Sayı: 85 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.370 kelime)

İçinde yüzyılların sesi

Hazırlayan: Gülşah Görücü

Çağdaş müzik sahnesinde elektronik müziğin başına gelmiş en yetenekli isimlerden Nils Frahm’ın icadı ‘Dünya Piyano Günü’, piyanodaki tuş sayısından yola çıkarak her yılın 88. günü dünyanın dört bir tarafında gerçekleşen konser, etkinlik ve çevrimiçi yayınlarla kutlanmaya devam ediyor.

‘Dünya Piyano Günü’, pandemi sonrası hırpalanan müzik endüstrisi gerçeklerine rağmen küresel bir fenomene dönüştü. Her sene takvimin 88. gününde, 29 Mart’ta kutlanan bu özel gün, bu sene ‘artık yıl’ yaşamamız münasebetiyle dün kutlanmaya başladı; etkinlik ve yayınlar bugün de devam ediyor. Frahm’a göre “Piyano ve ona dair her şey; performansçılar, besteciler, piyano ustaları, akortçular, taşıyıcılar ve en önemlisi dinleyiciler, kutlanmayı hak ediyor.”

Nils Frahm (Fotoğraf: NPR)

Bir enstrümanı kutlamak mümkündür

Nils Frahm’ın dünyanın en büyük piyano tasarımı olan 4.5 metre uzunluğundaki ‘Klavins 450’yi hayata geçirmek için 2015 yılında başlattığı ‘Dünya Piyano Günü’ yıllar içerisinde her yılın 88. günü, sektör paydaşlarının da piyanoda kutlanacak bir şeyler görmesiyle daha da büyüdü. Frahm’ın sosyal medyadan girişimleriyle başlayan bu kutlama hızla dünyanın dört bir yanına yayıldı. Konser ve yayınların yanı sıra radyo programları, podcastler, çalma listeleri, çeşitli etkinlik ve eğitim programları ile yıllar içerisinde bir fenomene dönüşen ‘Dünya Piyano Günü’, yeni müzikleri de beraberinde getiriyor: ‘Piano Day Vol. 3’ bunlardan biri. 

Piyanonun büyüsünü ve çok yönlülüğünü kutlamak için bestelenen, daha önce yayınlanmamış 10 özel parçanın yer aldığı derlemede Hideyuki Hashimoto, Jean Kapsa, Hugar, Burçe Karaca ve Jakob Lindhagen gibi isimler yer alıyor.

Klasik müziğin hafızası Deutsche Grammophon da 2024 Dünya Piyano Günü'nü kutluyor. Deutsche Grammophon, piyanonun en efsane isimlerinden Víkingur Ólafsson, Lang Lang, Alice Sara Ott, Daniil Trifonov ve Hélène Grimaud ile hazırladığı programının prömiyerini YouTube yayınıyla yaptı. 

Deutsche Grammophon'un yeni video ve ses yayın platformu STAGE+, Yellow Label'ın dünya standartlarında piyanistlerden oluşan olağanüstü kadrosunun performanslarıyla dolu bir konser programı sunuyor. ‘Dünya Piyano Günü’ programı da bu platform üzerinden takip edilebiliyor.

Bugün 88 dakika da olsa piyano dinlemek herkese iyi gelecektir. Marifet hayatta kutlanacak şeylerin de olduğunu görebilmektedir. Dünya Piyano Günü kutlu olsun!

haber turu 

Fotoğraf: Euronews

Avrupa'da 2024 yılının ağacını seçmek için yapılan 15 ülkenin ağaçları arasında yapılan oylama tamamlandı. ‘Bahçenin kalbi’ isimli 200 yıllık kayın ağacı, ‘Avrupa’da Yılın Ağacı’ ödülüne layık görüldü. Listede binlerce yaşındaki zeytin ağaçları da bulunuyordu ancak ‘Bahçenin kalbi’ oy verenlerin gönlünü çaldı. Polonya'nın Niemcza kentinde bulunan Wroclaw Üniversitesi Botanik Bahçesi'nde yer alan 200 yıllık ağaç, internet üzerinden yapılan bir ankette 39 bin 158 oy aldı. İkinci sırayı 24 bin 807 oyla, Fransa’dan ‘Bayeux’ün Ağlayan Kayını’ aldı. Üçüncü sırada ise 13 bin 933 oy ile 'Luras'ın Zeytin Ağacı' yer alıyor. Ağacın, Sardunya'nın küçük bir kasabası olan Luras'ta yaklaşık 4 bin yıldır ayakta durduğu tahmin ediliyor. Tunç Çağı’ndan bu yana bu ağaç ayakta. 

İstanbul sokaklarında bu yaz metal müzik yankılanacak. Konserler peşi sıra duyurulmaya devam ediyor. Scorpions, Megadeth, Judas Priest, Deep Purple, Bruce Dickinson, Opeth, Accept, Sodom, Dark Tranquillity ve dahası bu yaz müzikseverlerle buluşuyor. 

