Sayı: 968 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.446 kelime)

🌧️ Yurdun güney doğu bölgelerinde yağışlar sürüyor. Hava sıcaklıkları mevsim normallerinde seyredecek.

$: 28,98 📈 €: 31,20 📈 BIST 100: 7.728 📉 ₿: 41.901 USD 📉

# Sosyal medyanın gündeminde, ‘yaz saati’ uygulaması var. 

🎧 kapsül | günlük doz, poddy ve tüm podcast platformlarında.

Sırra kadem

İstanbul Aksaray’da Somali Cumhurbaşkanı'nın oğlu Muhammed Hasan Şeyh Mahmud’un, motokurye Yunus Emre Göçer’e çarpıp ölümüne neden olduğu kazanın ardından yaşananlar gizemini korumaya devam ediyor. 

30 Kasım’daki kaza sonrası ifade veren ve ‘yurtdışı çıkış yasağı’ ile serbest bırakılan Mahmud’un, 2 Aralık’ta yurtdışına çıktığı anlaşılmıştı. Hakkında gözaltı kararı verilen Mahmud’a, Haziran 2022 tarihinde iki yıllık ‘geçici ikamet belgesi’ verildiği ortaya çıktı. 

Polis tutanağında, Mahmud’un ‘kusurlu olmadığını’ söyleyen iki polis hakkında soruşturma başlatıldı. Göçer ailesinin avukatı Iyaz Çimen, kazadan sonra beş gün boyunca ‘tutuklama talebi’ başvurusunda bulunduğunu ancak kabul edilmediğini söylüyor.

“Görüntüler ortaya çıkana kadar polis bize eşimin intihar ettiğini söyledi” diyen Göçer’in eşi, iki çocuğundan birinin otizmli olduğunu anlattı. İstanbul Valisi Gül’ün kendisini ziyaret ettiğini söyleyen Göçer, Gül’ün kendisine “Onu kelepçeyle göreceksiniz” dediğini aktardı. 

Kazadan 48 dakika sonra hastaneye getirilen Göçer, hastane raporunda ‘bilinci kapalı’ olarak kaydedildi.

İade edilir mi?

Adalet Bakanı Tunç, şüphelinin yakalanması için soruşturmanın sürdürüldüğünü kaydetti. INTERPOL üyesi Somali’yle Türkiye arasında herhangi bir adli yardımlaşma anlaşması bulunmuyor. Mahmud hakkında kırmızı bülten çıkarılması bekleniyor.

Mahmud’un avukatı ise ‘konuşmama kararı’ aldıklarını söyledi. Yaklaşık 250 motokurye Zincirlikuyu’dan Çağlayan Adalet Sarayı’na kadar motosikletleri ile protesto geçişi yaptı. 

Dahası

Yemen’in eski savunma bakanının oğlu Musaeed Hussein, İstanbul Beyoğlu’nda karşıdan karşıya geçmeye çalışan 71 yaşındaki Pakize Özer’e arabasıyla çarparak ağır yaraladı. Hussein yurtdışına çıkış yasağı getirilerek serbest bırakıldı. Tepkilerin ardından Hussein hakkında ‘ev hapsi’ kararı verildiği açıklandı. 

Millî Eğitim Bakanlığı, il müdürlüklerine ‘özel okulları düzenlenecek sosyal etkinlikler konusunda uyardığı’ bir yazı gönderdi. Bakanlık, etkinliklerin ‘örf, âdet ve geleneklere uygun olarak’ düzenlenmesi talimatını verdi. Yazıda yer almadı ancak bu talimatın yaklaşan yılbaşı için düzenlenecekler etkinliklere dair olduğu düşünülüyor.

İstanbul’a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı yüzde 39.62’ye yükseldi. Bu oran geçen ay yüzde 16’ya kadar düşmüştü.

Seçil Erzan’ın avukatı Nazlı Karaaslan anlatıyor: “Seçil, ‘Hocaya (Terim) zarar vermedim, artıdaydı, kayıp yaşatmadım. Suçluyum ama ben de battım’ diyor. Seçil yalancı, diyecek lafım yok. Bir tek Emre Belözoğlu masum.”

Ekonomist dergisinin listesi: ‘Türkiye'nin en zengin 100 kişisi ve ailesi’

politika

Fotoğraf: Depo Photos

TBMM’de 14 gün sürecek bütçe görüşmeleri başladı. Sunum yapan Cumhurbaşkanı yardımcısı Yılmaz, “2025’te enflasyondaki gerileme hız kazanacak ve 2026’da enflasyon oranı tek haneli rakamlara çekilecektir” dedi. Toplu açılış töreninde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan ise enflasyon için “Ateşi düşmeye başladı” yorumunu yaptı.  

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi'nin (HEDEP) yeni kısa adı, DEM Parti oldu. Yargıtay, daha önce kapatılan Halkın Demokrasi Partisi’ni (HADEP) andırdığı gerekçesiyle HEDEP ismini kabul etmemişti. 

Murat Yetkin’in yazısı: ‘Erdoğan’ın kazanacak aday tercihi kim?’

kültür - yaşam

Fotoğraf: Arkeofili

Kütahya’da yer alan Aizanoui Antik Kenti’ndeki kazılarda Afrodit ve Dionysos’u tasvir eden heykel başları bulundu. Daha önce de Afrodit’e ait bir, Dionysos’a ait ise iki heykel başı daha bulunmuştu. Söz konusu Antik kent, 2012 yılında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne dahil edilmişti.

Alman heavy metal grubu Scorpions sekiz yıl aradan sonra Türkiye’de konser vermeye hazırlanıyor. Grup, ‘Love at First Sting’ albümünün 40. yılı dolayısıyla düzenleyeceği turne kapsamında 23 Mayıs’ta İstanbul'daki KüçükÇiftlik Park’ta sahne alacak. Konserin biletleri 15 Aralık’tan itibaren satışa sunulacak.

• Brezilyalı heavy metal grubu Sepultura, kuruluşunun 40. yılında yapacağı Avrupa turnesiyle sahnelere veda edecek. Grup, 40 yıllık kariyerlerinde 80 ülkede konser verdi.

Türkiye, Google’da bu yıl en çok ‘deprem’ kelimesini arattı. ‘Deprem’ dışında, ‘Sinan Oğan’, ‘meteor yağmuru’, ‘Yalı Çapkını’ en çok arananlar listesinde bulunuyor. En çok aranan tarifler de ‘aşure’, ‘güllaç’ ve ‘Acai bowl’ oldu. 2023 yılında hayatını kaybeden isimlerden en çok aranan, depremde yaşamını yitiren sosyal medya fenomeni Taha Duymaz olurken onu Metin Uca ve Özkan Uğur takip etti. 

• Dünya çapında son 25 yılda ise en çok aranan performans sanatçısı ’Beyoncé’, en çok aranan sporcu Cristiano Ronaldo, en çok aranan süper kahraman ise Spider Man oldu.

dünya

Fotoğraf: Saher Alghorra / Depo Photos

İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları hız kesmeden devam ediyor. İsrail ordusu, 7 Ekim’den bu yana Gazze’de 22 binden fazla noktanın hedef alındığını duyurdu. Yine 7 Ekim’den bu yana devam eden saldırılarda şu ana kadar 17 bin 700 Filistinli hayatını kaybetti. Bunların büyük bir bölümünü kadın ve çocuklar oluşturuyor.

• Birleşmiş Milletler, başta işgal altındaki Filistin bölgeleri olmak üzere dünya çapında insani krizlerden etkilenenlere ulaştırmak üzere 46.4 milyar dolarlık yardıma ihtiyaç duyulduğunu açıkladı. Geçen yıl BM’nin talep ettiği 57 milyar dolarlık kaynağın yüzde 35’i karşılanmıştı.
• İsrail ordusu, 7 Ekim’den bu yana 427 asker ve subayın yaşamını yitirdiğini duyurdu. Aynı tarihten bu yana yaralanan İsrail askeri sayısı ise 5 binin üzerinde.

2023 Nobel Barış Ödülü’nün sahibi İranlı aktivist Nergis Muhammedi’nin ödülünü, kendisi adına çocukları aldı. Hâlen İran’da cezaevinde bulunan Muhammedi, ülkesinde kadınların başörtüsü takma mecburiyetine ve uygulanan idam cezalarına karşı çıkmasıyla tanınıyor. Törende Muhammedi’nin cezaevinden gizlice yolladığı mektubu da okundu.

İngiltere, İskoçya Özerk Yönetimi Başbakanı Hamza Yusuf’un, Birleşik Arap Emirlikleri’nde düzenlenen COP28 İklim Zirvesi’nde Cumhurbaşkanı Erdoğan’la yaptığı görüşmeye tepki gösterdi. İngiltere Dışişleri Bakanı Cameron, kendi bakanlığından yetkililer olmadan yapılan görüşmeden rahatsızlığını dile getirdi. Yusuf, Gazze’deki savaşta çok fazla masum çocuğun öldüğünü ve bu ölümlerin durdurulması gerektiğini söylemişti. Yusuf’un yaklaşımının İngiltere hükümetinin tavrıyla çeliştiği, bu nedenle İngiltere Dışişleri Bakanlığı’nda kaygı yarattığı belirtiliyor. İskoçya, Birleşik Krallık’a bağlı dört ülkeden biri.

Arjantin’in yeni Cumhurbaşkanı Javier Milei, yemin ederek resmen görevine başladı: “Bugün Arjantin'in gerilemesinin sonu. Çöküş modelinin sonu geldi. Geri dönüş yok.” Milei’nin ilk kararı ise 21 olan bakanlık sayısını dokuza düşürmek oldu. Bunun hakkında bir kararname imzalayan Milei; eğitim, sağlık, kültür ve kadın hakları gibi bakanlıkları kaldırdı.

Mısır’da cumhurbaşkanlığı seçimleri düzenleniyor. Anketler, iki dönemdir bu görevi yürüten Abdulfettah Sisi’nin yeniden seçileceğini gösteriyor. Bunun olması hâlinde ise 2013’te darbeyle ülkenin başına gelen Sisi, 2030’a kadar cumhurbaşkanlığı görevini yürütecek. 2019’daki Anayasa değişikliğiyle cumhurbaşkanının görev süresi altı yıla uzatılmıştı. Sisi, 2014 ve 2018 yıllarında yapılan seçimlerde oyların yüzde 97’sini almıştı.

ekonomi

Fotoğraf: Türk-İş

Asgari ücret tespit komisyonunun bugün gerçekleşen ilk toplantısında herhangi bir ücret pazarlığı yapılmadığı, ikinci toplantının 18 Aralık’ta yapılacağı açıklandı. 

• Ekonomist Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu: “Asgari ücretliler gelirlerini ağırlıkla gıda, kira ve ulaştırmaya harcıyor. TÜİK’e göre enflasyon gıdada %67.2, ulaştırmada %95.4, kirada %105.8. Gıdaya 3, diğer iki kaleme 2 puan veren basit bir ağırlıklandırmaya göre dar gelirli enflasyonu %86. Asgari ücret buna göre belirlenmeli!”

Cari denge ekim ayında 186 milyon dolar ile ile üst üste ikinci kez fazla verdi. Böylece Temmuz-Ekim 2021 dönemindeki dört aylık serinin ardından ilk kez iki ay üst üste cari fazla verilmiş oldu. Aylık cari fazla ile birlikte yıllıklandırılmış cari açık eylül ayındaki 51.7 milyar dolardan ekim ayında 50.7 milyar dolara geriledi.

TÜİK verilerine göre ekim ayında mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 8.5 ile 11 yılın en düşük seviyesine geriledi. Böylece işsiz sayısı 2 milyon 961 bin olarak gerçekleşti. 

• DİSK-AR ise TÜİK’in yalnızca dar tanımlı işsizlik hesabı üzerinden veriyi sunduğunu, dolayısıyla gerçekleri yansıtmadığını savunuyor. DİSK-AR’ın verilerine göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 21.3 seviyesinde. İşsiz sayısı ise ekim ayı itibarıyla 8 milyon 143 bin.

Apple Music, abonelik ücretlerine yüzde 100 zam yaptı. Öğrenci paketi 9.99’dan 19.99’a, bireysel abonelik 19.99’dan 39.99’a, aile planı ise 29.99’dan 59.99 liraya yükseldi.

Uber, bugünden itibaren geçerli olmak üzere yolculuk başına müşterilerden 20 lira komisyon ücreti alacağını açıkladı. Uber uygulaması üzerinden gerçekleştirilen taksi yolculuklarında 20 liralık ‘sabit hizmet bedeli’, nakit ya da kartlı ödeme fark etmeksizin yolculuk ücretine eklenecek.

İstanbul’un ilk AVM’lerinden Şişli’deki Profilo AVM’nin yıkım işlemleri 2024 yılının ilk haftalarında başlayacak. 1998’de açılan AVM, borçları nedeniyle İş Bankası’na satılmış; ardından Kasım 2022’de yaklaşık 1 milyar lira bedelle İŞ GYO tarafından alınarak rezidans projesine dönüştürülmüştü. Artaş İnşaat ile imzalanan sözleşmeye göre İŞ GYO’ya en az 65 milyon dolar+KDV değerinde hasılat payı ödemesi yapılacak.

Layoffs.fyi verilerine göre, 10 Aralık itibarıyla, 2023 yılı boyunca 1.153 teknoloji şirketi 256 bin 991 kişiyi işten çıkardı. 2022 yılında 1.064 teknoloji şirketi 164 bin 969 kişiyi işten çıkarmıştı. Bu yıl Amazon 27 bin, Microsoft 11 bin, Google’ın ana kuruluşu Alphabet 12 bin, Meta 10 bin çalışanının işine son verdi. Diğer sektörlere damga vuran işten çıkarmalar.

spor

Fotoğraf: Depo Photos

Beşiktaş, ‘performans düşüklüğü ve takım içindeki uyumsuzlukları’ nedeniyle Vincent Aboubakar, Valentine Rosier, Eric Bailly, Rachid Ghezzal ile Jean Onana'nın kadro dışı bırakıldığını açıkladı. Bu oyuncuların aldığı yıllık net ücret toplam 10 milyon 960 bin euro.

Spor ekranı: Anadolu Efes-Fenerbahçe (19.00/beIN Sports 5), Ankaragücü-Rizespor (beIN Sports 1), Snooker İskoçya (22.00/Eurosport), Cagliari-Sassuolo (22.45/S Sport), Rockets-Spurs (04.00-S Sport).

Tottenham-Newcastle United maçında futbolculara eşlik edecek çocukların ısınma hareketleri. 

kapsül öneriyor

• Kapsül’de hafta sonu | Business: ‘Google’ın yapay zekâsı: Gemini’, Pazar: ‘Yeni başlayanlar için hafta sonu Boğaz rotası: Karada ama Ada'da’
• Hürriyet arşivinden (İstanbul/1968): ‘Aşkı uğruna aforoz edilen patrik vekili’
• BBC seçkisi: ‘Yılın en iyi 18 dizisi’
• Sinema yazarı Kutlukhan Kutlu’nun ‘Hayal Mahmuru’ programı bölümü: ‘Klasikleri izlemeli miyiz?'
• The National Geographic seçkisi: ‘The 30 most exciting destinations to visit in 2024’
• Editors albümü: ‘An End Has a Start’

günün sözü

“Bağışların tamamlanması için iletişim süreci devam ediyor.”

6 Şubat depremlerinin ardından yapılan ‘Türkiye Tek Yürek’ kampanyasında taahhüt edilen yaklaşık 30 milyar liranın akıbetine ilişkin bilgi veren İçişleri Bakanı Yerlikaya.