Rusya lideri Putin’in dün akşam (pazartesi) yaptığı ‘gergin’ ulusa sesleniş konuşmasının ardından, dünyanın aklında tek bir soru var: Rusya ile Ukrayna arasında savaş çıkacak mı?

Ukrayna sınırları içerisindeki Lugansk ve Donetsk bölgelerinin bağımsızlığını tanıyan Putin, ‘Ukrayna’yı komünizmden arındıracaklarını’ söylemişti. Rusya, Lugansk ve Donetsk halk cumhuriyetleri liderleriyle de bir işbirliği anlaşması imzaladı.

Putin ayrıca, Ukrayna sınırları içerisindeki iki bölgeye ‘barışı garanti etmek’ amacıyla Rus birliklerini gönderdi.

Rusya liderinin, ordunun ülke dışında güç kullanımı talebi de Parlamento tarafından kabul edildi.

Çatışmanın tarihi: Ukrayna’nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolündeki Donbas bölgesi merkezli kriz, 2013’e uzanıyor. Bugüne dek yaşanan çatışmalarda 15 binden fazla insan hayatını kaybetti. Batı ve Orta Ukrayna, AB ile daha yakın ilişkiler kurulmasını isterken; Doğu ve Güney Ukrayna’daki halk için Rusya ile ilişki kurmak daha fazla önem arz ediyor. Ukrayna halkları ve dolayısıyla iki ülke arasındaki çatışmanın temel kaynağı da buraya dayanıyor.

Putin’in konuşmasının yankıları: Dünya, Putin’in kararlarına sert tepki gösterdi. Rusya, uluslararası hukuku yok saymakla suçlandı. Lugansk ve Donetsk bölgelerine asker yollama kararı, ‘Ukrayna’nın işgali’ olarak yorumlandı. Türkiye dışişleri de Rusya’nın kararının ‘kabul edilemez’ olduğunu belirten bir açıklama yayınladı.

Türkiye ne yapacak?: Uzmanlara göre Türkiye, Rusya’nın kararını uluslararası hukuk temelinde eleştirmeli. Aksi halde Ankara’nın işi de zora girebilir.  

Ukrayna yönetimi ne diyor?: Putin’in kararına Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’den sert tepki geldi. Ülke sınırlarının iyi korunduğunu söyleyen Zelenskiy, Rusya’dan korkmadıklarını belirtti. Ukrayna lideri aynı zamanda, Rusya’dan Almanya’ya doğalgaz taşıyan ‘Kuzey Akım 2’ boru hattının derhal durdurulmasını istedi. Almanya, boru hattının onay sürecinin durdurulduğunu duyurdu.  

BM acil toplandı: BM Güvenlik Konseyi acil olarak toplandı. AB ülkelerinin dışişleri bakanları da Paris’te acil toplanma kararı aldı. ABD Başkanı Biden, vatandaşlarının Donetsk ve Lugansk bölgelerine yönelik yatırım, ticaret ve finansman yapmalarını yasakladı. 

Yaptırımlar geliyor: Avrupa Birliği, Rusya Parlamentosu’nun alt kanadı Duma üyelerine, askeri sektördeki sorumlulara ve iki ila üç Rus bankasına yaptırım uygulayacak. Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi halinde başka yaptırımlar da devreye girecek. İngiltere de beş Rus bankası ile Putin’e yakın üç Rusya vatandaşına yaptırım uygulama kararı aldı. Söz konusu Rusya vatandaşlarının İngiltere’deki varlıkları donduruldu; ülkeye girişleri de engellenecek. Asya bölgesinden en sert tepki Japonya’dan geldi. Japonya Başbakanı Kishida da, Rusya’ya karşı yaptırım hazırlığında olduklarını açıkladı.

Piyasalar nasıl etkilendi?: Putin’in kararıyla piyasalar da sarsıldı. Ruble, dolar karşısında 80'i görerek son iki yılın en büyük düşüşünü kaydetti. Moskova Borsası yüzde 6.6 değer kaybetti. Brent petrolün fiyatı 98 dolarla son yedi yılın zirvesine çıktı. Altın fiyatlarında da yüzde 1’lik artış gözlemlendi. Güne 13.64 seviyelerinde başlayan dolar/TL kuru, bir ara 13.80’i gördü.