Ailesi Gaziantep Islahiye’de yaşayan gazeteci Aydın Demir, şahit olduklarını ve depremzedelerin yaşadıklarını Kapsül Pazar için kaleme aldı.

Aydın Demir

6 Şubat sabahı İstanbul’da uyandığımda telefonumda onlarca çağrı ve mesajın olduğunu gördüm. Annem aramıştı; lise döneminden, İstanbul’dan, Türkiye’nin farklı illerinde yaşayan arkadaşlarım aramışlardı...

Birbirlerinin varlığından haberdar olmayan bunca insanın sabahın 5’inden itibaren aramış olması hiç anlaşılabilir bir durum değildi. Ve sonra gelen mesajlardan rastgele birisini açtım: “Islahiye'de deprem olmuş, sizinkiler iyi mi?”

Annemle görüştük. Ablamlara ulaşılamıyordu. Telefon kapandı ve bir buçuk gün boyunca hiç görüşemedik. Sonrasını pek hatırlamıyorum. Zamanın nasıl geçtiğini anlamak gittikçe zorlaşıyordu. Araç yok, uçak yok, yollar kapalı, Hatay Havalimanı çökmüş… Bu haberleri duydukça çaresizlik sarıyordu etrafımı. Bir gün sonra yola çıkabildim. Düşünemiyordum o anda hiçbir şeyi. Öylece kalakaldım. Uçakla Adana’ya gittim, ailemi ve insanları bölgeden çıkartmak gerekiyordu.

Yol boyunca bir yanılsama içerisindeydim. ‘Af yanılması’ yaşıyordum. Bir idam mahkûmunun son ana kadar affedilebileceğini düşünmesi gibi gördüklerimin, duyduklarımın, yakınlarımın yaşadıklarının, hayatlarını kaybetmiş olmalarının, enkaz altında olmalarının bir yanılsama olduğunu düşünürken buluyordum kendimi çoğu defa.

Fotoğraflar: Aydın Demir

Üzerime çöken ağırlığın içerisinde dört elle umut kırıntılarına sarılıp sanki hiç de kötü şeyler olmamış gibi düşünmeye başlamıştım. Kendimi buna zorluyordum.

Bu yanılsama, arkadaşlarımın enkaz altında olduğu, yakınlarımın cansız bedenine ulaşıldığı haberleriyle aniden sarsılıyordu.

Adana’da büyük zorluklarla bulduğum bir araçta, İskenderun’da arama kurtarma görevlisi olan biriyle yolculuk yaptım. Yüzündeki donukluk her şeyi anlatmaya yetiyordu ve fazla geliyordu.

Islahiye’ye vardığımda geceydi. Ambulansların mavi ışıkları, cenaze araçlarının yeşil ışıkları aydınlatıyordu sadece sokakları. Çocukluğumun bir kısmının geçtiği şehre gelmemiştim sanki. Başka bir yerdi burası. Başka bir yer olmasını arzuluyordum. Ama değildi. Tam olarak orasıydı. Ailem sağdı ama çok fazla yakınımızı, arkadaşımızı, sevdiğimiz insanı kaybettiğimiz göz göre göre cinayetin işlendiği bir ilçeydi artık orası. Önümüzde, gerçekten cevaplanması gereken sadece bir soru var şimdi.

Fay hattının geçtiğini, orada büyük bir deprem olacağını bilip belediye meclislerinde çok katlı binalar yapılmasına müsaade etmek, yasaları eğip büküp rant uğruna, insanların emekli ikramiyelerinden biriktirip almak istedikleri mezarları onlara ev diye satmak nereden bakarsanız bakın canavarca hisle insan öldürmek değil mi?

Dört gün sonra ulaşabildiğim Islahiye’de ailemi ve birçok insanı tahliye ettikten sonra karşılaştığım Adil Erkoç’un yaşadıklarını size aktarmak istiyorum. Adil, organize sanayii bölgesinde yer alan bir fabrikada işçi olarak çalışıyor. Depremin olduğu gün gece vardiyasında olan Erkoç, kardeşi ve yengesiyle birlikte 5 yaşında ve 4 aylık iki yeğenini kaybetti. Adil, zamanında ve profesyonel bir arama kurtarma çalışması olsaydı yakınlarının kurtulabileceğini söylüyor. 80 kişinin yaşadığı ve sadece 10-12 kişinin kurtulabildiği Gözde Apartmanı’na bir gün sonra ulaşabildiklerini söylen Adil, o günü şöyle anlatıyor:

“Türkbahçe köyünde oturuyoruz. Fabrikadan eve dört saatte yürüdüm. Köyden enkaza ulaşmamız çok uzun sürdü. Araba yok, olsa da yollar kapalı. Yürümek bile çok zor. Giderken gördüğümüz manzara hayretlere düşürüyordu. Her yer yıkılmıştı. Yanından geçtiğimiz enkazların yanında sesler geliyordu. Yardım çığlıkları… Bir şey yapmak istiyoruz ama ne yapacağımızı bilmiyoruz. Enkaza ulaştığımızda, görür görmez ‘Buradan kimse sağ çıkamaz’ diye düşündüm.

Kendi çabamızla moloz kaldırmaya çalıştık. Ama nereye kadar? Profesyonel bir arama kurtarma ekibi yok. Bir tane kepçe gelmişti. Kepçe çalışma yaptığı sırada, binadan yan tarafa savrulan enkazdaki 5 yaşındaki yeğenim Elif’e çarpıyor. Normalde yaşayan Elifimizi kanlar içerisinde enkazdan çıkarıp ambulansa bindirdik. Elif öldü. Onu deprem değil, bilinçsiz arama kurtarma çalışması öldürdü. Enkazın başında çaresiz beklemekten başka yapacak bir şeyimiz yok. Gecemiz gündüzümüz bir oldu.

Sanırım dördüncü gündü. Kardeşimi bulduk enkazda. Dört aylık yeğenime sarılmış, siper olmuş halde yüzükoyun yatıyordu. Bebeğimizi sol kolunun altından çıkardık. Kendisinin yarısı enkazda, yarısı dışarıdaydı. Ekipman olmadığı için çıkaramadık kardeşimi. Bebeğimizi ceset torbasına koyduk. Tam dört ya da beş saat enkazın kenarında öylece torbada kaldı. Bir şey de yapamıyoruz.”

“Arama kurtarma yapılmıyor muydu?” sorusuna şöyle yanıt veriyor: “Profesyonel bir ekip yoktu. Sonradan Soma’dan madenciler geldi, ‘Biz gireceğiz’ dediler ve kardeşimin yarısını çıkardılar. Enkazdan çıkarılanların hiçbirisi yaşamıyordu. Yengeme bir gün sonra ulaştık, yani altıncı gün. Yengemde morarma yok, belli ki yaşıyormuş. Ne zaman, nasıl öldüğünü bilmiyoruz. Otopsi de yapılmadığı için hiç bilemeyeceğiz. Bildiğimiz tek şey var; insanları bilerek öldürdüler.”

İlk gün kardeşinden ses alındığını söyleyen Adil, “Siyasi bağlantıları olan insanlara mı gittiler bunu bilemiyoruz ancak bildiğimiz şey o binayı boşladılar. Belki yine öyle oldu; ölümü de torpille dağıttı birileri. AFAD’ın tek yaptığı talimat vermek. Madenciler gelince yakınlarımızın cansız bedenlerine ulaşabildik” diyor.

Islahiye’de durum nasıl?

“Çoğu insan umudunu yitirmiş. Hiçbirimizde yaşamak için moral yok ancak yine de yaşamamız gerektiğini düşünüyoruz. Psikolojik desteğe ihtiyacımız var. Lütfen sesimizi duysunlar. Çıktığımızda selamlaştığımız insanların çoğu yok artık. Kimisi hayatta değil. Kimisi buradan uzaklara gitti. Çok tarifsiz durumlar yaşıyoruz. Bir umutsuzluk oluyor insanın içerisinde. İşte öyle. Bekliyoruz sabırla.”

Yardımlar düzgün şekilde ulaşıyor mu?

“Eşyayı ortaya indirip herkes kapışsın dediler. İnsanlık değil bu. Yardımlarda canı istenilene veriliyor, canı istenmeyene verilmiyor. ‘Muhtara yakacağımız yok’ dedim. Bana dedi ki, ‘Hanımının gözü açık olsaydı. Aşağıda dağıtıyordum. Herkes geldi yağmaladı. O da alırdı.’ Ben de dedim ki, ‘Sen muhtar değil misin? Herkesin numarası var, adresi var. Arayıp sormak çok mu zor? Arasan gelir alırdık.’ Muhtarın gelen yardımları stokladığına dair tanıklıklarımız var. Hükümetin hiçbir şeyini görmedik. Hesabımıza daha önceden kömür yardımı aldık diye 4 bin lira kadar yatmıştı. Evimize ‘hasarsız’ raporu vedikleri için herhangi bir maddi yardım da alamadık. Çocuklarımız okula gitmiyor hâlâ.”

Depremden 13 gün sonra çalıştığı fabrika tarafından çağrılmış Adil. Üstelik ne kadar ücret alacakları da söylenmemiş. Önceki ayda 28 saat olan fazla mesaisinin 24 saat olarak girildiğini, bu ay ne kadar maaş verileceğini bilmediklerini anlatıyor söz arasında: “Bir ekmek yiyoruz şu dönemde. Ekmeğimizden olmayalım diye ses çıkaramıyoruz. Ne yatarsa ona razı oluyoruz.”

Adil, kendi deyimiyle ‘sağlam’, insan onuruna yaraşır çalışma koşulları olan bir iş olursa çalışacağını söylüyor. Ama bir yandan da hiç umudu yok.

Ekliyor: “O işler de torpille dönüyor. Düzelir diye bekliyoruz.”