Türkiye bu hafta, kitleleri hüzünde ortaklaştıran bir kayıp yaşadı. Rasim Öztekin’in ölümü, hem kendisinin hem Ortaoyuncular’ın hem de Ferhan Şensoy’un toplumsal değerini bir kez daha hatırlattı.

Haftalık Doz’da konumuz, Ferhan Şensoy’un kişisel hikayesinin Ortaoyuncular’a gidişi ve tabii ki kavuk.

Tüm bu dünyayı anlamak için hikayeyi 1975’e sarıyoruz. Fransa ve Kanada yıllarından sonra Türkiye’ye dönen Ferhan Şensoy, Devekuşu Kabare ve TRT’ye yazdığı skeçlerle geniş kitlelere ulaştığı bir dönemin ardından kendi tiyatrosu Ortaoyuncular’ı kuruyor.

14 Mart 1980'de Harbiye'de, Yapı Endüstri Merkezi Salonu’nda ilk kez Şahları da Vururlar’ oyunuyla perdelerini açan Ortaoyuncular’ın bünyesinde, Nöbetçi Tiyatro adlı bir gençlik grubu da kuruluyor.

‘Muzır Müzikal’ oyunu Şensoy’un anlatımıyla “Gerici kesimden büyük tepki görüyor” ve 77’nci gösterisinden sonra 7 Şubat 1987 gecesi Şan Tiyatrosu’nda kuşkulu bir yangın çıkıyor. Muzır Müzikal sona eriyor, yargılanan Şensoy, 21 gün hapis cezasına çarptırılıyor.

Şensoy yıllar sonra yangını şöyle anlatıyor: “Bir ara bizi koruyan polisler değişti ve duşta olduğumuz sırada bizi diri diri yakmak istediler. Tiyatroyu ateşe veren aşırı dinci polislerdi.”

Yangından sonra satılan biletlerin iadesi için 10 gün içinde ‘Ferhangi Şeyler’i yazan Şensoy, gazete okuyup yorumladığı bir bölümü de oyuna ekliyor.

‘Ferhangi Şeyler’, 1987’den itibaren pandemiye dek aralıksız sahneleniyor. 

Tarihi Ses-Opereti’ni onaran Şensoy, salonu Ses-1885 adıyla açıyor. Ortaoyuncular, ‘Soyut Padişah’ oyunuyla Küçük Sahne’den Ses-1885’e taşınıyor.

Tiyatro ve yayınevi olarak halen Ses-1885’te yaşayan Ortaoyuncular’ın kurucusu Ferhan Şensoy, pandeminin başından bu yana Bodrum’da yaşıyor.

Bir kavuk meselesi 

‘Komik-i şehîr’ (Meşhur komik) unvanıyla tanınan orta oyunu sanatçısı Kel Hasan Efendi’nin kavuğunun sahipleri sırasıyla İsmail Dümbüllü, Münir Özkul, Ferhan Şensoy, Rasim Öztekin ve Şevket Çoruh.

Kavuğun ikinci sahibi Dümbüllü’nün devir anında Özkul’a şunları söylediği biliniyor: ”İlle birine vermek zorunda değilsin, vereceğin adam Türk tiyatrosunu senden sonra alıp başka bir yere götürecek bir bayraktar olacak, bu halkın tanıdığı sevdiği muhalif bir komik olacak.”

Ferhan Şensoy, 1989’da Özkul’dan devraldığı kavuğu 2016’da devretti..

Kavuğu kime devredeceği zaman zaman kamuoyunda tartışılan Şensoy’un seçimi, Ortaoyuncular’da yetiştirdiği Rasim Öztekin oldu. 

İkili kavuğun teslim töreninde, ‘Pardon’ adıyla sinemaya uyarlanan ‘Çok Tuhaf Soruşturma’ oyunundan bir kesit de sundu. 

Şensoy gibi tiyatroya Galatasaray Lisesi’nde başlayan Öztekin’in Ortaoyuncular’la tanışması 1980 yılında gerçekleşti.

Birlikte sayısız oyun sahneleyen Şensoy ve Öztekin ikilisi, Şensoy’un yazdığı televizyon dizileri ve sinema filmlerinde de rol aldı.

Öztekin, Ocak 2009'da geçirdiği rahatsızlıktan dolayı tiyatrodan ayrıldı.

Sağlık sorunları nedeniyle tiyatro yapamayan Öztekin, geçen yıl kavuğu devretmeye karar verdiğini duyurdu. Şensoy’un da onayını alan Öztekin, kavuğu Şevket Çoruh’a devretti. 

Dahası

Şensoy’un Öztekin’in cenazesinde okunan mektubundan: “Bir gün ben de uçup geleceğim gökyüzüne, buluşuruz gökyüzünde, neşeli bir meyhanede.”

Ortaoyuncular oyunlarının kaydı: ‘Soyut Padişah’, ‘İstanbul’u Satıyorum’ ve ‘İçinden Tramvay Geçen Şarkı’

‘Ferhangi Şeyler’in 2000’inci oyununun anı videosu…

Öztekin, yemek tariflerinin de yer aldığı YouTube kanalında anlatıyor: ‘Ferhan Şensoy ile yollarımız nasıl kesişti?’

Şensoy’un gelen soruları yanıtladığı 10 bölümlük podcast: ‘Soru Cevap’

Öztekin’in oynadığı toplumsal cinsiyet rollerinin yer değiştirdiği film ‘Tersine Dünya’...

Şensoy’un sesinden: Ülkü Tamer’in ‘Nereden Geliyorsun’ şiiri…

Şensoy ve Öztekin ikilisinin birlikte rol aldığı sekiz bölümlük dizi: ‘Boşgezen ve Kalfası’

Tuncel Kurtiz’in sesinden: Şensoy’un ‘Şarabi’ şiiri…

Şensoy ‘Ustam’ dediği Haldun Taner’le tanışmasını anlatıyor: “Galatasaray’da izledi, ‘Sen kabarecisin, gel peşimden’ dedi.”

Şensoy’un Aralık 2019’da Enver Aysever’e verdiği söyleşi: “Ruhen serseriyim ama çok disiplinliyim işimde.”