‘Karayip Korsanları’, yakın gelecekte aramıza geri dönebilir, ancak bu kez Johnny Depp olmadan. Yapımcı Jerry Bruckheimer, 4.5 milyar dolarlık seriyi ‘yeniden başlatmayı’ planladığını söylüyor. Kötü şöhretiyle nam salmış aktör Johnny Depp'in baş karakter ‘Kaptan Jack Sparrow’ olarak geri dönüşüne yeşil ışık yakmadığını ima etmesi de gözden kaçmıyor. 

1974'ten bu yana iyi edebiyatı onurlandırmak, okuma alışkanlığımızı teşvik etmek ve eleştiri kaslarımızı geliştirmek şiarıyla çalışmalarına devam eden Ulusal Kitap Eleştirmenleri Birliği 2023’ün en iyilerini seçti. 2023 ödülleri, otobiyografi, biyografi, eleştiri, kurgu, kurgu dışı ve şiir olmak üzere 6 temel kategoride verildi. Aramıza katıldığı ilk günden bu yana edebiyat çevrelerince övgülere doymayan Lorrie Moore’un, ‘A Gate at the Stairs’ten bu yana yayınladığı ilk romanı, bir çağdaş zombi romantizmi ‘I Am Homeless if This Is Not My Home’ listenin öne çıkan isimlerinden. 

2019'da çıkan yangınla harap olan Paris'teki Notre-Dame Katedrali, 8 Aralık’ta yeniden ziyarete açılıyor. UNESCO listesindeki katedral, yangından önce yılda ortalama 12 milyon ziyaretçiyi ağırlıyordu. Yeniden inşa için öngörülen 550 milyon euroluk bütçenin altında kalması hedefleniyor. Yangının ardından toplanan devasa bağışlardan 150 milyon euro kadarının da harcanmadan kalacağı tahmin ediliyor.

Beyoncé, yeni albümü ‘Act II: Cowboy Carter’ ile geri döndü. Kraliçe B, 8. stüdyo albümünde köklerine saygı duruşunda bulunuyor, Teksas’a, tüm ‘kovboy ve kovgirllere’ el sallıyor ve Country müzik üzerinde ince eleyen, sık dokuyan başka bir sanatsal icat arayışına girişiyor. Kendisi her ne kadar “Bu bir Country albümü değil. Bu bir Beyoncé albümü” notunu düşse de, 10 Şubat’ta yayınladığı ‘TEXAS HOLD ‘EM’ isimli teklisi buram buram Country müzik kokuyor, daha doğrusu Beyoncé kokulu Country müzik kokuyor. Albümde Beyoncé’nin ‘Jolene’ coverına Willie Nelson eşlik ediyor. Beyoncé, albümün yapımının beş yıldan fazla sürdüğünü söylüyor.

‘Planet Hollywood’ müzayedesinde satılanlar haftanın en çok konuşulanlarından oldu. Titanic’te Rose’un hayatını kurtaran ve fakat Jack’in hipotermisine derman olmayan kapıyı hatırlarsınız. Jack, kapının üzerinde yeterince yer olmadığı için “Önce canan” demiş, Rose’un hayatını kurtarmayı tercih etmiş ve kendisini okyanusun mavi derinliklerine bırakmıştı. İşte, o balsa ağacından yapılma kapı ‘Heritage Auctions'ın ‘Planet Hollywood Müzayedesi’nde 718 bin 750 dolara satıldı. Kapı, 'Titanic'in yeni sahibini bulan tek aksesuarı değildi. Kate Winslet'in aynı sahnede giydiği elbise de 118 bin 750 dolara alıcısını buldu. Müzayedede satılanlar arasında ‘Indiana Jones and the Temple of Doom’ filmindeki kamçı ve Jack Nicholson'un ‘The Shining'deki baltası gibi ikonik aksesuarlar da yer alıyor. 

Bir jenerasyonun hayal dünyasının taşlarını itinayla döşeyen Tim Burton harikası ‘Beetlejuice’ yıllardan sonra geri dönüyor. Efsanevi rolü Beterböcek ile geri dönen Micheal Keaton’a, ilk filmde de olduğu gibi Winona Ryder ve Catherine O'Hara eşlik ediyor. Serinin devamı ‘Beetlejuice Beetlejuice’un yayınlanan fragmanına baktığımızda serinin bu filmine katılan isimler arasında Jenna Ortega, Monica Bellucci ve Willem Dafoe da yer alıyor. Film ülkemizde 6 Eylül'de vizyona girecek.

nerede ne var?  

Can Göknil’in ‘Ardıç Kuşu’ başlıklı kişisel sergisi, 20 Nisan’a kadar Bozlu Art Project Mongeri Binası’nda sanatseverlerle buluşuyor. Sanat dünyasında 50. yılını geride bırakan Göknil, bu kez ilhamını ardıç kuşlarından alıyor; sanatta ve doğada döngü ve denge kavramları irdeliyor.

