İnsan vs. Makine

İnsan vs. Makine | Kapsül

Pazar

02 Şubat 2025

Sayı: 208 - Ortalama okuma süresi: 4 dakika (758 kelime)

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında ve YouTube’da. Kapsül’ün uygulaması iOS ve Android’de.

İnsan vs. Makine

Yapay zeka, zamanımızın karmaşık ve ironik öykülerinin başkahramanı olmaya başladı. Şirket yöneticilerinin verdiği cevaplar, sanki bir Dostoyevski karakterinin içsel çatışmalarını yansıtırcasına belirsiz ve girift; çoğu zaman belirsizlikle örtülü, vaaz niteliğinde ifadelerle dolu. IBM’in CEO’su Arvind Krishna, yapay zekanın “iş gücünün canlandırıcısı” olduğunu savunurken, adeta bir kahin gibi geleceği öngörmeye çalışıyor. Fakat bu iyimser tablo, Klarna’nın CEO’su Sebastian Siemiatkowski gibi daha cesur ruhlar için yetersiz kalıyor. Siemiatkowski, yapay zekanın iş dünyasında bir devrim yarattığını, çalışanları iş gücünün derinliklerinden çekip alarak onları daha anlamlı bir hayata yönlendirebileceğini savunuyor. Sanki Tolstoy’un kahramanları gibi mücadele eden bir karakterin sesiyle…

Klarna’nın kuruluş serüveni, bir Polonyalı göçmenin tohumlarını ektiği bir bahçe gibidir. Siemiatkowski’nin öyküsü, sadece piyasa değeriyle değil, aynı zamanda içsel mücadeleleriyle de şekilleniyor. Yapay zeka, onun gözünde bir çıkış yolu değil, bir evrimdir; bir yandan belirsizliklerin arasına serpiştirilmiş umut ışıkları, diğer yandan korkutucu, karanlık bir distopya olarak belirmektedir. Şirket, yapay zeka aracılığıyla işe alımları durdurmuş, çalışan sayısını azaltmışken, bu durum ardında derin bir kaygı ve melankoli bırakıyor.

Düşman değil rehber

Oysa büyük şirketler, yapay zekayı bir kıyım aracı olarak kullanmaktansa; hizmet kalitesini yükseltmek ve çalışanlarının potansiyellerini en üst seviyeye çıkarmak için değerlendirmeyi tercih ediyor. Stanford Üniversitesi'ndeki araştırmalar, bu teknolojiyle bir insanın karmaşık müşteri sorunlarında daha etkili hâle geldiğini göstermiştir; sanki bir cesur dost, zorlu yollarında insana rehberlik eden bir paladır.

Finansal sıkıntılar içinde kıvrılan Klarna, piyasa değerinin sarsılmasıyla birlikte üzerindeki ışıltısını kaybetmişe benziyor. Siemiatkowski’nin geçmişteki bir lider gibi ayrıntılara takılıp kalmadan ilerleme çabasının ardında, varoluşsal bir kaygı yatmakta. Yapay zekânın bu karmaşık dünyasında, artık kendini bir tepenin kenarında durmuş, derin bir nefesle geleceğe bakan bir gezgin gibi hissediyor. Kendi bakış açısının ve yaptığı tercihlerinin, yalnızca bir iş stratejisi değil, aynı zamanda yaşamın derin anlamlarını sorgulayan bir yaratım süreci olduğunu giderek anlamakta.

Sonuç olarak, yapay zeka iş dünyasında sadece bir araç değil, aynı zamanda bireylerin psikolojik yapısını, toplumsal dinamikleri ve ekonomik ilişkileri yeniden şekillendiren bir parodidir. Klarna’nın öyküsü, yalnızca bir şirkete ait değil; bu çağın karmaşasında kaybolmuş bireylerin hikayesidir. Ve içinde barındırdığı belirsizlik ve karmaşa, bir romanın derinliğine sığacak kadar zengin.

İtiraf ediyoruz

Kapsül Pazar bülteninde bu kısma kadar okuduğunuz metin, Klarna'nın kurucusu Sebastian Siemiatkowsk hakkında New York Times’da yer alan inceleme yazısı üzerine, ChatGPT ile yapılan bir değerlendirme ve tartışma sonucu oluşmuştur. Tüm ifadeler yapay zekaya aittir.

New York Times’da yer alan inceleme

Yapay zekanın, kendisini bir düşman değil de ‘insanlığa bir rehber’ olarak nitelendirmesi de sanırım insan ve yapay zeka konusunda ayrı bir tartışmaya yol açacaktır…

Gündem

Fenerbahçe efsanesi eski milli futbolcu ve teknik direktör Ogün Altıparmak, 86 yaşında hayatını kaybetti.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu (VDK) Başkanlığı, kayıt dışı denetimleri kapsamında, oyuncu ve ses sanatçıları ile bu sanatçıların ajanslarına yönelik inceleme gerçekleştirirken ilk aşamada 150 kişinin gelir ve beyanları arasında uyumsuzluk tespit edildi.

İstanbul’da beklenen kar yağışı için tarih belli oldu. Megakent salı gününden itibaren Sibirya’dan gelen soğuk ve yağışlı havanın etkisi altına girecek. Yalancı bahar, yerini kara kışa bırakacak, hava sıcaklığı 12 derece birden düşecek. İstanbul’da kar yağışı iki gün sürecek. Çarşamba ve perşembe günü etkili olması beklenen kar yağışı 10 santimetrelik beyaz örtü oluşturacak.

İsrail, Suriye'de ileri karakollar inşa ederek yerel halkın işgal korkusunu artırıyor. ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post, İsrail askerlerinin Suriye'de girdiği bölgeleri analiz etti. Yerel yetkililer ve halk, bölgedeki son durumu anlattı.

16 Temmuz 2020'de kaybolup 5 gün sonra cansız bedeni bulunan 27 yaşındaki üniversite öğrencisi Pınar Gültekin, Cemal Metin Avcı tarafından vahşice öldürüldü. Avcı'nın avukatları, karara itiraz etti. Yargıtay'ın itirazı kabul ederek Avcı'nın niteliksiz kasten öldürme suçundan haksız tahrik uygulanarak yargılanmasını istedi. Gültekin ailesi ve avukatı karara tepki gösterdi.

Sarallar suç örgütünün önemli isimlerinden Turan Yıldırım'ın, 3. Sınıf Emniyet Müdürü Mehmet Deniz Karakurt ile ünlü şarkıcı Merve Özbey'in eşi Kenan Koçak yardımıyla yurtdışına kaçırıldığı belirlendi. Karakurt ve Koçak gözaltına alındı.

Suriye Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, ilk yurt dışı ziyaretini Suudi Arabistan'a gerçekleştirdi.

Donald Trump'ın yasa dışı göçmenleri sınır dışı etme politikasını ağlayarak eleştiren Selena Gomez, Beyaz Saray tarafından hedef alındı. Beyaz Saray'ın resmi sosyal medya hesabından ünlü oyuncu ve şarkıcıya tepki videosu paylaşıldı.

Elektrik faturalarında yeni dönem dün resmen başladı. 1 Şubat itibarıyla belirlenen sınırı aşan kişiler artık daha yüksek fatura ödeyecek.

Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre Ocak itibariyle borsada yatırımcı sayısı 6,82 milyona geriledi. Böylelikle borsada yatırımcı sayısı 2023 Ağustos ayından bu yana en düşük seviyeyi gördü.