Hazırlayan: Cevat Kriket

Süper Lig’de son dönemde yaşananlara dair favori tanımlama ‘kaos’. Her hafta gündeme bir kaosun hâkim olduğu, Galatasaray ve Fenerbahçe’nin bu kaos bulutunun üzerinde ilerlediği yorumları yapılıyor. Modern kullanımdaki hâliyle kaos, bir olağanüstü vaziyeti imler. Toplumun doğal işleyişine kaosun değil kurallı, verimli, barışçıl bir sözleşmenin hâkim olduğu öne sürülür. Bunun ne kadar doğru olduğu tartışılır elbette ama Süper Lig için tartışılacak bir şey yok.

Fotoğraf: Depo Photos

Adına ‘kaos’ denen şey, bizim normalimiz. Bu ‘kaos’ olmasa tüm alışkanlıklarımız tavsar, düzenimiz yerinden oynar. Sektör yavaşlar, gazeteler satılmaz, televizyonlar izlenmez, YouTube yayınları tıklanmaz, ‘edit’ler yapılmaz, yorumcular, muhabirler işsiz kalır. Ligimize, onun başat rekabetlerine has düşmanlık her hafta yeniden üretilmeden bir sonraki haftayı ilgi çekici kılamayız. Ona göre dizayn edilmemişiz. Hani her fırsatta diyorlar ya reytingin yüzde 80’ini Galatasaray-Fenerbahçe sağlıyor diye, bu iki takımın birbiriyle ‘modern şekilde’ yani sportmenlikten uzak, düşmanca rekabet etmediği tüm sütliman hâller, Süper Lig’in gündemde kalma, takip edilme, konuşulma oranını düşürür. Beşiktaş ve Trabzonspor başta olmak üzere diğer takımlar da dahil elbette bu nefretle büyüyen ve büyüten algoritmaya ama yarış Galatasaray-Fenerbahçe arasında olunca tadı bir başka oluyor Türk futbolunun!

Yan etkiler: Bolca düşmanlık ve yaratıcı komplo teorileri

Tabii bu yapay ama memleket şartlarında albenisi yüksek kavganın yan etkileri de var. Örneğin başarısızlık hâlinde hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmeyen taraflar anında komplo teorilerine sarılıyor. Efendim zaten lig onlara karşı dizayn ediliyor, zaten federasyon falancanın başkanı tarafından satın alınmış, zaten Türkiye’de futbol onlara karşı oynanıyor, ‘FETÖ’yü söylememe gerek yok, son dönemde PKK bile işin içine dahil oldu.

Eh, atış serbest olunca şutörü tutamazsın. Bir kulüp başkanı çıkar hakem döver, bir başkası çıkar taraftarlarına hakemleri sosyal yaşamlarında dahi taciz etme emri verir, bir diğeri takımını sahadan çeker. Hasbelkader bunları yapmayan varsa taraftarı tarafından ‘etkisizlik’ suçlamasıyla tefe konur. Komplolar komploları doğurur, nasılsa tüm mağlubiyetlerde sorumlu başkası, kazandığımızda bol keseden sallamanın da kazanmayı dahi adabıyla becerememenin de ayıbı yoktur!

Fotoğraf: Hikmet Saatci / Depo Photos

Öyle bir kültür geliştirmişiz, imtiyazlı olmaya o kadar alışmışız ki, Anadolu ağzıyla ‘Üç büyütülmüşler’ olarak anılan Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray’ın taraftarları, kendilerine karşı iyi mücadele eden, diş gösteren takımları ‘teşvik primi’ almakla suçlar. Maaşının, mesleğinin, rekabetin hakkını verene “Şampiyon mu olacaksınız, bu ne hırs” diye diklenilen tek ülke olabiliriz. Ya da zamanında bu üç takımdan birinde oynamış bir futbolcusunuz ve eski takımınıza karşı gol mü kaçırdınız, hata mı yaptınız? Kesin satılmışsınızdır! Aynı durumdaki bir teknik direktörsünüz ve takımınız sahadan yenilgiye mi ayrıldı, geçmiş olsun ‘para için onurunuzu satmışsınız’. Takımınız kazandıysa o da dert, dün Emre Belözoğlu için Fenerbahçe tribünlerinin ettiği küfürleri duydunuz mu? Ya da kulüp efsanesi Belözoğlu’nun Galatasaray yenilgisi sonrası maruz kaldığı suçlamaları? Bilmem kaç yıl önceki derbide kırmızı kart görmesi, şampiyonluk yarışında Sivas’la berabere kalınan maçta yaptığı oyuncu değişiklikleri dahi ‘kripto GS’liliğe bağlandı! Rizespor’un Fenerbahçe maçında hatalı gol yiyen Fenerbahçe çıkışlı kalecisi Tarık Çetin…

Yetersiz performansı nedeniyle Galatasaray’dan gönderildikten sonra Galatasaray’a karşı ‘yetersiz performans göstermesi’ şikeye bağlanan Kazımcan Karataş… Önceki haftalarda benzer şekilde suçlanan Taylan Antalyalı, Okan Kocuk, Emre Kılınç… Yahu en basitinden dün Morutan o boş kaleye atamadığı golü Galatasaray’a kaçırsa ne olurdu?

Tehlikeli gidişat

Tüm bu muhakeme fakiri, komplo zengini tartışmaların ortasında artık bu hafta itibarıyla Galatasaray ve Fenerbahçe için ‘penaltı araştırma ve bulma’ döneminin de başladığını görüyoruz. VAR’la ayyuka çıkan, en küçük temasa, en alakasız el pozisyonuna -duruma göre- penaltı çalma kolaycılığı belli ki ligin kalan haftalarına da damga vuracak. Baskı altındaki hakemler ve VAR, kimi zaman maç içinde yaptıkları bir başka hatayı telafi etmek için, kimi zaman sosyal yaşamlarında taciz edilmemek için, kimi zaman sonraki haftalarda yeniden atanabilmek için ekstra VAR mesaisi yapacak ve birçok maçın hikâyesini de bu belirleyecek.

Fotoğraf: Hikmet Saatci / Depo Photos

“Satıyorsa”, yarış kafa kafaya devam ediyorsa sorun yok! Varsın milyonlarca insan yapay düşmanlıklar, dezenformasyon, ‘algı’ üzerinden birbirine düşman edilsin. Yarın bir gün eskileri hatırlatan meydan savaşları, pusular, ölümcül saldırılar yaşanmaya başlarsa sakın mikrofonların karşısına geçip sulh mesajları vermeyin. Azıcık gururunuz varsa istifa edin yeter.

Mao’ya atfedilen meşhur bir söz vardır, “Gökkubbenin altında muazzam bir kaos var, koşullar mükemmel”. Mao’nun bu sözü 1960’larda, Kültür Devrimi yıllarında Çin Komünist Partisi ve Çin toplumu ciddi bir altüst oluşun içindeyken sarf ettiği iddia edilir. Ona göre tüm bu yıkıcı enerji, heyecan, kavga ve gerginlik, hâlihazırda var olan devrimci atılımın etkisiyle ‘yeni’yi, daha iyi ve adil olanı doğuracaktır. Türk futbolu için böylesi bir umut beslenemez, Kaos, kelime anlamı itibarıyla ‘evrenin düzene girmeden önce içinde bulunduğu, biçimden ve düzenden yoksun, uyumsuz ve karmakarışık durumu’ anlatır ama bağrında yeni de vardır bu uyumsuzluğun. Türk futbolu kaos içinde değil, Türk futbolu doğal hâlinde. Belki de esas ihtiyaç olan şey gerçek bir kaostur.