Yapı Kredi Kültür Sanat’ın ‘Kültür ve Psikanaliz Söyleşileri’ etkinlik serisinin ilk ayını, ‘Freud’dan önce felsefede bilinçdışı var mıydı? (II)’ kapatıyor. Bu kez psikanalist Talat Parman soruyor ve felsefeci Zeynep Direk yanıtlıyor. Söyleşi, bu akşam saat 18.00’de Yapı Kredi Kültür Sanat Loca’da.

Institut Français Türkiye, yazar, akademisyen ve çevirmen Tahsin Yücel anısına bu yıl dördüncüsünü düzenleyeceği ‘Çeviri Ödülü’nü duyurdu. Başvurular, 1 Nisan–12 Mayıs tarihleri arasında yapılabilir. İki kategorideki başvurular, 31 Mart 2023–30 Mart 2024 tarihleri arasında yayınlanmış eserlere açık. Çizgi roman alanındaki ödül kategorisinin başvuruları ise 30 Mart 2022–30 Mart 2024 tarihleri arasında yayınlanmış eserlere açık. 

Dünyaca ünlü piyanist ve besteci Fazıl Say ve sayısız ödüle layık görülen çellist Nicolas Altstaedt, bu akşam Zorlu PSM’de. 

Kapadokya'nın eşsiz coğrafyasında gerçekleşen ve müzik, çağdaş sanat, gastronomi, açık hava etkinlikleriyle eşsiz bir deneyim sunan Cappadox’a çok az kaldı. 23-26 Mayıs tarihleri arasında ‘Değişen Gökler’ teması altında düzenlenecek Cappadox için biletler satışta.

Türkiye ile Japonya arasındaki diplomatik ilişkilerin 100. yılında Sabancı Üniversitesi, ‘Sakura Festivali’ne ev sahipliği yapıyor. Festival 2 Nisan’da gerçekleşecek ve bilet geliri ‘Geleceğe Söz Ver’ burs programına aktarılacak. Japon kültürünü Sabancı kampüsüne taşıyan bir dizi etkinliğin düzenleneceği festivalde Hayao Miyazaki’nin Oscar ödüllü ‘Çocuk ve Balıkçıl’ filmi gösteriminin yanı sıra Kufuki, Yogetsu Akasaka, DJ Salam, Dj Kunio Teramoto ve Cem Adrian da sahne alacak.

kapsül kültür öneriyor

Mevsiminde yiyeceksin: Şevketibostan. Bostanotu, şevketotu, mübarekdikeni, akkız ve kenger olarak da biliniyor. Akdeniz ikliminin nemli havasını seviyor ve doğada kendiliğinden yetişiyor. Doğada dolaşırken sıkça karşılaştığınız ama ne olduğunu asla bilmediğiniz bir ot kendisi. Dikenli ve sarı bir çiçek açıyor. Kökleri ve yaprakları tüketilebiliyor. Girit'ten Ege’ye gelen mübadillerin mutfağımıza iftiharla tanıttığı üzre şevketi bostanın alametifarikası kemikli kuzu etiyle pişirmekte. Yaprakları haşlanarak, zeytinyağı ve limon eşliğinde salata olarak da yenebiliyor. Pazar tezgâhlarında onu limonlu su içinde görürsünüz, kararmasın diye. Aldıktan sonra da pişirmek için hızlı davranmak gerekiyor. Nazı kadar besin değeri de yüksek. Karaciğeri temizliyor, kırışıklıkları gideriyor, spazma iyi geliyor ve muhteşem bir hücre yenileyici. Bu haftanın tarifi Berraque’den: levrekli şevketibostan. 

Son zamanların en çok takip edilen bilim kurgu yazarı Liu Cixin'in nevi şahsına münhasır üçlemesi olan 'Üç Cisim Problemi'nden uyarlanan Netflix dizisi yayında. 

Can Kozanoğlu ve Mirgün Cabas seçim öncesinde siyaseti değerlendiriyor: “Zaten bütün toplumsal hayatta söylediğin söz, yapabileceğin sınırlı etki, ortalama iki buçuk yılda bir oy kullanmak.”

Sanatçı Gülsün Karamustafa ve küratör Alex Klein ile memleket, direniş ve sanat üzerine: ‘Başka türlü bir pasaport’ 

27 Mart Dünya Tiyatro Günü için “Sanat Barıştır” diyen Uluslararası Bildirisi'ni, 2023 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Norveçli yazar Jon Fosse, Ulusal Bildiri’yi ise oyuncu, yönetmen ve yazar Tamer Levent kaleme aldı. 

Ortaoyuncular’dan Anıl Nişancalı’nın serisi ‘Küfür Dili ve Edebiyatı’ bölümü: ‘zor söylenen küfürler’