ABD ve Avrupa’da moda olan elektrikli scooterlar, pandeminin etkisiyle Türkiye'de de patlama yaptı. Haftalık Doz’un bu haftaki kapak dosyası, hayatı kolaylıştıran elektrikli scooterlar.

Ulaştırma ve Altyapı, Çevre ve Şehircilik ve İçişleri bakanlıklarının birlikte hazırladığı elektrikli scooter (e-scooter) yönetmeliği, hafta içinde Resmi Gazete'de yayınlandı.

2020 Aralık verilerine göre, Türkiye'de yaklaşık 3,5 milyon kişi e-scooter kullanıyor.

Yönetmelikle birlikte e-scooter kullanımına bazı kurallar da getirildi.

Buna göre e-scooterların saatte en fazla 25 kilometre hızla gidebileceğine karar verildi. Kullanım için yaş sınırı da 15 olarak belirlendi.

Araçlar yaya yollarında kullanılamayacak, bisiklet yolu veya şeridinin olduğu yerlerde taşıt yolundan sürülemeyecek.

E-scooterlar, azami hız sınırı 50 kilometre ve üzeri olan karayollarında da kullanılamayacak.

E-scooter kiralaması için lisans başvurusu yapacak şirketlerin en az 500 bin TL sermayeye, en az 250 adet de scootera sahip olması ve 10 bin TL yetki belgesi ücreti ödemesi gerekecek. Aynı zamanda üretimin yüzde 30’u yerli olmalı.

Kask tartışması

Türkiye’de bu alandaki en büyük şirketlerden Martı'nın kurucusu ve CEO'su Oğuz Alper Öktem, yönetmeliği memnuniyetle karşıladığını söyledi.

Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Derneği Genel Başkan Yardımcısı Dr. Suat Sarı’ya göre ise yönetmelikte bazı eksikler var.

Bunlardan en önemlisi kask zorunluluğu. Yönetmelikte bu araçları kullananlara bir kask zorunluluğu getirilmedi. Türkiye'de bisiklet kullanıcıları için de bir kask zorunluluğu bulunmuyor.

Olası bir kazada kafaya gelebilecek darbelerin düşük hızlarda dahi ölümcül olabileceğini söyleyen uzmanlar, bisiklet ve e-scooterlarda kask kullanmayı tavsiye ediyor.

Aynı zamanda İBB Trafik Komisyonu üyesi olan Dr. Suat Sarı’ya göre kask zorunluğunun getirilmemesinin nedeni, şirketlerin kullanıcı sayılarının düşme ihtimali.

İki büyük tartışma

Kullanıldığı ilk günden bu yana araçla ilgili iki önemli tartışma mevcut: ‘Çevreci mi ve ekonomik mi?’

Scooterların kullanım ömrünün genelde düşük olması ‘çevre dostu’ olduğuna dair tartışmalarda, itiraz olarak sunulan en önemli unsur.

Ayrıca Kuzey Carolina Eyalet Üniversitesi'nde yapılan araştırmaya göre, e-scooterlar kullanım ömrü boyunca otobüslere göre yolcu başına daha çok karbon emisyonu yaratıyor.

Sektörün dünyadaki en büyük aktörü Lime'ın CEO'su Wayne Ting, şirketin yeni nesil scooterları için artık bunun geçerli olmadığını söylüyor. Bunun nedeni, yeni araçların kullanım ömrünün artması.

Ting, "Ortalama bir scooter ya da elektrikli bisiklet kullanımı, araba kullanımındaki karbon ayak izinden çok daha azına sahip" diyor.

Sayısı ne olacak?

Yönetmeliğe göre büyükşehirlerde her ilçede o nüfusun 200'de biri kadar kiralık e-scooter lisansı verilebilecek. Bu da İstanbul'da en fazla 77 bin 300 paylaşımlı e-scooter bulunabileceği anlamına geliyor.

İstanbul'daki taksi sayısı ise 17 bin 395.

Büyükşehir belediyelerinde izin verilen paylaşımlı e-scooter sayısı kullanım oranı ve talebin artması gibi durumlarda yüzde 50 artırılabilecek. Bu durumda İstanbul'da bulunabilecek paylaşımlı e-scooter sayısı 115 bini aşabilecek.

Dahası

Türkiye'deki elektrikli scooter kiralama girişimlerinin incelemesi...

Video haber: İstanbul'da elektrikli scooterla bir gün…

İstanbul Bağdat Caddesi'nde 'karayolunda elektrikli scooter kullanmak'tan 132 liralık ilk cezayı yiyen Emir Sönmez, yaşadıklarını anlatıyor.

Video haber | İstanbul'da toplu taşımaya entegre alternatif ulaşım araçları

Martı’nın CEO’su Öktem’in, pandemi öncesi Webrazzi’ye verdiği söyleşi...

BinBin kurucu ortağı Kadir Abdik girişimin detaylarını anlatıyor.