Toplam sözcük sayısı: 2142 - Ortalama okuma süresi: 9 dakika

❄️  Marmara Bölgesi, Karadeniz kıyıları ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yağmur bekleniyor. İç Anadolu’nun kuzeyi ile Doğu Anadolu’da ise kar görülecek. Yurdun diğer bölümlerinde ise parçalı bulutlu hava hâkim olacak. 

💵 14.84 TL 💶  16.38 TL

#️⃣ Sosyal medyanın gündeminde, İçişleri Bakanı Soylu’nun “Kendi vatandaşlarımızın suç işleme oranı yüzde 2.2, Suriyelilerin yüzde 1.3” sözleri var. 

Fotoğraf: Anton Ivanchenko / Unsplash

Bugün 22 Mart Dünya Su Günü. Araştırmalara göre Türkiye’deki önemli havzalar, en kötü kalitedeki suyu barındırıyor. Öyle ki, Türk Tabipleri Birliği’nin aktardığına göre yapılan ölçümlerde, Ergene, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes’teki sular ‘4. kalite’ olarak kayda geçti.

Türkiye’nin su kaynaklarında yalnızca kalite sorunu yok. Türkiye aynı zamanda su kaynakları hızla kuruyan bir ülke. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği’nden Prof. Dr. Erol Kesici, Türkiye için ‘su fakiri’ yorumu yapıyor. 

Su kalitesi neden kötü?: TTB, yerüstü ve yeraltı sularının gerektiği gibi korunmadığını düşünüyor. Türkiye’deki doğal göllerin yüzde 80’i, ‘ciddi’ koruma tehdidi altında. Doğal su kaynakları ise madencilik, endüstrileşme ve çarpık kentleşmeye heba ediliyor. Ülkenin büyük kentlerine içme suyu sağlayan havzalar, imara açılıyor. 

Çözülemeyen kuraklık: Uzmanlara göre Türkiye’nin kuraklık sorununun çözüm yolu, bilimsel ve ekonomik yatırımlardan geçiyor. Zira yağışlara rağmen ülke genelindeki su krizinin giderek artacağı tahmin ediliyor. 

Su fakirliği: Türkiye’de kişi başına 1.240 metreküp su düşüyor. Kesici’ye göre Türkiye’de yaşayan sığınmacılar ve gelen turistler hesaba katıldığında, kişi başına düşen su miktarı 875 metreküp oluyor. Su fakirliği sınırı ise 1000 metreküp. Dolayısıyla rakamlar, Türkiye’nin ‘su fakiri’ bir ülke olduğunu gösteriyor. 

Havası da kötü: Türkiye, Avrupa’nın havası en kirli kentlerine ev sahipliği yapıyor. 2021 Dünya Hava Kirliliği Raporu’na göre Avrupa’nın havası en kirli kenti Iğdır. Düzce de aynı listenin beşinci sırasında yer alıyor. 

AİHM, Türkiye’nin 2017’deki Wikipedia yasağına ilişkin açılan davada kararını 24 Mart’ta açıklayacak. 

• Wikipedia’ya Türkiye’de erişim, ‘Suriye İç Savaşı’na yabancı müdahalesi’ (Foreign involvement in the Syrian Civil War) ve ‘Devlet destekli terörizm’ (State-sponsored terrorism) başlığında yazılan maddelerin içeriğindeki bazı ifadeler nedeniyle Nisan 2017’de engellenmişti. AYM’nin aldığı ‘hak ihlali’ kararının ardından, Wikipedia Ocak 2020’de tekrar erişime açılmıştı.

AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı, AİHM kararlarına rağmen eski HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş ve iş insanı Osman Kavala'nın tutuklu yargılanmasıyla ilgili, "Türkiye, AİHM’in yargılamasını kabul etmiştir. Bunun gereklerini karşılayacak bir formülasyon bulunmalıdır" dedi.

• Cumhurbaşkanı Erdoğan, AİHM’in Kavala ve Demirtaş hakkında aldığı kararların ‘tanınmayacağını’ söylemiş ve kararların ‘siyasi’ gerekçelerle alındığını savunmuştu. 

