Toplam sözcük sayısı: 1.370 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika

☔ Trakya’nın batısı ve Akdeniz’in doğusu dışında tüm yurtta hafta sonu boyunca yağış var. Yağışlar, ülkenin iç kesimlerinde sele neden olabilir. 

$: 20,89 TL 📈 €: 22,50 TL 📈 BIST 100: 5.114 📈 ₿: 27.011 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, ABB’nin eski başkanı Gökçek’in AKP’den milletvekili seçilen Osman Gökçek’in yemin metninini ‘yanlış okuması’ gerekçesiyle tekrarlaması var.

🎧 Yapay zekânın seslendirdiği kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında.

Yemin misin?

TBMM’nin 28. yasama dönemi, Bahçeli’nin ‘geçici başkan’ olarak yönettiği yemin töreniyle başladı. Olağan planlamada yemin töreninin 11 saati bulması bekleniyor.

Locada, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve CHP lideri Kılıçdaroğlu da yer aldı. Kılıçdaroğlu’nu muhalefet, Erdoğan'ı ise AKP ve MHP milletvekilleri ayakta alkışladı. 

Yemin etme sırası Ankara'ya geldiğinde gelenek gereği Atatürk için 1 dakikalık saygı duruşunda bulunuldu. Erdoğan, saygı duruşunun ardından salondan ayrıldı. Kılıçdaroğlu, geldiğinde olduğu gibi Erdoğan ayrılırken de ayağa kalkmadı. 

Fotoğraf: TİP

TİP’ten Hatay milletvekili seçilen tutuklu avukat Can Atalay, törende bulunmayan tek isim oldu. Mazbatasını alan Atalay’ın tahliye başvurusuna henüz yanıt verilmedi. TİP'li vekiller, Atalay’ın TBMM’ye kaydını yaptırdı. Atalay’ın yokluğuna TİP dışından tek itiraz, CHP’li vekil Sarıgül’den geldi: “Demokrasi adına kabul edilemez. Bugün mutlaka burada olmalıydı.”

Törene, muhalefetten DEVA Partisi lideri Babacan ve Saadet Partisi lideri Karamollaoğlu da katıldı. İYİ Parti lideri Akşener ve Gelecek Partisi lideri Davutoğlu, törende yer almadı.  

MHP ve HDP dışında, grubu olan siyasi partilerin liderleri milletvekili seçilmedi. 2002’den bu yana milletvekili olan Kılıçdaroğlu, bu dönem ilk kez parlamento dışında kaldı. 

Milletvekili seçilen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay ile 15 bakan, makamlarının boş kalmaması için salı günü yemin edecek. 

Erdoğan, yarınki (3 Haziran) Meclis oturumunda yemin etmesinin ardından gece saatlerinde kabineyi açıklaması bekleniyor. Törende, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg de yer alacak. 

Meclis aritmetiği

Demokrat Parti dışındaki ittifak bileşenleri, Meclis’te yeni bir grup oluşturmak için görüşme trafiği yürütüyor. Kulislere yansıyan bilgilere göre, DEVA ve Gelecek partileri ortak grup kurma görüşmelerinde aşama kaydetti.

HDP listelerinden seçime giren EMEP’in iki milletvekili de kendi partilerine döndü. Bu isimler Gaziantep vekili Sevda Karaca ve İstanbul vekili İskender Bayhan. 

Şimşek beklentisi

Bloomberg’in kulis haberinde, Hazine ve Maliye Bakanı olarak Mehmet Şimşek’in atanacağı öne sürüldü. Habere göre Şimşek, tüm ekonomi politikalarından sorumlu olacak. Oksijen’in kulis haberinde, Şimşek için aynı iddia tekrarlandı ve Hafize Gaye Erkan’ın Merkez Bankası'nın başına atanacağı bilgisi verildi.

DW Türkçe’nin kulis haberine göre Erdoğan, hiçbir milletvekilinin bakan olarak devam etmesini düşünmüyor. İçişleri Bakanı Soylu’nun yerine düşünülen isim ise AYM üyesi Muhterem İnce.

Diğer gelişmeler

Son olarak 29 Mayıs’ta köşe yazılarını yayınlayan Habertürk’ün ‘siyasi yazılara’ son verdiği öğrenildi. Haberi duyuran gazeteci İsmail Saymaz, Habertürk TV’nin tartışma programlarını yayından kaldırabileceğini söyledi. Habertürk dışında Show Tv ve Bloomberg HT’yi de bünyesinde bulunduran Ciner Holding, bu kanalların satışa çıkarıldığı iddiasını yalanlamıştı. 

Sabah başyazarı Mehmet Barlas, 81 yaşında hayatını kaybetti. Bir süredir tedavi gören Barlas’ın son yazısı 15 Nisan’da yayımlanmıştı.

Nuray Babacan’ın yazısı: “Şimşek’in dönmeye yakın olmasının önemli nedenlerinden biri, Erdoğan’ın ailesinin ve değer verdiği iş insanlarının devreye girerek ısrarcı olmaları.”

Şimşek’in portresi: ‘Geçmişte neler dedi?’ 

Çalışma ekonomisi uzmanı Aziz Çelik’in yazısı: ‘7 maddede Şimşek’

kültür - yaşam

Fotoğraf: Oziel Gómez / Unsplash 

Türkiye’de 18-25 yaş arası gençlerin yüzde 63'ü başka bir ülkede yaşamak istiyor. En çok yaşamak istedikleri üç ülke Almanya, ABD ve İngiltere.

• Gençlerin yüzde 48’i ‘yaşam koşullarını yükseltmek’, yüzde 21’i ‘o ülkede daha fazla özgürlük olduğu’, yüzde 17’si ‘Türkiye'de kendini güvende hissetmediği’, yüzde 14’ü de ‘Türkiye'de iş bulamadığı ve o ülkede daha kolay iş bulacağı’ için Türkiye dışında yaşamak istiyor.
• Yüzde 91’i hükümetin adalet politikalarını, yüzde 70’i hükümetin yönetme biçimini doğru bulmuyor. Ekonomi politikasını beğenmeyenlerin oranı da yüzde 84. Ayrıca gençlerin yüzde 91’i Türkiye’deki sığınmacılardan rahatsız. 

Bu yıl ilk kez yapılacak ‘Adalar’da Caz’ festivali 8-11 Haziran tarihleri arasında Büyükada, Heybeliada, Burgazada ve Kınalıada’da Erkan Oğur, Birsen Tezer, Celal Kadri Kınoğlu, Burcu Karadağ ve Cansu Nihal Akarsu gibi sanatçıları ağırlayacak. 

İngiltere’de Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) tarafından geliştirilen ve ​​5 bin kişi üzerinde yapılan kan testi, her üç kanser vakasının ikisini doğru bir şekilde tespit etti. 2024 ve 2025 yıllarında 1 milyondan fazla insan üzerinde çalışmaların sürdürülmesi planlanıyor.

dünya

Fotoğraf: Roman Petushkov / Depo Photos

Ukrayna ordusunun, Rusya’nın batı bölümünde yer alan Belgorod’a gerçekleştirdiği bombardımanda iki sivil hayatını kaybetti, iki sivil de yaralandı. Saldırıların sürmesi üzerine bölgedeki siviller geçici merkezlere yerleştirildi. 

• Rusya’nın Kiev’e yönelik hava saldırıları da sürüyor. Ukrayna’nın açıklamasına göre gece boyunca 15 seyir füzesi ve 21 adet dron düşürüldü.

ABD Başkanı Biden, Hava Kuvvetleri Akademisi’nin mezuniyet töreninde diplomalar dağıtıldığı sırada sahnede yere düştü. 80 yaşındaki Biden’ı kaldıranlar yakın korumaları oldu. İlk açıklamaya göre Biden, promperları sabitlemek için kullanılan kum torbalarına takılıp düştü.

Almanya’da yapılan son kamuoyu anketine göre aşırı sağcı AfD’nin oy oranı yüzde 18 olarak kaydedildi. Bu, ankette yüzde 18 oy alan iktidar ortağı SPD ile AfD’nin eşit oy oranına ulaştığı anlamına geliyor. Kamuoyu araştırmasında ilk sırada yüzde 29 oranla CDU yer alıyor.

Meksika’nın Jalisco eyaletindeki 40 metrelik bir vadide içinde ceset parçaları bulunan 45 siyah torba bulundu. Torbalardaki kurban sayısı henüz belirlenemedi. Meksikalı yetkililer kaybolan yedi kişi için 20 Mayıs’ta arama çalışmaları başlatmıştı. Bu kişiler aynı çağrı merkezinde çalışıyordu. 

• Aynı eyalette iki yıl önce de 11 kişiye ait uzuvların bulunduğu 70 kadar çanta ortaya çıkarılmıştı.

📰 Maryam Afshang’ın yazısı: ‘İran'da protestolar: Hücre hapsinde 1000 gün’

Airbnb, kısa süreli konaklamalara çeşitli kısıtlamalar getiren New York şehrine dava açtı. Şirket, söz konusu kısıtlamaların kısa vadeli konaklama arzını büyük ölçüde azaltacağını öne sürüyor. Şehirde gelecek ay uygulamaya sokulacak kısıtlamalara göre mal sahiplerinin belediyeye kayıt yaptırması, mülkte başka kimlerin yaşadığını açıklaması ve imar, inşaat ve bakım yönetmeliklerine uyma sözü vermesi gerekecek.

ekonomi

Fotoğraf: Aleksandr Popov / Unsplash 

Dolar/TL kuru Türkiye piyasalarının kapalı olduğu saatte uluslararası piyasalarda 21.16’ya kadar yükselerek yeni zirvesini gördü. Dolar bu hafta yatırımcısına yüzde 5’ten fazla kazandırdı. Gram altında bu haftaki artış ortalama yüzde 6 seviyesinde gerçekleşti.

Dış ticaret açığı, mayıs ayında 127 milyar dolar oldu. Yılın ilk beş ayındaki açık ise 56.1 milyar dolara ulaştı. Ticaret Bakanı Muş, mayıs ayında ihracatın yüzde 14.4 artışla 21.7 milyar dolar olduğunu paylaşarak “Bu, tüm zamanların en yüksek mayıs ayı ihracat değeridir” dedi. 

Sabah’ın haberine göre kira artışlarına getirilen yüzde 25 sınırı uygulaması uzatılacak. Fahiş kira artışı yapan ev sahiplerine de hapis veya para cezası uygulanacak.

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği verilerine göre otomobil ve hafif ticari araç satışları mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 70.9 arttı. Elektrikli otomobillerin payı yüzde 2.4’e ulaşırken hibrit araçların payı yüzde 9.5 oldu. 2 bin 95 adetlik elektrikli otomobil satışının 306 adeti TOGG T10X V2 modeli. 

• Gazeteci Emre Özpeynirci: “Bazı markaların tescil kaydı kapalı. Bu yüzden aylık raporlarda yayınlanan beyana dayalı rakamları doğru mu değil mi anlaşılmıyor.”

Küresel gıda fiyat endeksi, mayıs ayında son iki yılın en düşük seviyesine geriledi. BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün verilerine göre nisan ayında 127.7 puan olan fiyat endeksi mayıs ayında 124.3 puana düştü. 

• Bitkisel yağlar, tahıllar ve süt ürünleri fiyatlarındaki düşüşün, şeker ve et fiyatlarındaki artışlara üstün gelmesi sonucu bu gerilemenin yaşandığı düşünülüyor.

ABD Senatosu, borç tavanı ve bütçe kesintileri anlaşmasını onayladı. Hâlihazırda 31 trilyon dolar olan borç tavanı Ocak 2025’e kadar askıya alınacak. Böylece hükümetin nakit sıkıntısı çekmesinin ve temerrüde düşmesinin önüne geçilecek. Gelecek iki yıl boyunca harcamaların kısılması bekleniyor.

İngiltere’de mart ayında marketlerden çalınan ürün sayısı geçen yıla göre yüzde 31’lik artışla 33 bine ulaştı. Bazı marketler et ve peynir gibi ürünlere alarm takarken bazı marketler de ürünlerin çalınmasının önüne geçmek için reyondaki ürün sayısını azaltmaya başladı.

• Ülkede gıda enflasyonu nisanda yüzde 19 ile son 45 yılın zirvesinde.

Arçelik’in ‘BizBize’ mobil uygulaması ve sitesi hacklendi; 30 bin 373 kişinin verileri ele geçirildi. Arçelik tüm teknik ve yasal önlemlerin alındığını açıkladı.

ABD Ulaştırma Bakanlığı, British Airways’e pandemideki uçuş iptalleriyle ilgili 1.1 milyon dolar para cezası kesti. Şirketin, yolculara zamanında geri ödeme yapmadığı, ayrıca tüketicilerin aylarca müşteri temsilcilerine ulaşamadıkları belirtildi.  

spor

Fotoğraf: Mine Toz / Depo Photos

Milli voleybolcu Ebrar Karakurt, gelecek yıl Rusya’nın ekibi Lokomotiv Kaliningrad takımında forma giyecek. Son iki sezondur İtalya’nın Novara takımında forma giyen Ebrar, yıllık 800 bin dolar kazanacak.

NBA finalleri ilk maçında evinde Miami Heat’i 104-93 mağlup eden Denver Nuggets, seride 1-0 öne geçti. Nuggets'ın yıldızı Jokic, Jason Kidd'in ardından final serisinin ilk maçında triple double ikinci oyuncu oldu.

kapsül öneriyor

• Kapsül Kültür’ün bugünkü sayısı: ‘Belgesellerle ülke panoraması’
• Fragmanlarla bu hafta vizyona giren filmler ve Altyazı’nın yıldız tablosu.
• İmre Azem’in ‘Hatay: 17-24 Nisan 2023’ belgeseli ve Tuğçe Tezer’in çekim sürecini anlatan yazısı. 
• Noel Gallagher’ın BBC orkestrasıyla Joy Division klasiği ‘Love Will Tear Us Apart’a da yer verdiği kayıt: ‘Radio 2’s Piano Room’
• Caner Eler, Kaan Kural ve İbrahim Kutluay, Nike ekibinin gözünden Michael Jordan'ın ayakkabı anlaşmasını anlatan ‘Air’ filmini konuşuyor.
• 22 Haziran’da yayınlanacak ‘The Bear’ yeni sezonundan ilk fragman. 

günün sözü

“İzmir Körfezi çok ağır hasta. Komaya giriyor diyebilirim.”

Havaların ısınması ile deniz yüzeyinde görülen koyu renkli, kabarcıklı oluşumların nedenini anlatan Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar.