika üyeliği gibi bilgiler yer alıyor.

Bugün 21 Şubat Dünya Anadili Günü. BM verilerine göre Türkiye’de üç dil, yok olmuş durumda. Bu diller Ubik, Mlahso ve Kapadokya Yunancası. Hertevin ise yok olmak üzere. Ciddi tehlike altında olan diller arasında Hemşince, Lazca ve Ladino yer alıyor.

Moda Sahnesi'ne ikinci kez elektrik faturası nedeniyle ihtar geldi. Kuruma, ödeme yapması için 5 gün süre verildi. Kısa bir süre önce Moda Sahnesi, 7 bin liradan 20 bin liraya çıkan elektrik faturasını kamuoyuyla paylaşmış ve faturayı ödememe kararı aldıklarını duyurmuştu.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi’nin raporuna göre, Ocak 2022’de en az 111 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Sebeplere göre ölümlerin yüzde 19’u trafik servis kazası, yüzde 18’i Covid-19, yüzde 16’sı ise ezilme, göçük sonucu gerçekleşti. Hayatını kaybeden 111 işçiden birinin çocuk, ikisinin ise göçmen olduğu aktarıldı.

Uber, İstanbulda sekiz yolcu kapasiteli ‘Uber XL’ araçlarıyla yeniden hizmet vereceğini duyurdu. Açılış 8.50 lira, kilometre başına ücret ise 5.27 lira olarak belirlendi. 

• 2014’te Türkiye’de kullanılmaya başlayan Uber’e, taksiciler 2018’de ‘haksız rekabet’ davası açmıştı. Dava sonucu, 2019’da Uber’e erişim engellenmişti.

Prof. Naci Görür, Tekirdağ- Güzelköy açıklarında 4.2 büyüklüğünde bir deprem olduğunu açıkladı. Görür, konumu gereği bu depremin uyarı niteliğinde olduğunu aktardı: “Deprem, Marmara Fay zonunda ve muhtemelen Tekirdağ kolu ile ilişkili. Bu kol üzerinde zaman zaman bu büyüklüğe varan depremlere gaz çıkışları da neden olabiliyor. Konumu gereği bu deprem uyarıcı.”

CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, hemşirelerin yaşadıkları sorunları raporlaştırdı. Rapora göre görevini yerine getirirken yüksek endişe yaşayan gruplardan birisi, yüzde 89.1 ile hemşireler.

• Kamu kurumunda çalışan bir hemşirenin Ocak 2022’de aldığı net maaş 5 bin 544 lira. Emekliliğe yansımayan sabit ek ödeme olarak da 2 bin 397 lira alıyor. Özel sağlık kurumlarında çalışan hemşireler ise asgari ücret ya da biraz üzerinde maaş alıyor. 
• Türkiye’de toplam 241 bin 613 hemşire çalışıyor. Yaklaşık 100 bin hemşire de atama bekliyor.

100 bin kişide görülen haftalık Covid-19 vaka haritasına göre, ortalamanın en yüksek olduğu il 1530.91 ile Samsun oldu. Bir önceki haftaya göre vaka yoğunluğu en fazla artan beş il ise Amasya, Osmaniye, Karaman, Burdur ve Adıyaman…

• Her 100 bin kişide görülen vaka sayısı İstanbul’da 717.58, İzmir’de 1017.38, Ankara’da ise 1323.97.

İnflamatuvar Barsak Hastalıkları (İBH) Derneği, hastalık hakkındaki ilk Türkçe mobil uygulamayı geliştirdi. ‘İBH Kontrolümde’ adlı mobil uygulamada hastalık hakkında bilgiler, sıkça sorulan sorular, video ve podcastler yer alıyor. Ayrıca uygulamada, acil tuvalet ihtiyacını karşılayabilmek için ‘en yakın tuvaleti bul’ özelliği bulunuyor.  

• İBH nedir?: Sindirim sisteminde, özellikle de bağırsaklarda iltihaplanmaya neden olan bir hastalıktır. En sık rastlanan belirtileri arasında karın ağrısı, sık dışkılama, makattan kanama, kanlı ishal ya da kabızlık ve kilo kaybı görülür.

Rize’de son 15 ayda aynı aileden dokuz kişi, Covid-19 sebebiyle yaşamını yitirdi. Son olarak 4 Şubat’tan bu yana tedavi gören 36 yaşındaki Şenay Yalçınkaya kurtarılamadı: “Bu ailenin genetiğinin araştırılması gerekiyor. Geri kalanlar son derece tedirgin, yardım istiyor.”

Fotoğraf: Bryan Goff / Unsplash

Bilim insanları, şimdiye kadar gözlemlenen en büyük galaksinin keşfedildiğini duyurdu. Dünya’nın bulunduğu Samanyolu Galaksisi'nden 100 kat daha büyük olan galaksiye, Alcyoneus adı verildi. Alcyoneus’un bir ucundan giren ışığın diğer taraftan çıkması 16 milyon ışık yılı sürüyor.

