Sayı: 79 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.327 kelime)

Dayanışma kültürü: 'Otur, sıfır'

Hazırlayan: Gülşah Görücü

Dünyanın en bereketli coğrafyası, Mezopotamya’nın bir yüzü, Anadolu’nun ötekisi. Hepsi bir, biz hepsinin üzerinde yaşıyoruz. Toprağından besleniyoruz, havasını soluyoruz, üç tarafımız kocaman denizler. Doğası başka, suyu başka bir kültür cenneti ama tüm bu gerçekler, sayıca az duyarlı olanlarımız dışında kalanlar için deyim yerindeyse adeta umurlarının on beşi. Bu sadece bir cennet değil, aynı zamanda da bir cinnet. 

Hoş geldiniz! 

Buradan buyrun lütfen. Kendinizi evinizde gibi hissedin.

‘Türkiyem Türkiyem Cinnetim’

Fotoğraf: Üzerinde ‘Neşe’ yazan mozaik (MS 3./Hatay)

Anda kalmayı başaramıyoruz. Gel gör ki alanımızda kalmaya, ötesiyle berisiyle ilişkilenmemeye, ‘bana dokunmayan yılan bin yaşasın’cılığa öyle bir kaçıngan bağlanmışız ki, tarihin en büyük depremlerinden biri oluyor ve geçen bir yılın ardından öğrenilmiş ‘dayanışamama’ çaresizliğimizle baş başa kalıyoruz. Gerçekten de ‘Kahrolsun bağzı şeyler’!

Arkeolog, yazar ve akademisyen İsmail Gezgin “Yardım değil, dayanışma kültürü oluşturmamız gerek” diyor. Öyledir. 6 Şubat depreminin ardından bölgeye giden gönüllülerin ve dayanışma, örgütlenme ve kalkınma projelerinde yer alan ekiplerin hakları ödenemez. 

İsmail Gezgin, ‘eksik ve lümpen’ dayanışma kültürümüzün ihtiyacını şöyle tanımlıyor: “İhtiyaç öyle bir ihtiyaç değil. Ama buna alışmışlar. Dayanışma gösterilecek insanlar açlıktan, sefaletten sürünüyor olsun istiyorlar. Oysa ki hayat eskisi gibi, sadece karın doyurma meselesi değil; eğitim, barınma, kültür meselesi. Bunların yeniden tesis edilmesi vicdan rahatlatacak, sadakayla geçiştirilecek bir mesele değil. Felaket hep ötekinin felaketi değildir, özellikle de Türkiye gibi bir ülkede yaşıyorsan… Bu felaketleri kendi felaketlerimiz olarak hissetmediğimiz sürece bu kültürü de oluşturamayacağız. En temel sorunlarımızdan biri bu.”

“Ölüm bir düzeltmedir” der Vanga. Umuyorum ki, depremin ve bunca ölü bedenin yanında haysiyetimizin de toprağa girmesinin ardından gelecek bir düzeltme olsun. O düzeltmeden sonra da, eğer gezegenin her felaketini kendi felaketimiz gibi görmüyorsak bu tünelden çıkış yok. “Sihirli sözcük örgütlenmek”, her seferinde hatırlamak ve hatırlatmak dileğiyle…

haber turu 

Fotoğraf: Depo Photos

‘47'liler’den ‘Kuşatma’ya, 1972 Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazanan ilk kadın olma tacını ona veren kitabı ‘Parasız Yatılı’dan ‘Benim Sinemalarım’a; öyküleriyle, romanlarıyla edebiyatımızın en şahsına münhasır isimlerinden Füruzan aramızdan ayrıldı. Füruzan, Türk edebiyatının sessiz devrimlerinden biriydi. İlkokul mezunuydu hâlbuki; ancak bilgisi, görgüsü ve eşsiz bakış açısıyla entelektüel olmanın anlam dünyasını genişletecek kadar vizyonerdi. 29 Ekim 1932’de İstanbul’da Feruze Çerçi adıyla doğan Füruzan, 1950’lerde tiyatroyla ilgilenmeye başlamış, daha sonra edebiyata yönelmişti. Nefesini sanatta bulan ve bugün eserleriyle nefes almamızı sağlayan Füruzan’ın 91 yıllık ömrü kalanlara ilham olsun.  

Sinema Yazarları Derneği’nin (SİYAD) 56. Türkiye Sineması Ödülleri adayları belli oldu. 11 ayrı kategoride adaylar, dernek üyelerinin oylarıyla belirlendi. En çok aday gösterilen filmler; ‘Kuru Otlar Üstüne’, ‘Karanlık Gece’ ve ‘Hayat’. 

Amerikan Futbolu Ligi NFL'de, Super Bowl'u San Francisco 49ers'ı mağlup eden Kansas City Chiefs kazandı ve son beş yıldaki üçüncü şampiyonluğuna imza attı. Her yıl sahnesinde büyük isimlerin ağırlandığı organizasyonun merakla beklenen devre arası şovunda Usher'ın yanında, Will.i.am, Alicia Keys ve Ludacris de sahne aldı. Geceye damgasını vuran ise, son  yıllarda katıldığı her etkinlikte olduğu gibi yine Taylor Swift oldu. Partneri, Kansas City'nin yıldızı Travis Kelce ile ilişkisi NFL’in kimyasını neredeyse değiştirmiş ve lige yeni bir izleyici kitlesi kazandırmıştı. Swift'ın, 2009 yılından bu yana arasında husumet olduğu Kanye West'i stadyumdan attırmaya çalıştığı ve West’in Swift'in önündeki koltukları satın almaya çalışarak ‘Swift'i gölgede bırakmak’ istediği iddia ediliyor.

Fotoğraf: The NYT

Arjantin’de yerleşim yerlerine uzak bir mağarada, dönemin insanları tarafından yerleşilen son yerler arasında yer alan Patagonya'daki bilinen en eski kaya sanatı buluntuları keşfedildi. Çizimler en az 8 bin yaşında zira Science Advances'te yayınlanan bir çalışma; gizemli tarak benzeri desenin yaklaşık 8 bin 200 yıl önce yapıldığını söylüyor. ‘Cueva Huenul 1’ isimli arkeolojik sitede insan figürleri, hayvanlar ve soyut tasarımlardan oluşan yaklaşık 900 tablo yer alıyor.  

Sanatçı ve aktivist Ai Weiwei, Batı’daki sansürün ‘daha gizli, sağlam ve kalıcı bir şekilde işlemesi’ nedeniyle ‘daha büyük bir tehdit’ oluşturduğuna işaret etti. Ai Weiwei, “Bireysel konuşmayı doğrudan hedef alan geleneksel otoriter rejimlerin aksine Batı'daki sansür, sözde demokratik siyaset ve daha geniş bir kavram olan sözde ifade özgürlüğü çerçevesinde daha incelikli bir şekilde kendini gösteriyor" diyor ve hiç de haksız sayılmaz.

20 Nisan-24 Kasım 2024 tarihleri arasında düzenlenecek ‘Venedik Bienali Türkiye Pavyonu’ bu yıl Gülsün Karamustafa’nın mekâna özel ürettiği eseri ‘Oyuk ve Kırık Dökük: Bir Dünya Hâli’ başlıklı yerleştirmeye ev sahipliği yapacak. Karamustafa, 50 yıldan uzun süredir, göç, bellek, aidiyet, kültürel kimlikler gibi toplumsal meselelere odaklanarak sanat pratiğini sürdürüyor. Sanatçının yeni eseri, savaşlar, afetler, doğa ve çevre sorunları gibi zorluklar sonucu ortaya çıkan acıları, kaybolan değerleri ve zayıflayan insan ilişkilerini ele alıyor. 

İBB Şehir Tiyatroları’nın Cumhuriyetin 100. yılında düzenlediği ‘100 Yıllık Ayna’ çalıştayı dört günün ardından sona erdi. Çalıştayda; tiyatronun geçmişi, güncel meseleleri, gelecek çalışmalar, tiyatroda çeviri, oyun yazarlığı, temsiliyet hakkı gibi toplam 32 başlıkta oturumlar düzenlendi.

nerede ne var?

Fotoğraf: Zilberman Galeri

Sena Başöz’ün ‘Kaçınılmaz Koreografi’sini görmek için son gün 24 Şubat, yer: Zilberman Galeri.

Hep oyuncu olmak istemiş ama hayatını dublör olarak geçirmeye mecbur kalmış Kemal ve başına gelenler. Ankara Cermodern, 21 Şubat akşamı ‘Dublörün Hikâyesi’ni ağırlıyor. 

Arkaoda, BİNA, Bant Mag. güçlerini birleştiriyor, müzikseverleri iki günlük mini festival ‘YanYana’ Kadife Sokak’a davet ediyor. Konserler ve DJ setlerle 16-17 Şubat’ta iki mekânın farklı katlarına yayılıyor. Etkinliklere katılım ücretsiz, mekânlar kapasitesiyle sınırlı.

WOW-Dünya Kadınlar Festivali İstanbul sunar: Saliah (DJ Set), Öncesi: el1fkk - Sonrası: BOA 17 Şubat’ta Babylon’da.

Mimar Erhan İşözen’in küratörlüğünde, Resul Aytemür'ün yağlıboya resimleri kente dair bir izlenim sunuyor. ‘Mega Kentin Kaotik Büyüsü’ Yapı Kredi bomontiada’da 28 Şubat’a kadar ziyaret edilebilir. 

Kulaklarımızın pasını itinayla silen ve sahnelerin son zamanlarda gördüğü en yetenekli isimlerden Mert Demir, 17 Şubat akşamı Hayal Kahvesi İzmir’de.

