Emrah Temizkan

​​Son yıllarda pek çok sorunun cevabını arayan Türkiye’de akıllara yeni bir soru düştü: Biz voleybol ülkesi miyiz?

Bu sorunun nedeni kuşkusuz, Türkiye’nin takım sporlarındaki en başarılı ekibi A Millî Kadın Voleybol Takımı’nın 2003’ten bu yana yükselen performansı ve kadın voleybolunda birden fazla kulüp takımının uluslararası başarısı.

13 Temmuz’dan bu yana Ankara’da devam eden Voleybol Milletler Ligi (VNL) finallerinde Türkiye, dördüncü kez üst üste yarı finale çıktı. Yarı finalde son Avrupa şampiyonu İtalya’ya 3-0 mağlup olan Türkiye, Sırbistan’la üçüncülük maçına çıkacak. TRT Spor’dan yayınlanacak karşılaşma, bugün (17 Temmuz) saat 15.00’te oynanacak. Brezilya-İtalya finali ise saat 18.30’da.

Bugüne nasıl gelindi?

Fotoğraf: TVF

1967’den sonra ikinci kez 2003 yılında Türkiye’de düzenlenen Avrupa Kadınlar Voleybol Şampiyonası, sürecin dönüm noktası olarak kabul ediliyor.

Kadın voleybolunun ilk kez Türkiye kamuoyunda bu denli görünür olduğu turnuvada Türkiye, tarihinde ilk kez final görür. Şampiyonanın favorilerinden Rusya’nın da aralarında olduğu rakiplerini üstün oyunlarıyla geçen Türkiye, Ankara’da oynanan final maçında Polonya’ya 3-0 kaybeder ve ikincilikle yetinir.

İlk çırpıda Özlem Özçelik, Neslihan Demir, Bahar Mert, Natalia Hanikoğlu, Seda Tokatlıoğlu gibi isimlerin akla geldiği ikonik takımın liberosu Gülden Kayalar, turnuvada ‘En İyi Libero’ seçilir. Kayalar ayrıca takımda bireysel ödül kazanan tek isim olur.

Bu turnuvada takıma yakıştırılan ‘Filenin Sultanları’ hitabı, günümüzde de medya ve reklam sektöründe kullanılıyor.

Kendi evinde tarihinin en büyük başarısını yakalayan takımın 2003’ün son günlerindeki durağı, dünya kupasının düzenlendiği Japonya olur. Organizasyona ilk kez katılan Türkiye, turnuvayı yedinci bitirir. Ancak bu turnuvada yaşanan bir olay, takımın kitlelere ulaşmasında büyük bir etki yaratır.

Spor tarihine ‘Ata molası’ olarak geçen olay, 10 Kasım’da Türkiye saatiyle 09.05’te yaşanır.

Ter idmanı sırasında Japonya yerel saatine göre 09.05’te filenin önünde saygı duruşunda bulunan oyuncular, Türkiye saati ile 09.05’te bir tören daha yapmayı kararlaştırır. Teknik ekip, İtalya maçı esnasında mola almalarını isteyen oyunculara olumlu yanıt verir.

İtalya’nın 18-15 önde olduğu üçüncü sette başantrenör Reşat Yazıcıoğulları’nın aldığı molada, oyuncular ve teknik ekip Türkiye’yle aynı anda saygı duruşunda bulunur. Takımın yükselen popülaritesinin etkisiyle canlı izlenen maçta yaşanan bu olay, millî takımı gündelik sohbetlerin gündem maddesi yapar.

Jenerasyon değişimi

Fotoğraf: TVF

İvmesi gittikçe artan takım sıçrama yaptığında takvimler 2011’i gösterir.

Yeni jenerasyonuyla Sırbistan’daki Avrupa Şampiyonası’na katılan Türkiye üçüncü olur ve gözünü 2012 Londra Olimpiyatları’na diker.

Avrupa elemeleri finalinde Polonya’yı yenerek Londra’ya gitmeye hak kazanan kadro, takım sporlarında Türkiye’yi olimpiyatlarda temsil eden ilk ekip unvanının sahibidir. Olimpiyat oyunlarında ilk sekiz takım arasına kalamayan Türkiye, aynı yıl düzenlenen World Grand Prix şampiyonasında bronz madalya sahibi kazanır.

