Sayı: 188 - Ortalama okuma süresi: 9 dakika (1.898 kelime)

Bir kamikaze maçı: Türkiye-Gürcistan

Hazırlayan: Cem Pekdoğru

EURO 2024, 14 Haziran’da oynanan Almanya-İskoçya maçıyla başladı. On şehriyle şampiyonaya ev sahipliği yapan Almanya’nın 5-1’lik sükseli galibiyetiyle açılan futbol bayramında, ilk grup maçlarının sonuna gelinirken –birkaç istisna dışında– gol ve futbol bereketi sahadan eksik olmadı. 12 maçta 34 gol izledik; bu gollerin her birinde farklı bir imza vardı ve yüzde 30’dan fazlası ceza sahası dışından atılan şutlarla geldi.

“Turnuvanın ikinci ev sahibi” olarak anılan Türkiye’nin sahne alışı da oldukça gürültülüydü. İlk maçların en tempolu, seyir zevki en yüksek karşılaşmalarından birinde, fazlaca korkulan rakibi Gürcistan’a 3-1’le üstünlük sağladı Millîler.

Fotoğraflar: Depo Photos

Top ayağındayken turnuvanın en tehlikeli takımlarından biri gibi gözüken, buna karşılık topun arkasına geçtiğinde sağlıklı bir savunma şeklini almakta çok zorlanan Türkiye’nin sonraki maçlarında neler yaşanacağını tahmin etmek güç olacak. 11 Freunde dergisinden Max Nölke de 103 hücum, 36 şut, direkten dönen 3 top ve 4 gol ihtiva eden maçın bu olağan dışı seyrini tarif ederken, ‘bir kamikaze oyunundan’ söz etmiş.

Önceki hafta gruplara ilişkin notlarımı paylaşırken, F Grubu’nda sizi yeni bir oyuncuyla tanıştıramayacağımı belirtmiş, bunun yerine hâlihazırda tanıdığınız bir oyuncu sahadayken gözünüzü başka bir yere çevirmemenizi salık vermiştim: “Ben olsam, Arda Güler’in sahada olduğu dakikalarda gözümü televizyondan ayırmazdım. Yaz turnuvalarını hâlâ iple çekmemizin müsebbibi, Arda kumaşındaki oyuncular.”

Genç bir oyuncu, tüm vaatleriyle karşımızda duruyor. Ve aslında her gün Arda’yla yeniden tanışıyoruz. Futbol otoritesi Zeki Önder Özen, maç sonu yorumlarında, Arda topu sol ayağına aldığında topun ağlarla buluşacağını öngörmüş olduğunu zannettiği kişilerin kısa bir listesini yapmaya başlıyor: “Arda Güler, Arda’nın Gençlerbirliği futbol okulundaki antrenörleri, Carlo Ancelotti…” 

Arda’yla ‘yeniden’ tanıştıkça, onun kabiliyetlerinin sınırını ölçmeye çalışıp da beceremedikçe aslında bu liste günbegün uzamaya devam ediyor. “Arda topa vurduğunda ‘gol’ dedim.”  Hepinizin maç sırasında en az bir arkadaşınızdan bu mesajı aldığınıza eminim.

Arda’nın erken terk ettiği için kendimizi şanslı saymamız gereken Türkiye’deki zehirli futbol ortamının izdüşümleri elbette bu takımı da yalnız bırakmıyor. Kulüp takımlarının taraftarlarının futbolu yorumlama alışkanlıkları, TFF Başkanı Büyükekşi’nin temsil ettikleri ve bunun gibi birçok saha dışı faktör, tüm bunlardan habersiz görünen Vincenzo Montella ve teknik ekibinin işlerini yapmalarına engel teşkil etmeye başladı. Montella’yı daha iyi anlamak için Gürcistan maçından bir gün önceki basın toplantısı garabetine, medya mensuplarının yönelttikleri kötü niyetli ya da sadece kötü sorulara göz atabilirsiniz.

