Toplam sözcük sayısı: 1.456 - Ortalama okuma süresi: 5.5 dakika

🌞 Hafta sonu boyunca özellikle ülkenin güneyinde Afrika sıcakları etkisi sürecek. Bu bölgelerde sıcaklık 40 dereceyi aşacak. İstanbul ve Ankara’da da 34 derece görülecek. Pazar günü Doğu Karadeniz’de az da olsa yağış ihtimali bulunuyor.

$: 26,15 TL 📈 €: 29,38 TL 📈 BIST 100: 6.437 📈 ₿: 31.323 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, Çeşme Alaçatı'da taksi bulamadığı için minibüse binen Mahsun Kırmızıgül’ün verdiği ‘mini konser’ var.

🎧 Yapay zekânın seslendirdiği kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında.

Sıcak ve ötesi

Türkiye’nin de içinde bulunduğu Avrupa’nın güneyindeki ülkelerin birçok şehrinde hava sıcaklığı 40 dereceyi aştı. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve çevresi Basra üzerinden gelen sıcak hava dalgasına maruz kalırken Marmara, Akdeniz ve Ege bölgelerinde ise Afrika sıcakları etkili oldu. İstanbul’da bugün ölçülen en yüksek sıcaklık 39.7 derece olarak Sancaktepe’de görüldü. 

• İzmir Urla’daki makilik alanın yanı sıra Muğla’da Milas-Bodrum Havalimanı yolundaki ormanlık alanda ve Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçesindeki ormanda yangın çıktı. Urla’daki yangın kontrol altına alındı; söndürme çalışmaları sürüyor. Diğer iki yangına ise müdahale devam ediyor.
• 2003-2020 yılları arasındaki verilere göre İstanbul’da bazı ilçelerde sıcaklık diğerlerine göre 7 derece daha fazla. 
• Atina’da hava sıcaklığının 41 dereceyi aşması üzerine Akropolis Tapınağı, 12.00-17.00 saatleri arasında ziyarete kapatıldı. Ülkede hava sıcaklığının önümüzdeki günlerde 43 dereceye kadar yükselmesi bekleniyor. Yunanistan’ın yanı sıra İtalya, Fransa ve İspanya’da da sıcaklık 40 dereceyi aşmış durumda.

TGS’nin araştırmasına göre, medya çalışanları düşük maaşlarla haftada 45 saatten fazla çalışıyor, yıllık izin hakkını tam olarak kullanamıyor ve yüzde 28'i ‘fazla mesai’ ücreti alıyor. ‘Fazla mesai’ ücreti alamayan gazeteci oranı yüzde 36.3, mobbing oranı ise yüzde 36.2.

Türkiye, 2023 yılında günde 7 saat 24 dakikalık internet kullanımı ile dünyada 15. sırada. Bu, dünya ortalaması olan 6 saat 37 dakikanın üzerinde. Rapora göre, Türkiye’de nüfusun yüzde 83.4’ü internet kullanıcısı, nüfusun yüzde 95.4’ü mobil bağlantı sahibi ve yüzde 73.1’i de aktif olarak sosyal medya kullanıyor. 

‘Türkiye Tek Yürek’ kampanyası dışında deprem bölgesi için 26 milyar 985 milyon 72 bin 139 lira bağışlandığı açıklandı. Taahhüt edilen 115 milyar 146 milyon 528 bin liranın tamamı yatırılmayan ‘Türkiye Tek Yürek’ hakkında bilgi verilmedi.

CHP lideri Kılıçdaroğlu, sosyal medyada ‘Jahrein' ismiyle bilinen Ahmet Sonuç’a, ‘leblebi kafalı’ ve ‘demans hastası’ ifadeleri nedeniyle 200 bin liralık tazminat davası açtı.

politika

Fotoğraf: ANKA

İBB Başkanı İmamoğlu'na, Tuzla’nın AKP’li belediye başkanı Şadi Yazıcı'ya hakaret ettiği gerekçesiyle ‘kamu görevlisine alenen hakaret’ suçundan dava açıldı. İmamoğlu hakkında 2 yıl 4 aya kadar hapis cezası ve ‘siyasi yasak’ isteniyor.

• İBB’nin Tuzla’daki arıtma tesisinin arıtma törenine katılan Yazıcı, Kadir Topbaş ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür edince tepkiler yükselmişti. Tepkilerin ardından kürsüye çıkan İmamoğlu, “Arkadaşlar, o arkadaş (Yazıcı) burayı germeye gelmiş, bırakın. İlgilenmeyin, kötü söz sahibine aittir” demişti.

CHP’den ihracı istenen Bolu Belediye Başkanı Özcan, Kılıçdaroğlu’nun kendisini partiden atmak için talimat verdiğini öne sürdü. Öncesinde istifasını sunacağını belirten Özcan, “Bilhassa biraz yüksek tondan gittim ki, toplum burada bir mesele olduğunu görsün” dedi.

Tutuklu gazeteci Merdan Yanardağ hakkındaki iddianame kabul edildi. Tutukluluğuna devam kararı verilen ve 10 yıl 6 aya kadar hapsi talep edilen Yanardağ’ın ilk duruşması 4 Ekim’de görülecek. 

Deniz Zeyrek’in yazısı: ‘CHP’nin medya yönergesi gazeteciye hakarettir’

kültür - yaşam

Fotoğraf: Altyazı

Nuri Bilge Ceylan’ın son filmi ‘Kuru Otlar Üstüne’nin Türkiye’deki ilkgösterimi 30. Adana Altın Koza Film Festivali’nde yapılacak. Festival, 18-24 Eylül’de gerçekleşecek. Merve Dizdar’ın Cannes’da ‘En İyi Kadın Oyuncu’ seçildiği film, 29 Eylül’de vizyona girecek.

• Filmin fragmanı. 

Hollywood’da oyuncular sendikası ile sektör temsilcileri arasında uzlaşmaya varılamaması sonucunda grev kararı alındı. Böylece oyuncular 1980’den bu yana ilk kez greve çıkmış oldu. 

• Yaklaşık üç aydır devam eden senaristlerin grevine oyuncuların eklenmesiyle birlikte film ve televizyon sektöründeki yapımların yavaşlaması bekleniyor. Grevlerin sürmesi hâlinde 18 Eyül’de yapılacak 75. Emmy Ödülleri ertelenebilir. 
• Oyuncular, daha iyi ücret ve gelecekte televizyon ve filmlerde yapay zekâ kullanımına karşı koruma talep ediyor.

DSÖ, çok sayıda gıda ve içeceği tatlandırmak için kullanılan aspartamı, ‘kanserojen olma ihtimali yüksek maddeler’ listesine ekledi. Farklı uzmanlar ise aspartamı kanserle ilişkilendiren kanıtların zayıf olduğunu ve daha fazla çalışma yapılması gerektiğini savunuyor. 

• ‘Sıfır kalori’, ‘diyet’ veya ‘sıfır şeker’ diye satılan ürünlerin birçoğu aspartam ya da başka bir tatlandırıcı içeriyor. Şekerden 200 kat daha tatlı olan aspartam, bu sayede kalorisiz bir şekilde yiyecek ve içecekleri tatlandırabiliyor. 

İngiltere’de bir evin tuvaletinde kapı çarpmasın diye kullanılan bir vazo, Çin’de Ming Hanedanı dönemine ait çıktı. Vazo, çıkarıldığı müzayedede ismi açıklanmayan bir kişi tarafından 3 bin 400 sterline alındı. 

Kapsül Kültür’ün bugünkü sayısı: ‘Veda: Milan Kundera’

dünya

Fotoğraf: Depo Photos

Pulitzer Ödüllü 86 yaşındaki gazeteci Seymour Hersh, Türkiye’ye, İsveç’in NATO üyeliğini onaylaması karşılığında 11 ila 13 milyar dolarlık bir IMF kredisi sözü verildiğini öne sürdü. Hersh, konuyla doğrudan ilgili bir kaynağın kendisine, “Biden'ın bir zafer kazanması gerekiyordu ve Türkiye ciddi bir ekonomik darboğazda” dediğini kaleme aldı: “Erdoğan'ın, NATO ve Batı Avrupa ile daha iyi durumda olduğunu fark etmesinden daha iyi ne olabilir?”

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), geçen günlerde Rusya’ya karşı kısa süren bir isyan başlatan paralı asker grubu Wagner’ın artık Ukrayna’daki savaşta önemli bir rol oynamadığını düşünüyor. Wagner’e bağlı paralı askerlerin hâlen Ukrayna’daki işgal edilmiş bölgelerde olduğu belirtiliyor. 

• Rusya lideri Putin de Wagner’ın yasal bir dayanağı bulunmadığı için ‘var olmadığını’ söyledi: “Özel askerî kuruluşlarla ilgili bir yasa yok. Böyle bir şey yok.”

Suriye yönetimi, Birleşmiş Milletler yardımlarının Cilvegözü Sınır Kapısı’ndan muhalif güçlerin kontrol ettiği bölgelere girişine altı ay daha izin verdi. Yardımların yüzde 85’i bu sınır kapısından gerçekleşiyor. Ülke lideri Beşar Esad’ı destekleyen Rusya, söz konusu uzatma kararının Batı’nın Suriye’ye uyguladığı yaptırımların kaldırılmasının ardından alınmasını talep ediyordu.

Azerbaycan, Laçin Koridoru’nu Kızılhaç’a ait araçlarla kaçak eşya taşındığı gerekçesiyle geçici olarak kapattı. Koridor, Ermenistan’ı Dağlık Karabağ’a bağlıyor ve buradan bölgedeki Ermeni nüfusa insani yardım sağlanıyor. Ermenistan, 2020’deki savaşın ardından Dağlık Karabağ’dan orduyu çekmişti. Bölgede Rus ve Türk barış güçleri bulunuyor.

Hindistan’ın, Ay’ın güney kısmına inmesi planlanan Chandrayaan-3 isimli uzay aracı fırlatıldı. Görevin başarılı olması hâlinde ABD, SSCB ve Çin’den sonra Ay’a kontrollü iniş gerçekleştiren dördüncü ülke Hindistan olacak. 80 milyon dolar gibi düşük kabul edilen bir bütçeyle gerçekleşen fırlatmanın ardından uzay aracının Ay’ın yörüngesine ulaşması 29 gün sürecek. Ay’ın yerçekimi kullanılan bu yöntem, muadillerine oranla oldukça az maliyetli.

Rusya Parlamentosu, cinsiyet değiştirmek için ameliyat yapılmasını ve hormon tedavisini yasaklayan yasa değişikliğini onayladı. Yasaya göre cinsiyet değiştirme ameliyatı olmuş kişilerin evlilikleri geçersiz sayılacak ve evlat edinemeyecekler.

Sudan’da ordu ile paramiliter güçler arasında nisan ayında başlayan çatışmalardan bu yana en fazla sivil can kaybı Omdurman şehrindeki bir pazarda gerçekleşti. İki taraf arasında yaşanan çatışmalarda pazara isabet eden bombalamanın ordunun kontrolündeki bir askerî noktadan yapıldığı belirtiliyor. Hayatını kaybedenlerin büyük bir kısmını ise kadın ve çocuklar oluşturuyor.

• Uluslararası Ceza Mahkemesi, Darfur bölgesindeki savaş suçları ile insanlığa karşı savaş suçlarının incelendiğini duyurdu. Mahkemenin Sudan’daki yetkisi sadece Darfur bölgesiyle sınırlı.

ekonomi

Fotoğraf: Depo Photos

Damacana suya bir yıl içinde yüzde 233 zam yapıldı. 2022’de ortalamada 15 lira olan 19 litrelik damacana su, şu ortalama 50 lira. Sektör temsilcilerine göre 50 liralık damacana suyun sadece 1.5 liralık kısmı su maliyeti; geri kalanı nakliye, personel ve enerji giderlerinden oluşuyor. 

Haziran ayının başında çaya yapılan yüzde 43 zammın ardından yeni bir zam daha geldi. Çaykur, çaya ortalama yüzde 95 zam yaptı. Böylece çay 8 Haziran’dan bu yana toplam yüzde 57 zamlanmış oldu. 

TCMB’nin piyasa katılımcıları anketinde yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 49’a, 12 ay sonrası için yüzde 33’e yükseldi. Bir yıl sonraki dolar/TL beklentisi ise 31.42 olarak gerçekleşti. 

Bireysel kredi kartı ve tüketici kredi borçları 7 Temmuz itibarıyla 2 trilyon 180 milyar lirayı aştı. Yılbaşından bu yana  toplam kredi borçlarındaki artış yüzde 41’i buldu. KKM hesapları haftalık 107.3 milyar lira artarak 2.85 trilyon liraya ulaştı. 

7 Temmuz haftasında ticari kredilerde ortalama faizler yüzde 24.5 seviyesine ulaşarak durma noktasına geldi. Ticari kredilerde yıllıklandırılmış ve kur etkisinden arındırılmış büyüme yüzde 8 olarak kaydedildi. Parasal genişleme döneminde büyüme hızı yüzde 56’ya yükselmiş; seçimden önce ise yüzde 45 olmuştu. 

Konut satışları haziran ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 44 geriledi. Böylelikle konut satışlarında Temmuz 2021'den bu yana en sert düşüş izlendi. Yabancılara yapılan konut satışı da yüzde 70 azalarak 2 bin 625 oldu. 

Konut kiralarını yüzde 25 zam ile sınırlayan düzenlemenin 1 Temmuz 2024’e kadar uzatılması TBMM’de kabul edildi.

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, Merkez Bankası Başkanı Erkan ile 17-18 Temmuz tarihli G20 toplantılarına katılmak üzere Hindistan’a gidecek. Ardından, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Körfez ülkelerine ziyaretine katılacak.

spor

Fotoğraf: Depo Photos

A Milli Kadın Voleybol takımı, ABD’nin Teksas eyaletinde düzenlenen FIVB Milletler Ligi Finalleri’nin çeyrek finalinde İtalya’yı 3-0 mağlup ederek yarı finale yükseldi. Ay-Yıldızlılar, yarı finalde ev sahibi ABD ile 16 Temmuz’da TSİ 03.30’da karşı karşıya gelecek.

Premier League ekiplerinden Arsenal, ikinci büyük transferini Ajax’tan Jurrien Timber’ı 40+5 milyon euro bonus karşılığında alarak gerçekleştirdi. 22 yaşındaki oyuncuyla beş yıllık sözleşme imzalandı. Arsenal, daha önce de Chelsea’dan Kai Havertz’i 70 milyon euroya kadrosuna katmıştı.

• Sezonun şu ana kadarki en pahalı transferleri ve en yüksek maaşlı futbolcular.

Beşiktaşlı Gedson Fernandes’in verdiği söyleşi: “Herkes, Galatasaray'a gideceğimi söylerdi ama Beşiktaş'ı tercih ettim. Hayatımda aldığım en doğru kararlardan biri.”

kapsül öneriyor

• Müzik yazarı ve radyocu Gülşah Görücü’nün 758 şarkılık listesi: ‘sun’
• Doğal seslerle: Günbatımında Atina sokaklarında yürüyüş. 
• Fragmanlarıyla bu hafta vizyona giren filmler ve Altyazı’nın yıldız tablosu. 
• Dört soruda: ‘Sıcak havada doğru serinleme yöntemleri’
• Gözde Özuğur’un yazısı: ‘Her mekânın yıldızı devasa bitkiler’
• ‘Mazhar Alanson ile’ bölümü: ‘Özkan Uğur ve Fuat Güner’

günün sözü

“Artık bugüne kadar susanlar, yarım ağız konuşanlar, konuşuyormuş gibi yapanlar konuşmalı. Bu hukuksuzluğu, hukuk devletine beton dökme girişimini kendi meselesi görenler ve görmesi gerekenler konuşmalı.”

Yargıtay’ın tahliye talebini reddettiği tutuklu TİP vekili Can Atalay.