2016 Rio Olimpiyatları’na katılamayan Türkiye, kadroya yavaş yavaş genç oyuncuları monte etmeye başlar. 2017’de Avrupa Şampiyonası’nda üçüncülük, 2018’de Milletler Ligi’nde ikincilik alan takım, 2019 Avrupa Şampiyonası için hazırlık yapar. 

Dört ülkenin düzenlediği turnuvanın Ankara’daki finalinde favorilerden Sırbistan’a 3-1 yenilen Türkiye, bir kez daha Ankara’da ikincilikle yetinir.

Pandemi nedeniyle verilen aranın ardından gelen 2021 yılı, takım için dönüm noktası olur. Milletler Ligi’ndeki üçüncülüğün ardından sırada Tokyo’daki Olimpiyat oyunları vardır.

23 Temmuz’da başlayan oyunlar, Türkiye için tarihi günlere rastlar. 28 Temmuz günü Antalya Manavgat’ta başlayan yangınlar, ülkenin farklı noktalarındaki 53 ilde görülür.  

Son yangının söndürüldüğü 12 Ağustos’a kadar büyük bir buhran yaşayan toplum, voleybolculardan gelen iyi sonuçlarla teselli bulur. Üç galibiyetle gruptan çıkan millî takım, çeyrek finalde Güney Kore’ye dramatik bir şekilde 3-2 elenerek oyunlara veda eder. 

Ağustos ayı içinde Avrupa Şampiyonası’na katılan millî takım, yarı finale kadar gelir. Takımın kamusal görünürlüğü zirveye ulaşırken, iki yıl sonra tekrar Sırbistan’la oynanacak maç büyük heyecan yaratır.

Ancak katıldığı her turnuvanın büyük favorilerinden Sırbistan, 3-1 kazanarak finale gider. Türkiye ise Hollanda’yı 3-0 yenerek üçüncü olur.

Kimya

Fotoğraf: Çağlar Oskay/Depo Photos

Uluslararası Voleybol Federasyonu (FIVB) tarafından ‘Son 10 yılın en iyi oyuncuları’ listesinde Naz Aydemir Akyol ve Neslihan Demir’le birlikte yer alan Eda Erdem Dündar, takımın kaptanı ve yaşı en büyük oyuncusu.

Hem oyunda hem de basının önünde lider kimliğini hissettiren Dündar, genç oyuncuların ağırlıkta olduğu takımın denge noktasını oluşturuyor.

Millî takımın güncel as kadrosu Simge Aköz, Cansu Özbay, Ayça Aykaç, Meryem Boz, Hande Baladın, Meliha İsmailoğlu, Eda Erdem Dündar, Zehra Güneş, Beyza Arıcı, İlkin Aydın, Sıla Çalışkan, Ebrar Karakurt, Bahar Akbay, Saliha Şahin, Aylin Acar ve Ceren Kapucu’dan oluşuyor. 

Bir parantez de 2017’den bu yana takımı yöneten İtalyan başantrenör Giovanni Guidetti’ye açmak gerek. 2008’den bu yana Vakıfbank’ı da çalıştıran tecrübeli koç, 2013’ten beri de voleybolcu Bahar Toksoy’la evli. İki isim, kısıtlı imkânlara sahip kız çocukların voleybolla tanışması için Türkiye’nin birçok yerinde çalışmalar yürütüyor. 

Saha kenarındaki hırsı jest ve mimiklerine yansıyan Guidetti, oyunculara göre takımı ileriye götüren en önemli etmenlerden biri.  

Türkiye’de voleybola başlama yaşı 6 ile 10 arasında. Voleybol okullarına gelen talepte yüzde 60 artış olduğunu söyleyen sektör temsilcileri, bunun sebebini 2021 yazında gelen başarılara bağlıyor.

Dahası

TRT Spor’un ‘Ata molası’nı tanıklarıyla anlattığı belgesel…  

2019 Avrupa Şampiyonası’nı ve Tokyo Olimpiyat Elemeleri’ni anlatan ‘Sebat’ belgeseli: (1), (2)

Brand Week oturumu kaydı: ‘Filenin Sultanları’ markası hangi şartlarda ortaya çıktı?

TRT Spor’un 2021 yazını anlattığı belgesel…