Sayı: 202 - Ortalama okuma süresi: 4 dakika (1.055 kelime)

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

Kuş ötüşü neden ruh sağlığımıza iyi gelir?

Araştırmalar, kuşların doğayla bağlantı kurmanın bir yolu olduğunu ve bunun da daha iyi bir vücut ve beyin sağlığıyla ilişkili olduğunu gösteriyor.

Ruh sağlığınızı iyileştirmek mi istiyorsunuz? Kuşlara kulak verin.

Fotoğraflar: Unsplash

İki yıl önce Scientific Reports'ta yayınlanan iki çalışma, kuşları görmenin veya duymanın zihinsel sağlığımıza iyi gelebileceğini ifade etti.

Araştırmalar doğayla daha fazla temas ve etkileşimin vücut ve beyin sağlığı ile ilişkili olduğunu gösterdi.

Kuşlar bu faydaların özel bir kaynağı gibi; neredeyse her yerdeler ve bizi doğaya bağlamanın bir yolunu sunuyorlar. Ağaçlarda ya da çalılıklarda gizlenmiş olsalar bile, ötüşlerini duyabiliyoruz.

Max Planck Enstitüsü'nde çevresel sinirbilim yüksek lisans öğrencisi ve araştırmalardan birinin yazarı olan Emil Stobbe, “Kuş ötüşünün özelliği, insanların şehirde doğayla çok fazla temasları olmasa bile, kuşları canlı ve bozulmamış doğal ortamlarla ilişkilendirmeleri” diyor.

Son araştırmalar ayrıca, kulaklıkla bile olsa kuşların ses kayıtlarını dinlemenin olumsuz duyguları hafifletebileceğini öne sürüyor.

Kuşların etrafında olmak 

Kuşlarla günlük karşılaşmalar daha iyi bir mental sağlık demek. 

Bir araştırmada, yaklaşık 1.300 katılımcıdan ‘Urban Mind’ adlı bir telefon uygulamasını kullanarak günde üç kez çevreleri ve duygu durumları hakkında bilgi toplamaları istendi.

Katılımcılara araştırmacıların kuşlara baktığı açıkça söylenmedi - uygulama aynı zamanda uyku kalitesi, hava kalitesinin değerlendirmesi ve konum gibi diğer hayati veriler hakkında da veri topluyordu. 26.856 değerlendirme, gerçek dünyada gerçek zamanlı olarak, mental sağlıkla neyin ilişkili olduğuna dair zengin bir veri sundu.

Verileri analiz eden araştırmacılar, eğitim, meslek ya da olumlu mental sağlıkla ilişkilendirilen yeşil ve sulak alanın varlığı gibi diğer olası açıklamaları hesaba kattıklarında bile, kuşları görmek ya da duymakla ruh sağlığının iyileşmesi arasında önemli bir ilişki buldular.

Faydalar kuşlarla karşılaşmanın ötesinde de devam ediyordu. Bir katılımcı bir noktada kuş gördüğünü veya duyduğunu bildirmişse, bir sonraki kontrolde kuşlarla karşılaşmasa bile saatler sonra da zihinsel olarak daha iyi hissediyordu.

King's College London Psikiyatri, Psikoloji ve Nörobilim Enstitüsü'nde doktora adayı ve çalışmanın yazarlarından Ryan Hammoud, bunu ‘kalıcı bir bağlantı’ olarak nitelendiriyor.

İlginç bir şekilde, kuşlar hem sağlıklı katılımcılara hem de dünya çapında en yaygın mental bozukluklardan biri olan ve geleneksel ilaç tedavilerine her zaman yanıt vermeyen depresyon teşhisi konmuş kişilere fayda sağlıyor.

Hammoud, bunun, kuş yaşamını sürdürecek ortamları koruma ve muhafaza etme çabaları için ilginç bir anlamı olduğunu söylüyor: “Çünkü depresyondaki insanlar kuş seslerine ve bölgedeki kuş yaşamına karşı olumlu reaksiyonlar gösteriyor.”

Kuş seslerini dinlemek kaygı ve paranoya duygularını hafifletiyor

Duyduğunuz kuş sesleri ruh hâlinizin iyileşmesine yardımcı olabilir.

İkinci bir çalışma, kuşların kısa - sadece altı dakikalık - ses kliplerini dinlemenin sağlıklı katılımcılarda anksiyete, depresyon ve paranoya duygularını azaltabileceğini buldu.

İkinci çalışmada yer almayan Hammoud, “Kulaklıkla kuş sesi dinlemek, mental sağlığa faydalı olabilecek aynı etkilere ulaşmayı başardı” dedi, “Bu çok ama çok güzel bir bulgu.”

