Sayı: 1.054 - Ortalama okuma süresi: 5 dakika (1.580 kelime)

🌧️ Yurdun büyük bir bölümü birkaç gün Güneş’e hasret kalacak. Ege’nin batısı, Marmara’nın tamamı, Batı Karadeniz ve Doğu Anadolu’da yağış görülecek.

$: 32,49 📈 €: 34,62 📈 BIST 100: 9.530 📉 ₿: 60.666 USD 📉

# Sosyal medyanın gündeminde, temmuz ayında asgari ücrete zam yapılmaması ve emekli maaşlarında enflasyona bağlı iyileştirmeye gidilmesine yönelik açıklamalar var.

🎧 kapsül | günlük doz, tüm podcast platformlarında.

Denge oyunu

Seçim atmosferini geride bırakmaya başlayan Türkiye’nin yeni döneminde siyaset şekilleniyor. Sokağın gündemi ise hayat pahalılığı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçim sonucunu Meclis’teki grup toplantısında değerlendirdi: “Katılım oranının düşüklüğü partimizin oylarını olumsuz etkiledi. Seçim yüzde 40.5 oy oranıyla 'cumhur ittifakı'nın üstünlüğü ile sonuçlanmıştır. 1.400 belediyenin yüzde 54.3’ü 'cumhur ittifakı'nca yönetilecektir." 

Erdoğan, CHP lideri Özel'le görüşme ihtimaline ilişkin “Sayın Özel'e kapımız açık. Ele alacağımız konu başlıklarımız çok, ziyarete geldikleri anda oturur konuşuruz” dedi.

YSK, Ordu, Hatay ve İskenderun için yapılan itirazları reddetti. CHP, 3 bin 361 oy farkla AKP adayını ilk sırada yer aldığı Hatay’daki seçimde 3 bin 389 ölü seçmene oy kullandırıldığını öne sürüyor. Ordu'da ise ikinci sıradaki İYİ Parti, ‘mükerrer oy’ gerekçesiyle iptal edilen 30 binden fazla oy olduğunu söylüyor. İlk sıradaki AKP adayıyla fark 15 bin 778 oy. Yerel seçimin ardından CHP'nin milletvekili sayısı 129'dan 125'e, toplam milletvekili sayısı ise 594'e düştü. Saffet Sancaklı'nın partiye dönmesiyle MHP'nin sandalye sayısı 50 oldu.

Tutuklu siyasi Demirtaş’ın da aralarında bulunduğu 18 kişinin tutuklu yargılandığı ‘Kobani Davası’nda karar duruşması 16 Mayıs’a ertelendi. Duruşmayı dört kişilik CHP heyeti de takip etti.

Yabancı dil yeterlilik belgesi koşulunu yerine getiremeyenlerin Türkçe turist rehberi olmasına imkân sağlayan kanun teklifinin görüşmeleri tamamlandı.

Kente ajanslar aracılığıyla Afrika’dan öğrenci getirildiğini söyleyen Bolu Belediye Başkanı Özcan, “Bu şekilde gelenlerin otobüs biletlerine astronomik bir zam yapacağız” dedi.

22 Nisan'da Türkiye'de olması beklenen Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier, İstanbul'da İBB Başkanı İmamoğlu, Ankara'da Cumhurbaşkanı Erdoğan ve CHP lideri Özel'le görüşecek.

Sedat Ergin’in yazısı: ‘Katılım oranı düşüklüğünün gerisindeki dikkat çekici yönelişler’

Murat Yetkin’in yazısı: ‘Türkiye’nin yoğun Ortadoğu trafiği’

Abdulkadir Selvi’nin yazısı: “Osman Kavala’nın hapiste tutulmasının, Gezicilerin yıllarca hapis yatacak olmasının Türkiye’ye ne yararı var?”

gündem

Fotoğraf: Depo Photos

Bayram tatili boyunca İstanbul’un yeşil alanlarından 1.170 ton çöp toplandı. En fazla çöp toplanan bölge olan Bakırköy sahil hattını, Yenikapı ve Haliç bölgeleri takip etti. Anadolu Yakası’nda ise en fazla çöp Kadıköy bölgesinden toplandı.

Van’da yaşanan ‘mazbata krizi’ eylemlerinde tutuklanan 18 yaşındaki Muhammed Orhan tahliye edildi. Orhan, “Tepkimi gülerek dile getirmek istedim” dedi.

