Sayı: 1.005 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.595 kelime)

🌤️ Yurt genelinde önemli bir yağış beklenmiyor. En doğudaki şehirlerde gece sıcaklıkları eksi 20 dereceye kadar düşecek.

$: 30,33 📈 €: 33,02 📈 BIST 100: 8.646 📈 ₿: 42.589 USD 📉

# Sosyal medyanın gündeminde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Şeriat düşmanlığı var. Şeriata düşmanlık, esasında dininin bizatihi kendisine husumettir” sözleri var. 

🎧 kapsül | günlük doz, poddy ve tüm podcast platformlarında.

Kurum’sal veri

AKP’nin İBB başkan adayı Kurum’un, kentsel dönüşüm vaadinden bahsederken sarf ettiği “130 bin canımız gitti. 11 ilde bakın deprem oldu… İstanbul, 11 ile yetişir. Ama İstanbul’a bir şey olursa ülke gider, bayrak gider, devlet kalmaz…” sözleri tartışma yarattı.

‘130 bin’ ifadesi, 6 Şubat depremlerinde hayatını kaybedenlerin ‘resmî olmayan sayısı’ olarak yorumlandı. Kurum o dönemde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı olarak görev yapıyordu. Resmî açıklamaya göre, 6 Şubat depremlerinde 50 bin 783 kişi hayatını kaybetti.

Kurum’un katıldığı programın sunucusu Candaş Tolga Işık, ‘130 bin’ ifadesini yayından sonra  sorduğunu ve bu sayının ‘Türkiye tarihinde deprem nedeniyle hayatını kaybedenlerin toplam sayısı’ olduğu yanıtını aldığını yazdı. Kurum, aynı ifadeyi başka bir yayında kullandığı görüntüyü paylaştı. 

Anadolu Ajansı’nın haberine göre, 1923’ten bu yana Türkiye genelindeki depremlerde 76 bin 616 kişi hayatını kaybetti. Bu sayıya 6 Şubat depremleri dahil değil. 

Dahası

Fatih Altaylı’nın 12 Mart 2023 tarihli yazısı: ‘Kredi kartı ile kayıp hesabı’

Rönesans Rezidans’ta enkazında kalan kızı ve iki torununun kayıp olduğunu söyleyen Suna Öztürk, Ankara’da konuştu: “Canlarımızı nüfustan düşürmek istiyorlarsa cenazelerini bulup bize versinler.” 

Samandağlı depremzedeler anlatıyor: “Konteyner verilmedi. Hâlen çadırda yaşıyoruz.”

Kocaeli Gebze’de bulunan ABD merkezli Procter and Gamble'ın (P&G) fabrikasının ana binasını basan bir kişi, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını protesto ettiğini söyleyerek yedi çalışanı rehin aldı. Saldırganın “Üzerimde bomba var” dediği iddia edildi. Fabrikanın duvarına Türkiye ve Filistin bayrağı çizildiği, “Kapılar açılacak. Gazze için. Ya musalla ya ölüm” yazıldığı görüldü. 

MEB yetkilisi Fethullah Güner, Özel Okullar Derneği’nin düzenlediği etkinlikte yaptığı konuşmada ‘Pagan kültürü ile ilgili etkinliklere yer verilmemesi' uyarısı yaptı. Bazı İngilizce ders kitaplarının 'kültürel yozlaşma' yarattığını savunan Güner, “Buna ‘Dur’ demeliyiz” dedi. Toplantıda, yabancı dil dersinin azaltılıp din dersinin artırılmasının eleştirilirken Güner, “Din kültürü dersinde matematik işlenirse gereğini yaparız” diye konuştu.

Gezi Parkı eylemlerine ilişkin, aralarında taraftar grubu Çarşı üyelerinin de bulunduğu 35 kişinin yargılandığı davada, sanıkların döneme ait teşhis fotoğraflarının emniyet arşivinden istenmesine karar verildi. BJK Başkanı Hasan Arat, duruşmayı izleyici olarak takip etti. Sonraki duruşma 6 Mayıs'ta görülecek.

Yoğun bakımda tedavisi süren oyuncu Settar Tanrıöğen'in durumunun stabil olduğu açıklandı. Bu sezon ‘Dünyada Karşılaşmış Gibi’ oyununda ve ‘Kızılcık Şerbeti’ dizisinde rol alan Tanrıöğen, bir süre daha yoğun bakımda takip edilecek. 

Millî voleybolcu Hande Baladın’ı ‘yüzüne asit atmak’ ve ‘aracını taramakla’ tehdit eden Mustafa Neşeli’ye, ‘akıl sağlığının yerinde olmadığı’ gerekçesiyle ceza verilmedi. İlk duruşmada tahliye edilen Sağlık Bakanlığı çalışanı Neşeli, ‘bipolar hastası’ olduğunu söylemişti. Neşeli’nin tedavi altına alınmasına karar verildi.

Diyarbakır Ulu Cami’deki konuşmalarıyla gündeme gelen Ramazan Pişkin, İstanbul Fatih’te kendisine ait çay ocağında bıçaklanarak öldürüldü. Pişkin, TikTok‘tan yayınladığı videolarda, tarikatlara ilişkin yorumları nedeniyle dükkânına gelenler tarafından rahatsız edildiğini öne sürmüştü.

Bahadır Özgür’ün yazısı: “Memleketin asli siyasal zemini, henüz muhalefetin iktidarın tekelinden alıp siyasallaştırmayı başaramadığı geçim derdidir.”

politika

Caddebostan Sahili (Fotoğraf: Depo Photos)

CHP’nin İstanbul, Ankara, Muğla, Adana ve Mersin ilçelerinin de yer aldığı yaklaşık 400 adayını yarın açıklaması bekleniyor. Hürriyet'in kulis haberine göre Kadıköy’de Tülin Hadi, Bakırköy’de Ayşegül Özdemir Ovalıoğlu, Sarıyer’de Merve Öztopaloğlu, Adalar’da ise Esra Huri Bulduk’un isimleri öne çıkıyor. 

İsmail Saymaz’ın kulis yazısı: “DEM Parti, İstanbul’da Başak Demirtaş ile Ali Kenanoğlu’nu aday göstermeyi düşünüyor. Ankara'da Meral Danış Beştaş, Antalya'da Kemal Bülbül, Bolu'da Veli Saçılık isimleri netleşti. İzmir'de aday çıkarmama kararı değişti.” 

Oray Eğin’in yazısı: ‘Lâl Denizli kaç cephede savaşacak?’

Murat Sevinç’in yazısı: “Karar tarihe şöyle geçmiş, böyle geçmiş, lekeymiş, millî iradeymiş… İri sözler, tumturaklı nutuklar, yüksek perdeden kurulan cümleler… Hepsi boş laf.”

kültür - yaşam

Keops, Kefren ve Mikerinos’tan oluşan Giza piramitleri (Fotoğraf: Dmitrii Zhodzishskii / Unsplash)

Mısır’da 4 bin 500 yıllık Mikerinos Piramidi’nin en az üç yıl sürecek bir restorasyon çalışması kapsamında granit taşlarla kaplanması planlanıyor. Çok sayıda uzmandan gelen eleştiriler üzerine hükümet, projeyi gözden geçirmeleri için bir komisyon görevlendirdi. Menkaure Piramidi olarak da bilinen Mikerinos, 62 metre yüksekliğinde ve Giza piramitleri arasında en küçük yapı.

📸 James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen 19 sarmal galaksi fotoğrafı. 

Almanya’daki 45 şirket altı ay boyunca haftada dört günlük mesai uygulamasını test edecek. Yakın zamanda İngiltere’de aynı deneye katılan 3 bine yakın çalışanın yüzde 40’ı kendilerini daha az stresli hissettiklerini belirtmiş, istifa eden çalışanların sayısı yüzde 57 oranında azalmış, şirketlerin cirosunda da ortalama yüzde 1.4’lük bir artış gözlenmişti. 

Ayasofya Müzesi, 1 Şubat 1935 tarihinde ziyarete açıldı. Kapsül Kültür’de Gülşah Görücü’nün yazısı: ‘Ayasofya: Kilise, cami, müze’.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, dünya genelinde kanser vakaları 2050 yılına kadar yüzde 75’ten fazla artacak. Vakalarda en büyük oransal artışın düşük gelirli ülkelerde yaşanması bekleniyor.

dünya

Husiler, birkaç gün önce de bir İngiliz petrol gemisini vurmuştu. (Fotoğraf: Depo Photos)

Yemen’in büyük bir bölümünü kontrolünde bulunduran Husiler, Kızıldeniz’de ABD’ye ait bir kargo gemisi vurduklarını duyurdu. Deniz güvenliği şirketi Ambrey de Yemen'in güneyindeki Aden Limanı’nda faaliyet gösteren bir gemide patlama olduğunu bildirdi. Husiler, vurulan geminin İsrail limanlarına doğru gittiğini ve bölgedeki İngiliz ve ABD gemilerini hedef almayı sürdüreceklerini açıkladı.

Avrupa Birliği üyesi 27 ülke Ukrayna’ya 50 milyar euroluk yardım paketi üzerinde anlaşmaya vardı. Macaristan, aralık ayında aynı paketi veto etmişti. Beyaz Saray da Ukrayna’ya 60 milyar dolar değerinde bir paketi Kongre’nin onaylamasını istiyor ancak Cumhuriyetçiler bu yardımı Meksika’dan gelen göçmenlere karşı atılacak bir adım olursa onaylayacağını söylüyor.

BBC’nin doğrulama servisi, İsrail’in Gazze’ye yönelik 7 Ekim’den bu yana sürdürdüğü saldırıda Gazze’deki binaların yarısından fazlasının ya hasar gördüğünü ya da yıkıldığını kanıtladı. Birleşmiş Milletler verileri de Gazze’de bulunan 2 milyon insanın yüzde 80’inden fazlasının yerinden edildiğini gösteriyor. BBC’nin araştırması da Gazze’nin tamamında 144 ila 175 bin arasında binanın hasar gördüğünü ortaya çıkardı.

Belçika’da çiftçiler, hükümeti ve Avrupa Birliği’ni (AB) protesto etmek için AB Liderler Zirvesi öncesinde AB kurumlarının olduğu kent merkezindeki yolları traktörleriyle kapattı. Artan maliyetler, AB’nin çevre politikaları, ucuz ithal ürünler ve yeteri kadar teşvik alamamaktan şikâyetçi olan Belçikalı çiftçiler dışında Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz’de de çiftçiler merkezî hükümet ve AB’nin kendilerine daha fazla destek vermesi için eylemde.

İsveç’in NATO üyeliğine onay vermesinin ardından Türkiye’ye F-16 tipi savaş uçağı satışına izin veren ABD, Türkiye’nin S-400 savunma sistemiyle ilgili endişelerini gidermesi hâlinde yeniden programa katılabileceğini duyurdu. Konu hakkında bir soruya yanıt veren Beyaz Saray sözcülerinden John Kirby, “Bu konudaki görüşmelerimiz sürüyor, eğer Türkiye bu konudaki endişelerimizi giderebilirse ondan sonra F-35 programına katılımı restore edilebilir” dedi.

İngiltere’nin başkenti Londra’da bir kadın ve iki kızı, arabalarının içindeyken alkali madde saldırısına uğradı. ‘Asit saldırısı’ olarak da tanımlanan olay nedeniyle 31 yaşındaki kadının ve küçük kızın yaralarının kalıcı olabileceği belirtiliyor. Saldırıya uğrayan çocuklardan birini taşıyan kişinin yüzünde, kollarında ve dudaklarında da daha az ciddi yanıklar oluştu. Polis, tüm gece helikopterlerin de desteğiyle şüpheliyi aradı ancak bir sonuca ulaşamadı.

ekonomi

Fotoğraf: Cumhur Yetmez / Depo Photos

İTO verilerine göre İstanbul’da ocak ayı enflasyonu yıllık bazda yüzde 76 oldu. Bir önceki aya göre ise fiyatlar yüzde 6.72 oranında arttı.

Benzinin litresine 95 kuruş zam geldi. Zamla birlikte İstanbul Avrupa yakasında benzinin litresi 39.35, Ankara’da 40, Diyarbakır’da ise 40.93 lira oldu.

Spotify’ın abonelik ücretlerine gelen zamla birlikte öğrenci paketi 33, bireysel abonelik paketi ise 60 liraya yükseldi.

Bloomberg HT’nin tüketici güven endeksi ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 4.68 oranında gerileyerek 69.15 değerini aldı. Böylece son beş aydır yükseliş eğiliminde olan endeks gerilemiş oldu.

Merkez Bankası brüt rezervleri 26 Ocak itibarıyla bir önceki haftaya göre 930 milyon dolar azalışla 137.1 milyar dolara geriledi. Rezervlerdeki beş haftalık gerileme 8.3 milyar dolar oldu.

AB, Türkiye dahil üçüncü ülkelerden ithal edilen balların hileli çıkmasının ardından kavanozlara yeni etiketleme sistemi getiriyor. Reçel, marmelat ve meyve sularını da kapsayacak düzenleme kapsamında, etiketlerde ürünün hangi ülkeden geldiği ve içeriklerinin yazılması gerek. Ayrıca reçel ve marmelata bir kiloda en az 450 gram meyve içerme koşulu getiriliyor. 

• Geçen yıl hazırlanan bir rapora göre Türkiye’den ithal edilen 15 balın 14’ü hileli çıkmıştı. 

Türkiye ve Lübnan merkezli üç şirket ve ve bir kişi, İran Devrim Muhafızları ve Hizbullah’a malî destek sağladığı gerekçesiyle ABD tarafından yaptırım listesine aldı. Listedeki Türkiye merkezli Mira İhracat İthalat Petrol’ün faaliyetlerinin İran merkezli Hizbullah finans sağlayıcısı Ali Kasır tarafından idare edildiği kaydedildi.

Kremlin sözcüsü Peskov, Türk bankalarının Rus müşterilere uyguladığı kuralları ‘sıkılaştırdığının farkında olduklarını’, buna karşı Türkiye ile ‘ortak ve kabul edilebilir bir çözüm’ üzerinde çalıştıklarını söyledi.

TCMB ile İspanya Merkez Bankası arasında merkez bankacılığı konularında işbirliğini geliştirmek üzere mutabakat zaptı imzalandı.

Almanya’da 2023 yılında istihdam edilen vatandaşların sayısı azalırken istihdam artışı sadece yabancılarda kaydedildi. Federal İş Ajansı yetkilisine göre bu, yabancı işgücünün Alman iş piyasası için ne kadar önemli olduğunun göstergesi. AB vatandaşı olmayan ülkelerden istihdama en büyük katkıyı Ukrayna, Hindistan ve Suriye vatandaşlar sağladı.

spor

Fotoğraf: Tolga Adanalı / Depo Photos

Anadolu Efes, sezon başında Ergin Ataman’ın yerine takımın başına getirilen Erdem Can’la yollarını ayırdı. EuroLeague’de 9 galibiyet, 15 yenilgiyle 16. sırada bulunan Lacivert-Beyazlılar, Basketbol Süper Ligi’nde ise 15 galibiyet, 3 mağlubiyetle ikinci sırada. Anadolu Efes’in, Can’ın yerine takımı sezon sonuna kadar yardımcı antrenör Tomislav Mijatovic’e emanet edeceği öne sürülüyor.

Formula 1’de uzun zamandır Mercedes’in pilotluğunu yapan İngiliz Lewis Hamilton’un 2025 sezonundan itibaren Ferrari adına yarışması bekleniyor. Hamilton’un Mercedes’le iki yıl daha sözleşmesi bulunuyor ancak 2025 sezonu için bir çıkış maddesi bulunuyor. Ferrari de geçen haftalarda Charles Leclerc’in sözleşmesini uzatırken diğer pilotu Carlos Sainz ile ilgili herhangi bir duyuru yapmamıştı.

Spor ekranı: Al Nassr-Inter Miami (21.00/beIN Sports 4), Baskonia-Maccabi   (22.30/S Sport 2), Getafe-Real Madrid (23.00/S Sport), Wolves-Manchester United (23.15/beIN Sports 3).

kapsül öneriyor

• Tori Amos albümü (1994): ‘Under the Pink’
• Sanatçı ve akademisyen Gülçin Aksoy’un Bir+Bir söyleşisi (2014): “İlişkileri güçlü olan tarihi yazıyor, senin tarihin yazılmıyor.”
• ‘KALT’ın Podcast’i’ yani bölümü: ‘Şifre: Sorma Gir’
• Kapsül’ün derlemesi: ‘TRT’nin ilk televizyon yayını’
• Uplifers seçkisi: ‘Çiçeklerin verdiği mesaj’
• Abdi İpekçi’nin yakınları 1 Şubat 1979’u anlatıyor: ‘Bayrağa sarılı tabutunun ardında tüm Türkiye’yi yürüten gazeteci’

günün sözü

“Ticaret Bakanlığı’nın talimatı ile zammı geri aldık. Haftaya 12.5 lira yapacağız. Seçim sonrası her şeye zam beklentisi var. Biz de istemeye istemeye zam yapmak durumunda kalırız.”

Ankara’da simite yapılan yüzde 50’lik zammın geri alınma sürecini anlatan Ankara Pideciler ve Simitçiler Odası Başkanı Savaş Delibaş.