İçişleri Bakanı Soylu, savaşın başlamasından bu yana 58 bin Ukraynalının Türkiye'ye  geldiğini söyledi. 

• BM verilerine göre, 3.5 milyon insan Ukrayna'yı terk etti.

Öğrencisini nasıl taciz ettiğini anlatan İTÜ’de görevli jeoloji profesörü Celal Şengör, son dersini verip emekli olacak. Şengör’ün 23 Mart’ta yapacağı son ders, Zoom üzerinden yayınlanacak.

• Şengör, bir Zoom toplantısında öğrencisini nasıl taciz ettiğini anlatmıştı: “O kadar kızdırdı ki, eteğini kaldırdım. Kıçına bir tokat attım. Bu dehşete düştü. Baktım böyle bakıyor bana. ‘Bana bak, baban bunu yaptı mı?’ dedim. ‘Bana babam bile bunu yapmadı’ dedi. Heh dedim, Eksik kalmış, şimdi tamamlandı.”
• Şengör kendisini, "Asla bunun bir cinsel taciz olduğunu düşünmüyorum. Bana gösterilen tepkilerin birçoğunu da abartılı buluyorum" diyerek savunmuştu. 
• İTÜ, Şengör hakkında soruşturma başlatmıştı.

Kilis'te polis memuru Hasan Solak, evli olduğu hemşire Fatma Solak ve eşinin meslektaşı S.Ç'ye tabancayla ateş açtı. Hastaneye kaldırılan Fatma Solak hayatını kaybederken, S.Ç’nin tedavisi sürüyor. Gözaltındaki Hasan Solak’ın işlemleri devam ediyor. 

Kamuoyunda ‘Ciciş kardeşlerden biri’ olarak bilinen Esra Ersoy tutuklandı. Ersoy, 13 yaşındaki bir çocuğa cinsel istismarda bulunduğu gerekçesiyle 8 yıl, 'konut dokunulmazlığını ihlal' suçundan ise 2 yıl 1 ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi'ne gönderilen Ersoy, iftiraya uğradığını söyledi. 

• Hakkında yakalama kararı çıkarılan Ersoy, bir süre önce “basit yaralama” suçundan tutuklu bulunduğu cezaevinden imza vermek şartıyla süreli olarak tahliye edilmişti. Ersoy, bu kapsamda imza atmak için gittiği karakolda gözaltına alındı.

Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) raporuna göre, Türkiye’de son dört yılda yaklaşık 14 bin kişi işkence ile gözaltına alındı. Kötü muamele görenlerden 266 kişi yaralandı. 

Çanakkale Boğazı’nda deniz ulaşımını sağlayan GESTAŞ firması, gelen tepkiler üzerine ek feribot seferleri koyacağını açıkladı. 

• Firma, 1915 Köprüsü'nün açılmasıyla Eceabat - Çanakkale ve Kilitbahir - Çanakkale hatlarındaki seferlerini azaltmıştı. 

Batılı devletlerin yaptırım listesinde yer alan Rus milyarder Abramovich’in dev yatı ‘Eclipse’, Marmaris kıyısına demirledi. Abramovich’in bir diğer yatı Solaris ise geçen günlerde Bodrum limanına yanaşmıştı.

• Solaris’in limana yanaşması sırasında Ukraynalı yelkenciler ‘Savaşa Hayır’ yazılı bir pankart açtı. Yelkenciler, İtalya’daki yelken yarışlarının ardından ülkelerine geri dönememişti.

İlaç firması Pfizer, ürettiği Accuretic tansiyon ilacını ve ilacın daha ucuz iki muadilini piyasadan çekti. Firma, ilaçtaki nitrosamin düzeyinin yükseldiği gerekçesiyle bu kararı aldı. 

• Pfizer geçen yıl da aynı gerekçeyle sigara bırakma ilacı Chantix’i piyasadan çekmişti. 
• İşlenmiş ve ızgara etler, süt ürünleri ve bazı sebzeler başta olmak üzere su ve gıdalarda bulunabilen nitrosaminin belli bir miktarın üzerinde ve uzun yıllar boyunca tüketilmesi kanser riskini arttırıyor.

