Sayı: 1.031 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.387 kelime)
🌦️ Yağışlar, batıdan başlamak üzere ülkeyi bir süreliğine terk edecek. Pazar günü ülkenin iç ve batı kesimlerinde güneşli bir hava bekleniyor.
$: 31,95 📈 €: 35,00 📈 BIST 100: 9.155 📈 ₿: 67.062 USD 📈
# Sosyal medyanın gündeminde, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü var.
🎧 kapsül | günlük doz, poddy ve tüm podcast platformlarında.
Kadının işi yok
TÜİK’in 2022 yılı verilerine göre kadınların istihdama katılım oranı yüzde 30.4, erkeklerde ise yüzde 65 olarak hesaplandı. Aradaki fark, iki kattan da fazla. 15 ve daha yukarı yaştaki tüm nüfusun istihdam oranı ise yüzde 47.5.
En yüksek kadın istihdam oranı, yüzde 37.4’le Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane’yi kapsayan bölgede, en düşük kadın istihdam oranı ise yüzde 18.2’yle Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt’i kapsayan bölgede gözlemlendi.
Yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 68.8 olurken eğitim seviyesi düştükçe istihdama katılım oranı da düşüyor. Zira okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 13.9, lise altı eğitimli kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 27.1.
Ülke genelindeki kadın istihdamı oranı Meclis’e de yansımış durumda. Meclisteki kadın milletvekili oranı 2007'deki yüzde 9.1’lik orandan yüzde 19.9’a yükselse de makul seviyeden oldukça uzakta. Yanı sıra kadın büyükelçi oranı da yüzde 27.3’e yükselmiş durumda. Yükseköğretimde görevli profesörler içinde kadın profesör oranı ise yüzde 33.9 olarak belirlendi.
Kapsül’ün dosyası: “Kadınlara sorduk: Kadın olmanın ne demek olduğunu anlatacak olsaydınız ne söylerdiniz? Hayatta emeğinizin görünür olduğunu hissediyor musunuz?”
Fotoğraf: Tuğçe Yılmaz/bianet
‘8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü’ nedeniyle metronun Taksim istasyonu, Şişhane istasyonu İstiklal Caddesi giriş-çıkışı ve Taksim-Kabataş füniküler hattı saat 14.00 itibarıyla kapatıldı. Polis, saat 16.00 itibarıyla Beyoğlu Sıraselviler Caddesi’ne çıkan ara sokakları bariyerlerle kapatmaya başladı. Caddedeki yürüyüş çağrısı saat 19.30’a yapılmıştı.
İstanbul’da arabasıyla çarptığı bir kişinin ölümüne neden olan 16 yaşındaki T.C. ve olayın ardından birlikte Mısır'a gittiği annesi yazar Eylem Tok’un ABD’de olduğu açıklandı. Adalet Bakanı Tunç, iki ismin iadesinin talep edildiğini söyledi. ABD vatandaşı T.C ve annesi Tok’un havalimanına, baba Bülent Cihantimur’un çalışanları tarafından götürüldüğü belirlendi. Kazada yaralanan İbrahim Acı, “Yardım istemek için telefonumu çıkardım. O sırada telefonum elimden alındı” dedi.
Denizbank’ın eski şube müdürü Seçil Erzan’ın yargılandığı ‘dolandırıcılık’ davasının üçüncü duruşması sabah saatlerinde başladı. Duruşmada Fernando Muslera, Emre Belözoğlu ve Arda Turan tanık olarak ifade verdi. Gaziantep FK'nın başına getirildiği açıklanan Selçuk İnan duruşmaya gelmedi. İddianameye göre 500 bin dolar zararı olan Muslera, ana parasını kurtarmaya çalıştığını anlattı. Toplamda 4 milyon 290 bin dolar verdiğini ve hiç para almadığını söyleyen Belözoğlu, "‘Fatih Terim fonu’ ifadesini sonradan duydum" diye konuştu. Genel müdür Hakan Ateş’le ilişkisinden dolayı bankaya Fatih Terim’le gittiğini ve parasını kaybettiğini çok geç anladığını belirten Turan ise "Bu konularda safım, saf olmasam bu kadar parayı verir miyim?" ifadelerini kullandı. Erzan, darp edildiğini görmediğini söyleyen akrabası Nilgün Arabacı’ya "Yenge doğruyu söyle" yanıtını verdi. Duruşma diğer müştekilerin ifadelerinin alınmasıyla devam ediyor.
Sudan lideri Abdulfettah el-Burhan'ın oğlu Fettah el-Burhan Rahman, Ankara Gölbaşı'nda motosikletiyle gittiği esnada önünde ilerleyen araca çarptı. Ağır yaralı hâlde hastaneye kaldırılan Rahman'ın hayati tehlikesi devam ediyor.
