Sayı: 962 - Ortalama okuma süresi: 4 dakika (1.335 kelime)

🌤️ Hafta sonu boyunca yurt genelinde parçalı bulutlu bir hava bekleniyor. Marmara Bölgesi’nde lodos etkili olacak.

$: 28,90 📈 €: 31,35 📉 BIST 100: 8.026 📉 ₿: 38.385 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, Esenyurt Üniversitesi’nin rektörlüğüne atanan Selman Öğüt var. 

🎧 kapsül | günlük doz, poddy ve tüm podcast platformlarında.

Aylardan zam

Türkiye’deki ücretli çalışanların büyük bir kesiminin merakla beklediği asgari ücrete yapılacak zammın belirlenmesi için süreç bugün başladı. Ancak daha önce 1 Aralık’ta yapılacağı duyurulan komisyon toplantısı, bir gerekçe gösterilmeden 11 Aralık tarihine ertelendi. 11 Aralık’tan itibaren dört kez toplanacak komisyon, bunun ardından gelecek yılki asgari ücreti açıklayacak. Zam oranı kadar, 2024 yılında asgari ücrete kaç kez zam yapılacağı da henüz belli değil. 

Asgari ücret geçen temmuz ayında 8 bin 506 liradan 11 bin 402 liraya çıkarılmıştı. Yıl bitmeden Resmî Gazete’te yayınlanma zorunluluğu olan asgari ücretin yüzde 36 ila yüzde 60 arasında artırılması bekleniyor. Bu da yeni asgari ücretin 15 bin 600 lira ila 17 bin 750 lira bandında bir seviyede olacağı anlamına geliyor.

DİSK Başkanı Çerkezoğlu, asgari ücretin belirleneceği her dönemde açıkladıkları taleplerini bu kez duyurmayacaklarını söyledi: “Biz, zamlı asgari ücreti 1 Şubat’ta alacağız. Bugün söylediğimiz rakamın dahi, bu yüksek enflasyon koşullarında iki ay sonra bile uçup gideceğini hepimiz biliyoruz.”

TÜİK verilerine göre 2016’da işçiler, millî gelirin yüzde 40’ını alırken bu oran 2020’de yüzde 38’e, 2022’de ise yüzde 25’e geriledi. Şirketlerin aldığı pay ise son olarak yüzde 54’e yükseldi.

Türkiye, Eurostat verilerindeki 27 Avrupa ülkesi arasında Arnavutluk’un ardından en düşük asgari ücreti veren ikinci ülke. Sekiz yıl önce Türkiye’de asgari ücret, Arnavutluk’un dört katıydı. 

‘Fonda Terim var’

Fotoğraf: Depo Photos

Fatih Terim’in avukatı Tufan Karataş, Terim’in yaklaşık 3.5 milyon dolarının kayıp olduğunu söyledi. Karataş, “Aile üyeleri sisteme girmiş. Terim’in nasıl haberi olmaz?” sorusuna, “Fatih hocayla o evin içerisine girdiğinde dersin ki ‘Olmaz abi’. İlişki bambaşka” yanıtını verdi. 

Erzan'ın Çorlu'da ev almasına aracılık eden ve kendisinin de dolandırıldığını iddia eden Çorlu Belediyesi Zabıta Amiri Hüseyin Eligül, görevden alındı. Erzan’ın evindeki notlarda, Eligül’e 400 bin dolar fazla ödeme yapıldığı yer almıştı. Eligül, Erzan’ı 20 yıldır tanıdığını söyledi.  

Erzan’ın kendisine zorla para sattığını ve darp ettiğini öne sürdüğü eski futbolcu Semih Kaya’nın verdiği söyleşi ve yazılı dökümü: “Ben neden şiddet uygulayayım? Benim annem var, eşim var, yeğenlerim var… Erzan GPS cihazı için ‘Belalım koydurttu’ dedi.”

THY, pilot ve kabin memurlarına uçuş öncesi yaptığı ‘alkol’ ve ‘psikoaktif madde’ testini sefer dönüşlerinde de uygulayacak.

Oyuncu Can Gürzap, tedavi gördüğü hastanede 79 yaşında hayatını kaybetti. Uzun yıllar meslektaşı Arsen Gürzap’la beraber olan Gürzap’a 2004 yılında, mezunu olduğu Kadıköy Anadolu Lisesi tarafından ‘Kristal Martı’ ödülü verilmişti. Gürzap, 2018 yılında ciddi bir trafik kazası geçirmişti.

TikTok yetkilisi Emir Gelen, 7 Aralık’ta TBMM Dijital Mecralar Komisyonu toplantısına katılacak. Komisyon başkanı AKP’li vekil Yayman, platforma yaptırım uygulanabileceğini söyledi.

Bahadır Özgür’ün yazısı: “İktidar, devletin petrol ve maden gelirlerinin büyük kısmını aktaracağı bir fon kurdu.”

politika

Mayıs 2023/Ankara (Fotoğraf: Depo Photos)

31 Mart'ta yapılacak yerel seçime ilişkin seçim takvimi açıklandı. Seçim takvimi 1 Ocak Pazartesi günü başlayacak. Aday listelerinin teslim tarihi 20 Şubat’ta sona erecek.

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, CHP’den İzmir BB başkan adayı olmak için görevinden istifa etti. Gökce, 2017-2022 yılları arasında İzmir BB Başkanı Soyer’in genel sekreteri olarak görev yapmıştı.

kültür-yaşam

Fotoğraf: Martin Wettstein / Unsplash

Science dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, Antarktika’daki ebeveyn çene kayışı penguenleri gün içinde dört saniyelik mikro uykularla hayatta kalıyor. Ancak yavrusu olmayan penguenlerin aynı şekilde uyuyup uyumadığı henüz net değil.

• Dişi ve erkek penguenler, yuvayı birlikte koruyor. Biri yavruları korurken diğeri yiyecek arıyor, sonra da yer değiştiriyorlar. Normalde 11 saat uyuyan penguenler, mikro uykular sayesinde hem yuvayı ve yavruları gözetebiliyor hem de uykusuz kalmıyor.

Google, ‘aktif olmayan’ hesapların silineceğini duyurdu. Açıldıktan sonra hiç kullanılmamış olan hesaplardan başlamak üzere uzun zamandır kullanılmayan hesaplar kademeli olarak silinecek; silinmeden önce kullanıcılara uyarı gönderilecek. Birçok hesap için ‘sadece giriş yapmak’, hesabın iki yıl daha aktif kalması için yeterli. 

• Şirket, kullanılmayan hesapların çalınmaya daha açık olması ve güvenlik açığı yaratması nedeniyle bu kararı aldığını açıkladı. 

Metallica, Suudi Arabistan’da sahne alacak ilk ABD'li heavy metal grubu olarak tarihe geçecek. 2019’daki açılışından bu yana bölgede türünün en büyük etkinliklerinden biri olan üç günlük Soundstorm Festivali’nin açılışını yapacak olan Metallica’nın performansı 14 Aralık 2023’te Riyad'da gerçekleşecek.

Kapsül Kültür’ün bugünkü sayısı: ‘Hasat 2023: Bu yıl neler dinledik?’

dünya

Fotoğraf: Mohammed Alaswad / Depo Photos

İsrail ile Hamas arasında yedi gün süren geçici ateşkes sona erdi. Hamas’ın, daha önce anlaşmaya varıldığı üzere tüm kadın ve çocuk rehineleri serbest bırakmadığını savunan İsrail, bu durumun ateşkesin ihlali anlamına geldiğini duyurdu ve saldırılarına tekrar başladı. İsrail ordusu da Hamas’ın İsrail topraklarına füze saldırısı gerçekleştirdiğini öne sürüyor.

• İsrail ordusunun hava saldırıları, hem Gazze’nin kuzeyine hem de daha önce ‘güvenli’ olarak duyurulan Gazze’nin güneyine yönelik düzenlendi. Bu saldırılarda en az 109 kişinin hayatını kaybettiği belirtiliyor.  
• BBC’nin çalışması: ‘Karşılaştırmalı uydu görüntüleriyle İsrail hava saldırılarının Gazze'ye verdiği zarar’
• İsrail’in serbest bıraktığı Filistinli tutuklular, Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırılarının ardından gardiyanların kendilerine işkence yaptıklarını söyledi. Sopalarla dövüldüklerini, ağızlık takılmış köpeklerin üzerlerine salındığını, giyeceklerinin, yiyeceklerinin ve battaniyelerinin ellerinden alındığını anlatan eski mahkûmlar, hapishaneden salıverilmeden önce de dayak yediklerini belirtiyor.  
• The New York Times, Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırısının planının olduğu 40 sayfalık evrakın bir yıldan uzun bir süredir İsrailli yetkililerin elinde olduğunu yazdı. The Times’ın araştırması da aynı kanıya varıyor. ‘Eriha Duvarı’ olarak adlandırılan belgeleri inceleyen İsrailli askerî ve istihbarat yetkilileri, Hamas’ın bu saldırıyı düzenlemesinin çok zor olduğunu düşünerek planı ciddiye almadı.

ABD'de Teksas eyaletinin Başsavcısı Ken Paxton, Covid-19 aşısının etkinliğiyle ilgili yanıltıcı bilgi vermek ve karşı sesleri susturmaya teşebbüs iddiasıyla ilaç şirketi Pfizer'e dava açtı. Suç duyurusunda, şirketin geliştirdiği Covid-19 aşısının bulaşa karşı yüzde 95 koruma sağladığı ile ilgili açıklamaların son derece yanıltıcı olduğu vurgulandı. Daha önce Teksas eyalet senatosu ve temsilciler meclisinde de görev yapan Paxton, koyu muhafazakâr kimliği ve göreve geldiği 2014’ten sonra dönemin ABD başkanı Obama’ya karşı açtığı davalarla biliniyor.

ekonomi

Fotoğraf: Tesla

Tesla, dört yıl önce tanıttığı ‘Cybertruck’ isimli pikapların seri üretimine başlıyor. Yaklaşık iki yıl gecikmeli başlayacak üretimle beraber ilk teslimat da yapılacak. Şirketin sahibi Musk, üretimdeki gecikmeyle birlikte 2025 yılına kadar yılda 250 bin araçlık üretme hedefine ulaşmanın zor olduğunu söyledi. Aracın gövdesi Tesla tarafından geliştirilen paslanmaz çelik bir alaşımdan yapıldı. Bu alaşım geleneksel bir presle bükülemiyor. Cybertruck’ı almak için hâlihazırda 1 milyon kişi sırada bekliyor.

İstanbul’un enflasyonu, kasımda yıllık yüzde 73.89 olarak ölçüldü. Kasım ayı özelindeki artış ise yüzde 3.79 oldu.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P, kredi notunu ‘B’ olarak koruduğu Türkiye’nin kredi notu görünümü ise ‘durağan’dan ‘pozitif’e çevirdi. Kurum, ithalatın keskin şekilde azalmasıyla cari açığın kademeli olarak daralacağını öngörüyor. Türkiye’nin ekonomisinin bu yıl yüzde 3.7 büyümesini bekleyen S&P, gelecek yılki büyümenin yüzde 2.5’e düşeceğini düşünüyor.

Ali Ekber Yıldırım’ın yazısı: “Sudan’da 10 yıllık tarım maceramız üretim yapamadan sona erdi.”

Apple, iPhone fiyatlarına Türkiye’de zam yaptı. Buna göre en ucuz iPhone 15 modelinin fiyatı, 4 bin lira zamla 54 bin liraya, en pahalı modelinin fiyatı ise 7 bin lira zamla 100 bin liraya yükseldi.

ABD’li yatırım bankası Citi, gelecek yılki dolar/TL kuru ortalamasının 35.93 olmasını bekliyor. Bu yılki dolar kuru ortalamasını 25.99 lira olarak duyuran bankanın 2025 yılı öngörüsü ise 41.59 lira. Enflasyonun gelecek yıl yüzde 62.7’ye yükselmesini bekleyen kurum, 2025 yılında ise yüzde 27.7’lik bir tahmin yayınladı.

Bitcoin, 38 bin 859 dolarla son 18 ayın en yüksek seviyesini test etti. Ethereum ise gün içerisinde en fazla 2 bin 106 dolar seviyesine yükseldi. Kripto paraların toplam değeri 1.45 trilyon dolar.

spor

Fotoğraf: Depo Photos

Ocak ayındaki Avustralya Açık ikinci turunda elenmesinin ardından korttan uzak olan 37 yaşındaki İspanyol raket Rafael Nadal, bu ayki ATP 250 turnuvası Brisbane International'a katılacak. Nadal’ın 14 Ocak’ta başlayacak Avustralya Açık’ta da kortta olması bekleniyor. 

Kerem Aktürkoğlu'nun Galatasaray-Manchester United maçında attığı gol, Şampiyonlar Ligi'nde ‘haftanın golü’ seçildi.

Spor ekranı: Hatayspor-Antalyaspor (20.00/beIN Sports 1), Kocaelispor-Ümraniyespor (20.00/TRT Spor), Alp Disiplini Dünya Kupası (20.30/Eurosport), Kızılyıldız-Anadolu Efes (22.00/S Sport), Celtics-76’ers (03.30/S Sport).

kapsül öneriyor

• Fragmanlarıyla bu hafta vizyona giren filmler.  
• ‘Büyük Ev Ablukada’nın yeni albümü: ‘Defansif Dizayn’ 
• Michelin Rehberi’ne giren Urla’daki Vino Locale restoranın şefleri anlatıyor: “Büyük şehirden gelenler sıkıntılarını beraberlerinde getiriyor.” 
• Behzat Şahin’in izlenimleri: ‘Gizli saklı müdavim meyhanesi Çarkıfelek’
• Burcu Özkaya’nın Antakya’da hazırladığı foto haberi: ‘Süvari kahve’
• Nilay Örnek’in podcasti ‘Nasıl Olunur’ bölümü: ‘Hazır giyim firması Les Benjamins’in kurucusu Bünyamin Aydın’ 

günün sözü

“Aşağılanan ben oldum belki burada ama aşağılık olan kesinlikle ben değilim.”

Yönetmen Nuri Bilge Ceylan, ‘Kış Uykusu’ filminin sürecini anlattığı yeni kitabında, Zeki Demirkubuz’la aralarında ‘Yeraltı’ filmindeki göndermelerle büyüyen küslüğü yorumladı.