Fethiye Körfezi derinliklerinde MS 3. yüzyıla ait bir Rodos gemisi batığı bulundu. Batığın, Roma Dönemi’ne ait ‘son Rodos batığı’ olduğu tespit edildi.

ABD’de kayıp bir köpek 12 yıl sonra bulundu. Mikroçip üzerinden köpeğin 2010’dan beri kayıp olduğunu öğrenen polis, çipi üreten şirket aracılığıyla köpeğin sahibine ulaştı. 

Erzurum’daki Tortum Şelalesi susuz kaldı. UNESCO tarafından dünya miras listesine de aday gösterilen şelale, 22 metre genişliğindeydi ve 48 metre yükseklikten düşüyordu.

Türkiye’de geçen yıl satılan konutların yüzde 33.95’ini kadınlar aldı. Çanakkale, yüzde 42.72’yle kadınların en çok konut aldığı şehir oldu. Kadınlara konut satışı İstanbul’da yüzde 30.13, Ankara’da ise yüzde 35.44 olarak kayda geçti.

Türkiye’ye gelen yabancı turist sayısı ocakta, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 151.41 artarak 1 milyon 281 bin 66 olarak kaydedildi.

• BAE ile Türkiye arasında ‘buzların erimesi’ sonrasında, 2022’de turist sayısında rekor artış bekleniyor. 2021’de, 52 bin BAE’li Türkiye’yi ziyaret ederken yüksek harcama profilleriyle turizm gelirlerine de katkı sundu. 

Bazı mobilya markalarının ürünlerine yüzde 8 KDV indirimi gelecek. Mobilya Dernekleri Federasyonu, 15 dernek ve bin 500'den fazla markanın ürünlerinde yüzde 8 KDV indirimi uygulayacağını açıkladı. 

Teşvik sistemi kapsamında bulunan Doğu illerindeki büyük ölçekli firmalar, bankalardan kredi almak için merkezlerini Batı şehirlerine taşıyor. 2017’den bu yana yılda 120 firma, merkezini Batı’ya kaydırırken, bankaların kredi vermek için taşınma işini şart koştuğu öne sürülüyor.

Londra merkezli haber sitesi Middle East Eye, TL’deki değer kaybıyla birlikte Türkiye’ye tatil ve yatırım için gelen İranlıların sayısının arttığını yazdı. 24 yaşındaki bir İranlı, ülkesindeki gizli partileri polislerin bastığını hatırlatarak, “İstanbul'da sabaha kadar sorun yaşamadan parti yapabiliyoruz” dedi.

• Türkiye’de ikamet eden İranlı bir emlakçı ise “TL değer kaybettiğinden beri daha fazla İranlı Türkiye'de ev alıyor” diye konuştu.

Avrupa Birliği üyesi ülkeler, Ukrayna’ya verilecek 1.2 milyar euroluk krediyi onayladı. Rusya ile son dönemde büyük gerginlik yaşayan Ukrayna’dan önemli miktarda sermaye çıkışı yaşanmıştı.

Bankalar, vadeli mevduat faiz oranlarını açıkladı. Vadeli hesapta en yüksek faiz veren bankalar…

Devlet başkanları, iş insanları ve generallerin İsviçre bankası Credit Suisse’deki milyarca dolarlık hesaplarına ait bilgiler sızdırıldı. Hesap sahipleri arasında yolsuzlukla suçlanan hükümet yetkilileri, insan hakları ihlaliyle suçlananlar ve kriminal sabıkası olanlar da var.

• Kimliğini açıklamayan kişi, toplamda 100 milyar dolardan fazla paranın tutulduğu 18 bini aşkın banka hesabının bilgisini Alman Süddeutsche Zeitung gazetesine sızdırdı. Belgeleri, daha sonra 39 ülkeden 48 medya kuruluşundan 163 gazeteci inceledi.
• Hesap sahipleri arasında Ürdün Kralı II. Abdullah, Mısır'ın devrik lideri Hüsnü Mübarek'in iki oğlu, Pakistan istihbarat şefi General Akhtar Abdurrahman'ın oğulları, Venezuelalı hükümet yetkilileri, İtalya'nın en büyük mafya organizasyonlarından Ndrangheta'ya yakın isimlerden Antonio Velardo da var.
• Tunus, Libya, Suriye ve Yemen gibi ülkelerden üst düzey hükümet yetkililerinin de özellikle 'Arap Baharı' döneminde elindeki paraları İsviçre bankasındaki hesaplarına aktardıkları dikkati çekiyor.
• Credit Suisse sözcüsü Candice Sun, iddiaları reddettiklerini söylüyor: “Elde edilen hesapların birçoğu, finansal yasaların farklı işlediği onlarca yıl öncesine dayanıyor.”