İzmir’de gece saatlerinde bindiği taksinin şoförü Oğuz Erge’yi öldüren Delil Alsay’a ağırlaştırılmış müebbet ile 17 yıl 8 ay hapis cezasına mahkûm edildi. Aysal'a verilen cezada herhangi bir indirim yapılmadı.
Çiğdem Toker’in yazısı: ‘Çocukların yemek bütçesi nerede?’
politika
Soyer, İmamoğlu’nun BJK Başkanı Arat’ı ziyaretinde de yer aldı. (Depo Photos)
Aday gösterilmeyen İzmir BB Başkanı Soyer, İstanbul Gaziosmanpaşa'daki açılışta İBB Başkanı İmamoğlu'na “Ona sahip çıkma sırası bizde” sözleriyle eşlik etti.
‘Teke Tek’te Fatih Altaylı’nın konuğu İmamoğlu: “Geçen sefer tüm sandıkların başındaydık. Bu sefer de en az geçen dönemki kadar hazırlıklıyız.”
Nuray Babacan’ın kulis yazısı: 'AKP’lilerin saha analizi: Emekliler, ekonomi, isteksizlik…'
CHP’nin eski lideri Kılıçdaroğlu, CHP’nin Afyon adayı Burcu Köksal’ın kendisinden talimat aldığını iddia eden gazeteci Fatih Portakal’a yanıt verdi: “Alçak bir iftira.”
İsmail Saymaz’ın yazısı: “CHP’nin Afyon adayı Burcu Köksal, partisini sabote etti. Sabotajın iki nedeni olabilir.”
Siyasilerin 8 Mart mesajları.
kültür - yaşam
Fotoğraf: Neil Davies
İngiltere’nin Somerset bölgesinde bulunan fosilleşmiş bir ormanın, dünyanın eski ormanı olduğu düşünülüyor. Kıyı bölgesindeki falezlerde, günümüzdeki ağaçların prototipi sayılabilecek ve uzunluğu 2-4 metre arasında değişen kalamopitonların kalıntıları bulundu. Bu fosil ormanın, daha önce en eski orman rekoruna sahip New York’takinden 4 milyon yıl daha yaşlı olduğu hesaplanıyor.
Dünyanın en çok ziyaret edilen 10. internet sitesi Wikipedia’da kadınlar tarafından üretilen içerik sayısının artırılması amacıyla Art+Feminism tarafından bir etkinlik yapılacak. İstanbul’da Kadın Eserleri Kütüphanesi’nde yapılacak etkinlik 9 Mart Cumartesi saat 13.00’te.
Kapsül Kültür’ün bugünkü sayısı: ‘8 Mart, 13 erkek, 31 eser’
dünya
Fotoğraf: The WSJ
ABD, Gazze’ye yardımların ulaştırılması için geçici bir liman inşa edecek. Kongre’deki konuşmasında konuya değinen ABD Başkanı Biden, “Derhâl ateşkes ilan edilmesi için 6 haftadır aralıksız çalışıyorum” dedi. Limanın inşası birkaç hafta içinde bitecek ve ilk yardımlar Kıbrıs üzerinden Gazze’ye ulaştırılacak.
- İsrail Başbakanı Netanyahu, İsrail ordusunun Gazze’ye yönelik saldırılarını sürdüreceğini açıkladı.
Eşcinsel evliliklerin geçen ay yasal hâle geldiği Yunanistan’da ilk lezbiyen evlilik gerçekleşti. Alexia Beziki ve Danai Deligeorges çiftinin evlendikten sonraki ilk açıklaması, “Bu ülkeyi tebrik ediyoruz” şeklinde oldu. Eşcinsel evliliklere imkân tanıyan ilk Ortodoks ülke olan Yunanistan, ayrıca eşcinsellerin evlat edinmesini de geçen ay yasallaştırmıştı.
Avrupa Birliği Polis Teşkilatı’nın verilerine göre Avrupa’daki eroin ticareti hâlen Türkiye merkezli suç şebekelerinin kontrolünde. Büyük kısmı Afganistan’da üretilen eroin, Türkiye’deki limanların yanı sıra Batı Balkanlar rotasıyla Avrupa’ya gönderiliyor. Rapor, Avrupa’daki uyuşturucu pazarının perakende değerinin en az 31 milyar euro olduğunu ortaya koyuyor. Eski Kıta’da kullanımı en yaygın uyuşturucu ise kenevir (marihuana). 12.6 milyar euroluk ticaret hacmiyle ilk sırada yer alan marihuanayı yıllık 11.6 milyar euroluk ticaretle kokain, yıllık 5.7 milyar euroluk ticaretle de eroin takip ediyor.