Londra Imperial College ve Erasmus Üniversitesi’nin araştırmasına göre, sigaradan alınan vergi arttıkça ‘yenidoğan’ ve ‘süt çocuğu’ ölümleri azaldı. Araştırma sonucuna göre, 159 ülke önerilen tütün vergi oranlarını uygulasaydı 2018 yılında 181 bin 970’i yenidoğan olmak üzere 231 bin 220 süt çocuğunun ölümü engellenebilirdi. 

• Dünya Sağlık Örgütü, tütün mamüllerinden yüksek vergi alınmasının tütün kullanımını düşürdüğünü belirterek en az yüzde 75 oranında vergi önermişti.

Fotoğraf: Eirik Solheim / Unsplash

SEMrush’in verilerine göre, internette ‘akılsız’ telefonlarla ilgili Google aramaları 2021 yılında yüzde 89 artış gösterdi. ‘Akılsız’ telefon üreten şirketlerden Light Phone’un satışları da, bir yılda yüzde 150 arttı. 

• İki yıl önce akıllı telefonunu değiştiren 17 yaşındaki Robin West: “Tuğla telefonu alıncaya kadar, akıllı telefonun nasıl hayatımı esir aldığını fark etmemiştim. Bir sürü sosyal medya uygulaması vardı ve sürekli telefonla uğraşmaktan hiçbir işimi yapamıyordum.”

İngiltere'deki Essex Üniversitesi’nde yapılan araştırmada, dünyanın 'en sıkıcı' insan tipi ve meslekleri belirlendi. Buna göre kasabada yaşayan ve televizyon izlemeyi seven muhafazakâr veri analizcileri, 'en sıkıcı insanların' başında geliyor.

• Veri analizi, muhasebe, temizlik ve bankacılık 'en sıkıcı meslekler' olarak sıralanırken, ‘en sıkıcı hobiler' televizyon izlemek, kuş gözlemciliği ve sigara içmek olarak listelendi.
• En heyecan verici meslekler ise performans sanatları, bilim ve gazetecilik. 

ABD’de bir bakımevi hemşiresi olan Julia McFadden, TikTok kanalında, ölmek üzere olanlardan öğrendiği bazı ‘hayat dersleri’ni paylaştı: “Hayatının sonuna gelmiş pek çok kişi sağlıklarını ve hayatta olmayı takdir etmemekten, yaşamlarını sürekli çalışarak heba etmekten ve aileleriyle zaman geçirmemekten pişman.”

🌡️ Enerji fiyatlarının artması ve Rusya gazına bağımlılığının Ukrayna savaşıyla birlikte endişe yaratması, alternatif enerji kaynaklarına ilginin artmasına yol açtı. Gelecekte kombilerin yerini alabileceği söylenen teknolojilerden biri de ısı pompaları. Peki bu mümkün mü? Isı pompaları nasıl çalışıyor? BBC derlemesi…

Fotoğraf: VD Photography / Unsplash

Ramazan ayında vatandaşların rağbet gösterdiği hurmanın fiyatı, geçen yıla göre yüzde 35 zamla 200 ila 300 lira arasında değişen fiyatlarla satılmaya başlandı. Eminönü esnafına göre vatandaşlar hurmayı ortalama yarım kilo alabiliyor.

Brent petrol fiyatlarının artması üzerine bu geceyarısından itibaren geçerli olmak üzere benzinin litresine 1 lira 68 kuruş, motorinin litresine ise 1 lira 59 kuruş zam gelecek. Benzinin litre fiyatı ortalama 19.78 liraya, motorinin litre fiyatı ise ortalama 22.22 liraya yükselecek.

• 📹 Video: Akaryakıt fiyatları nasıl belirleniyor?

Kur korumalı mevduat sisteminde değişiklik yapıldı. TL mevduat ve katılım hesaplarına, vade sonunda yenileme imkanı getirildi. Bireysel döviz hesapları için de tarih sınırı kalktı.

• Gerçek kişilerin bankalardaki altın hesabı için tarih sınırı kaldırıldı. Şirketler için ise sınır, 31 Aralık tarihi oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, iki ayrı ihalede toplamda 14.5 milyar lira borçlandı.