Son olarak, Türkiye’nin futboldan daha başarılı olduğu bir millî spor hâline gelmek üzere olan bir konuya da değinelim: Son 10 yılda Türkiye’nin millî maç seremonilerinde, yıllardır hiçbir diplomatik ilişki kurulmamış ülkelerin millî marşları da, ‘Ankara Garı Katliamı’nda hayatını kaybedenler de ıslıklandı. Dünkü maçta benzer bir hezeyanın adresi olan Gürcistan millî takımının teknik direktörü Willy Sagnol, Türkiye’yi ve Arda Güler’i öven sözlerinin ardından bu durumu anlayamadığını, Gürcistan halkının Türkiye’ye her zaman saygı gösterdiğini dile getirdi.

18’i bir yerde: Şampiyon Celtics

2024 NBA finallerinde Boston Celtics, Dallas Mavericks’e 4-1 ile üstünlük sağladı ve favori statüsünü hiç kaybetmediği bir sezonun sonunda Brad Stevens, Joe Mazzulla, Jayson Tatum ve finallerin en değerli oyuncusu seçilen Jaylen Brown nihayet vadedilmiş topraklara ulaştı.

Eğer bir gün Boston’ı ziyaret ederseniz, her köşede rastlayabileceğiniz azılı Red Sox, Patriots, Bruins ve elbette Celtics taraftarları, size Boston’ın spor karşılaşmalarının sonucunu fazla ciddiye alan bir şehir olduğunu düşündürebilir. Bu azılı taraftarlardan birinin sizi burasının sadece bir spor şehri olmadığını, ‘kazanan spor takımlarının şehri’ olduğunu söyleyerek düzeltmesi de hayli muhtemeldir. Bu konuda şehir sakinlerinin elini en çok kuvvetlendiren franchise olan Celtics, 64 galibiyetlik bir normal sezon tablosunu takip eden play-off serilerinde de yalnızca üç maç kaybetti.

Ortaya çıkan 80-21’lik toplam derece, Celtics’in görkemli tarihinde ikinci basamağa oturan bir galibiyet yüzdesini işaret ediyor.

Fotoğraf: Boston Globe 

Tarihinde 23 efsanesinin numarasını emekli ederek Amerikan majör sporlarındaki rekoru elinde bulunduran Celtics’te Jim Loscutoff, onun ardından gelecek Celtics yıldızlarının da 18 numarayı giyebilmesi yönündeki arzusunu belirtmiş ve forması bugünkü adıyla TD Garden’ın kirişlerine numara yerine ‘Loscy’ yazısıyla çekilmişti. (18 numara, yıllar sonra Dave Cowens için emekliye ayrıldı.) Yalnızca bu anekdot bile Celtics’in kazanan kimliğini teyit etmeye yetebilir. 18. şampiyonluğunu kazanarak ezelî rakibi Los Angeles Lakers’ı geride bırakmasının ardından, Celtics’in altı özel şampiyonluk sezonunu hatırlatmak istedim.

1956-57, ilk şampiyonluk, Final Serisi: Hawks’a karşı 4-3

(Koç: Red Auerbach; İdeal beş: Cousy, Sharman, Loscutoff, Heinsohn, Russell)

Celtics tarihiyle ilgili bir yazıda adını geçirmemeyi teklif dahi edemeyeceğiniz bazı isimler vardır. Bill Russell, Bob Cousy, Larry Bird ama en başta da Red Auerbach. 1949’da NBA finallerini Washington Capitols’ın 31 yaşındaki başantrenörü olarak tecrübe eden Red, NBA tarihinin en büyük efsanelerinden birine dönüşeceği Celtics’le ilk final ziyaretini ve şampiyonluğunu ise 1956-57 sezonunda yaşar.

1950 yazında 12. sıradan siyah bir oyuncu (Chuck Cooper) draft ederek saha dışında da önemli bariyerleri yıkan Red, Bill Russell’ı Celtics’e kazandırırken takım sahibi Walter Brown’ın hissedarı olduğu, ABD’yi turlayan buz gösterisi ekibi Ice Capades’i de takas paketine dâhil etmişti. Bu dönemdeki başka bazı hamlelere bakıldığında, 10 yılda 9 şampiyonluğa ulaşan Celtics hanedanının başarı formülünü kabaca şöyle özetleyebiliriz: Uzun bir süre boyunca Celtics adına kararları veren kişi, NBA’deki açık ara en zeki yöneticiydi.