Sağlık Bakanı Koca, hastane muayenesine gideceklerin randevudan önceki gün saat 23.59’a kadar “Randevuma geleceğim” onayı vermekle yükümlü olacağını söyledi. Geçen yıl hastaneden aldıkları randevulara gitmeyen kişi sayısı 23 milyon olmuştu.

Eyüpspor’un teknik direktörü Arda Turan’a, Barcelona’da oynadığı üç yıllık dönemde kaldığı eve 230 bin euroluk hasar verdiği gerekçesiyle dava açıldı.

Bahadır Özgür’ün yazısı: ‘155 mm’lik mermiyle büyüyen yeni ‘savaş tüccarı’ kim?’

kültür - yaşam

Fotoğraf: HMD

Akıllı telefon bağımlılığını azaltma amacıyla Hollandalı bira markası Heineken, ABD’li sokak giyim markası Bodega ve Finlandiya merkezli teknoloji devi HMD sadece arama, SMS ve ‘Snake’ gibi basit oyun özelliklerinin olduğu ‘boring phone’ (sıkıcı telefon) isimli bir cihaz üretti. Yalnızca 5 bin adet üretilen telefon ilk aşamada İngiltere’de sosyal medya çekilişleriyle dağıtılacak. Ayrıca temmuz ayından itibaren ‘turns smartphones boring’ (akıllı telefonumu sıkıcı telefon yap) uygulaması da hazır olacak.

AB, aralarında Türkiye’nin de olduğu 35 binden fazla 18 yaşını tamamlamış gence trenle ücretsiz Avrupa turu hediye ediyor. 1.467 kişilik kota ayrılan Türkiye, geçen yıl 21 bin başvuruyla ilk sırada yer almıştı. En fazla kota 6 bin 104 ile Almanya’nın, en az ise 17 kişiyle Lihtenştayn’ın. Ücretsiz bilet kazananlar, Temmuz 2024 ile Ekim 2025 arasında 30 gün süreyle seyahat edebilecek. Bilet kazanmak için 1 Temmuz 2005 ile 30 Haziran 2006 tarihleri arasında doğmuş ve AB hakkında altı soruluk bir testten geçmiş olmak gerekiyor. Başvurular 30 Nisan’a kadar. 

dünya

Fotoğraf: Depo Photos

BBC, Rusya’nın Ukrayna ile iki yıldan bu yana süren savaşta 50 binden fazla askerini kaybettiğini hesapladı. Kurumun Rusça servisinin yanı sıra bağımsız medya grubu Mediazona ve gönüllülerin hesabına göre savaşın ikinci yılında Rusya’nın kayıpları, ilk yıla oranla yüzde 25 oranında arttı. Araştırma, Ukrayna'nın doğusunda Rus işgali altındaki Donetsk ve Luhansk'taki ölümleri içermiyor. Bu arada Rus ordusunun Ukrayna’nın kuzeyindeki Çernigiv’e yönelik düzenlediği füze saldırılarında en az 14 kişi hayatını kaybetti, 60’tan fazla insan da yaralandı.

ABD ve AB, cumartesi gecesi İsrail’e hava saldırıları gerçekleştiren İran’a yönelik daha fazla yaptırım uygulamayı planlıyor. Konu hakkında bilgi veren ABD Hazine Bakanı Yellen, “Yaptığım görüşmelerde, İran'ın terör finansmanını engellemeye yönelik tüm seçenekler masada olmaya devam ediyor” dedi. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Borrell da ek yaptırımlar için gerekli çalışmaların başlatılacağını duyurdu.

• İsrail ordusu, Gazze’nin güneyindeki Refah bölgesinde hava saldırıları düzenledi. Bu saldırılarda dördü çocuk en az yedi Filistinli yaşamını yitirdi. Birleşmiş Milletler, Gazze’de kıtlık riskiyle karşı karşıya bulunan Filistinliler için 2.8 milyar dolarlık yardım çağrısında bulundu.
• İsrail’in, 7 Ekim’de Gazze’de başlayan savaştan bu yana Doğu Kudüs’teki yerleşimlerin inşasını hızlandırdığı ortaya çıktı. Son altı ayda binlerce konutu kapsayan 20’den fazla proje onaylandı.

