Sayı: 921 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.473 kelime)

🌤️ Yurdun orta ve güney kesimlerinde güneşli, kuzey bölgelerinde ise bulutlu bir hava bekleniyor. 

$: 27.56 📈 €: 29.02 📈 BIST 100: 8.333 📉 ₿: 27.431 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, İçişleri Bakanlığı’nın önceki bakan Soylu dönemindeki 2 bin 500 çakarlı araçla ilgili inceleme başlatması ve yeni çakar dağıtımını durdurması var.  

🎧 Yapay zekânın seslendirdiği kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında.

Operasyon ve ötesi

İçişleri Bakanlığı’na yapılan bombalı saldırıda ikinci saldırganın da kimliği tespit edildi.  Bakanlık, ikinci saldırganın PKK üyesi Özkan Şahin olduğunu açıkladı. 

Dışişleri Bakanı Fidan, saldırganların Suriye’den giriş yaptıklarının ve eğitim aldıklarının tespit edildiğini söyledi. Fidan şöyle devam etti: “Irak ve Suriye’de PKK/YPG’ye ait bütün altyapı, üstyapı tesisleri, enerji tesisleri bundan sonra güvenlik güçlerimizin, topyekün meşru hedefidir. Üçüncü tarafların PKK/YPG’li tesislerden ve şahıslardan uzak durmasını tavsiye ediyorum.”

Fidan’ın ‘üçüncü taraf’ ifadesi, ABD’yi işaret ettiğine yönelik yorumlandı. Zira ABD, IŞİD’le olan savaştan bu yana YPG’ye destek sağlamayı sürdürüyor. 

Millî Savunma Bakanı (MSB) Güler, Dışişleri Bakanı Fidan, İçişleri Bakanı Yerlikaya, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Gürak ile MİT Başkanı Kalın, dün (4 Ekim) Millî Savunma Bakanlığı’nda bir araya geldi.

Bakan Güler görüşme sonrası, “Suriye ve Irak’ta PKK/YPG’nin tüm tesis ve faaliyetlerinin, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da meşru hedefimiz olacağının herkes tarafından bilinmesini istiyoruz” açıklamasını yaptı.

MİT, İstiklal Caddesi’nde 13 Kasım 2022’de düzenlenen bombalı saldırıya ilişkin planlayıcılarından olduğu belirtilen ‘Mazlum Afrin’ kod adlı PKK üyesi Nabo Kele Hayri’nin takip sonrası etkisiz hâle getirildiğini açıkladı.

Wall Street Journal, Suriye’nin kuzeyinde ABD liderliğindeki koalisyonun Türkiye’ye ait bir insansız hava aracını düşürdüğünü yazdı. Reuters’a konuşan Türk yetkili, aracın Türkiye’ye ait olmadığını söyledi.

MSB, 1 Ekim’den bu yana Irak’ın kuzeyine düzenlenen hava harekâtlarında 58 hedefin imha edildiğini duyurdu. Bakanlık kaynakları, olası bir kara harekâtı ihtimali sorusunu, ‘tek seçeneğin kara harekatı olmadığını söyleyerek yanıtladı.

Yenilenen İstanbul seçimlerinden önce görüştüğü PKK lideri Öcalan’ın ‘seçim mesajını’ kamuoyuyla paylaşan Prof. Dr. Ali Kemal Özcan, ‘terör örgütü liderini övmek’ suçlamasıyla başlatılan soruşturma nedeniyle Munzur Üniversitesi’ndeki görevinden uzaklaştırıldı. Özcan, emniyete giderek ifade verdiğini açıkladı.

Göç İdaresi, Türkiye'de yaşayan yabancı uyruklu kişi sayısının 4 milyon 741 bin 115 olduğunu açıkladı. Bu sayının 3 milyon 279 bin 152’sini geçici koruma statüsündeki Suriyeliler oluşturuyor.

Cumhurbaşkanlığı Koruma Daire Başkanlığı, yılın ilk sekiz ayında 693 milyon 420 bin 840 lira harcadı. Bu verilere göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın günlük korunma maliyeti 2.8 milyon lira oldu. Bu miktar, 245 kişinin asgari ücretine karşılık geliyor.

Adalet Bakanlığı, ‘Madımak Katliamı’ davası kapsamında cezaevlerinde kaç hükümlü bulunduğuna ilişkin soruyu ‘kamuoyunu ilgilendirmeyen konu’ olarak değerlendirerek yanıtlamadı. Katliama ilişkin firari üç sanığın yargılandığı son dava düşmüştü.

• 14 Eylül 2023 tarihli Kapsül Günlük Doz nüshası: ‘Issızlığın ortasında’

Dokuz Eylül Üniversitesi’nde yemek ücretlerine yapılan yüzde 200’lük zammı protesto eden öğrencilerden sekizi, sert müdahaleyle gözaltına alındı. Yaşananları görüntülemek isteyen öğrencilere de özel güvenlikler müdahale etti. Geçen yıl 5.80 lira olan yemek ücreti, 17 liraya çıkarılmıştı.

Adnan Oktar’ın başında olduğu suç örgütüne yönelik 2018’de yapılan operasyonda mali şube müdürü olan Furkan Sezer’in, “Eski bir bakan örgüte bilgi sızdırdı” dediği ismin Yaşar Okuyan olduğu ortaya çıktı. Uzun yıllar MHP’de siyaset yapan ve son olarak CHP’yle ilişiği kesilen Okuyan, “Soruşturmayı herkes biliyordu. Kendilerini dostça uyardım” dedi. 

politika

Fotoğraf: Depo Photos

Anayasa Mahkemesi, ‘Gezi Parkı’ davasında aldığı hapis cezası onanan TİP’li vekil Can Atalay’ın ‘yasama dokunulmazlığı’ başvurusunu Genel Kurul’a sevk etti. AYM Genel Kurulu’nun önümüzdeki haftalarda dosyayı görüşmesi bekleniyor.

Hatay’dan Ankara’ya yürüyüş başlatan TİP lideri Baş’ın görüntülü mesajı: “Hatay’ın en yakıcı sorunlarını Hataylılardan dinleyelim!”

• Yürüyüşe desteğini açıklayan İBB Başkanı İmamoglu: “Seçime girmenin serbest, kazanmanın ise yasak sayılması düşündürücüdür. Türkiye’de her açıdan dar bir alana sıkıştırılan siyaset anlayışını baştan aşağı değiştirmek, gerçek bir demokrasi ve adalet inşası için zorunluluktur.”

BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın kulis haberi: ‘CHP İstanbul İl Kongresi’nde iki aday, üç kanat yarışacak: Genel başkanlık yarışını nasıl etkiler?’

kültür - yaşam

2023 Nobel Edebiyat Ödülü, Norveçli yazar Jon Fosse’ye verildi. 40 oyunu, birçok romanı, denemeleri, çocuk kitapları ve çevirileri olan 64 yaşındaki yazarın Türkçeye çevrilmiş eserleri arasında ‘Melankoli’, ‘Sabahtan Akşama’ ve ‘Üçleme’ adlı kitapları bulunuyor.

İBB’nin İstanbul’un kurtuluşu için düzenlediği etkinlikler Üsküdar Meydanı’nda yapılacak. 6 Ekim saat 18.00’de başlayacak kutlamalarda Eypio ve Sibel Can sahne alacak. 

Eski ismi Twitter olan X’te paylaşılan haber bağlantılarında başlık ve kısa açıklamalar artık gösterilmiyor. Bunun yerine bağlantılarda açıklamalı kartlar yerine görseller yer alıyor. Bağlantı adresi ise görselin sol altında bulunuyor. Yeni görünüm, reklam bağlantıları için geçerli değil.

dünya

Fotoğraf: David Guttenfelder / The NYT

Rusya’nın Ukrayna’nın Harkov şehrine düzenlediği hava saldırılarında, aralarında 6 yaşında bir çocuğun da bulunduğu en az 49 kişi hayatını kaybetti. Rusya’dan konuyla ilgili henüz bir açıklama yapılmadı.

• ABD, geçen yıl el konan İran’a ait 1.1 milyon adet mermiyi Ukrayna’ya gönderdiğini duyurdu. Söz konusu mermiler, geçen yılın aralık ayında Yemen’e gitmekte olan bandırasız bir gemide bulunmuş ve ardından sivil dava yoluyla ABD tarafından el konmuştu.

Katoliklerin ruhani lideri Papa, iklim krizi konusunda tüm dünyaya uyarılarda bulundu. Dünyanın çökmekte olduğunu ve kırılma noktasına yaklaştığını belirten Papa, “İklim değişikliğinin insani kökeninden artık şüphe edilemez. Ne yazık ki iklim krizi, en düşük maliyetle ve en kısa sürede maksimum kârı elde etme derdinde olan büyük ekonomik güçlerin pek ilgisini çeken bir konu değil” açıklamasını yaptı.

Avrupa Parlamentosu (AP), Azerbaycan’ı Dağlık Karabağ’da Ermenilere yönelik etnik temizlik yapmakla suçluyor. Bugün yapılan AP oturumunda oy çokluğuyla kabul edilen karar tasarısına göre Azerbaycan’a yaptırım uygulanması talep edildi. Ancak karar tasarısının hukuki bir bağlayıcılığı bulunmuyor. Avrupa Birliği ise Azerbaycan’a yönelik bir yaptırım planlamıyor.

İran’da 16 yaşındaki bir genç kadının, metroda saçları göründüğü için ahlak polisinin uyguladığı şiddet sonucu komaya girdiği iddia ediliyor. İranlı yetkililer ise Kürt kökenli Armita Geravand’ın tansiyonunun düşmesi sonucu bayıldığını, düşerken başını çarptığını savunuyor.

• İnsan hakları örgütü Hengaw, Geravand’ın annesiyle babasının üst düzey güvenlik yetkilileri eşliğinde İran devlet televizyonuna çıkarılarak baskı altında kendileriyle röportaj yapıldığını belirtti. 
• Ayrıca Garavand’a yönelik saldırı iddialarıyla ilgili araştırma yapan gazeteci Meryem Lütfi de gözaltına alındı, ardından serbest bırakıldı. 

Rusya, Oçamçira’da bir deniz üssü kurmak üzere Abhazya ile anlaşma imzaladı. Gürcistan’dan ayrılarak bağımsızlık ilan eden ancak birçok ülke tarafından tanınmayan Abhazya’nın lideri Aslan Bzhania, geçen günlerde Rusya lideri Putin’le görüşmüştü. Oçamçira’da Sovyetler Birliği’nin de bir üssü bulunuyordu.

ekonomi

Fotoğraf: Cumhur Yetmez / Depo Photos

Benzinin litre fiyatına bugün gelen 2 liralık indirimin ardından, bu geceyarısından itibaren geçerli olmak üzere 1.17 liralık yeni bir indirim bekleniyor. İndirim ardından benzinin ortalama litre fiyatı 34.50 lira seviyelerine düşecek.

Tersanelerden yapılan gemi ve yat ihracatı, yılın ilk dokuz ayında, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 36.3 artarak 1.4 milyar dolara yükseldi. Yaz aylarında ivme kazanan gemi ve yat ihracatı ağustos ayı özelinde yüzde 294 artmıştı.

Dünya Bankası, son raporunda Türkiye’nin bu yıl yüzde 4.2 büyüyeceği öngördü. Banka, yükselen faiz oranları ve kademeli mali konsolidasyon karşısında iç talebin soğuması sebebiyle gelecek iki yıldaki büyüme oranının yüzde 3.5’e inmesini bekliyor.

Merkez Bankası’nın uluslararası net rezervleri, 3.34 milyar dolar azalarak 20 milyar 636 milyon dolara geriledi. Aynı şekilde brüt rezervler de 83.81 milyar dolardan 81.57 milyar dolara düştü. Altın rezervi miktarı ise 40.62 milyar dolar oldu.