‘TREPLEV’ 20 Şubat Salı Decollage Art Space’de: “Aşk, ya bir zamanlar muazzam büyük olan bir şeyin büzülüp ufalmış bir kalıntısıdır ya da gelecekte gelişip muazzam büyük bir şeye dönüşecek bir şeyin bir parçasıdır.” 

Beyoğlu’nda alternatif müzik yaşamaya devam ediyor. Los Angeleslı melankolik synth-pop ikilisi ‘Drab Majesty’, 17 Şubat akşamı Blind’da. 

Galeri Nev İstanbul’un Aras Seddigh, Bilge Friedlaender, Levent Aygül, Osman Dinç, Sinem Dişli eserlerini bir araya getiren grup sergisi ‘Zihnin Işıkları, Soğuk ve Gezegenimsi’ Gizem Gedik küratörlüğünde gerçekleşiyor ve ilhamını Sylvia Plath’ın intiharından iki yıl önce yazdığı ‘Ay ve Porsuk Ağacı’ şiirindeki dizelerden alıyor. 

2010 yılında Dr. Burak Onur Erdem tarafından kurulan ve dünyanın en iyi korolarıyla aynı sahneyi paylaşan Rezonans Koro, ‘Seyreder Alem Seni’ ile 18 Şubat’ta Beyoğlu St. Antuan Katolik Kilisesi’nde olacak.

''yüzlerce kervân yola düşer, gider;

sense yapayalnız gidiyorsun amma

tek başına yüzlerce kervânsın zaten.''

Dîvân-ı Kebîr

Kendi kervânını tanımak işi çok mühim bu dünyada ve herkesin ‘Yapılacaklar’ listesinde en birinci maddede yer alması lazım geliyor. Fikreden bir akıl ve hisseden bir gönülden daha başka da bir tarafı var biz insanların. Bir düşünün bakalım kendi kervânınızı, hissedin yola çıktığınız bedeninizi. İçimiz hava dolu bir et ve kemik parçası mıyız biz sadece? Değiliz.

“Kerametten yüce irademiz var” bir kere ve bu irade de beden tapınağımızda bir yerlerde saklı. Kanımız mesela her gün ortalama 20 bin kilometre boyunca pompalanıyor damarlarımız içinde. Damarlarımızı birleştirsek 60 bin mil uzunluğuna gelebiliyor. Gözlerimiz ışığı saklıyor, epifiz bezimiz dünyanın en saf altınını üretiyor ve omuriliğimiz bizim şarj aletimiz. 

Hepsi bir, hepsi bizde, hepsi bizim. Kendi kervanınızı tanıyın sevgili okurlar. Önce bir tanıyalım kervanlarımızı diyorum ben. Sonra bakarız yolda mı düzüyoruz, yoksa yola çıkmadan önce mi? Sevgiyle kalın. 

kapsül kültür öneriyor

Fotoğraf: Sara Messinger

Koreograf Angela Trimbur’un dans resitali için yüzlerce yetişkin amatör seçmelere katıldı ve herkes seçmeleri geçmeyi başardı. Bu yetişkinler, çocukluktaki ders dışı etkinliklerden ayrı kalan ve kendi katarsis alanlarını talep eden yetişkinler. 

David Wengrow ve David Graeber’den eşitsizliğin kökenleri üzerine: ‘İnsanlık tarihinin seyri nasıl değiştirilir?’

Bir 8 Mart daha kapımızı çalmak üzereyken, Pınar Selek’in yazısı: ‘Şiddetin içindeki erkeklik…’ 

Jean-Pierre Jeunet, bugüne kadarki en sevilen filmi Amélie'yi kaç kez izlediğini bilmiyor. Ancak bir izleyişi var ki hiç aklından çıkmıyor: Temmuz 2021'de Cannes Film Festivali tarafından plajda düzenlenen özel ücretsiz gösterim.

Ece Ayhan sordu, Füruzan yanıtladı: ‘Sınıfına sırtını dönmek kimin haddine?’

Volkan Konak’ın müziği bırakmasında Hagrid’in payı olabilir. 

Bu 29 Şubat, dört yılda bir ama güzel bir 29 Şubat. Berkun Oya imzalı mini dizi ‘Kuvvetli Bir Alkış’ 29 Şubat'ta Netflix'te.

‘68 kuşağının özgürleştirici ruhuna açılan bir pencere: ‘Düşler, Tutkular ve Suçlar (THE DREAMERS) MUBI’de gösterimde.

Kazı ekibi, Stratonike ve Antiokhos’un aşkını unutmadı, ölümsüz aşkların kentinden tarihe bir 14 Şubat notu düştü.

Bu albüm sanki eski zamanlar kokuyor: Hazlett’ten ‘Goodbye to the Valley Low’