İngiltere’de parlamento, Başbakan Sunak tarafından sunulan ve 1 Ocak 2009’dan sonra doğanlara sigara satışını ömür boyu yasaklayacak yasa tasarısını onayladı. Tasarı, 67’ye karşı 383 oyla kabul edildi. İngiltere’de yetişkin nüfusun yaklaşık yüzde 13’ü sigara içiyor. Sunak’ın liderlik ettiği Muhafazakâr Parti’nin bazı önde gelen isimleri tasarının aleyhine oy kullandı. Ancak İşçi Partisi’nin desteği, tasarının parlamentodan geçişini kolaylaştırdı.

Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) yanı sıra Umman ve Bahreyn gibi Körfez ülkelerinde etkili olan şiddetli yağışlar nedeniyle en az 18 kişi hayatını kaybetti. Can kayıplarının tamamı, Umman’da sele kapılan kişilerden oluşuyor. BEA’ye 24 saatte, yaklaşık 1.5 yıllık yağmur düşerken sel baskınları yaşandı ve uçuşlar aksadı. Düzenli yağış olmaması nedeniyle bölge altyapısal olarak bu tür hava olaylarına hazırlıklı değil.

Hollanda’nın Amsterdam şehrinin Belediye Başkanı Femke Halsema, uyuşturucu kaçakçılığının kentteki etkisini azaltmak için çeşitli uyuşturucuların devlet kontrolünde satılmasını önerdi. Özellikle kokainin eczaneler veya tıbbi bir sistem üzerinden satışını öneren Halsema, ekstazi gibi diğer uyuşturucular için de bir piyasa oluşturulabileceğine işaret etti: “Uyuşturucu kaçakçılığını suçlulara bırakıp, medeni bir piyasa oluşturma yolunda bir şeyler yapmamamız saçma değil mi?”

ekonomi

Fotoğraf: büşra kemik / Unsplash

Hazine ve Maliye Bakanlığı, lokanta ve kafelerde KDV artışı yapılmadığını, bazı işletmelerin yeme içme hizmeti yerine başka ürünleri satmış gibi gösterdiği yönündeki suistimale karşı önlem alındığını açıkladı. Dün yayınlanan taslağın, KDV oranını uygulamayan işletmelere yönelik bir zorunluluk içereceği paylaşıldı. 

Turizmciler, bayram tatili nedeniyle sezonun bir ay erkene çekilmesinin, turist sayısında rekor artış yaratmasını bekliyor. Yurtdışı tur taleplerinde geçen yıla kıyasla yüzde 300’lük bir artış görülürken Yunan adalarındaki tatiller Bodrum’dakilere kıyasla yüzde 25 oranında daha ucuza denk geliyor.

📝 Emre Alkin’in yazısı: “Kredi kartlarındaki taksitleri kaldırmak isteyen Merkez Bankası yönetimi hayattan bir haber yaşadığı için, harcamaların yurtdışına kaymasına sebep olacak. Yurtdışına çıkamayan bile seyahate çıkanlardan ısmarlayacak. Hatta bu akım başladı bile.”

Şubat ayında cari denge 3.27 milyar dolar açık verdi. Bu miktar, beklentilerin altında kalsa da Temmuz 2023’ten bu yana kaydedilen en yüksek açık. Ocak ayında cari denge açığı 2.52 milyar dolardı. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, geçen yıla kıyasla kaydedilen azalmayı ‘OVP’nin çalıştığının göstergesi’ olarak yorumladı: “Cari açıktaki azalma döviz rezervi birikimine destek olurken, makro finansal istikrar kanalıyla da dezenflasyona destek olacak.”

• Ekonomistlere göre, Merkez Bankası swap hariç net rezervlerde 9 Nisan ile biten haftada 10.5 milyarlık artışta, seçimden sonra TL’de değer kaybı bekleyen ihracatçıların TCMB’ye erteledikleri döviz satışlarını yapmaları ve bireyler ile yurtdışı yatırımcıların döviz satışları etkili oldu. 

Sektör temsilcilerine göre, altın ithalatında uygulanan kota, sınırlı sayıdaki kişi veya kuruma servet transferine dönüştü. Takı Üreticileri ve İhracatçıları Derneği Başkanı Mustafa Kamar, kotanın 10-15 kişiye ayda kişi başı 50 milyon dolar kazandırdığını söyledi. Cari açığı ve hane halkının talebini düşürme amacıyla Ağustos 2023’te sınırlanan altın ithalatı nedeniyle, yurttaşların bir kilogram altını 8-9 bin dolar pahalıya aldığı hesaplanıyor.

