Sayı: 1.006 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.564 kelime)

🌧️ Cumartesi günü Karadeniz kıyıları ile yurdun doğusunda yağış bekleniyor. Pazar günü ise deprem bölgesinde yağmur, doğuda yine kar var.

$: 30,46 📈 €: 32,91 📉 BIST 100: 8.665 📈 ₿: 43.146 USD 📈

# Sosyal medyanın gündeminde, tedavi gördüğü hastanede 79 yaşında hayatını kaybeden. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu üyesi yazar Alev Alatlı var. 

🎧 kapsül | günlük doz, poddy ve tüm podcast platformlarında.

İyiler erken ölür

İzmir’de saat 03.24’te aracına aldığı tıbbi maskeli yolcunun silahlı saldırısına uğrayan 44 yaşındaki taksici Oğuz Erge hayatını kaybetti. Erge’ye üç el ateş eden 19 yaşındaki saldırgan Delil Aysal ifadesinde, “Araçtayken bir anda gasp fikri aklıma geldi ve eylemi gerçekleştirdim” dedi.

Görüntülere yansıyan telsiz konuşmasında, aracını bakıma göndereceğini anlatan Erge’nin “Soğuk hava… İnsanları sokakta bırakmak olmaz” dediği duyuldu. Aysal’ın, saldırının ardından Erge’nin yan koltuğuna gelerek “Bazı insanlara güvenmeyeceksin” dediği görüldü.

Ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede hayatını kaybeden Erge’nin cenazesi, yaklaşık 250 taksiden oluşan konvoy ile İzmir Adli Tıp Kurumu morguna getirildi. Ardından cenaze töreni için memleketi Aydın Söke’ye götürüldü.

Komşuların aktarımına göre Aysal, Erge’nin kızını telefonla arayıp “Baban kan kaybından ölecek. Ambulansı ara” dedi. Arkadaşları, Erge’nin 6 Şubat depremlerinin ardından İzmir'e gelen depremzedeleri ücretsiz taşıdığını söyledi. Yaklaşık 15 yıldır taksicilik yapan Erge, evli ve iki çocuk babasıydı. Sosyal medyada, Erge’nin 2017 yılında “Hayat böyle işte yaşananlar hep anı olarak kalır” sözleriyle yayınladığı fotoğraf paylaşıldı. 

İçişleri Bakanı Yerlikaya, 6 Şubat depremlerinde hayatını kaybedenlerin sayısını 53 bin 537 olarak duyurdu. Yapılan son resmî açıklamada (22 Nisan 2023) bu sayı için 50 bin 783 denilmişti. Hatay Cumhuriyet Başsavcısı Ahmet Çelikkol, kentte hayatını kaybedenlerin yaşadığı 1.759 binanın 975’inin ‘ruhsatsız’ olduğunu söyledi.

• Yerlikaya, ‘Türkiye Tek Yürek’ kampanyasında 128 milyar lira toplandığını açıkladı. Kampanyada taahhüt edilen miktar yaklaşık 116 milyar liraydı. Yerlikaya, 10 Aralık’ta cevap verdiği soru önergesinde, 85 milyar lira toplandığını söylemişti.

Kocaeli Gebze’de bulunan ABD merkezli Procter and Gamble'ın (P&G) fabrikasının ana binasında rehin alınan yedi çalışan, 8.5 saatin ardından kurtarıldı. Rehinelerin durumunun iyi olduğu açıklandı. Yetkililerin, uzun bir süre açıklama yapmaması ailelerin tepkisine neden oldu. İsrail’i protesto ettiğini söyleyen saldırganın, fabrikanın duvarına Türkiye ve Filistin bayrağı çizdiği, “Kapılar açılacak. Gazze için. Ya musalla ya ölüm” yazıldığı görülmüştü.

Gezi Parkı eylemlerinde göstericilere saldırdığı görüntülerle ‘Palalı Sabri’ olarak bilinen Sabri Çelebi, Beyoğlu’nda uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü. Çelebi, Fas-İstanbul arasında ‘fuhuş hattı kurduğu’ suçlamasıyla yargılandığı davada beraat etmişti.

Esenboğa Havaalanı’nda gözaltına alınan gazeteci Enver Aysever, ifadesinin ardından serbest bırakıldı. Aysever, CHP’li vekil Tuncay Özkan’ın kendisi hakkında suç duyurusunda bulunduğunu söyledi: “Kılıçdaroğlu’na kurulan büyük tuzakta yakınlarından kişiler bu işin içindeydi. Bunların biri de Tuncay Özkan’dı. Bunları deşifre ettim.”

Türkiye’nin ilk uzay yolcusu pilot Alper Gezeravcı'nın içinde yer aldığı ‘Dragon’ uzay aracı, Türkiye saati ile 17.50’de Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan ayrıldı. Aracın ABD'nin Orlando eyaleti açıklarında okyanusa inmesi bekleniyor. Ekibin veda töreni canlı yayınlandı.

Gazeteci Süleyman Gençel, Dokuz Eylül Üniversitesi’nin rektörü Nükhet Hotar'ın açtığı hakaret davasında aldığı onanması gerekçesiyle tutuklandı.

Antalya’da 10 bini aşkın organ nakli ameliyatına imza atan Prof. Dr. Alper Demirbaş, akciğer kanseri tedavisi gördüğü hastanede 61 yaşında hayatını kaybetti.

politika

Fotoğraf: Depo Photos

CHP ve TİP, Hatay milletvekili seçilen Can Atalay'ın vekilliğinin düşürülmesinin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.

CHP’nin merkez yönetim kurulu, İstanbul, Ankara ve Muğla ilçelerinin adaylarını belirlemek için toplandı. BBC Türkçe’nin kulis haberine göre Çankaya, Kadıköy, Esenyurt ve Adalar sona bırakılacak. İzmir Çiğli ve Karaburun adayları ise tekrar değerlendirilecek. Çeşme’de aday gösterilmeyen mevcut belediye başkanı Oran, “Durum değişmezse örgütümle görüşeceğim” dedi. Siyasi partiler aday listelerini 20 Şubat saat 17.00’ye kadar teslim edecek.

• Yalçın Bayer'in yazısı: “İzmir ve Manisa listesinin mimarı Özel ve arkadaşları. Sanıldığı gibi İmamoğlu’nun müdahalesi yok. Çeşme adayı Lâl Denizli dışında.”

Yerel seçimde alacağı tutum merak edilen YRP, kararını yarın açıklayacak. BBC Türkçe’nin kulis haberine göre, partiyle görüşen AKP heyeti, belediye başkanlığı vermek yerine belediye meclis üye sayısını artırabilecekleri mesajını verdi.

kültür - yaşam

Seine Nehri’ne bakan La Tour D’Argent’in sahibi Delair, restoranın meşhur ördeğini servis ediyor. (Tuval üzerine yağlıboya, 1890’lar.)

Fransa’nın başkenti Paris’teki 442 yıllık La Tour d’Argent restoranının mahzeninden 80 şişeden fazla nadir şarap çalındı. Değeri 1.5 milyon euroyu bulan şarapların çalınmasıyla ilgili soruşturma başlatıldı. Şarapların, 300 bin şişelik mahzenden 2020 ile 2024 yılları arasında çalınmış olabileceği düşünülüyor. 

Kelle paça çorbası hem en sevilen hem de “Asla yemem” denilen çorba oldu. Areda Survey’in anketine göre yüzde 24’le katılımcıların en sevdiği çorba olan kelle paça, yüzde 18 ile de ‘yenilmeyecek’ kategorisinde. En sevilen diğer çorbalar sırasıyla mercimek, işkembe, tarhana ve yayla. ‘Yenilmeyecek’ kategorisinde sırasıyla karalahana ve balık çorbaları var. 

Dünyada yaşamış en büyük primat olan Asya maymunları familyasından ‘Gigantopithecus blacki’nin, iklim değişikliğine bağlı çevresel değişimlere adapte olamayarak yok olduğu ortaya çıktı. Nature dergisinde yayımlanan araştırma sonucuna göre yaklaşık 3 metre uzunluğunda ve 350-400 kilogram ağırlığındaki primatın nesli, 295 bin ila 215 bin yıl önce tükendi.