1967-68, 10. şampiyonluk, Final Serisi: Lakers’a karşı 4-2

(Koç: Bill Russell; İdeal beş: Siegfried, Jones, Havlicek, Howell, Russell)

Fotoğraflar: Boston Celtics History

1966-67 sezonunda Red Auerbach, koçluk pozisyonunu öğrencisi Bill Russell’a bıraktı ve bariyerleri kırmaya devam etti. Gelgelelim, Red sadece koltuk değiştirmişti; 2006’daki ölümüne kadar, yaklaşık 40 yıl boyunca Celtics’teki birinci karar mercii olmaya devam edecekti. 1968’deki şampiyonluk, oyuncu-koç olarak ilk sezonunu boş geçen Russell’ın kariyeri için de köşe taşlarından biri anlamına geliyordu. Aynı zamanda bu, kariyerinin zirvesindeki Jerry West’e karşı elde edilmiş önemli bir zaferdi. Öyle ki ertesi sezon Celtics, West ve Lakers’ı bir kez daha finalde mağlup edecek ancak 38 sayı ortalamasıyla final serisine damga vuran Jerry West’in performansı –kaybeden tarafta olmasına rağmen– tarihin ilk ‘Finals MVP’ ödülüyle taçlandırılacaktı.

1975-76, 13. şampiyonluk, Final Serisi: Suns’a karşı 4-2

(Koç: Tom Heinsohn; İdeal beş: White, Scott, Havlicek, Silas, Cowens; FMVP: Jo Jo White)

Bir başka Celtics efsanesi (hem oyuncu hem koç olarak Şöhretler Müzesi’ne kabul edilen) Tommy Heinsohn’ın toplamdaki 10. şampiyonluğuyla son parmağına da bir yüzük bulduğu 1976 final serisi, aynı zamanda üç uzatmaya giden beşinci maçla da tarih kitaplarında önemli bir yer kaplar. 36 yaşındaki John Havlicek’in hâlen hüküm sürdüğü bu Celtics kadrosu, birkaç sene içinde yerini yeni bir yıldızın çevresinde yapılanacak yeni bir şampiyonluk çekirdeğine bırakacaktı.

1983-84, 15. şampiyonluk, Final Serisi: Lakers’a karşı 4-3

(Koç: K.C. Jones; İdeal beş: Johnson, Maxwell, Bird, McHale, Parish; FMVP: Larry Bird)

Red Auerbach, 1978’in draft gününde, 6. sıra seçim hakkıyla Indiana State Üniversitesi’nden Larry Bird’ü tercih ettiğinde bu büyük bir haber olmamıştı, hatta ulusal basında bu seçimi riskli bulanların sayısı hiç de az değildi. Draft sonrasında Bird, kolej basketbolunda bir sezon daha geçirme kararı aldı. 1978-79 NCAA ulusal finalinde Magic Johnson ile karşı karşıya geldiklerindeyse tüm Amerika bu ikiliyi konuşuyordu.

Bird ve Magic’in basketbolu değiştiren rekabetinin NBA finallerinde ilk defa sahne alması için basketbolseverler, 1983-84 sezonuna kadar bekledi. O yıl sezonun en değerli oyuncusu seçilen Bird, final serisini de maç başına 27 sayı ve 14 ribaund ortalamalarıyla domine etti; Magic’le şampiyonluk sayılarını da eşitlemiş oldu.

2007-08, 17. şampiyonluk, Final Serisi: Lakers’a karşı 4-2

(Koç: Doc Rivers; İdeal beş: Rondo, Allen, Pierce, Garnett, Perkins; FMVP: Paul Pierce)

Celtics taraftarları geçtiğimiz yıl boyunca, uzun bekleyişlerine sık sık atıfta bulundular. Lakin franchise tarihinin en büyük kuraklığı, 1986-2008 arasındaki 22 yıla tekabül ediyordu. Üstelik, 1986-87 sezonunda Lakers’a kaybettikten sonra 21 yıl boyunca final seviyesini bile görememişti Celtics.

