Hazırlayan: Cevat Kriket

Ankaragücü’nün teknik direktörü Emre Belözoğlu, 3-0’lık Galatasaray yenilgisi sonrası Okan Buruk’un öğrencilerinin “Galatasaray tarihinin gelmiş geçmiş en iyi kadrosu” olabileceğini söyledi. Son iki sezonda bu takıma karşı ligde çıktığı üç maçı da gol atamadan, 11 gol yiyerek kaybeden Belözoğlu için yeni sürüm Galatasaray’ın travmatik bir etkisi olduğu, bu durumun mübalağaya yol açtığı iddia edilebilir. Ancak son 1.5 sezonda Okan Buruk’un kırdığı rekorlara, galibiyet yüzdesi-puan ortalaması gibi verilere bakılınca haksız olmadığı da düşünülebilir.

Fotoğraf: Depo Photos

Bu karşılaştırma, Belözoğlu’nun kendisi muhtemelen ‘Galatasaray tarihinin gelmiş geçmiş en iyi kadrosu’nda forma giydiği için tartışılmayı hak ediyor. Malum 2000 model Galatasaray, 1997, 1998 ve 1999 lig şampiyonluklarından sonra kadro ve taktik istikrar-oturmuşluk açısından zirvesine ulaşmış, üst üste dördüncü lig şampiyonluğunu, Türkiye Kupası’nın yanı sıra Türk futbol tarihinde bir ilk olan UEFA Kupası zaferiyle taçlandırmıştı.

Üst düzey yabancılar, çok yönlü/yıldız kumaşlı rol oyuncuları

Beş yabancı hakkını Taffarel, Popescu, Capone, Hagi ve Marcio ile kullanan (Bir de sadece Avrupa maçları için alınan Bruno Quadros hayaleti vardı ki, menajeri kimse helal olsun) takım, o sezonki en büyük rakibi Beşiktaş’ın yabancılarının Shorunmu, Schafer, Sellami, Hengen ve Halilagic olduğu düşünülürse epey avantajlıydı. Ancak yerli kalitesi de büyük fark yaratıyordu. O Galatasaray’da tıpkı bugünkü ekipte gördüğümüz gibi jokerlerin sayısı fazlaydı. Ergün Penbe, Ümit Davala, Ahmet Yıldırım ikiden fazla pozisyonu oynayabilen isimlerdi ve bu anlamda bugünün Barış Alper Yılmaz, Kaan Ayhan, Berkan Kutlu gibi rol oyuncularının üst düzey versiyonlarına benziyorlardı. Bunlara ek olarak Bülent Korkmaz, Hakan Ünsal, Fatih Akyel, Suat Kaya, Emre Belözoğlu, Okan Buruk, Hasan Şaş, Arif Erdem, Hakan Şükür diye devam eden, yarım sezon Tugay Kerimoğlu ve Sergen Yalçın’la desteklenen yerliler daha yıllarca millî takımın da iskeletini oluşturacaktı.

Değişen yabancı kuralının da etkisiyle bir daha ligimizde bu kadar üst seviye yerli oyuncunun bir takımda toplandığını görmedik. O hâlde ‘gelmiş geçmiş en iyi’yi değerlendirirken bugünkü yabancılarla o günün yerlilerini teraziye koymak mecburiyetindeyiz. Yani Icardi, Torreira, Muslera, Davinson Sanchez, Nelsson, Mertens, Zaha, Tete, Ziyech, Sergio Oliveira, Ndombele diye devam eden o bol sıfırlı kontratların sahiplerini tartışmaya açmalıyız.

Oyuncu kalitelerinin toplamına bakıldığında Belözoğlu haklı olabilir mi? Hakan Şükür’ün Icardi’den, Bülent Korkmaz’ın Nelsson’dan, Belözoğlu ya da Buruk’un Torreira’dan, Sergen’in Ziyech ve Mertens’ten, Hasan Şaş’ın Zaha ve Tete’den, Tugay ve Suat’ın Sergio ve Ndombele’den, Arif Erdem’in Bakambu/Vinicius’tan, Fatih Akyel’in Aurier’den ‘eksiği yok fazlası var’ diyecek pek çok otorite bulunabilir. Ayrıca bu listedeki yerli oyuncuların hepsi 1999/2000’de kariyer zirvelerinde olmasalar da çok iyi performanslar verdiler. 2023/24 listesindeki yabancıların yarısı ise doğru dürüst sahaya bile çıkamıyor. O hâlde Zaha, Ziyech, Ndombele, Sergio hatta Tete’yi bir ‘kalite toplamı’ içinde saymak çok doğru değil.