Kapsül Kültür’ün bugünkü sayısı: ‘Yasakların gölgesinde: Üzülecek Ma-Ma-Martılar’

dünya

Fotoğraf: Nasser Ishtayeh / Depo Photos

ABD, İsrail’in işgali altındaki Batı Şeria’da Filistinlilere yönelik saldırılar gerçekleştiren İsrailli yerleşimcilere mali ve seyahat yaptırımları uygulamaya hazırlanıyor. Başkan Biden tarafından imzalanan kararnameye göre yaptırım listesine dahil edilenler ABD finans sistemi içinde işlem yapamayacak, bu ülkeye vize alamayacak, varsa ABD'deki varlıkları dondurulacak ve ABD vatandaşlarının bu kişilerle iş yapması yasaklanacak.

Ürdün’deki bir üssüne düzenlenen saldırıda üç askerini kaybeden ABD ordusu, Irak ve Suriye’deki çeşitli hedefleri vuracak. Buna göre her iki ülkede de birden fazla hedef ve İranlı personel ile tesisin vurulması dahil tüm operasyon planları onaylandı. ABD’li yetkililer Ürdün’deki saldırıdan İran’ın desteklediği grupları sorumlu tutuyor.

• İran Cumhurbaşkanı Reisi, ülkesinin bir savaş başlatmayacağını ancak ülkesine yönelik zorbalık yapmaya çalışanlara güçlü karşılıklar vereceklerini söyledi: “Askerî gücümüz bölgede hiçbir ülkeye tehdit değil ve olmamıştır. Tersine, bölge ülkelerinin dayanacağı ve güvenebileceği güvenlik sağlar.”

ABD’de eski CIA çalışanı Joshua Schulte, WikiLeaks’e belge sızdırmaktan suçlu bulunarak 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Suçlamaları reddeden 35 yaşındaki Schulte, 2017'de WikiLeaks'e 8 bin 761 gizli belgeyi aktarmakla suçlanıyor. Bu, CIA tarihindeki en büyük sızıntı olarak kabul ediliyor. 2018 yılından bu yana cezaevinde bulunan Schulte, 2020, 2022 ve 2023'teki üç farklı duruşmada farklı suçlamalardan mahkûm edilmişti. 

• Schulte son olarak casusluk, bilgisayar korsanlığı, mahkemeye itaatsizlik, FBI'ya yanlış beyanda bulunmak ve çocuk istismarı görselleri bulundurmaktan suçlu bulundu.

Kenya'nın başkenti Nairobi'de meydana gelen büyük bir gaz patlamasında en az üç kişi öldü, yaklaşık 300 kişi de yaralandı. Konutlar, işyerleri ve arabalar hasar gördü; patlamanın nedenine ilişkin soruşturma başlatıldı. Aralarında en az 25 çocuğun da bulunduğu 271 kişi hastaneye kaldırıldı. Bazılarının durumu ise ağır. 

İngiltere’nin başkenti Londra’da bir kadın ve iki kızına, arabalarının içindeyken asit saldırısı düzenleyen saldırganın kimliği belirlendi. 30’lu yaşlardaki Abdül Şükür Ezedi isimli şüphelinin kurbanları tanıdığı ve hedef aldığı açıklandı. Hâlen aranan Ezedi’nin 2018’de cinsel saldırı suçundan mahkûm edildiği ve birkaç yıl önce sığınma statüsü aldığı duyuruldu. Saldırının nedeni ise henüz bilinmiyor.

Hindistan’da polis, Çin adına casusluk yaptığından şüphelenilen bir güvercini sekiz aylık gözaltından sonra serbest bıraktı. Geçen yılın mayıs ayında yakalanan ve Çince olduğu söylenen bir mesaj taşıyan söz konusu güvercinin Tayvan'dan kaçıp Hindistan'a gelen bir açık su yarış kuşu olduğu ortaya çıktı. Hindistan polisi daha önce de çeşitli kuşları farklı zamanlarda aynı şüphe dolayısıyla gözaltında tutmuştu.

ekonomi

Fotoğraf: Ozgu Ozden / Unsplash

İTO’nun verilerine göre İstanbul’da ocak ayında en fazla fiyat artışı gösteren harcama kalemi yüzde 77 ile köprü geçiş ücreti oldu. Fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 14 gerileme ile erkek giyim alt grubunda yer alan gömlek. Gıda harcamalarında fiyatı en çok artan ürün yüzde 34 ile yeşil soğan, sağlık harcamaları grubunda ise yüzde 56 artış ile diş tedavi ücreti.