Çin merkezli Hurun Küresel Zenginler Listesi’ne göre Çin’de 1.113 dolar milyarderi bulunurken ABD’de ise 716 milyarder yer alıyor. Çin’deki milyarder sayısı da ABD’ye göre üç kat hızlı artıyor. Hindistan ise 215 dolar milyarderiyle listenin üçüncü sırasında...

Ay ve Mars’a yüksek hızlı internet kurmayı planlayan ABD merkezli Aquarian Space şirketi, 650 bin dolarlık başlangıç sermayesi topladı. Şirket, gerekli internet altyapısı için 2025’e kadar Ay’ın yörüngesine iki adet uydu yerleştirecek. NASA da en erken 2026’da Ay’a insan gönderip bir üs kuracak.

Özel bir bankanın mobil bankacılık uygulamasındaki açık sayesinde hesaplarına 16 milyar lira aktaran iki kardeş hakkında soruşturma başlatıldı. Samsun’da yaşayan kardeşler, yatırımları olmamasına karşın hisse senedi hesaplarından mevduat hesaplarına limitsiz para aktardı. Toplam 70 işlem yapan kardeşler, hesaplarına geçen paranın bir kısmıyla akrabalarının borçlarını öderken ATM’den de para çekme işlemlerini sorunsuz halletti. Adli kontrol şartıyla serbest bırakılan kardeşler tutuksuz yargılanacak.

Fotoğraf: Ukrayna Savunma Bakanlığı

ABD Dışişleri Bakanı Price, Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400’leri Ukrayna’ya gönderme önerisiyle ilgili sorulan soruya cevap vermedi. Price, “Açıklama için sizi Türkiye hükümetine yönlendireceğim” dedi. Pentagon sözcüsü Kirby ise, Ukrayna’ya yüksek irtifa hava savunma sistemi gönderilmesi konusunda çalıştıklarını söyledi. Wall Street Journal gazetesi de ABD’nin, Sovyet yapımı hava savunma sistemlerini Ukrayna’ya gönderdiğini yazdı. Habere göre, Pentagon yıllar önce sistemlerin bir kısmını gizlice Belarus’tan edindi. 

• Zelenskiy hükümeti, 11 Ukraynalı siyasi partiyi askıya aldı. Partilerin ‘Rusya ile bağlantılı’ olduğu öne sürüldü. Bu partiler içerisinde son seçimlerden ikinci çıkan Yaşam için Muhalefet Platformu da var. Partinin 450 sandalyeli Ukrayna Parlamentosu'nda 44 sandalyesi bulunuyordu. Al Jazeera yazarı Volodymyr Ishchenko’nun yorumu: “Sol ve muhalif partilerin askıya alma kararının Ukrayna’nın güvenlik ihtiyacıyla çok az ilgisi olduğunu gösteriyor. Amaç, daha çok Ukrayna siyasetinin Avrupa sonrası kutuplaşması ve Ukrayna kimliğinin yeniden tanımlanmasıyla ilgili. Ayrıca bu durumun Zelenskiy’nin Rus işgalinden çok önce başlayan siyasi gücü pekiştirme girişimleriyle de ilgisi var.”
• Zelenskiy, Papa’yı Ukrayna’ya davet ederek arabuluculuk yapmasını istedi. Zelenskiy, Rusya ile muhtemel uzlaşma konularının Ukrayna’da referanduma sunulması gerektiğini söyledi.
• Ukrayna askeri sağlık hizmeti başkanı Gennadiy Druzenko, ele geçirdikleri yaralı Rus askerlerin tümünü hadım etme talimatı yayınladığını dile getirdi. DailyMail gazetesi de “Druzenko’nun yaptığının bir meydan okuma mı yoksa Cenevre Sözleşmesi’ni ihlal edecek gerçek bir emir mi olduğu henüz bilinmiyor” yorumunu yaptı. Druzenko’nun sözleri üzerine Rusya’da hakkında ceza davası açıldı, böylece uluslararası arananlar listesine dahil edilmesi sağlanacak. 
• Rusya, yaptırımlar kapsamında ülkeye ait 78 uçağa el konduğunu duyurdu.
• Ukrayna Başsavcılığı bugüne dek en az 117 çocuğun öldüğünü açıkladı.
• Rusya’nın Ukrayna’daki kayıp sayısı ise tartışmalı. Rus Savunma Bakanlığı’na dayandırdığı haberinde yaklaşık 10 bin Rus askerin öldüğünü yazan ve dakikalar içinde bu haberi kaldıran Rus Komsomolskaya Pravda gazetesi, ‘bilgisayar korsanlarının yanlış sayılar girdiğini’ öne sürdü. Ukrayna hükümeti bu sayının 15 binden fazla olduğunu iddia ediyor. ABD’nin tahmini ise 7 binden fazla.
• 📹 Video: Ukrayna’da her yıl 2 binden fazla çocuk, taşıyıcı annelik yöntemiyle doğuyor. Taşıyıcı annelerin dünyaya getirdiği bebekler, sığınaklarda ailelerini bekliyor…