Genel oyun kalitesinin uluslararası futbol içindeki yeri

Fotoğraf: Depo Photos

Esas önemli olan tek tek oyuncu kalitesinden öte bunlar bir araya geldiğinde ortaya çıkan oyun sistemi/kalitesi ve bu kalitenin ligin ya da dünya futbolunun o günkü seviyesinin neresine düştüğü… Okan Buruk’un öğrencileri ilk Şampiyonlar Ligi denemesinde Manchester United’ı geride bıraktı ama Kopenhag’a geçildi. Bayern Münih’e karşı oynanan oyun ise özellikle 45 dakika üst seviye sürdürülen ön alan presiyle uluslararası otoritelerin dahi dikkatini çekti. Yine de Okan Buruk Galatasaray’ının ön alan presi ve bölgesel karşı presleri bölüm bölüm ‘world class’ seviyede yapabiliyor olması modern futbolun gerekliliklerini karşılama konusunda Fatih Terim Galatasaray’ı kadar ileride olduğunu göstermiyor. 2000 ekibinin oyun gücü, UEFA Kupası’nda Bologna, Dortmund, Mallorca, Leeds United ve Arsenal karşısında turlar ilerledikçe yukarı çıkmış ve hem bozan hem oynayan, hücum odaklı bir sistem olarak dönemin taktik zirvesini oluşturan Sacchi Milan’ından izler yansıtmıştı.

Alan daraltma ve preste Hakan Şükür, Okan Buruk, Emre Belözoğlu, Suat Kaya, Ümit Davala gibi isimlerin öncülüğünde çıkılan seviye, dünya futbolunda eşine çok az rastlanan bir seviyeydi. Hagi, hâlâ dünyanın en iyi 10 numaralarından biri olarak bu tempoda hem tolere edilebiliyor hem de kalitesiyle maç alabiliyordu.

Elbette burada iki takımı doğrudan karşılaştırmıyoruz. İki takımı da günün şartlarına, dünya futbolunun o andaki seviyesine göre değerlendiriyoruz. Futbol aynı değil, taktikler çok daha ilerledi, oyunculardan beklenenler arttı ya da farklılaştı. Ama şunu iddia edebiliriz ki bu da ‘2000 Galatasaray’ının gücünü gösterir: Yukarıda saydığımız isimlerin hiçbiri bugünün futbolu için demode sayılmaz. Hepsi bugünkü Galatasaray’da oynayabilir. 25 yıl önceki bir takımın oyuncuları için bunu söyleyebilmek müthiş bir övgüdür.

Kısacası Belözoğlu zaten ‘tarihin en iyi Galatasaray’ı’ demiyor ama Okan Buruk’un başarısına, mevcut Galatasaray’ın kâğıt üzerindeki kadro değerinin yüksekliğine karşın bugünkü takımın ‘tarihin en iyi Galatasaray kadrosu’ olduğunu iddia etmek bence mümkün değil.

Peki ya Süper Lig tarihinin en iyisi kim?

Fotoğraf: Depo Photos

‘Gelmiş geçmiş en iyi’leri konuşmaya başlayınca Süper Lig tarihinde diğer takımlara da bakmak gerekiyor elbette. Oyunu dramatik şekilde değiştiren bir kural olduğu için üç puanlı döneme odaklanırsak 1988/89’un 103 gollü, +76 averajlı, 36 maçta 93 puanlı Fenerbahçe takımı, üst üste iki şampiyonluğun üzerine aynı sezonda Kupa 1’de son dörde kalan Galatasaray, 1990/91’de bir mağlubiyetle, 1991/92’de namağlup şampiyon olan, üst üste üç kez ligi zirvede tamamlayan Gordon Milne’in Beşiktaş’ı, 100. yılında 34 maçta tek yenilgiyle ve 85 puanla şampiyon olan Lucescu’nun Beşiktaş’ı, Şenol Güneş’le iki şampiyonluk yaşayan, Şampiyonlar Ligi grubundan lider çıkan Beşiktaş, üçüncü Fatih Terim döneminin Şampiyonlar Ligi’nde çeyrek final oynayan Galatasaray’ı akıllara gelen diğer ekipler.

Ancak bu takımların da hem kazanılan kupalar hem de oyuncu grubunun toplam kalitesi olarak ‘2000 Galatasaray’ı ile yarışmasının zor olduğunu düşünüyorum.