Fotoğraflar: Depo Photos

Araştırmacılar 295 çevrimiçi katılımcıdan duygusal durumlarını kendi kendilerine değerlendirmelerini ve bir bilişsel hafıza testi yapmalarını istedi. Sonra, katılımcılara rastgele olarak kuş sesleri ya da daha az ya da çok çeşitlilikte trafik gürültüleri dinlettiler. Daha sonra, katılımcıların duygusal ve bilişsel durumlarını yeniden ölçtüler.

Daha çeşitli kuş sesleri (sekiz türün akustik akrobasisini içeren) dinleyen katılımcılar, anksiyete ve paranoya duygularında önemli düşüşlerin yanı sıra depresif semptomlarda da azalma bildirdiler. Daha az çeşitli kuş şarkıları (iki kuş türü) dinleyenler de anksiyete ve paranoya duygularında önemli bir azalma bildirdi.

Buna karşılık, az ya da çok çeşitli trafik gürültüleri dinlemek depresif durum belirtilerini kötüleştirdi.

İkinci çalışmanın yazarlarından Stobbe, araştırmanın “doğanın iyileştirici yönlerini ya da şehir yaşamının o kadar da olumlu olmayan etkilerini” gösterdiğini söyledi.

Doğa seslerinin sağlık üzerindeki etkilerine ilişkin daha önce yapılan araştırmalar, bu seslerin bilişsel faydalar bile sağlayabileceğini ortaya koymuştu, ancak ikinci çalışma bu bulguyu tekrarlamadı.

Doğa ve kuşlar bize neden fayda sağlıyor?

Stobbe, kuşların doğayla ve onun sağlık üzerindeki etkileriyle daha fazla bağ kurmamıza yardımcı olduğunu ve doğaya ne kadar bağlı olursak bu etkilerden o kadar fazla faydalanabileceğimizi söylüyor.

‘Dikkat restorasyonu teorisi’ olarak bilinen doğanın sağlıklı etkilerine ilişkin bir hipotez, doğada bulunmanın konsantrasyonu artırdığını ve stresli şehir yaşamına ilişkin zihinsel yorgunluğu azalttığını ileri sürüyor. Kuş sesleri gibi doğal uyaranlar, dikkatimizi tutan ama aynı zamanda yenilenmesini sağlayan ‘yumuşak büyülenme’ ile meşgul olmamızı sağlayabilir.

Doğa - ve kuş sesleri- stresi de azaltır. Hammoud, önceki araştırmaların, yeşil alanlarda geçirilen zamanın kan basıncını ve kortizol seviyelerini düşürebileceğini ortaya koyduğunu söylüyor.

Kuş seslerinin beynimizi nasıl etkilediği henüz anlaşılamadı, ancak nörogörüntüleme çalışmaları, doğaya maruz kalmanın diğer biçimlerinin stres azaltıcı beyin tepkilerine yol açtığını buldu.

Şehrin içinde yürümeye kıyasla doğada yürümek, depresyon ve diğer mental bozukluklarla bağlantılı olan saplantılı düşünceleri ve beynin prefrontal korteksinin bu düşüncelerle ilişkili bölümündeki aktiviteyi azaltıyor. Bir doğa manzarasını izlemek, davranışsal stres tepkilerini düzenleyen posterior singulat korteksi harekete geçiriyor.

Kuşları görmek için dışarı çıkmak aynı zamanda daha fazla fiziksel aktiviteyi teşvik ediyor, bu da mental sağlığı olumlu etkiliyor, açık havada egzersiz yapmak da egzersizin sağlığa faydalarını artırıyor. 

Kuş ötüşünden en iyi şekilde nasıl yararlanılır?

Farkında olun

Dışarı çıktığımızda, eğer dinlemezsek, kuşların öttüğünü unutmak kolaydır.

“Farkında olmaya çalışın. Aslında yapmanız gereken tek şey bu” diyor Stobbe. “Ve bu küçük adımla, bu faydalı sonuçları elde etmeye veya dışarıda geçirdiğiniz zamanı artırmaya bir adım daha yaklaşabilirsiniz.”

Meraklı olun

Bu kuş da ne? Cornell Ornitoloji Laboratuvarı tarafından üretilen ‘Merlin Bird ID’ ve ‘BirdNet’ gibi akıllı telefon uygulamaları, etrafınızda öten kuşları tanımlamaya ve spektrogramını görselleştirmeye yardımcı olabilir. Bunlar veya eBird gibi uygulamalar da gördüğünüz kuşu boyutlarından, renklerinden ve konumundan tanımlamanıza yardımcı olur.

BirdCast gibi araçlar, bölgenizdeki kuş göçlerinin canlı haritalarını vererek ne kadar kuş aktivitesini kaçırıyor olabileceğinizi ortaya çıkarır.

