Sayı: 3 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.250 kelime)

Hazırlayan: Seçil Türkkan

Sevmediğimiz tatları nasıl severiz? 

Brokoli, kişniş, balık ve hatta zavallı bir salatalık… Sevmediğimiz tatlar çok çeşitli, herkesin kendi hikâyesi var. Ama zaman zaman sevmediğiniz şeyleri de yemek gerektiğini düşünüyorsanız eğer, bu satırlar sizin için. Gerekçeniz sağlıklı beslenmek, hayatınızı kolaylaştırmak ya da basitçe yemek çeşitliliğinizi artırmak olabilir.

Sevmediğimiz tatlarla pek çok yerde karşılaşıyoruz. Ancak, hoşlanmadığımız tatları sevmeyi öğrenmek mümkün gibi gözüküyor. Hem zihinsel hem de fiziksel süreçleri anlamak ve bu tatlarla olan deneyimlerimizi bilinçli olarak yönlendirmek, tat tercihlerimizi değiştirebilir. 

Tat algısının temelleri

Dilimizdeki tat tomurcukları, tatları algılayarak beyne sinyaller gönderir. Bu sinyaller de genetik ve öğrenilmiş faktörler tarafından etkilenir. Örneğin, bazı insanlar sadece ebeveynleri sevmediği için bazı tatlardan uzak durur. Bünyemiz, belirli tatlara genetik olarak daha duyarlı ya da açıktır. Küçük yaşlarda maruz kaldığımız tatlar ve kültürel etkiler de tat tercihlerimizi şekillendirir.

Sevmediğiniz tatlarla barışmak için adım atın 

Bebekken 30 binden fazla tat algılayıcımız varken bu sayı özellikle 60 yaş sonrasında azalmaya başlıyor. Ama bir bebeğin tat alma duyusu, bir yetişkine göre zaten daha gelişkin durumda. İşte bu durumu bir fırsata çevirmek başlangıç için bir adım olabilir.

Kademeli maruz kalma: Sevmediğiniz tatlara yavaş yavaş alışmak bir adım. Küçük porsiyonlarla başlayıp zamanla miktarı artırarak alışabilirsiniz. Ayrıca, sevdiğiniz tatlarla sevmediğiniz tatları birleştirerek geçiş yapabilirsiniz.

Pozitif deneyimler yaratmak: Sevmediğiniz tatları hoş deneyimlerle ilişkilendirmek, bu tatları sevmeyi kolaylaştırabilir. Yemek yediğiniz ortamın ve yemeği nasıl sunduğunuzun da etkisi büyük. Sevdiğiniz insanlarla birlikte bu tatları denemek de pozitif bir etki yaratabilir.

Tatları karıştırmak: Hoşlanmadığınız bir tadı, sevdiğiniz bir tatla karıştırarak deneyin. Örneğin, brokoliyi sevdiğiniz bir sosla birleştirmek, bu sebzeyi daha çekici hâle getirebilir.

Yoğun tatları dengelemek: Mesela acı tatlara alışmak için küçük adımlarla başlayın. Dengelemek için diğer tatları kullanın. Örneğin, acı biberleri tatlı bir sosla deneyebilirsiniz ya da ekşi tatları tatlı ile dengeleyebilirsiniz. Bunun için ekşi meyveleri tatlı soslarla veya bal ile deneyin. Baharatlı tatlara alışmak için ise baharat seviyelerini yavaş yavaş artırın. Ayrıca, yoğurt veya süt gibi soğutucu bileşenlerle baharatı dengeleyin.

Sevmediğiniz tatları sevmeyi öğrenmek, sadece fiziksel değil, aynı zamanda zihinsel bir süreç. Yeni tatlara karşı açık fikirli olun. Zihinsel hazırlık, bu süreci kolaylaştırabilir. Sevmediğiniz tatları sevebilmek, sabır, açık fikirli olma ve bilinçli denemeler gerektiriyor. Tat algınızı geliştirmek, beslenme alışkanlıklarınızı çeşitlendirmek ve yeni lezzetlere açık olmak için bu mini deneyleri yapmak hayata lezzet katacak. 

yaşamın ritmi

İllüstrasyon: Refinery29 

Doğum günü depresyonu… Bu kadarı olmaz gibi gelse bile, bazı insanlar için doğum günleri beklenenin aksine psikolojik açıdan zor geçebiliyor. Bu duygu araştırılmaya değer, ancak uzmanlardan öneriler de var. O gün mutluluğunuzu birinin size sürpriz yapıp yapmamasına değil, kendinize bağlamanız ve günü basit planlamanız hafiflemeniz için önerilenlerden. 