ABD Başkanı Biden, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmemesi halinde Putin ile buluşmayı prensipte kabul etti. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov ise Biden-Putin zirvesinin henüz olgunlaşmadığını söyledi.

• Dışişleri Bakanı Blinken, CNN’e konuştu. Bakan, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmek üzere olduğunu savundu. Blinken, işgali önlemek için ABD’nin her şeyi yapacağını da aktardı. Rusya ise ‘Ukrayna’yı ne zaman işgal edeceklerine ilişkin verilen tarihlerin provokasyon’ olduğunu açıkladı.

 İsrail, yabancı turistlerin ülkeye girişinde Covid-19 aşısı şartını kaldırıyor. Ancak ülkeye uçmadan önce ve İsrail'e indikten sonra PCR testi yaptırmak zorunlu.

• Avustralya, Mart 2020’den beri kapalı olan ülke sınırlarını yeniden açtı. Çift doz aşı olmuş ziyaretçiler, ülkeye giriş yapabilecek. Başbakan Morrison, kararın ardından dünyanın çeşitli ülkelerinden yaklaşık 1.2 milyon kişinin vize aldığını söyledi.

Eski ABD Başkanı Trump’ın sosyal medya girişimi ‘Truth Social’, artık Apple Store’da. Twitter ve Facebook gibi platformlar tarafından hesapları askıya alınan Trump’ın bu girişimi, ’sosyal medyaya dönüş’ olarak yorumlanıyor. 

Yeni Zelanda, LGBTİ+ için ‘dönüşüm terapisini’ yasakladı. Yeni yasayla, 18 yaşından küçüklere dönüşüm terapisi uygulayanlara 3 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. 

• Dönüşüm terapisi: LGBTİ+’ların, cinsel yönelim ve cinsel beyanlarını ‘tedavi etme’ iddiasıyla kullanılan ilaç ve ve psikolojik yöntemlere verilen ad.

Etiyopya, Nil Nehri’nin Mavi Nil kolu üzerine inşa ettiği Rönesans Barajı’nda elektrik üretimine başladı. Yapımı 10 yılı aşan Afrika’nın en büyük hidroelektrik projesine tepkiyle yaklaşan Mısır ve Sudan, barajın Nil sularındaki paylarını azaltabileceğini düşünüyor.

GQ dergisinin düzenlediği ‘GQ Men of the Year’ töreninde, ‘Yılın Sporcusu’ ödülünü Olimpiyat şampiyonu okçu Mete Gazoz aldı. Gazoz ödül törenine sevgilisi Melike Ayvaz ile katıldı.

Sanatta bu hafta neler var? 

Rapçi Kanye West, sahibi olduğu müzik platformundan bir günde 2.2 milyon dolar kazandı. Apple Music, Spotify, YouTube gibi platformları boykot edeceğini ilan eden West, son albümü ‘Donda 2’yi, geliştirdiği Stem Player adlı cihazda yayınladı.

Süper Lig ve 1. Lig’in yayın ihalesinin sonucu, 28 Şubat’a kaldı. İlk teklifleri yetersiz bulan Türkiye Futbol Federasyonu, beIN SPORTS ve Saran Medya ile perşembe günü (24 Şubat) bir toplantı daha yapacak.

NBA All-Star 2022 maçında LeBron James’in takımı, Kevin Durant’ın takımını 163-160’lık skorla mağlup etti. Mücadelenin en değerli oyuncusu seçilen Stephen Curry, bulduğu 16 üç sayılık basketle, bu alanda rekor kırdı. Curry ayrıca attığı 50 sayıyla, bir All-Star maçında en fazla sayı atan ikinci oyuncu unvanını da elde etti.

Video | Kadınlar futbolunda Yeni Zelanda ve ABD karşılaştı. Yeni Zelandalı Meikayla Moore, ‘kendi kalesine’ 3 gol atarak hat-trick yaptı.

• Mehmet Erdem’in son albümü: ‘bir şarkı vardı ya’
• Ceylan Ertem’in yeni YouTube programı ‘Duyuyor Musun?’un ilk konuğu Haluk Levent.
• Oya Yağcı’nın yazısı: “Ken Loach pedagojisi ve işçi sınıfının tarih yazımı…”
• Londra’da yer alan 7 metrekareden küçük daire, en az 50 bin sterline (yaklaşık 930 bin lira) satışa çıkıyor.
• Milletvekilleri Özlem Alev Demirel, Serdar Yüksel ve akademisyen Can Ertuna, Cosmo Türkçe podcastinde değerlendiriyor: ‘Ukrayna: Barış aktivistleri nerede?’

"Ayaklarımı çaldılar.”

Ümraniye'de akülü tekerlekli sandalyesi çalınan İlhan Şener…