NBA’de modern dönemler gelip çatmış, her geçen yıl Red Auerbach gibi sıra dışı zihinlerin tek başına lig üzerinde hâkimiyet kurması daha da zorlaşmıştı. Ancak 2008 yazında Celtics genel menajeri Danny Ainge, iki yıl önce hayatını kaybeden ustası Red’i gururlandıracak birkaç numara yaptı. Hatta belki daha da fazlasını… 

Takımın lideri Paul Pierce’ın yanına önce bir draft günü takasıyla Ray Allen’ı getiren Ainge, serbest oyuncu havuzunun en gözde ismi Kevin Garnett ile birlikte ‘Büyük Üçlü’ hayalini gerçeğe dönüştürdü. Celtics, Sonics, Bucks ve Timberwolves formalarıyla şampiyonluk hayali kurmayı dahi unutmuş bu üç süper yıldız, Boston’daki ilk sezonlarında Doc Rivers’ın koçluğunda yüzüklerine kavuştular. Hem de ezelî rakip Lakers karşısında…

2023-24, 18. şampiyonluk, Final Serisi: Mavericks’e karşı 4-1

(Koç: Joe Mazzulla; İdeal beş: Holiday, White, Brown, Tatum, Horford; FMVP: Jaylen Brown)

Fotoğraf: Bloomberg

Butler günlerinden beri yolculuğunu takip ettiğim ve kısa sürede bir hayranına dönüştüğüm Brad Stevens’ın 2013’te NBA kariyerine Boston Celtics’le başlaması, franchise için bir kırılma noktası oldu. Stevens, 2020-21 sezonunun ardından, tıpkı Red Auerbach gibi koltuk değiştirdi ve Danny Ainge’in halefi olarak Celtics basketbol operasyonunun başına geçti.

NBA’i eskisi kadar yakından takip etmiyorsanız bile, basketbol yorumcusu Kaan Kural’ın Celtics için yaptığı ‘2020’li yılların prototip takımı’ övgüsüne denk gelmiş olabilirsiniz. Özellikle Jayson Tatum-Jaylen Brown ikilisini bir araya getirdikten sonra gözünü zirveye diken Boston, 2022’deki ilk denemesinde Golden State’e karşı kupaya uzanamamıştı. Ancak Luka Doncic ve arkadaşları karşısında, uzun bir bekleyişe nihayet nokta koydular. Joe Mazzulla, birçok büyük koçun makûs kaderini paylaşıp bu özel sezonda ‘Yılın Koçu’ ödülünden uzak kalsa da Brad Stevens, bu zafer sezonunu ‘Yılın Yöneticisi’ unvanıyla perçinledi.

gündem

Fotoğraf: beIN Sports

Zeynep Sönmez, çim kortta düzenlenen prestijli WTA 500 turnuvası Berlin Açık’ta ön eleme turlarında Ukraynalı Dayana Yastremska ve Amerikalı Emina Bektas’ı geçtikten sonra, ilk turda dünya 58 numarası Arantxa Rus’u 2-1 mağlup etti. Sönmez’in ikinci turdaki rakibi ise, iki kez Avustralya Açık şampiyonu ve eski dünya 1 numarası Victoria Azarenka’ydı. Antrenörü Mert Ertunga’nın oyununu geliştirirken Zeynep’e sık sık örnek olarak gösterdiği isimlerden biri olan Azarenka, 22 yaşındaki sporcumuza 6-3, 6-3’lük setlerle üstünlük sağladı. Sönmez, alkışlarla korttan ayrıldı. Azarenka maç sonu röportajında şöyle konuştu: “Zeynep, ‘Seninle kortta olmak çok güzeldi’ dedi. Ondan bunları duymak çok güzel.” 

Basketbol Süper Ligi’nde Fenerbahçe Beko, final serisinde rakibi Anadolu Efes’i 3-1 ile geçerek şampiyonluğunu ilan etti. Sarı-Lacivertliler, 1966-67 sezonuyla beraber başlayan deplasmanlı basketbol ligi tarihindeki 11. Türkiye şampiyonluğunu kutlamış oldu. Fenerbahçe’nin deplasmanlı lig öncesinde de üç Türkiye Şampiyonası ve yedi İstanbul Ligi birinciliği bulunuyor.

Roma’da yapılan 26. Avrupa Atletizm Şampiyonası’nın son gününde 24 yaşındaki sporcumuz Ersu Şaşma, 5.82’lik derecesiyle sırıkla atlamada kürsünün üçüncü basamağına çıktı. Böylelikle Türkiye, kadınlar üç adım atlamada gümüş madalya alan Tuğba Danışmaz’dan sonra şampiyonadaki ikinci madalyasını kazandı.

Cumhurbaşkanı Macron’un erken seçim kararı sonrasında, bu ay sonu sandığa gitmeye hazırlanan Fransa’nın millî futbolcularından Marcus Thuram ve kaptan Kylian Mbappe’nin basın toplantıları tüm kıtada geniş yankı buldu. Aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi’nin (Rassemblement national, RN) Avrupa Parlamentosu seçimlerindeki üstünlüğünün ardından Mbappe, tüm gençleri iktidarı ele geçirmeye hazırlanan ‘aşırılara’ karşı sandığa gidip oy kullanmaya davet etti.

• Bu konuya dikkat çeken ilk futbolcu ise, kariyeri boyunca politik aktivizmiyle bilinen Lilian Thuram’ın oğullarından Marcus olmuş ve Ulusal Birlik’i durdurmanın bir aciliyet taşıdığını belirtmişti.

Geçen hafta özellikle futbol ve basketbol dünyasında sarsıcı ölüm haberleri gündemdeydi. NBA’in logosuna da ilham veren Los Angeles Lakers efsanesi Jerry West, 12 Haziran günü, 86 yaşında hayata gözlerini yumdu. Ülkemizde kısa bir süre Trabzonspor forması giyen –ve dönemin Trabzonspor başkanı Mehmet Ali Yılmaz’ın ırkçı hakaretine maruz kalan– efsanevi İngiliz golcü Kevin Campbell da geçirdiği ağır hastalık neticesinde 15 Haziran günü, 54 yaşında hayatını kaybetti. Millwall’un 26 yaşındaki Karadağlı kalecisi Matija Sarkic’in ölüm haberi de 15 Haziran’da ajanslara düştü.

kapsül spor öneriyor

Fotoğraf: Arsenal

Makale: 15 Haziran’da hayatını kaybeden, özellikle Arsenal ve Everton kulüplerinde büyük iz bırakmış Kevin Campbell’ın ardından Jonathan Wilson’ın anması.

YouTube: Klinik spor psikoloğu Berceste Şeber’in, Paris 2024 öncesinde Türkiye kafilesindeki kadın sporcuları ağırladığı video serisinin ilk konuğu modern pentatlet İlke Özyüksel oldu.

Makale: Unutulmaz 1966 Dünya Kupası finalinde Almanya’yı mağlup eden İngiltere millî takımının hayatta kalan son üyesi Sir Geoff Hurst ile geçtiğimiz aylarda yapılmış bir söyleşi.

YouTube: 2024 FIVB Milletler Ligi’nde 8 galibiyet, 4 mağlubiyetle altıncı sırayı alıp çeyrek finalde Polonya ile eşleşen A Millî Kadın Voleybol takımının Brezilya karşısındaki başarısız sınavı ‘Kurşun Pas’ta yorumlanıyor.

Makale: Denizcilik tarihindeki yeriyle daha fazla hatırlanması gereken Sadun-Oda Boro çifti ve kedileri Miço’nun, yelkenlileri Kısmet’le dünya seyahatlerinin ardından Türkiye’ye dönüşünün yıldönümünde Burcu Aktaş’ın yazısı.

Podcast: Shea Serrano ve Jason Concepcion, podcast serileri ‘Six Trophies’in son bölümünde Celtics şampiyonluğunun yanı sıra Caitlin Clark-Angel Reese rekabetini konuşuyor.