Türkiye, Suriye’nin kuzeybatısındaki ‘Gerginliği Azaltma Bölgesi’nden askerlerini çekiyor. Şarkul Avsat’ın iddiasına göre çekilme kararı, Şam yönetiminin İdlib’in güney kırsalındaki Cebel Zaviye'deki cihatçılara karşı füze ve topçu saldırılarını yoğunlaştırdığı bir dönemde gerçekleşiyor. 

• Türkiye, Suriye’nin kuzeybatısındaki Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde yaklaşık 13 bin 500 asker bulunduruyordu.
• Suriye Gözlemevi, Suriye’den çekilecek 400 Türk askerinin, Kuzey Irak’ta PKK’ye karşı askeri operasyonlara katılmak üzere bölgeye sevk edileceğini öne sürüyor.
• Ankara ise hem Türkiye’nin güney sınırındaki güvenlik tehditleri, hem de PKK varlığının ortadan kaldırılması amacıyla operasyonların devam ettiğini savunuyor.
• 7 soruda İdlib: ‘Türkiye ne yapıyor, neyi amaçlıyor?’
• Ümit Kıvanç’ın yazısı: ‘İdlib’de durulmayan su nereye akacak?’

Çin’de 132 kişiyi taşıyan uçak kazasının enkazında bazı yolculara ait yanmış çantalar ve cüzdanlar bulundu. Arama kurtarma ekiplerinin çalışmaları sürüyor.  

Türkiye ile AB arasında geçen hafta yapılan Karma Parlamento Komisyonu tutanakları TBMM’ye sunuldu. Türkiye’den hukukun üstünlüğü ve temel haklarla ilgili taleplerini sıralayan AB, güvenlik, dış politika ve enerjide ortak hareket vurgusu yaptı. Türkiye de, AB’den Gümrük Birliği’nin revizyonunu istedi ve reform çalışmalarına kesintisiz devam etme sözü verdi. 

AB, 2025 yılına kadar beş bin kişilik bir askeri mücadele gücü oluşturacak. Birlik, bu sayede askerî olarak ABD’ye daha az bağımlı olmayı istiyor. Mücadele gücünün, ‘Avrupa’nın en iyi eğitilmiş ve kriz anlarında hızla konuşlanma yeteneklerine sahip olması’ hedefleniyor.

İsveç’in Malmö kentinde 18 yaşındaki bir öğrencinin Latin Lisesi’ne balta ve bıçakla girerek düzenlediği saldırıda iki öğretmen hayatını kaybetti. Saldırının nedeni henüz bilinmiyor.

✍️ Fehim Taştekin’in ‘Esad’ın BAE ziyareti Orta Doğu’da neleri değiştirebilir?’ başlıklı yazısı: “BAE'nin Şam’la diyaloğu ilerletmesi bir meydan okuma olarak görülebilir mi? Bu durum Körfez’deki ortakların ABD’den kopmayı göze aldıkları anlamına gelmese de Washington’a verilmek istenen mesaj açık: ‘Müttefiklerin kaygıları ve taleplerini ciddiye aldığın kadar ciddiye alınırsın.’”

Fotoğraf: Beyaz Perde

41’inci İstanbul Film Festivali’nin programı açıklandı. Bu kapsamda 12 günde 43 ülkeden 164 yönetmenin filmleri gösterilecek. Açılış ise Berlin Film Festivali’nde ‘En iyi Başrol Performansı’, ‘En İyi Senaryo’ ve ‘Sanat Sinemaları Birliği’ ödüllerini kazanan ‘Rabiye Kurnaz George W. Bush’a Karşı’ filmiyle yapılacak.