Ankara Esenboğa Havalimanı’na 298 milyon euroluk yatırımla üçüncü pist yapılacak. Proje, iki etaptan oluşacak. İlk etapta pistin yanı sıra çeşitli binalar, dere ıslahı, kargo genişleme alanları çalışmaları gerçekleştirilecek. İkinci etapta ise 40 bin metrekarelik terminal binası genişletilecek; genel havacılık apronu ve taksi yolu çalışmaları yapılacak.

Naki Bakır’ın yazısı: “Emlak, çevre temizlik ve motorlu taşıt gibi vergiler ile resmî işlemlerde alınan çeşitli harçlar, araç muayene ücretleri, Gelir Vergisi tarife dilimleri, deprem vergisi olarak bilinen Özel İletişim Vergisi, trafik cezaları ve çeşitli idari cezalar yüzde 60’a yakın oranda zamlanacak.”

Türkiye’deki inşaat malzemesi sanayi üretimi yüzde 29.8 oranında artarken yeni konut satışları ise yüzde 9.5 geriledi. Yılın ilk sekiz ayındaki yeni konut satışları da 238 bin 109 adetle geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13.8 azaldı.

Ali Ekber Yıldırım’ın ‘2023 tarım desteklerinin analizi’ başlıklı yazısı: “Tarım ve Orman Bakanlığı neredeyse haftada bir sosyal medyadan ödenecek destekleri duyuruyor. Bu iş reklama döndü. Tüketici, kamuoyu zannediyor ki tarıma çok büyük destekler veriliyor. Ne yazık ki reklamı çok ama verilen destek Tarım Yasası’na göre çok az.”

spor

Montevideo’da ilk kupanın düzenlendiği stadyum (Fotoğraf: FIFA)

FIFA, 2030 Dünya Kupası'nın üç kıtadaki altı ülkede yapılacağını açıkladı. Turnuvanın ortak ev sahipleri İspanya, Portekiz ve Fas olacak. Turnuvanın açılışındaki ilk üç maç ise Uruguay, Arjantin ve Paraguay'da oynanacak. Güney Amerika’daki açılış maçları, Uruguay’ın başkenti Montevideo’da 100 yıl önce düzenlenen ilk turnuvayı anmak için yapılacak.

Beşiktaş ve Fenerbahçe, bu akşam UEFA Avrupa Konferans Ligi’nde gruplarında ikinci maçlarına çıkacak. Beşiktaş, evinde İsviçre temsilcisi Lugano’yu saat 19.45’te ağırlayacak. Fenerbahçe ise saat 22.00’de Spartak Trnava deplasmanında olacak. İki maç da Exxen’den yayınlanacak.

Turkish Airlines EuroLeague’de yeni sezon bugün başlayacak. Anadolu Efes, bu akşam 21.30’da FC Barcelona deplasmanına konuk olacak.Fenerbahçe Beko ise yarın (6 Ekim) 20.45’te EA7 Emporio Armani Milan’ı konuk edecek. İki maç da S Sport’da yayınlanacak. 

• Beşiktaş Emlakjet, EuroCup’ta Joventut Badalona’yı deplasmanda 62-63 yenerek gruplara galibiyetle başladı. 

kapsül öneriyor

• Ólafur Arnalds’ın İzlanda’daki Cercle seti: ‘Live from Hafursey’
• BBC Türkçe’nin Mauro Icardi belgeseli: ‘Alışılmadık bir yıldızın yeniden doğuşu’
• Condé Nast Traveller seçkisi: ‘Okuyucuların oylarıyla Avrupa’nın en iyi otelleri’
• Aydaki Adam’ programında İlker Canikligil’in konuğu tarihçi Yuval Noah Harari: ‘Hikâyeyi değiştir!’
• BBC derlemesi: ‘David Beckham’ı anlatan Netflix belgeselinden öğrendiğimiz beş şey’
• Mehmet Yaşin’in yazısı: ‘Soğansız yemek olmaz’

günün sözü

“Commander şu anda Beyaz Saray kampüsünde değil.”

ABD Başkanı Biden’ın bugüne dek 11 devlet görevlisini ısıran Alman çoban köpeği Commander, yaşamına Beyaz Saray dışında devam edecek.