• Darphane, düşük ayarlı altınlara karşı uyarıyor. Darphane üretimi olmayan bir çeyrek altın, piyasadaki fiyatının 150 lira altında bozdurulmuş oluyor. Altın fiyatlarındaki öngörülemeyen artışlar nedeniyle, Goldman Sachs 2024 yıl sonu ons altın tahmini 2300’den 2700 dolara, Citi gelecek 6-18 ay için 3000 dolara, BofA da 12 ay sonrası için 3000 dolara yükseltti.

Şubat ayında Türkiye’ye en fazla yatırım sermayesi girişi yüzde 18’lik payıyla İrlanda tarafından gerçekleşti. Toplam 217 milyon dolar değerindeki sermaye girişlerinde, mobilya imalatı yüzde 20.3 ile en fazla yatırım yapılan sektör. Yabancı uyruklulara gayrimenkul satışı yoluyla ise 152 milyon dolar değerinde yatırım yapıldı.

Şok Marketler, çevrimiçi market teslimatı platformu İstegelsin’i 220 milyon liraya satın aldı.

THY, uçak parçalarının yerli üretimi için Airbus ve Rolls-Royce ile 20 milyar dolarlık bir anlaşma yapmaya hazırlanıyor. Bloomberg’ün haberine göre anlaşma nisan ayı sonunda duyurulacak. Anlaşma imzalanırsa, devlet tarafından işletilen TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. veya TEI gibi şirketler üretim programının bir parçası olacak.

spor

Fotoğraf: Paul Kitagaki Jr. / Depo Photos

NBA play-in maçları sonucunda iki takım daha play-off yolunu tuttu. Buna göre New Orleans Pelicans’a 110-106 üstünlük kuran Los Angeles Lakers ve Golden State Warriors’u 118-94’le geçen Sacramento Kings, play-off biletini kaptı. Öte yandan 2024 Paris Olimpiyat Oyunları’nda mücadele edecek ABD Erkek Basketbol Takımı’nın kadrosu açıklandı.

Şampiyonlar Ligi çeyrek final mücadelelerinde rakiplerine üstünlük sağlayan Borussia Dortmund ve PSG yarı finale yükselerek birbirlerine rakip oldu. PSG, deplasmanda 1-0 yenik duruma düştüğü maçta Barcelona’yı 4-1’le geçerken Dortmund ise evinde Atletico Madrid’i 4-2’lik skorla devirdi. 

İspanyol raket Nadal’ın iki yıl aradan sonra Barcelona’da toprak korta döndüğü Cobolli maçının özeti. 

Kapsül Spor’un bugünkü sayısı: ‘Sessizlik akdi: Boateng ve Zverev’

Spor ekranı: Badosa-Sabalenka (21.30/beIN Max 1), 22.00 (M.City-R.Madrid, B.Münih-Arsenal/Exxen, TV8.5), 76’ers-Heat (02.00/S Sport). 

kapsül öneriyor

Belle and Sebastian’ın yeni teklisi: ‘What Happened to You, Son?’

İstanbul Film Festivali’nden 10 filmlik seçki: ‘Kadın Hikâyeleri’

Express arşivinden (1994) | Mesut Kara’nın izlenimleri: ‘Madam Anahit ile bir gün’

Müziği bırakan ve İngilizce öğretmenliği yapmaya başladığını duyuran Deniz Tekin anlatıyor: “Müzik icra etmeye devam ederim ama buradan kiramı ödemeyeceğim.”  

Akademisyen Ayşe Bengi Özçelik’in yazısı: ‘Ekranımda ne var?’

Burak Akkul'un programı 'Çok Gezenti' bölümü: ‘Cordoba - Sevilla’

günün sözü

“Ses çıkarmak zorundaydım, belki benim yaşadığımı yaşayıp da sesini çıkarmayan birçok insan var, belki küçük yaştakiler, belki büyük yaştakiler. Ama ben eminim ki ses çıkarmayan bir sürü insan var ve ben bunun artık son bulmasını istiyorum.”

Fethiye-Adana otobüsünde muavinin fiziksel tacizine uğrayan 26 yaşındaki Kardelen Bark.