Disney Channel Türkiye, yayın hayatına son vereceğini duyurdu. Kanalın tüm içerikleri, bu yaz Türkiye’de hizmete girecek Disney+ platformunda yer alacak. 

• Aynı gruba bağlı FX ve FOXCrime kanallarının geleceği henüz belirsiz. Daha önce gruba bağlı kanallardan FOX Life Türkiye kapanmıştı.

Türkiye’de 2020 yılında vizyona giren ‘The Gentlemen’ filminin dizi uyarlaması, Netflix’te yayınlanacak. Dizinin pilot bölümünü, filmin senarist ve yönetmeni Guy Ritchie yazdı.

Türkiye-Almanya Film Festivali’nde ‘En İyi Film’ ödülü, Ferit Karahan’ın ‘Okul Traşı’ filmine verildi. ‘En İyi Yönetmen’ ödülünü ise ‘Çatlak’ filminin yönetmeni Fikret Reyhan aldı.

• ‘En İyi Kadın Oyuncu’ ödülü ‘George W. Bush’a karşı Rabiye Kurnaz’ filmindeki performansıyla Meltem Kaptan’a, ‘En İyi Erkek Oyuncu’ ödülü ise ‘Nasipse Adayız’ filmindeki performansıyla Ercan Kesal’a verildi.

Fotoğraf: Futbol Arena

Galatasaray'ın stadyumu Ali Sami Yen Spor Kompleksi Nef Stadyumu, çatısına kurulan güneş enerji panelleriyle Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi. Stadyumun çatısına kurulan 10 bini aşkın güneş paneli, dünyanın en büyük stadyum üstü güneş enerjisi santrali özelliğine sahip. 

• Kurulan panellerin yılda yaklaşık 2 bin hanenin tüketimine eşdeğer 4 bin 650 MWh elektrik üretme gücü bulunuyor.

Hollanda'nın Ajax takımında kadın çalışanları taciz ettiği için görevine son verilen eski futbol şubesi sorumlusu Marc Overmars, Belçika Pro League ekiplerinden Royal Antwerp'in yeni teknik direktörü oldu.

• Çalışanlara cinsel içerikli mesaj ve fotoğraf gönderdiği ortaya çıkan Overmars özür dilemiş ve “Maalesef sınırları aştığımı fark etmedim” demişti.
• Oyunculuk döneminde Hollanda futbolunun en önemli yıldızlarından biri olarak kabul edilen Overmars, Ajax’ın yanı sıra Arsenal ve Barcelona’da oynamıştı. 

‘Just Stop Oil’ (Sadece Petrolü Durdurun) isimli grubun üyeleri neden kendilerini Premier League maçlarında kale direklerine bağlıyor?

• Kemal Sunal'ın oğlu Ali Sunal ve Fatih Ürek ile dans ettiği video, yıllar sonra ortaya çıktı. 
• 2022 Sony Dünya Fotoğraf Yarışması’nda kazanan fotoğraflar…
• Video: Belgrad Ormanı’nda görüntülenen Orman alaca ağaçkakanı… 
• Suha Arın’ın 1984 tarihli belgeseli: ‘Kariye’
• İlhan Erşahin & Dave Harrington & Kenny Wollesen teklisi: ‘Even As You Smile’
• ‘Müzeciler Sahne Arkasını Anlatıyor’ etkinliğinin konukları, ‘Müzelik Sohbetler’ radyo programını hazırlayan Emel Gülşah Akın ve Ayça Bayrak Uluğ olacak. 23 Mart saat 20.00’de başlayacak etkinlik, Zoom üzerinden çevrimiçi olarak yapılacak.

“Gece saat 12'ye yakın sağlık bakanı aradı. Bakan olduğuna inanamadım. ‘Üzüntülerimi bildirmek için arıyorum, özür dileriz' dedi. Birisi dalga geçiyor zannettim.”

‘Tıp Bayramı’ nedeniyle Taksim Meydanı’na çelenk bırakmak isterken polisin müdahalesiyle yere düşen 89 yaşındaki hekim Erdinç Köksal.