Emrah Temizkan

Hızlı düşünen zeki bir fare ve şanssız olduğu kadar sakar bir kedi. Kapsül Pazar sizi bu hafta kült çizgi dizi Tom&Jerry’in hikâyesine götürüyor.

Aynı evde yaşayan bu ikilinin yaratıcıları ise Metro-Goldwyn-Mayer (MGM) stüdyosunda çalışan ABD’li animasyon yapımcıları William Hanna ve Joseph Barbera. Yıllar içinde ‘Taş Devri’, ‘Ayı Yogi’, ‘Jetgiller’, ‘Scooby-Doo’ gibi ‘zamansız’ birçok çizgi diziye hayat verecek olan bu ikilinin Tom ve Jerry’yi seyirciyle buluşturduğu tarih ise 1940.

İkilinin en önemliği özelliği, animasyon filmleri geleneksel 6 dakikalık zaman dilimi dışına çıkararak televizyon dünyasına getirdikleri yeni yaklaşım olur.

‘Puss Get the Boot’ ismiyle yayınlanan bu ilk bölüm, Jasper adında gri ve beyaz tüylü bir kedi, adsız bir fare ve bir Afro-Amerikan Amerikalı ev hizmetçisini içeriyordu.

İlk bölümün Oscar adaylığından sonra serinin devamı için çalışan ikili, yeni bir isim arayışına girer. Öneriler arasında, rom ve konyakla yapılan geleneksel Noel kokteyli ‘Tom ve Jerry’de karar kılınır. Bu tercihe neden olarak, popülerliği ve akılda kalıcı olması gösterilir.

İzleyici, konuşmayan bu iki hayvanın 6 ila 9 dakikalık hikâyelerle örülü ev arkadaşlığını benimser.

Yıllar sonra ise tam isimlerinin Thomas Jasper ‘Tom’ Cat Sr. ve Gerald Jinx ‘Jerry’ Mouse olduğu ortaya çıkar.

Hikâye

‘Slapstick komedi’ türünün örneklerinden biri olan Tom ve Jerry’nin çatışmaları, düşme, takılma, çarpışma gibi komedi unsuru yaratan fiziksel hareketlerle doludur.

Her bölümünde farklı mekân ve karakterlere yer veren serideki kovalamacalarda, ev eşyaları da önemli bir yer tutar. Kaza ve çatışmalar sırasında zarar gören ikili, hemen sonra eski hâllerine geri dönerler. Gerçekçi yaralanma ve kan görülmeyen hikâye, ‘slapstick komedi’ unsurlarını vurgular.

Kovalamacaların bu sayede devam ettiği bu yaklaşım, çocukları korumayı da amaçlar. Tom ve Jerry’de yaşananlar değişen dünyanın isteklerine ayak uydurur. Tom’a kötü davranan ve fareden korkan Afro-Amerikan ev hizmetçisi ‘Mammy Two Shoes’ karakteri, yıllar içinde beyaz ve zayıf bir kadın olarak gösterilir. Tom’un sigara içtiği sahneler ise sansürlenerek yayınlanır.

Karakterler

Sessiz senaryoya sahip seride, aksiyonu vurgulamak ve sahnelere duygusallık katmak için müzik kullanılır. İkilinin nadiren de olsa konuştukları ‘The Lonesome Mouse’ gibi bölümlerin yanı sıra Tom, dişi kedilere kur yaparken şarkı söyler. ‘Tom and Jerry: The Movie’ ise ikilinin düzenli olarak konuştuğu tek film.

Kurnaz ama sakar bir kedinin karşısında zeki ve atik bir fare. Sakin ve cesur bir farenin hırslı ve sinirli bir kediye kurduğu küçük tuzaklar. Kovalanan taraf olarak ‘seyirci desteğini’ de arkasına alan farenin, eve zarar veren sakar kedinin evin diğer sakinlerinin hışmına uğramasını büyük bir zevkle izlemesi…

Tom genellikle bağırır, homurdanır veya mırıldanırken Jerry daha çok tiz çığlık sesleri çıkarır.

Tom'un tuzaklarından oyunlarla kaçan ve onu manipüle eden Jerry, serinin eğlence dinamiğinin baş aktörüdür. Zekâsıyla hayatta kalan Jerry, onunla birlikte planlar yapan seyirciyle de bağ kurar.

Seride yıllar ilerledikçe, ikilinin etkileşime gireceği yeni karakterler de yer alır. Başta kedi ve köpekler olmak üzere Tom’a rakip karakterlerin ağırlıkta olduğu seride, kimi zaman Tom ve Jerry’in ortak düşmana karşı ‘işbirliğine gittikleri’ de görülür. Ancak Tom, Jerry’e karşı hareket etmek için bu hayvanlar arasında kimi zaman farklı ittifaklar da kurar. Bu esnada Jerry de boş durmaz ve ağırlıklı olarak diğer fareleri yanına alır.

Tom, insanlar tarafından ağırlıklı olarak sevgi görürken Jerry’le ‘baş edemediği’ ve sakarlığıyla eve zarar verdiği için kötü muameleye de maruz kalır. Jerry ise insanları korkutur ancak iki taraf birbirine fazla yaklaşmaz. Kaçınılmaz son, devreye Tom’un girmesiyle başlar.

Nerede izlerim?

ABD kültür endüstrisinin etkisiyle başta İngiltere olmak üzere dünya genelinde büyük bir izleyici kitlesine ulaşan ikili, renkli televizyonun geldiği 1984 sonrası TRT aracılığıyla Türkiye’deki evlere de konuk olur.

Yıllar içinde birçok farklı isimle devam eden seri, uzun metrajlı sinema filmleriyle perdeye de döner.

Dizi, hâlen ücretli platformlardaki çocuk kanallarında yayınlanmaya devam ediyor. Filmleri ise birçok dijital platformda yer alıyor.

Dahası:

Cartoon Network video listesi: ‘Tom ve Jerry’

Warner Bros. video listesi: ‘The Tom and Jerry Show’

Kapsül Pazar’ın ‘Mickey Mouse’ başlıklı bülteni: ‘Oh boy!