Toplam sözcük sayısı: 1.550 - Ortalama okuma süresi: 6 dakika

🌤️ Yurdun büyük bir kesiminde yağış bekleniyor. Güneş’e bu hafta da hasret kalacağız.

$: 23,64 TL 📈 €: 25,43 TL 📈 BIST 100: 5.588 📉 ₿: 25.800 USD 📉

# Sosyal medyanın gündeminde, Melek Mosso’ nun sahne aldığı Kiraz Festivali’ni düzenleyen Tekirdağ Süleymanpaşa’nın AKP’li belediye başkanı Cüneyt Yüksel var. 

🎧 Yapay zekânın seslendirdiği kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında.

Varolmayan çocuklar ülkesi

Bugün 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü. Türkiye’de 2002 yılından bu yana en az 888 çocuk, çalışırken hayatını kaybetti. Çocuk işçiliği ve ölümleri konusundaki resmî veriler yetersiz ve çelişkili. Örneğin sayısı 1.5 milyonu bulan çırak, stajyer ve meslek eğitimi gören öğrenci olmak üzere çocuk işçiliğinin ana gövdeleri istatistiklere dahil edilmiyor.

Çocuk işgücü anketleri, Türkiye’de mevsimsel olarak çocuk işçiliğin en az olduğu ekim-aralık ayları arasında yapılıyor. Ancak en çok ortalama ölüm ağustos ayında yaşanıyor.

Türkiye’de ücretli ve ücretsiz (aile işçisi) çocuk işçiliğinde başlıca sektör tarım. Çocuk işçiliğinin en yoğun görüldüğü şehirler Şanlıurfa, Gaziantep, Adana, İstanbul ve Konya.

Şanlıurfa, çocuk işçi ölümlerinde ilk sırada. Ayrıca diğer şehirlerde hayatını kaybeden tarım işçisi çocuklarda da Şanlıurfalıların sayısı oldukça fazla. 

Diğer gelişmeler:

Fotoğraf: Depo Photos

CHP’nin genel başkanlık koltuğu için adı geçen isimlerden biri olan Özgür Özel, “Aday mısınız?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Sorumluluk almaktan kaçmayacağım ama fedakârlıktan da geri durmayacağım. Parti kimsenin önünü kapatmamalı. Olmam gereken yer neresiyse orada olacağım: Genel başkan adaylığı ise genel başkan adaylığı.” 

• HDP’nin cumhurbaşkanı adayı çıkarmamasının Kılıçdaroğlu için olumsuz bir durum yarattığını tespit ettiklerini aktaran Özel, CHP listelerinden seçime giren ‘altılı masa’ bileşenlerinin oy katkısının yüzde 0.7-1 civarında olduğunu söyledi. 
• Cumhuriyet’in kulis haberine göre, Kılıçdaroğlu’yla bir araya gelecek 60’a yakın CHP’li belediye başkanı, “Değişim baştan aşağı olur” düşüncesini iletecek. ‘Bayrak açma’ niyeti olmayan başkanlar, değişim sürecinin ‘sancısız’ şekilde yaşanmasını istiyor. 
• CHP sözcüsü Öztrak: “Tazelenen kadrolarımızla yerel seçimleri açık ara kazanmayı hedefliyoruz.”

İçişleri Bakanlığı’nın ihbarı üzerine İBB Başkanı İmamoğlu hakkında ‘ihaleye fesat karıştırma’ suçlamasıyla dava açıldı. İmamoğlu hakkında 7 yıla kadar hapis cezası ve siyasi yasak istenen davanın ilk duruşması 15 Haziran’da görülecek.

• Fatih Altaylı’nın yazısı: “İmamoğlu ile konuştum. Gördüğüm kadarıyla aceleci bir tavır almayı düşünmüyordu. CHP’nin genel başkanı olamayacağını anlarsa yeni bir parti kurmak gibi bir fikri ise hiç yoktu.”

Zafer Partisi lideri Özdağ, ikinci tur öncesi AKP’yle yaptıkları ittifak görüşmesinde İçişleri bakanlığını istediklerini ancak ‘sığınmacıların gönderilmesini kabul etmedikleri için’ anlaşma sağlanmadığını söyledi. Yaklaşık 1.5 milyon kişiye vatandaşlık verilerek oy kullandırıldığını savunan Özdağ, durumu yargıya taşıyacak.