Venezuela, geçen yıl ABD’ye günde 133 bin 539 varil ham petrol ihraç etti. Bu, söz konusu ihracatın 2023’te toplam 48 milyon 742 bin varile ulaştığını gösteriyor. ABD’li enerji şirketi Chevron’a, ülkedeki faaliyetlerine kaldığı yerden kısmen devam etmesi karşılığında Venezuela’ya uygulanan uluslararası yaptırımlar hafifletilmişti.
ABD’nin San Francisco kentinden havalanan United Airlines’a ait Boeing 777 tipi bir yolcu uçağının kalkış sırasında lastiği koptu. Japonya'nın Osaka şehrine giden uçak, Los Angeles Uluslararası Havalimanı'na acil iniş yaptı. Uçağın kopan lastiği San Francisco Havalimanı'ndaki otoparkta bir arabanın üzerine düştü. Boeing 777 tipi uçaklarda iki ana iniş takımının her birinde altışar lastik bulunuyor.
Fox, The Times, The Wall Street Journal ve The Sun gibi yayın kuruluşlarını bünyesinde bulunduran ‘News Corp’ kurucusu 92 yaşındaki Rupert Murdoch, 67 yaşındaki emekli Rus moleküler biyolog Elena Zhukova ile nişanlandı. Çiftin nikah töreni ise haziran ayında kıyılacak. Murdoch, geçen yıl Fox ve News Corp’un başkanlığından istifa etmişti.
ekonomi
Fotoğraf: Cumhur Yetmez / Depo Photos
Türkiye konut fiyatlarında, Avrupa ülkeleri, ABD, İsrail, Güney Kore ve Yeni Zelanda’nın dâhil olduğu listede rekor kırıyor. OECD verilerine göre Türkiye’de 2015’ten bu yana konut fiyatları ortalama yüzde 1194 arttı. En çok fiyat artışı yaşanan ikinci ülke olan Macaristan’da bu oran yüzde 166 seviyesinde. İsveç ve Finlandiya’da ise yüzde 4 gibi küçük artışlar görüldü.
Birleşmiş Milletler gıda fiyat endeksine göre şubat ayında dünya genelinde gıda fiyatları düştü. Küresel çapta tahıl ve bitkisel yağ fiyatları yıllık bazda yüzde 10.5, tahıl yüzde 22.4, süt ürünleri yüzde 13.4, et fiyatları ise yüzde 0.8 gerilerken TÜİK verilerine Türkiye’de gıda fiyatları yüzde 71 arttı.
Banka kartı ve kredi kartıyla yapılan harcamaların toplamı 1 Mart ile biten haftada, önceki haftaya göre yüzde 15 artışla 262.6 milyar lira seviyesine yükseldi.
spor
Fotoğraf: Marca
ABD’de Inter Miami forması giyen Lionel Messi’nin, 13 yaşında Barcelona’ya kiralandığına dair yapılan ilk sözleşme açık artırmayla satışa çıkarılacak. Küçük bir peçete üzerine yazılı sözleşme, hâlihazırda New York’ta sergileniyor. 300 bin ila 500 bin sterline alıcı bulması beklenen sözleşme, New York’un ardından Paris ve Londra’da da sergilenecek, ardından internet üzerinden açık artırmayla satışa sunulacak.
Fenerbahçe’nin deplasmanda Belçika lideri Union Saint-Gilloise’ı 3-0’la geçtiği Avrupa Konferans Ligi son 16 turu ilk maçının özeti.
Spor ekranı: F1 sıralama turları (20.00/beIN Sports 4), Galatasaray-Rizespor (20.00/beIN Sports 1), Kokkinakis-Sinner (22.00/S Sport), Barcelona-Mallorca (23.00/S Sport), 00.00 (Rublev-Murray/S Sport, Swiatek-Collins/beIN Connect).
kapsül öneriyor
- Fragmanlarıyla bu hafta vizyona giren filmler ve Altyazı’nın yıldız tablosu.
- 82 şarkılık liste: ‘feminist gece yürüyüşüne giderken’, 122 şarkılık liste: ‘Feminista Latinoamericana’
- Carl Campbell’ın fotoğrafları: ‘Turkey/Summer 1993’
- İstanbul Apartmanları videosu: ‘Beyoğlu İtalyan Sarayı - Palazzo di Venezia’
- Kardelen Akçam’ın aile arşivinden (1997): ‘Tekirdağ Şarköy'de bir düğün’
- Ruşen Çakır ve Cenk Sidar tartışıyor: ‘Türkiye yapay zekâda nerede?’
günün sözü
“Eda Erdem denilince ‘kaptan gibi kaptan’, ‘adam gibi adam’ ve Türkiye’nin gururu olan…”
Fenerbahçe Opet ve millî takım kaptanı Eda Erdem Dündar’ın heykelinin açılışında konuşan Türkiye Voleybol Federasyonu Başkanı Üstündağ.