Ocak ayında Borsa İstanbul’da hiçbir şirket halka açılmadı. Böylelikle 10 ayın ardından ilk kez halka arzın yaşanmadığı bir ay kaydedildi. 2023, yıl boyunca 54 şirketin halka arzıyla rekor kırılan bir yıl olmuştu.

Otomobil ve hafif ticari araç satışı ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 56.6 oranında artarak 79 bin 701 adet olarak gerçekleşti. Böylelikle son 10 yılın ocak ayı rekoru kaydedildi.

Merkez Bankası verilerine göre ekim ayında net döviz pozisyonu açığı bir önceki yılın aynı ayına göre 3.9 milyar dolar artışla 81.6 milyar dolara yükseldi. Artışta yurtiçi ve yurtdışından sağlanan nakdi krediler ve ithalat borçları etkili oldu.

İngiltere merkezli enerji şirketi Shell’in 2023 yılı kârı bir önceki yıla göre yüzde 29 azalarak 28.3 milyar dolar oldu. Ayrıca 2023 yılı kârı bir önceki yıla göre yüzde 14’lük bir düşüşle 4.9 milyar euro olan Deutsche Bank 3 bin 500 çalışanı işten çıkaracağını duyurdu. Öte yandan PayPal, çalışanlarının yüzde 9’unu işten çıkaracağını açıkladı. Çevrimiçi video konferans uygulaması Zoom da işgücünün yüzde 2’sinden azını oluşturan yaklaşık 150 kişiyi işten çıkarma kararı aldı.

BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün ‘Gıda Fiyat Endeksi’, ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 1, yıllık bazda ise yüzde 10.4 geriledi. Endekste, aylık bazda yüzde 0.1 artan bitkisel yağ fiyatlarının Türkiye’den artan ithalat talebinin etkisiyle gerçekleştiği yorumu yapıldı.

spor

Fotoğraf: Depo Photos

Millî futbolcu Enes Ünal, zorunlu satın alma opsiyonuyla sezon sonuna kadar İngiltere Premier League takımlarından Bournemouth’a kiralandı. La Liga ekibi Getafe’de bu sezon beş maçta süre alan 26 yaşındaki Ünal, sakatlık nedeniyle futboldan 7.5 ay uzak kaldıktan sonra 19. haftada oynanan Rayo Vallecano maçıyla sahalara dönmüştü. Enes Ünal, forma şansı verilmesi durumunda pazar günü Nottingham Forest maçında forma giyebilecek.

NBA’de Houston Rockets forması giyen millî basketbolcu Alperen Şengün, All-Star kadrosuna giremedi. 

Spor ekranı: Nijerya-Angola (20.00/TV 8,5), Samsunspor-Galatasaray (beIN Sports/beIN Sports 1), Anadolu Efes-Olimpia Milano (20.30/S Sport), Heidenheim-Borussia Dortmund (22.30/beIN Sports 5), Monaco-Fenerbahçe Beko (22.30/S Sport 2).

kapsül öneriyor

• Fragmanlarıyla bu hafta vizyona giren filmler ve Altyazı’nın yıldız tablosu. 
• Kapsül’ün 14 şarkılık listesi: ‘ocak ‘24’
• İdil Atabinen’in yazısı: ‘Neoliberal tahribata karşı eleştirel psikoloji’
• Mirgün Cabas’ın programı ‘Şunu Bana Bir Anlat’ın konuğu yapımcı Faruk Turgut: ‘Kızıl Goncalar'ın akıbeti ne olacak?’
• Muammer Brav ve gazeteci Binnaz Saktanber, ‘Ekşın’ programında Oscar adaylarını tartışıyor.
• Necmi Rıza'nın 1936 yılında Akbaba'da yayımlanan karikatürü: 'Süreyyapaşa dokuma fabrikasındaki grev’

günün sözü

“Ben tartışılacak bir aday değilim ama maalesef CHP’de fazla demokrasi var.”

Yerel seçimde bir kez daha aday gösterilen Hatay BB Başkanı Savaş, kendisine yöneltilen eleştirileri yanıtladı.