İYİ Parti kurucularından Ahat Andican, partisinden istifa etti. Son seçimde aday gösterilmeyen Andican, 1997-1999 arasında devlet bakanlığı görevindeydi. 

‘Gezi Davası’ kapsamında tutuklu bulunan mimar Mücella Yapıcı, maruz kaldığı muamele nedeniyle hastaneye gitmeme kararı aldı. Türk Diş Hekimleri Birliği (TDB), Yapıcı’yı kelepçeli şekilde muayene eden diş hekimine uyarı cezası vermişti.

Kızılay’ın eski başkanlarından Ahmet Lütfi Akar’ın Almanya’dan vize alamadığı iddia edildi. Konuyu köşesine taşıyan Hürriyet yazarı Fatih Çekirge, turistik vize başvurusu yapan Akar’a verilen ret gerekçesinin ‘kalış amacının inandırıcı olmaması’ olduğunu yazdı. 

‘Sarallar’ olarak bilinen organize suç örgütünün lideri Alaattin İlyas Saral, Belçika’dan geldiği İstanbul Havalimanı’nda gözaltına alındı. Saral için Interpol tarafından kısa bir süre önce ‘kırmızı bülten’ çıkarıldığı öğrenildi. 

Four Seasons Hotel Sultanahmet'in içerisinde bulunan ibadethanede fotoğraf çektiren tasarımcı Eda Taşpınar hakkında açılan soruşturmada takipsizlik kararı çıktı. 

• Diyanet’in kayıtlarında ‘Sultanahmet Cezaevi Camii/Hayyatin-i Hassa Camii’ adlı bir bir cami bulunmuyor. Eski Sultanahmet Cezaevi, otelin ana binası olarak kullanılıyor. 

kültür - yaşam

Fotoğraf: Earl Wilson / The New York Times

ABD’nin New York şehrinde, ‘kentten kaçışlar’ hızlanıyor. 8.4 milyonluk kent nüfusu son iki yılda yaklaşık yarım milyon azaldı. Geçen hafta Kanada’daki orman yangınlarının kenti dumana boğmasıyla birlikte, internette ‘evimi hemen sat’ aramaları yüzde 2.600 arttı. Yapılan araştırmalarda New Yorkluların kenti terk etme gerekçelerinin hayat pahalılığı, yaşam kalitesinin düşmesi, artan şiddet ve suç oranları, evsizler ve sığınmacılar olduğu görülüyor. 

İller Arası Rekabet Endeksi verilerine göre, Türkiye’deki sanayi işletmelerinin yüzde 29'u İstanbul’da bulunuyor. Ayrıca en çok ihracat yapan ilk 1.000 firmanın 429’u İstanbul’da. Ankara kişi başına düşen otomobil sayısında, Antalya ise turizm endeksinde birinci sırada. En fazla çocuk nüfusa sahip il, nüfusunun yüzde 39’u 14 yaş altı olan Şanlıurfa; en az çocuk nüfusa sahip il ise yüzde 14.8 ile Edirne.

dünya

Fotoğraf: Tyler Hicks / The NYT

Rusya işgali altındaki Ukrayna, karşı saldırıya geçerek dört köyü geri aldı. Konuyla ilgili Rusya’dan bir açıklama yapılmadı. Kanada lideri Trudeau’nun sürpriz ziyareti sonrasında konuşan Ukrayna lideri Zelenskiy, taarruzun sinyallerini vermişti. Trudeau de Ukrayna’dan 500 milyon Kanada Doları değerinde askerî yardım sözü vererek ülkeden ayrılmıştı.

NATO tarihinin en büyük hava tatbikatı başladı. 23 Haziran’a kadar sürecek ve 25 üye ülkenin katılacağı tatbikata Almanya ev sahipliği yapıyor. 10 binden fazla asker çok sayıda acil durum senaryosunu simüle edecek. ABD’nin 100 uçakla yer alacağı tatbikatta 250 uçak bulunuyor. Sivil havacılık yetkilileri, sivil uçuşlarda büyük çaplı bir gecikme yaşanmasını beklemiyor.

Eski İtalya başbakanı Berlusconi yaşamını yitirdi. 86 yaşında ölen Berlusconi, 1994’te siyasete atılmış ve farklı dönemlerde dört kez başbakanlık koltuğuna oturmuştu. Geçen eylül ayında İtalya Senatosu’na seçilen Berlusconi, 1986’dan 2017’ye kadar iki yıl hariç Milan’ın başkanlığını da yürütmüştü. İki evliliğinden beş çocuğu bulunan Berlusconi, seks ve yolsuzluk skandalları ile gündeme gelmişti.

Avrupa Birliği, Tunus’un göç kriziyle başa çıkabilmesi adına 1 milyar euronun üzerinde destek sağlamayı planlıyor. Bunun gerçekleşmesi için bir dizi anlaşmanın imzalanması gerekiyor. Ancak Tunus lideri Kays Said, daha önceki açıklamasında ülkesinin Avrupa için sınır muhafızı olmayacağını söylemişti.

Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), dünyadaki nükleer silahlanma tehlikesine karşı çeşitli uyarılarda bulundu. Kullanıma hazır nükleer başlık sayısının, 2020’nin ocak ayına oranla yüzde 86 artış gösterdiğini belirleyen enstitünün raporuna göre bu silahların yüzde 90’ı ABD ve Rusya’nın elinde bulunuyor. 

• Nükleer silah sayısının düzenli olarak gerilediği uzun bir dönemin sonuna gelindiğini belirten SIPRI Direktörü Dan Smith, “İnsanlık tarihinin en tehlikeli dönemlerinden birine doğru sürükleniyoruz” dedi.

Kolombiya’daki Amazon ormanlarına 1 Mayıs’ta düşen uçaktan kurtuldukları düşünülen dört kardeş bulundu. Yaşları 1 ila 13 arasında değişen çocuklar, anneleriyle birlikte küçük bir uçakla seyahat ediyordu. Yerli Huitoto kabilesinin üyesi olan çocuklar, ormanda meyve yiyerek ve uçağın enkazından buldukları bir çeşit unu tüketerek hayatta kaldı. Çocukları altı haftadır 150’si asker 350 kişi arıyordu.

İsveç’te hükümet, PKK destekçisi olduğu öne sürülen M.K. isimli bir şahsı Türkiye’ye iade etme kararı aldı. NATO’ya üye olmak için Türkiye’nin onayına ihtiyaç duyan İsveç, geçen haftalarda yeni terör yasasını yürürlüğe sokmuştu. Türkiye’nin, söz konusu üyeliği gelecek ay onaylaması bekleniyor.

ABD’nin üç ayrı eyaletinde yaşanan silahlı ve bıçaklı saldırılarda 30 kadar insan yaralandı. Houston’da bir gece kulübünün park alanında meydana gelen silahlı saldırıda vurulan altı kişiden birinin durumu kritik. San Fransisco’daki saldırıda yaralanan dokuz kişiden birinin durumu ağır. 

92 yaşındaki yatırımcı George Soros, şirket ve vakıflarını 37 yaşındaki oğlu Alex’e devretti. 25 milyar dolarlık portföyü yönetecek olan Alex Soros, önceliğinin Trump’ın ABD başkanı olarak seçilmesini engellemek olduğunu duyurdu. ABD’de Demokratların en büyük destekçisi olan Soros, sol eğilimli siyasetçileri desteklemeye devam edeceklerini de açıkladı.

ekonomi

Küresel piyasalarda bu hafta faiz kararları açıklanacak. ‘Merkez Bankaları’ haftasında dikkatler Fed ve Avrupa Merkez Bankası’nın alacağı kararlarda. TCMB’nin seçimlerin ardından yapılacak ilk PPK toplantısı olan 22 Haziran’da faizleri yükseltmesi bekleniyor. 

• ABD bankası Goldman Sachs, Türkiye için ideal faiz oranının yüzde 40 olduğuna ilişkin analiz paylaşırken Deutsche Bank, politika faizinin yüzde 25’e çıkarılmasını bekliyor. JPMorgan’ın beklentisi de yüzde 25; Societe Generale’nin ise yüzde 15. JP Morgan, kredi koşullarının sıkılaşmasıyla birlikte Türkiye ekonomisinin bu yıl resesyona gireceğini tahmin ediyor. 
• Bankacılık kaynakları, üç aya kadar vadeli TL mevduat hesaplarına uygulanan faiz oranının yüzde 47’ye kadar yükseldiğini söyledi.
• TCMB verilerine göre nisan ayında Türkiye, aylık 5.4 milyar dolar cari açık verdi. Böylece 18 ay üst üste açık verilmiş oldu. Yıllıklandırılmış cari açık da 57.8 milyar dolar ile 11 yılın zirvesinde.

Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği Başkanı Hakan Akdoğan, gayrimenkulde fiyatların yüzde 20 artabileceğini söyledi.

TÜİK verilerine göre nisan ayında işsiz sayısı, önceki aya göre 74 bin artarak 3 milyon 585 bine yükseldi. Nisanda işsizlik oranı yüzde 10.2’ye çıktı. Genç işsizlik oranı ise yüzde 19.1.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, ara zam oranını görüşmek için yarın (13 Haziran) toplanacak. 

• Sabah’ın haberine göre asgari ücrete yüzde 30 zam yapılması bekleniyor. Bu gerçekleşirse net asgari ücret 11 bin 58 lira olacak.
• CHP’li vekil Sarı’nın hesaplamasına göre yılın başından bu yana 8 bin 506 liralık asgari ücretin alım gücü, 6 bin 580 liraya düştü. 

Türkiye Otelciler Birliği, UEFA Şampiyonlar Ligi finali sayesinde İstanbul otellerindeki doluluk oranlarının yüzde 90’a, oda fiyatlarındaki artışın da yüzde 100’e vardığını açıkladı. Maç nedeniyle şehre gelen turistlerin harcadığı döviz miktarı ise 120 milyon dolar.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği verilerine göre güncel çiftçi sayısı 5 milyon 162 bin; kayıtlı toplam çiftçilerin yaş ortalaması ise 58. Çiftçilerin sadece yüzde 1’i 18-24 yaş arası gençlerden oluşuyor. 

🚗 7 otomobil markasının 37 modeline gelen yeni zamlar.

spor

Fotoğraf: Depo Photos

Fenerbahçe, Ziraat Türkiye Kupası finalinde Başakşehir’i 2-0 yenerek kupaya uzandı. Bu, Ali Koç’un başkanlığında futbolda kazanılan ilk kupa. Sarı-Lacivertliler, futboldaki son kupasını 2014’teki lig şampiyonluğunda kaldırmıştı. Maç sonrasında konuşan teknik direktör Jorge Jesus, görevinden ayrıldığını duyurdu. 

Roland Garros’ta tek kadınlar şampiyonu Polonyalı raket Swiatek, tek erkekler şampiyonu ise Sırp raket Djokovic oldu. Kariyerindeki 23. Grand Slam şampiyonluğunu elde eden Djokovic, 22 kupalı Rafael Nadal’ı geride bırakarak zirveye oturdu. 

• Üst üste ikinci, toplamda da üçüncü Roland Garros zaferini yaşayan Swiatek, toplam Grand Slam sayısını da dörde yükseltti. Swiatek, dünya sıralamasında ilk sırada.

kapsül öneriyor

• Kapsül Pazar’ın son sayısı: ‘Sevdası hür, onuru büyük’
• Derya Bengi’nin arşivinden: 60'lı yıllarda Hayat dergisi kapaklarında Suna Kan.
• ‘Unabomber’ Ted Kaczynski’nin ‘Sanayi Toplumu ve Geleceği’ manifestosundan seçki: “Toplumda kelimelerle bir etki yaratmak, çoğu birey ve küçük grup için olanaksızdır.”
• Seda Türkoğlu’nun izlenimleri: ‘Taksim’de Manchester City gecesi’
• Dadanizm’den Gamze Akyol’un yazısı: ‘Kızılcık Şerbeti sezon finali’
• Bu sezon Şampiyonlar Ligi’nde atılan en güzel 10 gol ve Sivassporlu Erdoğan Yeşilyurt’un ‘Konferans Ligi’nin En İyisi’ seçilen golü. 

günün sözü

“Stadyumun önündeki servis kuyruğu korkunç boyutta olduğu için taksiye binmek zorunda kaldık ve 150 euro ödedik.”

Şampiyonlar Ligi finali için İstanbul’a gelen Manchester City taraftarı Steve Redmayne.