El yazısıyla yazmak, travmaları seyreltmeye yarayabilir. Elbette herhangi bir şey profesyonel bir desteğin yerini tutmasa da kurgu ya da kurgu dışı, mektup, şiir, günlük gibi yazı türlerinin beynin nöral fonksiyonlarına iyi geldiği de ortaya çıkmıştı.

ABD’de 33 eyalette marihuananın (esrarın) tıbbi kullanımının yasallaşması sorunları çözmedi. Girişimciler ve küçük ölçekli işletmeler hâlâ yüksek oranda vergi ödüyor ve pazarın büyük kısmı yeraltında. Yasal düzenlemeler yetersiz bulunuyor. Bazı çevreler bu yarı-yasallaşma hareketinin, psikolojik hastalıkları başındayken tedavi edebilecek psikedeliklere kadar genişletilmesinin bu hâliyle iyi olmayacağı görüşünde.

yarının sağlığı

Fotoğraf: Philippe Leone / Unsplash

Yeni bir araştırma, yaşlı insanların gençlere göre daha yavaş hareket etme sebeplerinin daha fazla enerjiye ihtiyaç duymalarından kaynaklandığını ortaya koydu. Uzmanlar daha çok enerjiye ihtiyaç duyulsa da günlük egzersizlerin yapılması gerektiğini söylüyor. 

Yanlış egzersiz ya da kötü duruş nedeniyle düğümlenen kasları ısı ya da buza maruz bırakmak kısa süreli de olsa işe yarıyor. Esnemek ve masaj da yine önemli çözümlerden. Bu ağrıların olmaması için ise en az 8 saat maruz kalınan bilgisayar ve telefonların kol, göz ve omuzla aynı hizada olması işi kolaylaştırıyor.   

Sosyal psikolog Jonathan Haidt, telefonun hayatının merkezine yerleşmesiyle çocukların gittikçe mutsuzlaştıklarını söylüyor. ‘Liseden önce akıllı telefonlarının olmaması’, ‘16 yaş öncesi sosyal medya açılmaması’, ‘akıllı telefonsuz okullar’ ile ‘gerçek dünyada daha fazla bağımsızlık, sorumluluk ve özgür oyunla’ Z kuşağı arasında yayılan mutsuzluk dalgasının aşılabileceğini savunuyor.

Dünyada kadınların çocuk doğurma sınırının 40’lara yükselmesi yeni bir fikri beraberinde getirdi; menopoz tarih olabilir mi? Bu abartılı bir fikir olsa da antropolog Megan Arnot dünyada devam eden bilimsel çalışmaları da baz alarak şunu söylüyor: “Şimdilik elimizde ciddi bir ilerleme olmasa da kadınlar ilerleyen yaşlarda sağlıklı çocuklar doğurdukça, menopoz yaşı da ilerleyebilir”.

bir tarif

Fotoğraf: yemek.com

Yoğurtlu semizotu salatası 

Semizotu çıktı bile. Ayıklamak zahmetli olsa da, onunla sofralar kesinlikle daha sağlıklı. Hem diyet, hem sağlıklı yaşam için uygun bir yapraklı. 

Malzemeler: 1 bağ semizotu, iki salatalık, birkaç yaprak taze nane, istenirse közlenmiş kapya biber, sarımsak, yoğurt, tuz, karabiber, zeytinyağı, biraz pulbiber, ceviz.

Sarımsaklı yoğurdu hazırlıyoruz. Tüm malzemeleri hazırladıktan sonra karıştırıp biraz buzdolabında dinlendiriyoruz. Eşlikçi, ana yemek olarak kullanılabilir. Afiyet olsun.

güzellik - bakım

İllüstrasyon: Edith Pritchett / The Guardian 

Mat rujlar çok güzel gözükse de dudakları kurutma etkisi korkunç. Alt tabakaya dudak peelingi yapmak ve dudak fırçalamak ilk önerilenlerden.  

Yaşlanmak, yaşamanın bir parçası ancak uzmanlar şekerin bunu hızlandırdığı görüşünde. Artan sivilceler, kırışıklıkların görünümü, siyah noktalar, yaraların daha geç iyileşmesi gibi dertleri olanların, şeker tüketimine de bir göz atması iyi olabilir.

‘Kaşsızlıktan’ şikâyet edenlerin ya da gür kaşları olmasını isteyenlerin başvurduğu yöntem ‘microblading’ yani kaş dövmesi 6-8 ay arası kullanılabiliyor. Uzmanların zararsız olarak nitelediği bu yöntemde kişinin kaşları uzamayı sürdürüyor.

seksoloji

Kolaj: Glamour

Esaret, porno, hâkimiyet ve daha fazlası. Glamour’dan A’dan Z’ye fetiş kılavuzu.

Egzersizin her hâli size iyi gelecek ama daha iyi bir seks hayatı için özellikle iyi gelenler var; kegel çalışmak ve yoga bunlardan bazıları.

Birlikte geçireceğiniz ilk gece için 11 seks tüyosu. Keyfini çıkarın.  

kapsül mesaj hattı

Türkiye’nin son bir haftaki gündemi geçen hafta da olduğu gibi futbol. İran Cumhurbaşkanı’nın ölümü dışında, bursluluk sınav sonuçları en önemli gündemlerimizden. Ve bu başlık en çok deprem şehirlerinden Adıyaman’da aranmış. Adıyaman Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere, çocuklar için herkese burs çağrısında bulunmuştu. 

kapsül soruyor

Zeyno Pekünlü (sağda), Begüm Özden Fırat (solda) ile sanatçı konuşmasında. (Fotoğraf: Ayça Çiftçi)

Sanatçı Zeyno Pekünlü’nün son kişisel sergisi ‘Bütün Ahları’, Karaköy’deki Sanatorium’da açıldı. Pekünlü, 1 Haziran’a kadar görülebilecek sergisinin çıkışını Kapsül’e şöyle anlattı: 

“‘Bütün Ahları’ sergisi, içinde bulunduğum ve gözlediğim kadarıyla içinde bulunduğumuz kolektif ruh hâlinden çıktı. Sergiye ismini veren ‘Bütün Ahları’, son senelerde alınmış ahlarımız, çektiğimiz ve ettiğimiz ahlarla ilgili. Hem acıyı, hem rahatlama isteğini, hem hafifleme arzusunu, hem ilenmeyi, hem adalet arzusunu kapsıyor. ‘Mükemmel Döngü’ videosu ise savaşların bitmesini, seçimlerin gelmesini, arkadaşlarımızın hapisten çıkmasını, dava sonuçlarını, bir sonraki 8 Mart’ta yürüyüp yürüyemeceğimizi, kısaca son senelerde giderek artan ve bitmeyen bekleme hâlimize, geçmişle geleceğin arasında asılı kalmamıza dair. Bu kolektif olumsuz duyguların arasında ise birimiz pes ettiyse başkaları devam etti, yorulan dinlendi, giden gitti, kimi gidenler döndü, eski gruplar bitti, yeni ağlar için niyetler oldu, ölçeği küçülmüş de olsa toplantılarımız, bir şeyler yapma niyetimiz devam etti. Eğer devam etmiyor olsaydı, beklenti de olmazdı, sonsuz bir bekleme hâlinde de olmazdık gibi geliyor. Mustafa Avcı, sergide yer alan ‘Olasılıklar, Bağlantılar ve Önemler’ serisinden bahsederken bu yüzden ‘ısrarlı ve kolektif çabalar’ diyor. Zira bu dijital baskı serisi, kişisel defterlerimdeki 20 seneye yayılan toplantı notlarından çekilmiş işaretlerden kurulmuş kompozisyonlar. Toplantı notlarının kendilerini göremesek de o birlikteliklerin sürdüğünü, bir şekilde bir takım köşelerde bekleme hâlini kırmak için elimizden geleni yaptığımızı hatırlatmak istiyor.” 

kapsül iyi yaşam öneriyor

Fotoğraf: Artam

Bahar ve yaz sergileri derlemesi. 

24 Mayıs’ta Müzeler Haftası kapsamında Miniatürk’te ‘Minik Kaşifler Etkinliği’ var.  25 Mayıs’ta da 8-12 yaş arası çocuklar için takı tasarım atölyesi İBB Cem Karaca Kültür Merkezi’nde.

The Verge yılın en ilginç oyunları, filmleri ve televizyon programlarını listeledi:  ‘The best entertainment of 2024’ 

İlki 17. İstanbul Bienali kapsamında yapılan 3. Manda Festivali, 1 Haziran’da Ağaçlı Köyü Fatih Parkı’nda düzenlenecek. Festivalin kapıları çevre ve sürdürülebilirlikle ilgilenen herkese açık.