Dahil olun

Kendi arka bahçenizde kuşları izleyebilir ve dinleyebilirsiniz. Ayrıca bir kuş gözlem grubu bulabilir ve bölgenizdeki diğer kuş gözlemcileriyle tanışabilirsiniz.

Anda olun

Yakın zamanda yapılan bir çalışma, gözlemledikleri kuşlara dair hissettikleri neşeye yoğunlaşan kuş gözlemcilerinin, sadece gördükleri kuşları sayanlara göre daha fazla zihinsel fayda bildirdiklerini ortaya koydu.

Her iki çalışma da kuş seslerinin stresli bir dünyada zihnimizi yatıştırmak için ya da klinik bir ortamda anksiyete veya paranoya hastalarını tedavi etmek için kullanılabileceğini öne sürüyor.

Stobbe, “İnsanlar sadece doğayı temsil eden şeylerin ses CD'lerini dinleyerek kolay, erişilebilir tedavi veya önleme tekniklerini kullanabilirler” diyor. “Ya da elbette bizzat doğanın içinde bu etkileri aramaya çalışabilirler.”

Orijinal metin: Richard Sima/The Washington Post

Çeviri: Kapsül 

bugünkü destekçimiz

Şakir Paşa Ailesi: Sanat, Skandallar ve Dönemin İzleri

NOW TV'nin merakla beklenen yeni dönem dizisi Şakir Paşa Ailesi: Mucizeler ve Skandallar, Türk sanat ve kültür tarihinin önemli bir ailesine ışık tutuyor. Dizinin öyküsü, Osmanlı'nın son dönemlerinden Cumhuriyet’e uzanan bir zaman diliminde, sıra dışı bir ailenin hikayesini konu alıyor. Dönem atmosferini güçlü bir şekilde yansıtan dizi, izleyenleri hem tarihin tozlu sayfalarına hem de sanatın büyülü dünyasına davet ediyor.

Şakir Paşa ailesi, Türk modern sanatına damga vuran önemli isimleriyle tanınır. Dizi, Halikarnas Balıkçısı olarak tanınan yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın baba evine dönüşüyle başlayan aile içi çatışmaları ve trajedileri ele alıyor. Ressam Fahrelnisa Zeid, gravür sanatçısı Aliye Berger ve seramik sanatçısı Füreya Koral’ın sanatsal yolculukları, ailenin dinamiklerini oluştururken, Osmanlı'nın çöküş dönemindeki toplumsal değişimleri de yansıtıyor.

Dizide usta oyuncuların performansları dikkat çekiyor. Başrollerde Vahide Perçin ve Fırat Tanış yer alırken, Cem Yiğit Üzümoğlu, Denisse Capezza, Devrim Yakut ve Nilsu Berfin Aktaş gibi güçlü isimlerin yer aldığı yapım, derinlikli karakterleri ve etkileyici hikayesiyle dikkat çekiyor. Ayrıca, sürpriz bir şekilde Meryem Uzerli de diziye konuk olarak katılarak heyecanı artırıyor.

Büyükada’da çekilen dizi, 20. yüzyılın başlarındaki İstanbul’un atmosferini ekrana yansıtmayı hedefliyor. Dönemin giyim tarzı, mimarisi ve sosyal hayatına dair detaylar, hikayeyi daha etkileyici kılıyor. Şakir Paşa ailesinin yaşadığı trajik olaylar ve toplumsal normlara aykırı duruşları, diziyi sadece bir aile dramı değil, aynı zamanda bir dönem portresi haline getiriyor​.

Şakir Paşa Ailesi: Mucizeler ve Skandallar, tarihi bir ailenin öyküsünü etkileyici bir şekilde işleyerek izleyicilere hem duygusal hem de düşünsel bir deneyim sunuyor. Sanat ve tarihin iç içe geçtiği bu unutulmaz yolculuk için ekran başındaki yerinizi alın!

pazar önerileri

Fotoğraf: Pitchfork

Blonde Redhead’in hazırladığı 16 şarkılık liste: ‘The Sounds Of Earth December 2024’

Pınar Erkan’ın yazısı: ‘Bağdat Demiryolu, Haydarpaşa Garı ve kentsel yaşam kültürü’

Yenal Bilgici’nin yazısı: ‘Dünyayı hangi kitaplar değiştirdi?’

Mehmet Yaşin’in yazısı: ‘Bu yazıyı mideniz sağlamsa okuyun!’

Sanatçı Stacey Greene’in arkadaşlarının ruj kullanımlarını bir ‘kendini ifade biçimi’ olarak yorumladığı fotoğraf serisi.  

Socrates Dergi’nin ‘2000’ler Özel’ sayısının önizlemesi.

Ilgaz Gökırmaklı’nın yazısı: ‘Márquez, Yüzyıllık Yalnızlık romanıyla barışmış mıdır?’