Sayı: 997 - Ortalama okuma süresi: 4 dakika (1.250 kelime)

🌧️ Doğu Anadolu Bölgesi ile Artvin’de kar yağışı bekleniyor. Güneydoğu Anadolu’da ise yağışlı bir hava görülecek. Yurdun geride kalan bölgelerinde ise hava parçalı bulutlu olacak.

$: 30,25 📈 €: 32,96 📈 BIST 100: 8.010 📈 ₿: 40.532 USD 📉

# Sosyal medyanın gündeminde, rapçiler Fuat ve Sagopa Kajmer arasında başlayan ve Kolera’nın dahil olduğu tartışma var. 

🎧 kapsül | günlük doz, poddy ve tüm podcast platformlarında.

Hissikablelvuku

TÜİK, hissedilen enflasyonun resmî enflasyondan iki kat yüksek olduğunu hesapladı. TÜİK’in yüzde 65 olarak açıkladığı 2023 yılı enflasyonu yurttaşlar tarafından yüzde 130 seviyesinde hissediliyor. Bu, 2023 yılı enflasyonunu yüzde 127 olarak hesaplayan bağımsız araştırma grubu ENAG’ın verisine çok yakın.

TÜİK bu veriyi resmen açıklamış değil. Ekonomim’den Maruf Buzcugil’in haberine göre TÜİK de, kişilerin hayatını doğrudan etkileyen enflasyon konusunda resmî verilere güvensizlik duyulduğunun farkında. Kuruma göre bunlar ‘Avrupa ülkelerinde de yaşanıyor’. Hissedilen enflasyonun, resmî enflasyondan yüksek olmasını ise tüketicilerin gelir seviyeleri, harcama kalıpları ve tüketim alışkanlıklarının farklılık göstermesine bağlıyor.

Resmî enflasyon yüzde 130 olarak açıklansaydı ücret artışları buna göre belirlenecekti. Örneğin asgari ücret 17 bin lira değil 34 bin lira civarında olacaktı.

Dr. A. Mete Çakmakçı: “Pek çok işyeri ücret atışlarında resmî açıklanan enflasyonu referans alıyor. ‘Hissedilen’ enflasyon artık ne demekse çalışma barışını uzun yıllar olumsuz etkileyecek. Üreten ekonomi için ciddi bir hasar.”

Prof. Dr. Aziz Çelik: “Vatandaş sizin açıkladığımızın iki katı enflasyon hissediyorsa sizin yaptığınız işte bir tuhaflık var! TÜİK hissedilen enflasyon verisini artık saklayamaz.”

ENAG tartışması

Ayrıca haberde, TÜİK’in ekonomi yönetimine yaptığı bir sunumda, ‘kamuoyunda ve vatandaşların kafalarında soru işaretleri uyandıran ENAG verileriyle ilgili kapsamlı değerlendirmeler yapıldığı’ da yer alıyor. TÜİK uzmanları, ENAG’ın veri derleme yönteminin belirsiz olduğunu savunuyor.

ENAG kurucusu Prof. Dr. Veysel Ulusoy: “TÜİK en sonunda ENAG verilerinin doğru olduğunu kabul etmiş. Bu bir itiraf haberidir. Daha önce yaptığımız gibi, tüm verileri mahkemeye sunarız.”

🔢 TÜİK ve ENAG verileriyle kişisel enflasyon hesaplama aracı. 

Antalya sahillerinde son altı günde, sekiz kişinin cesedi kıyıya vurmuş hâlde bulundu. Valilik, kıyıya vuran beş cansız bedene ait ayakkabı ve kıyafetlerin üretim yerinin Suriye olduğunu açıkladı. Cesetlerin, Suriye’ye yakın bir noktadan yola çıktıktan sonra kaybolan teknedeki sığınmacılara ait olabileceği değerlendiriliyor.

İstanbul Esenyurt’un farklı bölgelerinde dolaşan bir kişi, önüne çıkan rastgele 11 kişiyi bıçakladı. Hâlen aranan saldırganın yaraladığı dokuz kişinin tedavisi devam ediyor. 

6 Şubat depremlerinin ardından erişim engeli getirilen ‘ekşi sözlük’, ‘eksisozluk.com’ alan adıyla yeniden erişime açıldı. Anayasa Mahkemesi, kısa bir süre önce erişim engeliyle ilgili ‘hak ihlali’ kararı almıştı.

İstanbul Büyükçekmece’nin CHP’li belediyesine yönelik ‘nitelikli dolandırıcılık, rüşvet ve resmî belgede sahtecilik' soruşturmasında sekiz kişi tutuklandı. Savcılık, Eskice’deki ruhsatsız ve depreme dayanıksız 144 villanın yıkılmasını talep etti. Villaların toplam değeri  yaklaşık 8 milyar 640 milyon lira. 

İBB, kentsel dönüşüm alanlarındaki riskli yapılarda oturanlara yaptığı kira yardımını 7 bin liraya çıkardı. Bu yapılar, en riskli grupta olduğu tespit edilen binalardan oluşuyor.

Türkiye’nin ilk uzay yolcusu pilot Alper Gezeravcı’nın içinde yer aldığı ‘Dragon’ uzay aracı, cumartesi günü Uluslararası Uzay İstasyonu'na kenetlendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüntülü bir görüşme yapan Gezeravcı, sağlığının iyi olduğunu söyledi. 

RTÜK’ten program durdurma ve para cezası alan Fox TV dizisi ‘Kızıl Goncalar’, üç haftalık aranın ardından bu akşam yayınlanacak. 

• Kapsül Pazar’da Alper Kırklar’ın yazısı: ‘Kızıl Goncalar' ve nevrotik zihin’

politika

Fotoğraf: VOA

Video haber: ‘CHP’ye 47 adayın başvuru yaptığı İzmir Urla’da yaşananlar’

AKP, İstanbul ilçeleri için belediye başkan adaylarını açıkladı. Bakırköy’den aday olan eski bakan Ali Talip Özdemir en dikkat çeken isim olurken mevcut başkanların yeniden aday gösterildiği görüldü. İttifak kararına göre, Silivri ve Beşiktaş'ta MHP'li, kalan 37 ilçede AKP'li isimler aday gösterildi.

DEM Parti, Mardin BB başkanlığı için Ahmet Türk’ü aday gösterme kararı aldı. Ön seçimin ilk turunda yüzde 50’lik oy oranını geçemeyen Türk, aktif siyaseti bıraktığını açıklamıştı. Türk’le görüşen parti yönetiminin, aday olmasını istediği belirtildi.

Başak Demirtaş, DEM Parti’nin İBB başkan adayı olabileceğini söyledi: “DEM Parti’den öneri gelmedi ama halk ister, partimiz de uygun görürse düşünebiliriz.” Medyascope’un kulis haberine göre, Demirtaş’ın İstanbul’dan aday olma ihtimali parti içinde düşük görülüyor.

İsmail Saymaz’ın yazısı: “Bu artık imam-kaymakam kavgası değil. ‘Cumhur ittifakı’nın iç gerilimine dönüştü.” 

Fatih Altaylı’nın yazısı: “Böyle bir mektubun yazıldığının sızdırılması çok açık biçimde hem Rahmi Koç’a ama asıl olarak Aylin Kotil’e karşı yapılmış bir komplodur.”

kültür - yaşam

Fotoğraf: Rogvi Johansen / Odense Müzesi

Danimarka'da şimdiye kadar bulunan en eski runik yazı olduğuna inanılan, yaklaşık 2 bin yıllık bir bıçak üzerindeki gravür keşfedildi. Funen adasındaki Odense şehri yakınlarında bir mezarda bulunan 8 cm'lik demir bir bıçağın üzerine kazınan runik yazı, ‘küçük kılıç’ anlamına geliyor. Møntergaarden'daki Odense Müzesi'nde 2 Şubat'tan itibaren sergilenecek olan bıçak, alanda bulunan diğer eserlerle birlikte gösterilecek.

ABD’deki Chicago Üniversitesi’nden araştırmacılar, uydu fotoğraflarıyla yaptıkları analizlerde Afganistan’daki birçok arkeolojik alanın yıkılarak sistematik bir biçimde yağmaya açıldığını ortaya çıkardı. Hasar gören yerler arasında tarihi 3 bin yıl önceye giden antik yerleşimler de bulunuyor. Araştırmada 29 binden fazla arkeolojik alan tarandı. Ülkenin yönetimini elinde bulunduran Taliban ise bu iddiaları reddediyor.

✍️ BBC’nin araştırması: ‘Lüks su: Zenginler arasında yayılan yeni trend’

dünya

Fotoğraf: Omar Ashtawy / Depo Photos

İsrail Başbakanı Netanyahu, Hamas’ın ateşkes planını reddetti. ‘Bibi’ lakaplı siyasetçi, tüm rehinelerin serbest bırakılması karşılığında Hamas’ın, savaşın sona erdirilmesinin yanı sıra Gazze’de yönetimi elinde bulundurmak istediğini söyledi: “Hamas canavarlarının teslim olma şartlarını açıkça reddediyorum.”

• İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze’ye yönelik saldırılarında hayatını kaybeden Filistinlilerin sayısı 25 bini aştı. Bunların büyük bir çoğunluğunu kadınlar ve çocuklar oluşturuyor. Ayrıca 62 binden fazla insan da yaralandı.

Hindistan’da, 16. yüzyılda Babürlüler tarafından inşa edilen ancak 1992 yılında bir grup Hindu tarafından yıkılan caminin yerine Hindu tanrısı Ram için yapılan bir tapınak hizmete sunuldu. Tapınağın açılışını ise Başbakan Modi yaptı. Hindular, Ram’ın o noktada doğduğuna inanıyor. Üç katlı tapınağın inşası 217 milyon dolara (yaklaşık 6.5 milyar lira) mal oldu.

ABD’de Cumhuriyetçi Parti’den başkan aday adayı olan Ron DeSantis, ülkenin eski başkanlarından Trump lehine yarıştan çekildiğini duyurdu. Aynı zamanda Florida valisi de olan DeSantis, partisinin başkan adaylığı yarışında son sıralarda yer alıyordu. DeSantis’in çekilmesiyle Trump ve Nikki Haley, en büyük adaylar olarak öne çıkıyor.

ABD’nin çeşitli bölgelerinde etkili olan soğuk hava ve kar yağışı nedeniyle en az 89 kişi hayatını kaybetti. Ölümlerin en az 25’i Tennessee, 16’sı ise Oregon eyaletinde gerçekleşti. Ülkenin batı kıyısında yer alan Seattle’da da çoğu evsiz olduğu düşünülen beş kişi soğuk nedeniyle yaşamını yitirdi. Hafta ortasından itibaren havanın ısınması ve yağmurun başlaması bekleniyor. Bunun da olası sellere neden olabileceği düşünülüyor.

Liberya’da geçen yılın kasım ayında düzenlenen seçimleri kazanan 79 yaşındaki Joseph Boakai, yemin ederek başkanlık görevine başlayacak. Ülkenin en yaşlı başkanı unvanına da sahip olacak Boakai, görevini ülkenin seçilmiş en genç lideri, eski futbolcu George Weah’tan devralacak. Weah, altı yıl önce düzenlenen seçimlerde Boakai’den daha fazla oy alarak 51 yaşında devlet başkanı seçilmişti.

Hükümetin uyuşturucu çetelerine savaş açtığı Ekvador’da, ülkenin güneybatısındaki bir hastaneyi basan 68 şüpheli gözaltına alındı. Şüphelilerin, hastaneye yaralı olarak kaldırılan bir kişiyi kurtarmaya gittikleri düşünülüyor. Geçen hafta da, bir televizyon stüdyosunun basılması olayını soruşturan savcı Cesar Suarez vurularak öldürülmüştü. Ülkede son dönemde yaşanan olaylar, uyuşturucu baronu Adolfo Macias’ın cezaevinden firar etmesiyle başlamıştı.

spor

Fotoğraf: Depo Photos

Avustralya Açık’ta çeyrek final eşleşmeleri: Tek kadınlar/Tek erkekler.

Ziraat Türkiye Kupası’nda son 16 turu eşleşmeleri belli oldu: Antalyaspor-Beşiktaş, Gaziantep FK - Fenerbahçe, Galatasaray-Bandırmaspor, Gençlerbirliği-Trabzonspor, Sivasspor-Konyaspor, Başakşehir-Hatayspor, Karagümrük-Samsunspor, Ankaragücü-24 Erzincanspor. Maçlar 6-8 Şubat tarihlerinde oynanacak.

Spor ekranı: Göztepe-Ümraniyespor (20.00/TRT Spor), Inter-Napoli (22.00/TRT Spor), Brighton-Wolves (22.45/beIN Sports 3), Granada-A.Madrid (23.00/S Sport), Avustralya Açık (Eurosport). 

kapsül öneriyor

• Kapsül’de hafta sonu | Business: ‘Yapay zekânın sandık savaşı’, Pazar: ‘Ekol ve okul: Mehmet Ali Birand’
• Türkiye’de ilk kez ‘albino çakal’ görüntülendi. 
• ‘The Lot Radio’ canlı performansı: ‘Di Anita’
• Özge Akkaya’nın ‘Bir Düşüşün Anatomisi’ incelemesi: ‘Gerçek ile hafızanın muğlaklaştığı o yer’
• BBC Türkçe’nin video haberi: ‘Antwerp nasıl Avrupa’nın kokain dağıtım merkezi oldu?’ 
• Faruk Bildirici’nin yazısı: ‘Uzaya gidişin örtülen yanı’

günün sözü

“Kabak tatlısına hiç dokunmadığını fark ettim. Çünkü İtalyanlar pek kabak sevmezler.”

Türkiye’ye gelen İtalya Başbakanı Meloni’ye Kapalıçarşı’yı gezdiren tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı.