Dilara Koçak

Kıyafet seçerken geçirdiğiniz zamanı hiç düşündünüz mü? ‘Yarın ne giyeceğim?’ düşüncesi birçoğumuzun günlük hayatta karar vermekte en çok zorlandığı konulardan biri. Aslında bu işi çözmek hiç de zor değil. Temel birkaç kıyafet ile hem zamandan tasarruf sağlayıp hem de gezegene fayda sağlayabileceğinizi biliyor musunuz? Sizleri kapsül dolap terimi ile tanıştırmak istiyorum.

İlk kez 1970’li yıllarda Susie Faux tarafından kullanılan kapsül dolap terimi, aslında modası geçmeyen temel kıyafetleri kapsıyor. Etek, pantolon, ceket gibi elzem parçaları içeren dolap ile aynı zamanda tüketim çılgınlığının önüne geçilmesi hedefleniyor. Ben de bir süredir sosyal medya hesaplarımdan kapsül gardırop ile ilgili paylaşımlar yapıyorum. Her yeni haftaya kapsül gardırop ile verimli bir şekilde başlıyorum. Kapsül gardırobu minimalist bir yaşam tarzının yansıması olarak tanımlamak mümkün. Böylelikle tüketim çılgınlığının da önüne geçilmiş olunuyor. Fazla ve gereksiz kıyafetlerinizden kurtulmayı hedefleyen kapsül dolaplar, sadeleşmenize katkıda bulunuyor. Yani kısaca daha az tüketim hem size hem de gezegene iyi geliyor. Böylelikle daha az zaman, daha az kararsızlık, daha az karbon ve su ayak izi, daha çok üretkenlik ve daha çok mutluluğa sahip oluyorsunuz. Bu hareketler arttıkça bilinçli tüketim fikrinin de yayılacak olması sevindirici. Çevreci yaklaşımların her geçen gün daha da artmasını diliyorum.

Fotoğraf: Charles Etoroma / Unsplash

Çünkü yediğimiz içtiğimiz besinler kadar giydiğimiz kıyafetler de karbon emisyonunu ve gezegeni etkiliyor. Moda endüstrisinin tek başına bile yarattığı karbon emisyonu doğayı olumsuz etkileyebiliyor. Küresel ısınmanın sebebi sera gazı salımlarının yüzde 7’sini tekstil, yüzde 8’ini ise israf edilen gıda maddelerinin oluşturduğu gerçeğini göz önünde bulundurarak hareket etmek önemli. Örneğin dolabınızdaki tişörtlerinizi düşünün. Ortalama bir tişört için gereken 250 gramlık pamuğu üretmek için 2 bin litrenin üzerinde su harcanıyor. Bir tişört üretilirken ise harcanan su tam 2 bin 700 litre. Yani sadece bir tişört 13 bin 500 bardak suya denk. 1 kot pantolon için 10 bin 800, ayakkabı için ise 16 bin 600 litre su harcanıyor.

Nasıl uygulamalıyız? 

Kapsül gardırobunuzu oluştururken 1 yıldır hiç giymediğiniz, vücut tipinize uymayan, büyük ya da küçük gelen kıyafetleri ayıklayarak işe başlayabilirsiniz. Değişen yaşam tarzınızı da göz önünde bulundurarak kendinize uygun bir sınıflandırma oluşturabilirsiniz. 4-5 temel parça ile haftalık planlamanızı yapıp tüm hafta ne giyeceğim düşüncesinden uzaklaşmak kulağa çok güzel gelmiyor mu? Bir pantolon, bir tişört ve gömlekle kaç farklı kombin yapabileceğinize inanamayacaksınız.

Giymekten sıkıldığınız veya hiç giymediğiniz kıyafetleri de paylaşarak doğaya destek verebilirsiniz. İkinci el kıyafet alma ya da kiralama fikrini de bir düşünün derim. Bu hareketler arttıkça bilinçli tüketim fikri de yayılacak. Unutmayın, gezegeni beslemek adına her alanda ve hep birlikte hareket etmemiz gerekiyor.

Fotoğraf: Francois Le Nguyen / Unsplash

Sürdürülebilir moda 

Artık biliyoruz ki yediğimiz içtiğimiz besinler kadar giydiğimiz kıyafetler de karbon emisyonunu ve gezegeni etkiliyor. Üretim sürecinde kullanılan su, kimyasallar ve enerji miktarına ek olarak üretim sonrasında da bu kaynakların çevreye zarar veren içeriklerle tekrar salınması korkunç. Üretilen tekstil ürünlerinin yarısından fazlasının aynı sene sonunda ya tüketim fazlası olarak kaldığı ya da çöpe dönüştüğü de unutulmamalı. Sürdürülebilir moda bu yüzden çok önemli.

Özetle sürdürülebilir modayı çevresel, sosyoekonomik faktörler dahil olmak üzere uygun şekilde üretilen ve pazarlanan tekstil ürünleri olarak tanımlamak mümkün. Tüm bunları göz önünde bulundurarak doğaya saygılı bir şekilde üretimi destekleyin, doğa dostu markalar tercihiniz olsun. Markaların, özellikle üretim aşamasında yeniden kullanım ve geri dönüşümü teşvik etmek için çaba göstermesi önemli.

İhtiyacınızdan fazlasını almayın 

Eminim ki birçoğumuz indirimler, kampanyalar ve sezon sonu alışverişlerinden faydalanıyor. Elbette ülke olarak geçirdiğimiz ekonomik zorluklar karşısında takip etmek önemli fakat bunların birçoğu da ihtiyacımızdan daha fazlasını almamıza neden oluyor. Özellikle pandemi döneminde online alışveriş konusunda birçok kişi sınırları oldukça aştı. Bu konuda da sadeleşmeye gitmemiz gerektiğini düşünüyorum. Gelecek nesiller için, doğa için yapmamız gereken en önemli şey ihtiyacımız kadar almak, israf etmemek.

İhtiyaç doğrultusunda yapacağınız alışverişler için ise yerel markaları tercih etmeniz çok daha değerli. Daha az sayıda ancak kaliteli parçalara dolabınızda yer vermeye özen gösterin. Yerel markaları tercih ettiğinizde çok uzaklardan gelen ürünlerin taşınması sırasında çevreye verilen zararın azalmasına yardımcı oluyorsunuz.

Kısaca hayatınızın her alanında minimalizmi benimseyin, hızlı tüketimden uzaklaşın. Doğaya saygılı bir şekilde hem gezegene hem de size iyi gelecek seçimler yapmaya gayret edin. Sınırlı kaynaklarla sınırsızca yaşıyoruz fakat unutmayalım ki yaşayabileceğimiz başka bir gezegen yok.